Eten. We doen het allemaal en het moet. Van wie? Dat is een hele goede vraag. Ik denk ons lijf. Je moet eten anders ga je dood. Zo zwart-wit-gedacht kan je er inderdaad zo tegenaan kijken. Maar wat nou als je hoofd de overhand neemt tijdens het eten? Wat nou als je hoofd continu de strijd aangaat met je lijf? Heb je dan een “slechte” relatie met voeding? Hoe werkt dat dan?
9 mei 2017. Dit is de dag dat ik voor het eerst mijn gewicht heb ingevoerd in een app. Ik wilde ‘gewoon’ wat kilootjes kwijtraken en op m’n voeding letten. Ik ontdekte de sportschool en werd mij bewust van de ingrediënten van de producten die ik at. Superhandig als je weet hoeveel vetten, suikers en koolhydraten er in voeding zit, toch?
Rian stuurde haar gastblog in naar redactie@proud2Bme.nl
Niet als je hierdoor bepaalde voeding verbant uit je eetpatroon of maaltijden gaat overslaan, zodat die kilootjes er net even wat sneller af zouden gaan. Een app die zo onschuldig leek, werd mijn obsessie.
Ik boekte resultaten in de sportschool en vond koken en bakken echt heel erg leuk worden. Ik experimenteerde met allerlei producten, om zo ‘gezond’ mogelijke recepten te maken. Op een bepaald punt ging het mij niet eens meer om het afvallen, maar puur de gezondste versie van mezelf zijn.
Wie mij daarbij hielp? Mijn grote vriend: mijn hoofd. Alle gedachtes die in mijn hoofd zaten konden mij precies vertellen waarom ik dit wel en dat niet moest eten. Een wijntje bij het eten? Gezellig? Nee, je kan toch ook gewoon water nemen als je dorst hebt? Uit lunchen? Liever niet, maar als het moet kun je wel alvast de menukaart bekijken en de meest gezonde optie eruit filteren. Daarna wel weer even een sportschoolmoment inplannen en compenseren met je volgende maaltijd natuurlijk. Deze gedachtes kregen alle ruimte om te bepalen wat ik wel of niet mocht eten. En ik maar denken dat ik heerlijk in control was… Helaas was ik niet in control, want die gedachtes namen de controle over mij volledig over.
Die gedachtes hebben zelfs zo erg de ruimte gekregen dat ik mij volledig ging afsluiten van alles en iedereen om mij heen. Ik skipte sociale activiteiten, want daar zou eten aanwezig zijn en dat kon natuurlijk niet samengaan. Ik lag dan liever op de bank in mijn veilige omgeving, waar ik zelf die zogenaamde controle in handen had. Het werd zelfs zo erg dat ik een heel arsenaal aan smoesjes klaar had liggen waarom ik niet bij iemand kon eten, niet uit lunchen kon of geen wijntje op het terras kon doen. Ik distantieerde mij volledig en mijn wereld werd heel klein.
Drie jaar geleden ben ik hiervoor onder behandeling geweest bij een psycholoog. We zijn gaan werken aan het weer proberen deel te nemen aan sociale activiteiten. Niet wetende dat het probleem veel en veel dieper ging dan dat. We zijn er daar wel
achter gekomen dat ik graag de controle heb. Zo erg dat je het wel dwangmatig kan noemen. De paniek die ontstaat wanneer ik geen controle meer had, was verschrikkelijk.
Gelukkig heeft de psycholoog mij geholpen om wel weer wat sociale activiteiten te gaan ondernemen en heb ik hier een klein stapje in gemaakt. Maar waarom voelde ik mij dan niet beter? Waarom bleef ik bijvoorbeeld afvallen? Waarom had ik zo’n intense angst rondom voeding? Laten we het dan over een andere boeg gooien, dacht ik, ik maak een afspraak met de diëtiste. Ik moet gaan aankomen dus zij kan mij wellicht verder helpen.
30 maart 2021. Het eerste gesprek met de diëtiste. “Wat is je doel?”, vroeg zij vrijwel direct toen ik binnenkwam. Mijn antwoord was heel duidelijk: “Op een gezonde manier aankomen”. Daar is dat gevreesde woord weer: gezond. Alles moet gezond! Daar was ik heel goed in: voeding labelen op ongezond en gezond. Maar ik deed dat heel zwart-wit. Terwijl ik ergens ook wel wist dat een gebalanceerd voedingspatroon waarin er ruimte is voor genieten van een patatje juist gezond is. Mega frustrerend hoor als je dat diep van binnen weet, maar de gedachtes het in je hoofd weer overnemen.
Maar goed, ik had met de diëtiste dat ‘gezonde’ eetplan opgesteld en waar het op neer kwam: ik moest onverzadigde vetten toevoegen aan iedere maaltijd. PANIEK! Maar ik wist ook dat er iets moest veranderen dus hup aan de slag. Dit ging echt een tijdje goed en volgde echt braaf dat schema. Ook omdat ik wist en zag dat ik zeker wat moest aankomen. En toch namen de gedachtes het weer over. Het is net zo’n irritante mug die in de avond iedere keer toch even laat weten; hey ik ben er nog.
Want het eetplan, waar ik mij eerst heel braaf aan hield, had toch hier en daar een aanpassing nodig volgens mijn hoofd. Vier sessies verder bij de diëtist en die vond het toch wel heel gek waarom ik niet aankwam. Mooi niet dat ik haar ging vertellen wat ik aan het doen was. Ik sprak met haar wel over de termen gezond en ongezond en had soms ook wel psychologische gesprekken met haar. Bij die 4e sessie gooide zij ineens het woord orthorexia eruit. Een eetstoornis. Niet heel bekend in het medisch circuit, maar volgens mijn diëtiste een echte obsessieve eetstoornis.
