Heb ik narcistische trekjes?

In de tijd dat ik een eetstoornis had was ik ontzettend onzeker. Het is dan ook niet moeilijk om je voor te stellen dat ik continu opzoek was naar bevestiging. Ik wilde zo graag goed, leuk en knap gevonden worden. Iedereen moest van mij houden, want bij dat ene negatieve bericht tegenover tien positieve berichten kon de moed me al in de schoenen zinken. Toen ik het hier met een vriend over had zei hij: “Nou, volgens mij heb je gewoon een beetje last van wat narcistische trekjes.” “Nou, ik vind het echt raar dat je dat zegt.” Zei ik met inhouden woede. “Ik vind dat nogal onaardig.“

Over het algemeen heeft de term ‘narcisme‘ niet echt een positieve lading. We willen niet graag narcistisch genoemd worden. Logisch, want het is ook helemaal niet fijn om narcistisch te zijn of om te leven met iemand die een narcistische persoonlijkheidstoornis heeft, maar dat is niet het enige. Het lijkt een beetje maatschappelijk bepaald te zijn dat het slecht is om veel met jezelf bezig te zijn. Ik vraag me af of dat werkelijk zo is. Je mag volgens mij best trots op en blij zijn met jezelf (innerlijk en uiterlijk) en dat kan prima zonder arrogant over te komen. Ik denk dat het belangrijk is om aan jezelf en zelfliefde te blijven werken, maar een narcistische persoonlijkheidstoornis gaat wel verder dan dat. Toen ik hoorde dat ik misschien wel narcisistsche trekjes had vond ik dat verschrikkelijk om te horen. Ik ben toch geen slecht mens?

Om één ding maar alvast gezegd te hebben is dat mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis geen slechte mensen zijn. Daar schreef Daphne eerder al een naar mijn mening ontzettend goede blog over. Iemand met een eetstoornis, andere persoonlijkheidsstoornis of wat dan ook is ook niet altijd een even leuk mens door zijn of haar stoornis, maar je bent niet je diagnose. Je kan er toch ook niks aan doen dat je dit hebt ontwikkeld. Vaak gaat er juist een hele hoop onzekerheid of trauma aan vooraf. Wel kan je hier mee leren leven of van herstellen, maar ik weet vanuit mijn eetstoornis verleden als geen ander hoe moeilijk het kan zijn om ook daadwerkelijk voor herstel te kiezen. Die diagnose heb je niet voor niks. Het is jouw manier om met bepaalde dingen om te gaan zoals dus die onzekerheid.

De term narcisme is in het leven gebracht door Sigmund Freud. Misschien ken je het verhaal wel van de Griekse jager Narcissus die verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld in de weerspiegeling van een vijver. Zijn hart brak omdat hij geen werkelijk contact kon maken met zijn spiegelbeeld. Hij kon het niet aanraken en er niet mee praten. Wanneer hij huilde kwamen er rimpels in het water en werd zijn spiegelbeeld onduidelijk. Hij was woedend op het water, maar niet weg te slaan bij zijn spiegelbeeld. Uiteindelijk stierf hij daar bij de vijver. Verdrietig en alleen. Een ziekelijke vorm van zelfliefde met een enorm hoge prijs.

Het is niet zo dat zelfliefde op zich niet oké is. Zelfliefde is juist iets heel belangrijks, maar we zijn al snel bang om grenzen te overschrijden en arrogant gevonden te worden. Toch zit daar een wezenlijk verschil in. Waar narcisme vaak met perfectie, egoïsme en je superieur voelen te maken heeft heeft zelfliefde denk ik meer te maken met gelukkig zijn zoals je bent, eigenwaarde, zelfvertrouwen, voor jezelf opkomen en je niet te veel laten leiden door wat anderen van jou vinden. Zelfliefde, zelfacceptatie en jezelf mogen zijn is dus iets heel anders dan jezelf perfect vinden en boven alle andere mensen plaatsen. 

Toen mijn zelfbeeld erg slecht was viste ik best vaak naar complimentjes. Ik deed erg mijn best om leuk, aardig en mooi gevonden te worden. Sterker nog, ik wilde dat mensen mij de leukste, aardigste en mooiste vonden. Dat ben ik natuurlijk niet en dat vond ik verschrikkelijk, want zoals ik in het intro al aangaf woog één negatieve ervaring tien keer zwaarder dan één positieve ervaring. Eigenlijk wilde ik misschien niet per se de aller leukste, beste en mooiste zijn, maar gewoon de zekerheid hebben dat ik oké was.

Naar die complimentjes viste ik door foto’s te delen op social media waarvan ik vond dat ik er mooi op stond. Als mensen daar dan veel en goed op reageerden was ik tevreden. Bij naar mijn mening te weinig reacties of een negatieve reactie haalde ik de foto snel weer weg. Als anderen het niet goed genoeg vonden, dan kon ik er ook niet tevreden over zijn. Ik deelde dus geen leuke foto’s waar ik me fijn bij voelde en die ik uit mezelf leuk vond om te delen, maar enkel foto’s waarvan ik hoopte dat anderen ze leuk zouden vinden. Hetzelfde gold voor de tekeningen en andere kunstwerken die ik maakte. Ik vind best gekke dingen leuk, maar daar schaamde ik me een beetje voor. Ik plaatste nooit wat online tenzij ik zeker wist dat mensen het leuk vonden. Wederom bij te weinig of negatieve reacties haalde ik het direct weg.

