Vanuit Proud2Bme vinden we het belangrijk om de mensen die hersteld zijn van een eetstoornis wat vaker onder de aandacht te brengen. Niet alleen omdat we het Mateloos Moedig vinden dat ze hun angsten zijn aangegaan en hebben overwonnen, maar ook in de hoop hiermee jou te inspireren en nét dat beetje meer hoop te geven… Vandaag interviewen we Puck. Puck is een vrolijke, energieke en ambitieuze jonge vrouw van 21 jaar die midden in haar leven staat en van elke dag iets leert. Sinds een dikke twee jaar woont ze op zichzelf in Utrecht. Oorspronkelijk komt ze uit een Brabants dorp. Hier woont haar moeder nog steeds en zelf komt Puck er ook nog regelmatig om te genieten van de rust, ruimte en natuur.
Op dit moment heeft ze een tussenjaar. Na het afronden van haar bachelor Onderwijs-wetenschappen voelde ze dat ze nog niet klaar was om te beginnen aan haar master. Tot noch toe deed ze alles in haar leven volgens de regeltjes en was ze altijd de jongste en snelste. Dit jaar besloot ze dat dit een keer niet nodig was. Ze nam een jaar om zichzelf te ontwikkelen op allerlei interessante gebieden en om dingen te doen waar ze echt blij van wordt. Zo’n vier jaar geleden had ze zichzelf zoiets nooit gegund, maar nu kan ze gelukkig inzien dat het de beste keuze.
Hoe zag je leven met eetstoornis eruit?
Mijn leven met eetstoornis was somber, verdrietig en enorm lastig. Rond mijn 17e beëindigde ik de relatie met mijn vriendje waar ik 3 jaar mee samen was geweest. Hij was de persoon die mij altijd verbeterde als ik weer eens zei: ‘Zie je wel, ik heb zo’n dikke billen!’. Hij vertelde me dat ik mooi was en het waard was om van gehouden te worden. Ik leerde echter niet van mezelf te houden, iets dat op die leeftijd zo ontzettend belangrijk is. Nadat ik weer single was, besloot ik daarom dat het tijd was om wat af te vallen. Hoe zou ik anders ooit een nieuwe vriend kunnen krijgen met zo’n lelijk, dik lichaam? Ik begon heel langzaam steeds minder te eten en liep flinke afstanden hard. Het afvallen ging me goed af en in no-time verloor ik vele kilo’s.
Op het begin kreeg ik complimenten, maar na een tijd vonden mijn klasgenoten en zelfs mijn vriendinnen (toentertijd) me eng, raar en lelijk. Pubers begrijpen niet wat een eetstoornis echt is en waar het in werkelijkheid over gaat en dat werd me snel duidelijk. Stuk voor stuk verloor ik bijna al mijn vriendinnen en werden er verhalen over me verteld die niet waar waren. Mijn ‘vriendinnen’ maakten aan anderen wijs dat ze me hadden horen braken op het toilet, terwijl ik (gelukkig!) nooit aan die fase van mijn eetstoornis begonnen ben. Het was een ontzettend nare en lastige tijd voor me. Zeker omdat naar school gaan het enige was dat ik nog deed. Hier kon ik nog heen en zocht ik afleiding, soms helaas te veel in het vele leren en studeren. Leraren begrepen en steunden me, leerlingen walgden van me en maakten me het leven nog lastiger.
Thuis was de situatie grimmig en verdrietig. Mijn ouders voelden zich radeloos, mijn zus ontvluchtte de situatie het liefst en ik voelde me enorm eenzaam en machteloos. Ik wilde helemaal niet ziek zijn en niet verder afvallen. Ik wilde niet hele dagen op de bank doorbrengen omdat ik bang was om sociale situaties onder ogen te komen en al mijn energie verloren was. Ik wilde niet liegen tegen mijn ouders. Ik wilde niet urenlang in supermarkten rondlopen om uit mijn hoofd te leren hoeveel calorieën ergens in zaten. Ik wilde niet dat mijn dagen alleen maar bestonden uit calorieën, niet eten, mezelf uithongeren en recepten opzoeken die ik toch nooit zou gaan maken.
