Eten; het hoogtepunt van de dag

Nee, het gaat niet allemaal over eten. Maar zo simpel is het natuurlijk ook niet. Soms gaat het namelijk wel over eten. Misschien gaat het bij jou juist heel vaak over eten. En dan bedoel ik niet direct de angst ervoor, of de complexiteit die erbij komt kijken, maar de andere kant: het hoogtepunt dat eten kan zijn. Want ja, ook met een eetstoornis kun je ongelofelijk veel van eten houden en leef je – ironisch genoeg – voor het eten. Elke dag.

Eten als hoogtepunt

Zoals heel veel dingen in het leven wilde ik mijn eten ook het liefste perfect. Als het moest, moest het goed. Anders was het zonde van de calorieën. Maar ook toen de angst voor de calorieën steeds meer naar de achtergrond verdween, bleef het belangrijke gevoel om het eten heen hangen. Ik had eten op zo veel manieren zo belangrijk gemaakt, dat ik inmiddels voor elk moment en elke gelegenheid wel iets wist om het nog geweldiger te maken. Een speciaal gerecht voor een speciale dag, of een toetje dat ik al maanden in mijn hoofd had en waar ik echt de tijd voor wilde nemen. Deels omdat eten nog steeds niet ‘gewoon eten‘ was, deels omdat eten voor sommigen simpelweg wat meer een hoogtepunt is dan voor anderen. Iets waar je, ook zonder eetstoornis, elke dag naartoe kan leven. Iets wat je dag kleur en smaak geeft.

Foto: therachelstory

Naar mijn idee hoef je dat ook helemaal niet te veranderen; het is juist iets heel moois en fijns om daarvan te genieten! Ook als je daar misschien wel meer dan gemiddeld van kunt genieten. En ook niet gek als een eetstoornis-verleden daar een rol in speelt. Je mag tenslotte weer genieten van smaak en alles wat die eetmomenten bijzonder kunnen maken. Iets om te vieren! Met taart als je het mij vraagt! Maar dan wel die ene speciale. Van dat bakkertje. Wat helemaal niet in de buurt ligt.

Maar de kanttekening is wel dat het je niet in de weg moet zitten. Als het beleven van een hoogtepunt vooral een belemmering wordt – in jouw dag en uiteindelijk ook in je eetgedrag – gaat het zijn doel voorbij. Je kunt iets ook té belangrijk maken en er op die manier veel meer druk op leggen dan nodig is.

Herinneringen en belangrijke momenten

Wat het voor mij uiteindelijk inhield, was het omlijsten van momenten. Herinneringen maken, belangrijke – en eerlijk gezegd ook minder belangrijke – momenten vieren en vastleggen met smaken. Door zelf uitgebreid te koken, of bij dat speciale restaurant ver van te voren te reserveren. Of om een behoorlijk stuk te fietsen voor dat ene gebakje om iemand daarmee te verrassen. Maar vaak genoeg ook door eerder terug naar huis te fietsen om mijn eigen brood te eten, omdat ik dat op dat moment het allerlekkerste vond. Ook als het wel gaat om eten, gaat het vaak niet om eten, besefte ik. Er hangt veel meer samen met het feit dat je een bepaald moment, of het eten zelf, zo belangrijk moet maken van jezelf. Wat betekent het dat eten voor jou een hoogtepunt moet zijn? Wat verlies je, of wat loop je mis, als dat eens anders zou zijn?

Voor mij was het een signaal dat ik andere dingen in mijn leven ook wel meer aandacht kon geven. Om tussen het eten door wat afleiding te zoeken, omdat je dag uit zo veel meer bestaat. Dingen die ook belangrijk en feestelijk kunnen zijn. Die in ieder geval je aandacht waard zijn. En waarom kon een moment verpest zijn als het eten niet naar verwachting was? Zelf weet je vaak ook heus wel dat het leven om meer draait dan het eten, waarom voelt het dan toch anders?

