Faalangst

“Binnen nu en en een paar seconden moet ik het podium op, ik heb het stuk dat ik straks moet opvoeren honderden keren doorgenomen en weet ik precies wat ik straks moet doen, maar toch raak ik in paniek, alle ogen zijn straks op mij gericht….Stel dat ik een fout maak, stel dat ze me niet goed vinden en me zullen uitlachen, stel dat ik val op het podium….STEL…..ik sta op het punt weg te lopen en helemaal niet meer het podium op te gaan…

Maar mijn nummer begint en ik moet op, ik loop het podium op en heb het gevoel dat ik geen lucht meer krijg ik zie de gezichten van het publiek naar me kijken en waar ik zo bang voor was gebeurd: ik weet het begin van mijn dans niet meer….

In mijn hoofd probeer ik mezelf rustig te krijgen en de eerste passen van mijn dans voor me te halen. Het schiet me weer te binnen…..en ik begin mijn dans. Op de helft van het nummer valt het eigenlijk allemaal reuze mee, dit is waar ik maanden naar toe heb gewerkt en zoveel kan er niet verkeerd gaan. En voor ik het weet zijn de 3 minuten voorbij en viel het allemaal reuze mee en vond ik het zelfs leuk en wil ik nog een keer!“

bron foto

Het in paniek raken op het podium omdat je bang bent om te falen (Zoals hierboven beschreven) heet plankenkoorts en is een vorm van faalangst. Faalangst betekent letterlijk: angst om te falen.

Faalangst is in te delen in drie groepen:

– Cognitieve faalangst
Cognitie is het leervermogen in mensen. Voor mensen met cognitieve faalangst is het moeilijk te laten zien wat zij aan kennis hebben opgedaan. Dus keihard geblokt hebben voor je examen of proefwerk en tijdens een proefwerk een black-out krijgen

– Sociale faalangst
In een gesprek, in contact met anderen, een groep toespreken of iets niet durven vragen aan een docent in de les.

– Motorische faalangst
Wanneer de motoriek van je lichaam je in de steek laat. Het kan de grove motoriek zijn bij het springen van een duikplank of het springen over de bok bij de gymles, maar het kan ook betrekking hebben op de fijne motoriek bijvoorbeeld het trekken van mooie rechte lijntjes.

“Onderzocht is dat tussen de 10% en 13% van alle jongeren tussen 12 en 14 jaar last hebben van faalangst. Onderzoek van KPC Groep van 1996 wijst uit dat maar liefst 24% van alle eindexamen-leerlingen in Nederland last hebben van examenvrees, een speciale vorm van faalangst.” (faalangst.nl)

Mensen met faalangst kun je niet per sé herkennen aan hoe iemand doet of eruit ziet. Er zijn mensen die heel verlegen worden in een spannende situatie en waaraan je kunt zien dat ze wel wat hulp kunnen gebruiken. Er zijn ook mensen die juist de welbekende masker opzetten en juist reageren alsof ze de wereld aankunnen….

Iedereen gaat er dus anders mee om.

Toch heerst vaak het idee dat iemand met faalangst ook stil en verlegen is en/ of slechte resultaten haalt. Iemand die voor zichzelf opkomt, luidruchtig is en goede cijfers haalt, zal minder snel worden erkend als faalangst hebbende/ geholpen voor faalangst.

Wat wel een feit is is dat mensen met faalangst vaak een negatief zelfbeeld hebben. Als je ze een complimentje geeft, kunnen ze dat moeilijk in ontvangst nemen. Toch hebben mensen met faalangst juist de behoefte om bevestiging te krijgen dat ze iets goed hebben gedaan.

Mensen met dyslexie, ADHD of mensen die uit een gezin komen met gescheiden ouders ontwikkelen vaak sneller faalangst. De omgeving waar een kind in opgroeit is vaak ook van belang (maar het wordt niet uitsluitend hierdoor bepaalt). Als een kind in een omgeving opgroeit waar de prestatiedruk hoog is en er minder naar je inzet gekeken wordt, kan dat negatief beïnvloeden.