Nee, dit leven vond ik verschrikkelijk, maar toch greep ik erop vast. Mijn eetstoornis had me in zijn greep en gaf me de mogelijkheid om nog niet groot en volwassen te hoeven worden, aangezien ik letterlijk en figuurlijk steeds kleiner en kwetsbaarder werd.
Wat zat er achter jouw eetstoornis?
De beëindiging van de relatie met mijn vriendje was de druppel. Er was niemand meer die me vertelde dat ik goed genoeg was en tegelijkertijd hield ik veel tijd over om te sporten en na te denken over gezond eten. Echter, dit is niet de oorzaak geweest. De oorzaak was 17 jaar lang opgestapelde onzekerheid waar ik nooit mee had leren omgaan. Ik vond mezelf nooit goed genoeg en totaal niet aantrekkelijk. Op de basisschool ben ik jarenlang gepest met het feit dat ik dik en dom was. Wanneer je zoiets jaren achtereen elke dag meerdere keren hoort, ga je het geloven. Blijkbaar had ik het een tijd weg gestopt en kwam het er nu uit.
Daarnaast moest alles in mijn leven perfect zijn. Ik was (en ben nog steeds een beetje) een extreme perfectionist. Op school streefde ik naar onhaalbare cijfers en mijn leven moest net zo lopen als in films. Dit perfectionisme kwam bij veel dingen naar boven en dus ook bij het bereiken van een perfect lichaam. Bovendien wilde ik controle op alle situaties die ik voor ogen kwam. Ging ik iets leuks doen met vriendinnen, dan was ik degene die het hele dagje gepland had. Kwam de familie eten met Kerst, dan was ik het liefst degene die besloot wat er op tafel stond. Controle uit handen geven vond ik doodeng. Dat ik op een gegeven moment zelf de controle zou verliezen en niet kon stoppen met afvallen terwijl ik dit eigenlijk wel wilde, had ik nooit gedacht. ‘Ik een eetstoornis? Ben je mal!’. Helaas kan deze verschrikkelijke ziekte iedereen in zijn greep houden, ook mij.
Aan het eind van mijn behandeling wees iemand me erop dat ik goed een Hoogsensitief Persoon (HSP) kon zijn. Hoogsensitieve personen worden geboren met een sensitief zenuwstelsel dat sterker reageert op prikkels. Je bent hierdoor sneller moe, gevoeliger voor stress en snel overprikkeld. Licht, geluid, emoties en meningen komen erg hard binnen.
Normaal ben ik niet zo van de labeltjes, maar toen ik dit ontdekte was ik zo blij! Eindelijk iets waar ik me totaal in herkende en waar ik over kan lezen en leren. Het is ongetwijfeld een reden geweest waarom ik sensitiever was voor de ‘healthy-food’ trend, die aanwakkerde op het moment dat ik mijn eetstoornis heb ontwikkeld. Ik was op dat moment zo instabiel en vatbaar om iets te ontwikkelen en mijn omgeving heeft er mede voor gezorgd dat het hiertoe leidde.
Een HSP’er zijn is niet altijd makkelijk. Mensen begrijpen niet altijd waarom jij twee dagen uitgaan achter elkaar niet volhoudt en ook zelf heb ik moeten leren accepteren dat ik niet altijd mee kan doen met alles wat mijn vriendinnen en leeftijdsgenoten wel doen. Maar het belangrijkste vind ik dat ik nu een gereedschapskistje heb ontwikkeld waardoor ik weet hoe ik ermee om moet gaan en wanneer ik aan moet geven dat het niet meer gaat. Natuurlijk lukt dit niet altijd, maar ik kan weer op een gezonde en gelukkige manier leven, iets dat iedereen wil!
Waar lag jouw sleutel naar jouw herstel?
Dit vind ik moeilijk te zeggen. Er zijn meerdere punten geweest waarop ik dacht: ‘En nu gaat het me lukken!’, waarnaar ik vervolgens weer zakte in een diep dal. Ik wilde zo graag maar het lukte niet altijd. De eetstoornis had me in zijn greep en wist precies wat ik nodig had om te geloven dat het iets goeds was dat bij me hoorde.