Ik denk dat het alleen maar heel erg leuk is om leuke foto’s en tekeningen en wat je ook wilt delen op social media te zetten als je daar plezier aan beleeft. Sterker nog, ik doe dat nogsteeds en ik vind het nogsteeds fijn om daar leuke reacties op te krijgen. Wel ben ik me ervan bewust dat het altijd een beetje mooier zal zijn dan de werkelijkheid en dat is oké, maar het bepaald niet meer mijn eigenwaarde en ik laat me niet meer ontmoedigen door een negatieve reactie of wat minder likes. Als ik er maak achter sta. Zelfliefde dus. Het is dus wel echt op een andere en veel gezondere manier.

Ook kon ik me ontzettend opwinden en eenzaam voelen als mensen me niet ergens voor uitnodigde. Hierover schreef ik laatst in de blog ‘de oplossing voor eenzaamheid‘. Ik was snel gekwetst en dacht dan dat iedereen tegen mij was. Ik was niet zo goed in het hebben van relaties en wilde het liefst door iedereen geliefd worden. Hierdoor kon ik soms ook moeilijk nee zeggen of juist ineens veel afstand neem uit ‘zelfbescherming’. Daarmee deed ik mezelf soms pijn, maar ik kwetste er ook anderen mee.

Iemand met narcisme: 
– lijkt heel charmant en charismatisch met zijn of haar vlotte babbel en opvallende persoonlijkheid, maar dit is enkel aan de oppervlakte
– heeft een gebrek aan empathie
– heeft weinig schuldgevoel
– is narcisme is manipulatief en dominant
– kan goed liegen en doet dat ook veel
– voelt zich superieur en is arrogant
– kan ineens agressief worden
– heeft grootste fantasieën over succes, liefde en schoonheid
– is verslaafd aan aandacht
– is vaak onverantwoordelijk
– ziet liefde als een spel en is niet goed in relaties
– is heel jaloers en afgunstig-
– praat niet met je, maar tegen je
– moet altijd een goed gevoel hebben over zichzelf en is daarom gevoeliger voor verslavingen en obsessies

Sommige punten herkende ik mezelf wel in, maar in andere echt totaal niet. Ja, ik had een vlotte babbel en charismatische uitstraling wat in werkelijkheid een masker was. Ik had de neiging om alles weg te lachen en me beter voor te doen dan ik was, maar ik had geen gebrek aan empathie. Ja, mijn eetstoornis maakte mij wel manipulatief, ik leidde vaak een dubbel leven, maar hoe verder ik kwam in herstel hoe meer dit ook verdween. Het had niet echt betrekking op andere dingen in mijn leven.

Ik was verslaafd aan aandacht, hierdoor kon ik soms een obsessie hebben met sommige personen die ik hoog had zitten. Dit was om mijn onzekerheid gerust te stellen, maar dit ging nooit ten koste van anderen. Althans, niet expres. Ik kon juist ontzettend veel last hebben van schuldgevoelens, misschien een beetje te veel soms. Bovendien had ik een enorm verantwoordelijkheidsgevoel, al was ik wel vaak jaloers, maar arrogantie vind ik dan weer helemaal niet bij mezelf passen. Ik denk dat we allemaal wel het één en ander zouden kunnen herkennen van bovenstaand lijstje. Kan je dat dan narcistische trekjes noemen? Ach, weet je wat, als dat voor jou werkt, prima, toch? Het is niet goed of slecht of het nou waar is of niet. Het is enkel een aanduiding waar ik blijkbaar zelf een sterk oordeel over had. 

Misschien maakt het ook niet helemaal uit of het een naampje krijgt ja of nee. Puntje bij paaltje is dat het gewoon vervelend is voor jouzelf en soms ook voor je omgeving als dit soort gedrag/denkwijzen voortkomen vanuit onzekerheid of iets anders. Ik ben geen slecht mens. Iemand met narcisme is geen slecht mens. Jezelf mooi, goed, leuk of knap vinden is niet iets slechts, maar het continu moeten zoeken naar bevestiging en bereid zijn om daarvoor anderen naar beneden duwen niet zo leuk. Al maakt dat je niet direct een narcist. Iedereen heeft wel eens pijn en iedereen doet wel eens iemand pijn. Dat is menselijk. Ga bij jezelf na wat en in hoeverre je hier iets aan wilt doen, want hoe groot of hoe klein je problemen ook zijn, jij mag daar een keuze in maken.

Zelf denk ik dat het heel gezond is om ook voor dingen die geen diagnose krijgen hulp te zoeken. Het is toch ook niet zo dat je als je een ontstoken oog hebt niet naar de huisarts zou gaan, want ja, die ander heeft twee gebroken benen en dat is toch veel erger? Neem jezelf en je klachten serieus. Wat je overkomt, overkomt je, maar hoe je daar mee verder wilt is aan jou.

♥