Veel voorkomende symptomen zijn: zweten, vaak naar de wc, buikpijn, misselijk, rode kleur en snelle ademhaling vaak met hoge hartslag erbij.

Iemand met faalangst raakt snel uit balans als de sfeer in huis of in de klas niet goed is. Vaak kan je je niet goed concentreren omdat de gedachte van ‘ik leer het nooit’ constant in je hoofd spookt. ‘s Avonds kan je vaak moeilijk in slaap komen en de volgende dag ben je weer vroeg wakker en denk je nog steeds aan dat proefwerk.

Voor de rest beinvloed faalangst je leven vaak op een negatieve manier, voordat je naar een feest moet word je zenuwachtig ‘wat als ze me niet leuk genoeg vinden’, Vlak voor een toets ‘Wat als ik een onvoldoende haal ‘ ….altijd twijfels. Terwijl het veel makkelijker zou zijn om ervoor te gaan en het eerst te proberen.

Wat kun je doen tegen faalangst?

Je kunt leren om je lichamelijk te ontspannen en je gedachtes positief te maken. Door stukje bij beetje dingen aan te gaan kan de angst ook minder worden, dus door iets te doen zodat meestal achteraf kan blijken dat het allemaal reuze meevalt. Er zijn allerlei cursussen om met faalangst om te leren gaan. Op scholen is er vaak ook een cursus.

Bij faalangsttraining wordt er gekeken naar bepaalde gevoelens en hoe daarmee om te gaan :

• Het bewust worden van de gevoelens waarmee je te maken krijgt
• Het zo effectief mogelijk hanteren met deze gevoelens.
• Het bewust worden van je huidige overtuigingen, die tegen je werken.
• Het aanpassen van je overtuigingen op een dusdanige manier dat je nieuwe overtuigingen kiest die voor je werken.
• Kennismaking met ontspanningsmethodes, waaronder vaak ademhalingsmethodes en visualisatie technieken, zodat jij in staat bent om je te ontspannen op die momenten dat jij het nodig hebt.
• Verhogen van je zelfvertrouwen.
• Het ontdekken van je sterke eigenschappen
• Leren plannen voor een goede voorbereiding

Verder handige tips waar je zélf aan kunt werken:

• Stel jezelf de vraag is dit wat ik echt wil? (zenuwachtig zijn, iets helemaal niet doen omdat je niet durft) Zo nee, werk eraan en verander het.. En waarschijnlijk denk je dat je niet kunt veranderen. Die gedachte klopt niet. Als je het echt wilt, dan kunt je het! Begin met kleine aanpassingen.
• Moedig jezelf aan.
• Probeer altijd door te zetten. Laat je niet ontmoedigen. Geef na een tegenslag niet gelijk op en probeer het opnieuw.
• Als je een moment hebt van ‘dit lukt me nooit’ breng jezelf op andere gedachten. ‘Dit kan ik best en al lukt het niet, dan heb ik het iniedergeval geprobeerd’. Ook het proberen van iets nieuws is goed voor je zelf vertrouwen.
• Vaak besluit je iets wat je denkt niet te zeggen of te vragen want ‘stel dat ze et dom vinden wat ik zeg’ …Waarom zou er niet naar je geluisterd worden? Je bent de moeite waard om naar te luisteren. Anderen luisteren naar jou net zoals jij naar hen luistert.
• En bedenk jezelf altijd: ‘Zoveel kan er niet misgaan’ en ‘Wat heb ik te verliezen’

Heb jij faalangst?
Doe de testen HIER of HIER

boeken waarbij faalangst een rol speelt:
Hetty Willink – “Ik Kan Het”
Pieter Langedijks – Faalangst
Motivatie Op School – Hubert Hermans
Carry Slee – Afblijven
Victoria farkas – Ik sterf duizend doden
Yvonne Keuls – Lowietjes smartgeld