Echter, ik durf nu van mezelf te zeggen dat ik een doorzetter ben die niet zomaar opgeeft. Een aantal aanwijsbare momenten in mijn herstel zorgde ervoor dat ik nog harder ging knokken en ervan overtuigd was dat ik héél graag een leven zonder eetstoornis wilde. Eén van die momenten was toen ik voor een keer naar een psychiater ging die me vertelde dat het misschien best een goed idee was als ik aan de anti-depressiva zou gaan. HO, WACHT, dat was niet de afspraak! Dat ga ik me niet laten gebeuren! Ik kan dit zelf en ik wil dit zelf, zonder pilletjes die me daarmee helpen.
Hoewel ik al een heel eind was, maar nog niet helemaal beter, haalde ik mijn VWO-diploma en was het tijd voor een nieuwe start. Zelf dacht ik dat het misschien wel goed was een tussenjaar te nemen om me volledig te storten op herstel. Echter, mijn behandelaars en ouders vonden dit geen goed idee. ‘Puck is een meisje dat onder de mensen moet zijn en blijven, sociale situaties en nieuwe uitdagingen maken haar blij’ is wat ze me vertelden. Mijn ouders gaven me de kans om het studeren gewoon te proberen. Zou het niet lukken? Geen enkel probleem, dan kijken we daarna wel verder. Ik ben ze nog steeds enorm dankbaar dat ze mij deze kans zo open gaven, want het bleek de beste beslissing die ik had kunnen maken. Tijdens het kennismakingsweekend van mijn studievereniging, wat ik reuze spannend en eng vond, leerde ik een groepje meiden kennen die nog steeds mijn beste vriendinnen zijn. De studie was leuk en interessant en eindelijk waren er mensen die me namen zoals ik ben. Ik was niet langer ‘het meisje met anorexia’ en dat gaf me heel veel kracht.
Dat eerste studiejaar bleef ik thuis wonen en mocht ik mijn behandeling afsluiten. Ik was zo’n 85 procent genezen van mijn eetstoornis en op weg naar een normaal leven. Na die zomer besloot ik op kamers te gaan. Doodeng vond ik het en stiekem keek ik er enorm tegenop. Maar, ik wist dat het me goed zou doen en ik was er klaar voor om mijn leven in Utrecht nog meer op te bouwen. Ik leerde voor mezelf zorgen, lief zijn tegen mezelf op moeilijke momenten en ging elke dag een uitdaging aan. Daarnaast woonde ik in een stad die me nog altijd positieve energie geeft, omringd door positieve mensen. Dat jaar heb ik ontzettend veel geleerd en ging de teller ongetwijfeld naar 95 procent. Die laatste 5 procent heb ik gehaald uit mijn half jaar exchange in Vancouver, Canada. Wat een ontzettend gave, bijzondere ervaring was dit! Een plek waar ik me heel erg thuis voelde en waanzinnig mooie plekken heb mogen zien. Ik realiseerde me dat dit nooit mogelijk was geweest als ik niet genezen was van mijn eetstoornis en dat gaf me het vertrouwen om nooit meer terug te vallen in die vreselijke ziekte die je leven verpest.
Wat was jouw grootste uitdaging in herstel?
Als ik hieraan denk, zijn er natuurlijk heel veel uitdagingen geweest. Van hele kleine uitdagingen als het eten van een koekje tot enorme uitdagingen als het alleen gaan naar het introductiekamp van mijn studievereniging. De uitdagingen worden ook anders en groter naarmate je verder in herstel komt.
Gedurende het begin van mijn herstelproces, toen alles in mijn leven nog om (niet) eten draaide en ik nergens anders mee bezig kon zijn, was de grootste uitdaging om mezelf te blijven en de anorexia geen ruimte te bieden. Het leven en de energie was verdwenen uit mijn lichaam en ogen, maar diep vanbinnen was Puck er echt nog wel. Daarbij komen was ontzettend lastig, maar toch ben ik hier altijd voor blijven vechten. Puck wil leven, genieten, eten en mensen om haar heen hebben. De anorexia verbood me dit allemaal. Vechten voor Puck betekende vechten voor het leven, die uitdaging ging ik graag aan!