Niet altijd feest

Eten te belangrijk maken is niet altijd gezond en werkt bovendien niet altijd in je voordeel. Hoe leuk en mooi eten ook kan zijn, als je een eetstoornis hebt werkt dat ook een andere kant op. Ook je eetstoornis maakt het belangrijk en als je in stand blijft houden dat eten ‘perfect’ moet zijn, leg je die lat ongelofelijk hoog. Iets waar de eetstoornis – en alle bijkomende regels – mee aan de haal kunnen gaan. Want een eetstoornis is al niet normaal, het eten op zichzelf té belangrijk maken ook niet. Het blijft obsessief. Zo komt er nooit rust en is het – beiden kanten op – nooit goed genoeg.

Het kan namelijk niet altijd feest zijn – ik hoor de stem van mijn eigen moeder als ik dit typ. Maar je had gelijk mam. Hoe graag ik nog steeds wil dat het wél altijd feest kan zijn, is dat niet altijd realistisch. Het is niet altijd haalbaar en daarom kan het belangrijk zijn je verwachtingen iets bij te stellen. Eten is soms ook gewoon eten en dat hoort, wel of niet leuk, echt bij het leven. Soms is het uitpakken en beleef je werkelijk hoogtepunt, met eten als hoofd- of bijrol. Maar soms is dat niet zo. Want je bent onderweg en moet even snel iets eten. Of je hebt niet zo’n goedne keuze gemaakt en je gerecht valt tegen. Of je bent ergens waar je eigenlijk van geen enkele keuze heel erg blij wordt. Dan maar niet eten, of het eten uitstellen, hield voor mij heel erg in stand dat het dus altijd perfect moest. Perfect, of niet. Op den duur werd dat op al die verschillende momenten wel heel erg weinig flexibel. Voor zowel mezelf als mijn gezelschap. Uiteindelijk was dat ook niet de vrijheid die ik met herstel voor ogen had. 

Accepteren dat het niet altijd feest kan zijn, vond ik niet zo’n leuke klus. En nog steeds niet eigenlijk. Ik vind het ook geen schande om van hoogtepunt naar hoogtepunt te willen leven. Alleen leren dat dat niet realistisch is en dat het op een andere – minder feestelijke – manier ook oké is, geeft wel wat meer ruimte. 

Eten is genoegen

Dat gezegd hebbende vind ik dat we vaak vergeten dat eten ook een groot stuk genoegen is. Iets wat heel ingewikkeld kan worden op het moment dat je een eetstoornis hebt. Het niet willen voelen, emoties weg eten, mijlpalen vieren met eten, uitdagingen aangaan; het kan allemaal best verwarrend worden en vermoeiend zijn. Eten is zo ongelofelijk veel en als je om je heen kijkt ‘moet’ je zo ongelofelijk veel.

Het moet gezond zijn, maar wel leuk blijven. Het moet af en toe feest zijn. En na een eetstoornis moet het vooral genoeg zijn, én gevarieerd! En leuk, zonder angst! Het moet vooral vrij zijn allemaal. Er moet de hele tijd zo veel en al die aspecten zijn ook nog eens écht belangrijk. Tegelijkertijd wil je zelf vooral dat het lekker is en ontkom je er niet aan dat er emoties bij komen kijken. Die je vervolgens weer niet te veel invloed wilt laten hebben. Maar wel een beetje, want dat is weer wél gezond. Eten is genoegen en eten is soms emotie. Omdat die ene chocoladereep precies is wat je nodig hebt op die zware dag. Omdat je graag een avond alleen wilt zijn, met je pizza, om echt even op te laden en die zielige film wilt kijken. Omdat je dus serieus naar huis bent gefietst voor je lievelingsbrood. Maar ook omdat dat ene gerecht je heel erg doet denken aan vroeger en je daar wel, of juist helemaal niet, op zit te wachten.

Eten is soms plezier en verdriet in één, eten is dus ook gewoon leven. Het leven is niet altijd feest, dus eten ook niet. Het leven is wat je er zelf van maakt en dat kan eten ook zijn. Leg de lat voor jezelf niet te hoog, zeker niet als je merkt dat je heel erg veel ‘moet’ of heel veel hebt om naartoe te werken. Geef jezelf wat ruimte hierbij, het is logisch dat dit een enorme zoektocht kan zijn. Je mag zoeken en het wordt steeds makkelijker. Eten mag smaakvol en feestelijk zijn en eten mag soms ook ‘goed genoeg’ zijn.

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2020

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.