Mijn eetpatroon was jaren alles of niets. Ik kon periodes hebben waarin ik tijden mega gezond en veel te weinig at. Ik kwam dan niet veel verder dan fruit, optimel producten, brood met mager of geen beleg en iets van groenten als avondeten. Iedere avond als ik naar bed ging voelde ik me ontzettend sterk: weer een dag waarop ik niet had gezondigd, niet toe had gegeven aan alle verleidingen die de wereld biedt. Ik voelde me zelfs nog beter als ik zag dat mijn huisgenoten allemaal een toetje aten en ik, vond ik, zo sterk was om daar nee tegen te zeggen.
Aan de andere kant kwam er na zo’n ”gezonde” periode ook altijd weer een periode waarin ik er niet in slaagde om zo strikt te leven. Het lukte me niet om weinig of heel gezond te eten en ik had juist veel eetbuien die ik daarnaast compenseerde door over te geven. Het sterke gevoel werd in die periodes ingeruild door een gevoel van schuld, schaamte en walging.
Tussen deze twee uitersten, zat niets. Er was geen ruimte voor gezond eten in de zin van normale hoeveelheden met hier en daar lekkere dingen die prima passen in een normaal eetpatroon. Dit kwam vooral doordat ik aan elk soort voedsel een beoordeling hing. Een koekje was bijvoorbeeld slecht en als ik dat at, dan was de dag niet meer goed en had ik het verpest. Om de een of andere reden was er een kronkel in mijn hoofd waardoor ik dacht dat als ik eenmaal een dergelijk product had gegeten, de hele dag verpest was en ik het dan maar beter goed kon verpesten.
Het gevolg was dus dat als ik bijvoorbeeld een koekje, ijsje, gebakje of wat dan ook at, ik direct helemaal los ging en die dag een aantal eetbuien had. Als dit op donderdag of vrijdag gebeurde trok ik die lijn ook nog weleens door: de week was nu toch al verpest, dan kon ik het maar beter goed verpesten. Ik gaf mezelf dan toestemming om de rest van de week eetbuien te hebben en alles te eten wat los en vast zat. Vanaf maandag zou ik dan weer streng doen, zoals voorheen.
Het leven in deze twee uitersten was niet leefbaar. Je kunt immers niet altijd alleen maar zo strikt leven zoals ik hierboven beschreef. Dit zorgde ervoor dat ik telkens heen en weer geslingerd werd en vast kwam te zitten in dat alles of niets gevoel. Soms kwam ik er immers niet onder uit om eens een gebakje te eten of uit eten te gaan. Aangezien dat niet in mijn hoofd paste, was dan de hele dag verpest, ondanks dat ik de rest van de dag gewoon normaal had gegeten.
Mijn therapeut maakte mij aan de hand van een voorbeeld eens duidelijk wat een vreemde gedachtegang dat eigenlijk was. Ze vroeg me toen wat ik zou doen als ik een nieuwe jurk aan had en hier een vlek op zou komen. Ik zei dat ik ‘m waarschijnlijk in de wasmachine zou doen en verder niets. Ze zei dat dat klopte, maar niet overeenkwam met wat ik deed met het eten, daarmee zei ik eigenlijk het volgende: er zit nu toch al een vlek op mijn jurk, laat ik er dan nog maar twintig vlekken opmaken en die hele jurk verpesten! Ik moest er altijd wel om lachen maar het heeft me zeker geholpen. De redenatie is immers totaal onlogisch en toch is hij telkens weer aanwezig.
Een dag is niet verpest als je een keer een koekje eet, tenzij je daar zelf een negatieve beoordeling aan vastknoopt. Om dit los te kunnen laten is het vooral belangrijk om eten niet meer te zien als goed of slecht. Groenten of fruit zijn niet per se goed en een zak patat is niet per se slecht. Als je van alles heel veel eet of van alles extreem weinig dan is het niet goed. Als je er constant mee bezig bent in je hoofd, dan is het niet goed. Als je er in je hoofd goed en fout- stickers op plakt, dan is het niet goed. Los van dit alles is er eigenlijk geen goed of fout.
Natuurlijk zijn we allemaal niet gek en moeten we realistisch blijven. We weten allemaal dat een appel feitelijk gezonder is dan stuk taart. Dit betekent echter niet dat je geen stuk taart kunt eten of dat het stuk taart slecht is en de appel goed. Het gaat juist om de middenweg hierin. Je kunt prima af en toe een stuk taart eten, net zoals je prima een appel kunt eten. Hoe vervelend het ook klinkt, het gaat echt om het grijze gebied. Zolang je in dat gebied blijft, ben je gezond bezig.
Je kunt immers heel gezond eten en dus niets van suikers of vetten binnenkrijgen, maar dat betekent niet dat je ook gezond bent. Als je hierdoor de hele dag bezig bent met wat je wel mag, niet mag, wat anderen eten, wat je misschien zou willen eten maar niet doet, wat goed voor je is en wat slecht voor je is, dan kun je je afvragen in hoeverre dat nog gezond en goed voor je is. Misschien is dan zo nu en dan wat meer suiker of vetten of iets dergelijks binnen krijgen nog wel beter voor je als dat betekent dat je een stuk meer rust in je hoofd hebt en verlost bent van al die negatieve gedachten rondom eten.
Het stoppen met eten bestempelen als goed en fout gaat niet vanzelf. Als je dat al zolang doet, dan gaat dit eigenlijk automatisch. Je hoeft dus niet van jezelf te verlangen dat je daar gewoon even mee stopt, maar je kunt wel beginnen met het zetten van kleine stapjes. Zo zag ik hagelslag eerst als verboden voedsel wat mijn dag echt kon verpesten. Ik ben dit na een tijdje toch maar eens gaan eten zonder vervolgens door te slaan in eetbuien omdat ”mijn dag toch al verpest was”. Hierdoor kwam het als het ware op mijn denkbeeldige lijst van neutrale voedingsmiddelen. Ik kon het eten zonder dat er iets gebeurde.
Dit oefende ik een tijdje en als dit goed ging, probeerde ik weer iets, bijvoorbeeld een keer pizza als avondeten. Dit vond ik normaal ook heel lastig omdat ik het zonde vond om aan het einde van een ”goede” dag, iets slechts te eten. Opnieuw dacht ik dan dat ik dan beter maar die hele dag kon verpesten. Een hardnekkige gedachte zoals je merkt. Toch heb ik mezelf gedwongen om een keer een pizza te eten zonder overdag of nadien eetbuien te hebben. Ik voelde me vaak schuldig en walgde van mezelf, maar uiteindelijk is het wel gelukt. Inmiddels kan ik genieten van een pizza zonder daar een heel gedoe van in mijn hoofd te maken.
Al deze stapjes zorgen ervoor dat eten niet meer goed of fout is. Dat kost tijd en vraagt veel van je, maar is zeker de moeite waard als je die vicieuze cirkel wil doorbreken.
♥
Fotografie: Ashley Webb
Geef een reactie