Gedurende een latere periode in mijn herstelproces, in de periode toen ik ging studeren en weer zelfstandig en (redelijk) normaal met eten om kon gaan, kwamen er andere uitdagingen om de hoek kijken. Ik kreeg een nieuwe vriendinnengroep met stuk voor stuk fantastische meiden. Echter, deze meiden hadden ook vriendinnen thuis en waren al een paar jaar echt jong geweest. Ze gingen uit, zoenden jongens, gingen op vakantie met vriendinnen en meer. Dit waren allemaal dingen die ik had moeten laten omdat ik thuis zat met een eetstoornis. Ontzettend lastig en pijnlijk vond ik dit. Ik moest dus nog leren hoe je bier dronk als student, wat het betekent om uit te gaan en hoe je tegen jongens praat. Dronken worden? Hoe durf je de controle zo los te laten?
Ik denk dat deze periode misschien nog wel het lastigst was. Ik werd elke dag weer geconfronteerd met zaken die ik had moeten missen of nog moest leren. Ik wilde ook jong en onbezonnen zijn, maar vond dit alsnog heel lastig. Door dingen te blijven doen die je ontzettend eng vindt en door je angsten onder ogen te komen, groei je. Dit is wat ik deed en ik bezocht plekken die ik niet kende en ontmoette mensen waarvan ik nooit had gedacht dat ze vrienden met me wilde worden. De eerste keer dat ik wakker werd met een enorme kater wist ik het zeker: ik heb de eetstoornis nu écht overwonnen en durf controle meer los te laten. Wauw, dat geeft me zoveel vrijheid en dat is de enige manier waarop je echt van het leven kan genieten.
Wat is de beste hulpverlening?
Zoals vele mensen zullen zeggen: de beste hulpverlening bestaat niet. Iedereen heeft behoefte aan iets anders en voelt zich prettig bij een verschillend persoon. De beste hulpverlening zou in dat opzicht strikt persoonlijk gebonden moeten zijn. Helaas is dat niet mogelijk, hier bestaat de tijd, ruimte en het geld niet voor. Dus, we moeten het doen met de hulpverlening die wel aanwezig is en aangeboden wordt.
Naar mijn mening is het ten eerste belangrijk dat je überhaupt accepteert dat je hulp nodig hebt en dat je dit daadwerkelijk zoekt. Daarnaast is het belangrijk te beseffen dat de eerste hulp die je zoekt waarschijnlijk niet meteen de beste is. Het zoeken naar de goede hulpverlening kost tijd en moeite, maar is het zeker waard. Ook ik heb verschillende dingen geprobeerd die niet allemaal resultaat opleverden. Omdat ik in het begin van mijn eetstoornis de specialistische GGZ erg heftig vond (ik was toch niet gek!) en ervan was overtuigd dat ik het zelf op zou kunnen lossen, begon ik bij een reguliere diëtiste in combinatie met een reguliere psycholoog.
Na een tijdje bleek al snel dat deze hulp bij lange na niet genoeg was en werd ik doorverwezen naar de specialistische GGZ. Ik vond het moeilijk te accepteren dat ik dit echt nodig had, maar deed het uiteindelijk wel. Hier waren mensen die ervoor opgeleid waren om naar me te luisteren en naast dat ze goed naar me luisterden waren ze soms ook streng. Dit laatste had ik af en toe nodig. Wanneer iemand tegen me zei dat ik nooit kinderen zou kunnen krijgen als ik zo door zou gaan, ging er toch een knopje om. Dat is toch niet wat ik wil?! Echt niet!! Hulpverlening moet dus bestaan uit een combinatie van begrip, geduld, vertrouwen en oplettendheid. Iemand die je de ruimte geeft maar je ook kort houdt, die naar je luistert maar je ook verbetert.
Bij mij heeft daarnaast mijn familie een hele grote rol gespeeld. Ik kreeg systeemtherapie, wat inhoudt dat mijn ouders een eigen therapeut hadden. Hij vertelde ze hoe ze het beste met me om konden gaan en leerde ze wat erbij komt kijken als je kind een eetstoornis heeft. Deze therapeut was geweldig en in combinatie met het doorzettingsvermogen van mijn ouders waren zij voor mij een rots in de branding. Ik kon mijn moeder altijd alles vertellen en tegelijkertijd deden we samen veel leuke dingen om afleiding te zoeken. Ze zijn altijd achter me blijven staan en hebben het vertrouwen altijd gehouden, ondanks de machteloosheid die ze dagelijks voelden. Hier heb ik zo veel bewondering en respect voor, zonder hen was ik nooit zo ver gekomen.
Echter, ik kan en durf nu ook te zeggen dat er heel veel uit mezelf gekomen is. Ik heb geknokt en gestreden. Het heeft me heel veel bloed, zweet en tranen gekost, maar ik ben eruit gekomen. Ik heb intens veel geleerd en merk dat ik veel zelfkennis heb die ik voor altijd bij me kan dragen.
Daarnaast geloof ik heel erg in ervaringsdeskundigheid. Ik denk dat het heel waardevol kan zijn als iemand je echt begrijpt omdat diegene door dezelfde periode is gegaan. Iemand die naar je luistert en waar je maar een paar woorden tegen hoeft te zeggen om duidelijk te maken wat je bedoelt. Helaas was er in mijn behandeling niet veel mogelijkheid tot het krijgen van ervaringsdeskundige hulp, maar ik weet zeker dat ik er zelf ooit nog iets mee wil doen. De zwakte van de ziekte omzetten naar kracht om iemand anders te helpen, dat is wat ik wil.
Hoe kijk je nu terug op jouw eetstoornis?
Ik kijk terug op een erg verdrietige periode, omdat deze ziekte me zoveel af heeft genomen in een periode waarin andere meiden zoveel meemaken. Sinds ik helemaal genezen ben heb ik weleens periodes waarin ik me erg eenzaam voel. Niet omdat ik nu eenzaam ben, maar omdat ik eenzaam was. Er zijn veel dingen die ik nooit gedaan heb, denk bijvoorbeeld aan een stapvakantie met vriendinnen. Ik heb moeten accepteren dat deze periode een belangrijk onderdeel van mijn leven heeft uitgemaakt en dat ik het niet meer terug kan draaien.
In plaats van verdrietig te zijn (wat ik af en toe natuurlijk zeker nog ben en mag zijn!) probeer ik in te zien hoeveel ik ook geleerd heb van die periode. In vergelijking met vele leeftijdsgenoten heb ik ontzettend veel zelfkennis en kan en durf ik beter aan te geven waar ik behoefte aan heb. Ook realiseer ik me dat ik nog steeds superjong ben, een relatief korte periode een eetstoornis gehad heb en dat ik nog heel veel mooie en gave dingen kan doen. Ik probeer vooruit te kijken in plaats van achteruit, hoewel deze periode wel een onderdeel geweest is van wie ik nu ben.
De eetstoornis zal altijd een zwarte periode in mijn leven blijven. Als ik eraan terugdenk realiseer ik me dat ik mezelf niet was en dat ik vele momenten niet kan herinneren omdat ik ze eigenlijk niet echt beleefde. Mijn gevoel was compleet afgezwakt en ik was onredelijk tegen de mensen waar ik ontzettend veel van hou. Nu ben ik weer een mens met gevoelens, liefde, plezier en energie. Jeetje wat kan een eetstoornis je veel afnemen en wat ben ik blij dat ik dit achter me kan laten!
Te weinig eten?
Niet eten is ontzettend zwak. Ja, de eetstoornis vindt het sterk en maakt je wijs dat het heel knap is als je niet eet. Ook ik heb dit een lange periode gedacht en het gaf me een kick als ik een dag weer minder gegeten had dan de dag ervoor. Besef je echter dat een eetstoornis een ziekte is die je kapot wil maken, in dit geval door een van de eerste levensbehoeftes uit je leven proberen te schrappen. Dat is natuurlijk vreselijk en super onnatuurlijk, iets dat ik nu besef als ik een moment ontzettend honger heb. Ik word chagrijnig, slap en kan niet meer nadenken. Dat komt omdat je eten nodig hebt om in leven te blijven en de dag door te komen. Het is dus sterk om hiernaar te luisteren en je lichaam te voeden met wat het nodig heeft, zodat je elke dag weer zo mooi kan maken als je zelf wilt.
Hoe is herstellen?
Herstel is super moeilijk, vaak verschrikkelijk eenzaam en soms lijkt het oneindig. Maar, herstel is juist mega sterk en dapper. Herstellen van een eetstoornis is voor mij als het winnen van een gouden plak op de Olympische Spelen: een fysieke en mentale strijd waarbij veel mensen je ondersteunen en coachen, maar die je uiteindelijk zélf moet winnen. Je zult zelf moeten vechten om die stem uit je hoofd te krijgen en weer te kunnen eten, maar vooral te kunnen leven.
Zoals ik zei lijkt het soms oneindig, maar dat is het zeker niet. Met de juiste hulp, goede mensen om je heen en genoeg tijd kan je zeker een eetstoornisvrij leven leiden. Naarmate je dit bereikt besef je hoe geweldig het is en hoeveel ellende een eetstoornis je brengt. Het neemt je lichaam, vrienden, hobby’s en nog veel meer af. Het neemt je hele leven af. Herstel betekent opnieuw kunnen leven en genieten.
Herstel heeft mij zeker een nieuw leven geboden. In drie jaar tijd ben ik op mezelf gaan wonen, heb ik een half jaar in Canada gestudeerd, heb ik zo’n 20 nieuwe vriendinnen gemaakt, mijn bachelor diploma gehaald en heb ik twee maanden vrijwilligerswerk in Brazilië gedaan. Naast al deze grote hoogtepunten kan ik ook weer oprecht genieten van kleine dingen als de zon in mijn gezicht en heb ik weer gevoel: ik houd heel veel van al mijn vriendinnen en familie en ben ze zo dankbaar dat ze er zijn. Dit zijn allemaal dingen waar ik heel trots op ben en die ik zonder te herstellen nooit had kunnen doen of voelen. Ik heb van alles ontzettend veel geleerd en ben er enorm door gegroeid. Ik durf weer te leven en ook al vind ik ouder worden nog steeds heel spannend, ik vermijd het niet meer.
Wat is jouw belangrijkste levensles?
Deze zomer was ik met twee vriendinnen op InterRail door Europa. Onze laatste bestemming was een prachtig kustplaatsje in Slovenië. Hier zag ik op de muur een quote staan die me zo ontzettend raakte en me voor altijd bij zou blijven. ‘A ship in harbor is safe, but that is not what ships are built for’. Deze quote beschrijft voor mij precies wat het leven is: veel (nieuwe) dingen zijn eng en het voelt veilig om ze niet op te zoeken, maar pas als je dat wel doet zal je leren en groeien. Mijn eetstoornis hield me letterlijk thuis in mijn haven en herstel bracht me de wereld om me heen.
Mensen verdienen het om te genieten van het leven en dingen te doen waar ze blij van worden. Angsten hebben we allemaal en hebben een grote invloed op ons leven. Door je angsten aan te gaan en erdoorheen te gaan zal je zien dat veel dingen helemaal niet zo eng zijn en juist heel bijzonder of leuk. Het leven is niet makkelijk en de wereld is hard, maar door goed voor jezelf te zorgen en je te omringen met mensen die je positiviteit geven, kom je een heel eind.
Ben of ken jij iemand die Mateloos Moedig is en hersteld is van een eetstoornis of ander psychisch probleem én wil je meedoen aan deze interview serie? Mail ons dan: redactie@proud2Bme.nl
Geef een reactie