Direct na die vierde sessie tikte ik in mijn google zoekbalk orthorexia in. Ik citeer: Het begint onschuldig; je wilt afvallen of je wilt gezonder gaan eten. Suikers en vetten vermijd je. Je gaat op de calorieën letten. Geleidelijk aan ga je steeds meer soorten voedsel niet meer eten. Het gaat je om de kwaliteit van het eten, en niet om de hoeveelheid. De gehele dag ben je bezig met ‘gezond eten’.
Wauw… ik kon mij volledig vinden in deze omschrijving, maar ik wilde het ook direct heel ver weg stoppen. Een eetstoornis? Ben je gek? Ik eet gewoon. Misschien was dit ook gewoon een beetje uit schaamte. Het niet willen delen of laten merken aan de rest. Ik weet het niet…
Wat ik wel weet is dat die controle, waar ik het veel met de psycholoog over heb gehad, iets is waar ik nu heel bewust van weet dat daar de kern van het probleem ligt. Hoe graag iemand ook de controle wil, het zal in je leven altijd anders lopen dan verwacht. Het enige waar je wel controle op kan hebben is het eten wat jij in jouw lichaam stopt, dacht ik.
Dat eten en de controle daarop is voor mij een obsessie geworden. Een obsessie voor het ‘gezonde’ eten. Ik wilde de gezondste versie van mezelf zijn en ik ging dat op mijn manier doen. Ik had daar de controle over en wat fijn om ergens in je leven de controle over te hebben, niet? Wat een rust! Nou ja, nu ik dit opschrijf moet ik lachen.
Rust? Het laatste wat ik had was rust! Je gedachtes die continu aanstaan bij het eten van een maaltijd. Is dit te veel? Is dit te weinig? Moet ik niet bewegen?
Ik word knettergek. Ik ben kapot van continu alles te moeten overdenken. Ik wil genieten en leven in het nu. Niet dwangmatig plannen van mijn dag en zorgen dat hier genoeg beweging in zit, maar ook gezond eten. Ik wil weer leuke dingen kunnen doen met vriendinnen en familie en herinneringen met hen maken. Ik wil weer kunnen genieten van het leven. Ik wil eten geen hoofdrolspeler laten zijn.
Ik wil RUST!
Ik wilde dus heel veel en dat was nou juist precies het probleem. Ik wild het wel, maar ik kon het niet. Het eetgestoorde gedrag had op dat moment zoveel macht gekregen dat ik het niet meer zelf kon oplossen. Ik was er echt KLAAR mee. 16 oktober 2022 heb ik de verwijzing bij de huisarts opgehaald voor, jawel, een eetstoorniskliniek.
Doodeng, maar ook zo nodig. Het kan zo niet langer, want het leven is veel te leuk, mooi en hopelijk nog lang om die gedachtes continu te laten winnen en mijn leven te laten bepalen. Ik wil de eetstoornis geen ruimte meer geven. Dit is waar mijn herstel begint. Bizar spannend en echt niet leuk, maar ik wil het. Het gaat waarschijnlijk samen met hele diepe dalen en ook zeker hoge pieken. Ik wil het allemaal anders doen, maar ik kan het niet! Is dat zwak? Nee, juist heel krachtig en met die gedachte ga ik dit proces starten.
Ondertussen zijn we alweer 1,5 jaar verder en ben ik op 26 januari 2024 officieel uitbehandeld verklaard. Dat betekent dat ik mega goed in mijn herstel zit en dat ik nu zelf (zonder therapie) de scherpe randjes eraf kan halen. Volledig zelf hoef ik het niet te doen, want ik heb zulke liefdevolle mensen om mij heen die mij daarbij gaan helpen en waar ik op kan terugvallen.
Deze anderhalf jaar samenvatten is onmogelijk, maar de woorden ‘feel the fear, do it anyway; kunnen mijn herstel wel redelijk goed samenvatten. Deze woorden gaan ook zo veel verder dan alleen maar gebaseerd op dat stukje eten. Ik ben een perfectionist en wil graag in de ogen van de ander alles goed doen. Dat lukt geen enkel normaal mens, dus wat maakt jou nou zo bijzonder dat jij dat wel moet doen? Zo heb ik er naar leren kijken en ben ik nu bezig om patronen te doorbreken. Want als ik die patronen doorbreek en mezelf ervan overtuig dat goed ook goed genoeg is, ga ik rust ervaren. Die rust waar ik op het begin ook al zo naar hunkerde.
Dat is heel moeilijk, want ik heb het jaren zo gedaan. Jaren wilde ik de controle op alles. Jaren wilde ik in de ogen van een ander alles goed doen. Is dat haalbaar? Nee! Wat mijn pech is geweest, is dat ik dit heb moeten leren via een hele zware weg. Een eetstoornis inzetten om je mentale problemen op te lossen? Succes, ik zou het je zeker niet aanraden. Maar wat ben ik trots op mezelf dat ik hier, met gepaste hulp, maar toch vooral zelf uit aan het komen ben. Een grote middelvinger naar die stem in mijn hoofd. Ik ga weer mooi alles zelf bepalen in mijn leven. Want laten we eerlijk zijn, het leven is toch veel te mooi om je tijd te verspillen aan je zorgen maken over of je wel goed genoeg?!
Dus onthoud: FEEL THE FEAR, DO IT ANYWAY!
Kom bij Proud2bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie