Hoe ga je om met onrecht?

Op sommige dagen vind ik de wereld geen mooie plek. Dan zie ik hoeveel onrecht er speelt en hoe oneerlijk het kan zijn. Dat maakt me verdrietig en boos, maar bovenal kan het me een ontzettend machteloos gevoel geven. Van wereldwijde zaken als racisme of dierenleed tot persoonlijke ervaringen met ongelijke kansen en behandelingen. Soms zijn ze grijpbaar en met de mogelijkheid tot verandering, maar vaker nog juist heel ongrijpbaar; als de dood die te vroeg komt of een ziekte die iemand overkomt. Het is niet eerlijk. Hoe ga je om met onrecht, oneerlijkheid en de emotie die daardoor wordt veroorzaakt?

Sta jezelf toe om te voelen

Onrecht en oneerlijkheid roepen een hoop emoties bij mij op. Het zijn geen fijne emoties. Het is woede en verdriet, soms ook angst, waar ik voor mijn gevoel niets mee opschiet. Ik kan er toch niks mee veranderen. Eerst kon ik me ook bezwaard voelen om dat boos of verdrietig zijn. Stelde ik me niet aan, of val ik anderen ermee lastig? Zij kunnen er ook niks aan doen. Als iets mijzelf niet was overkomen, maar ik de onrecht van een ander me erg aantrok, kon het voelen alsof ik me niet zo mocht voelen. Het was mij niet overkomen. Welk recht heb ik om boos te zijn als ik het zelf goed heb? Het is voor een ander al zwaar genoeg en die aandacht mag niet naar mij gaan. Zeker niet als ik er voor mijn gevoel niks aan kon doen of veranderen. Kortom, mijn emoties voelden als teveel, niet belangrijk, iets dat niet mocht. En daardoor raakte ik ontzettend in gevecht met mijzelf.

bron foto

Als je ergens nooit sorry voor hoeft te zeggen, dan zijn het wel je emoties. Je voelt nu eenmaal wat je voelt, daar kan je niks aan doen. Waar je wel een keuze in kan maken, is hoe je met die gevoelens om wilt gaan. Je gevoelens niet mogen voelen, levert vooral heel veel strijd met jezelf op. Het lucht op om gevoelens te mogen uiten en een plekje kunnen te geven, zelfs als je iets niet kan oplossen. Emoties over het onrecht dat een ander is overkomen laten vooral empathie zien, daar is helemaal niks mis mee, in tegendeel. Een ander kan zich daar juist door gesteund voelen en het betekent helemaal niet dat je de situatie dan naar jezelf toetrekt. Dus uit het zeker, je bent ook maar een mens.

Niet aan al het onrecht kan je iets doen. Sommige dingen zijn te groot of gewoonweg ongrijpbaar. Ook als je op papier wel zou kunnen bedenken wat je zou kunnen doen, is dat in de praktijk niet altijd uitvoerbaar. Het lucht op om je gevoelens de ruimte te geven. Sta jezelf toe om te voelen en praat er over met iemand die je vertrouwt.   

Een betere wereld begint bij jezelf

Onrecht komt in heel veel soorten en maten. Sommige dingen lijken ruimte te hebben om te veranderen. Als mensen nou dit anders zouden doen of als de wereld anders in elkaar zou zitten… Andere dingen lijken wel van een oneerlijk lot af te hangen. Hoe kon mij of de ander dit overkomen? Het had niet gemogen. Het liefst zouden we al dat onrecht de wereld uithelpen, maar helaas is dit niet (altijd) mogelijk. Zeker niet door jou in je eentje. Je kan de wereld niet in je eentje dragen en dat gevoel van onmacht kan heel zwaar wegen. Toch zijn we niet zó onmachtig als we misschien denken. Want een betere wereld begint al heel klein: bij jezelf. En dat geloof ik echt. 

Dat een betere wereld bij jezelf begint, vond ik vroeger ook altijd zwaar wegen. Het voelde alsof ik het dan dus perfect moest doen, want wat ik doe maakt uit. Nu denk ik daar heel anders over. Ik denk dat een betere wereld namelijk helemaal geen perfecte wereld is, maar juist een wereld die niet perfect hoeft te zijn. Onrecht en oneerlijkheid zal misschien altijd wel plaatsvinden, maar hoe zijn we in dat grote geheel voor onze naasten? Iemand die ik ken zei ooit heel mooi: “Ik besef dat ik de wereld geen betere plek kan maken, maar wat ik wel kan doen is zo goed mogelijk zorgen voor mijn naasten. Als iedereen dat doet, dan is de wereld een mooiere plek. Meer dan dit kan ik niet doen, maar het is wel het beste wat ik kan doen en daar sta ik achter. Dat vind ik waardevol.”

Aan mezelf stel ik dan de vraag: behandel ik anderen zoals ik zelf behandeld zou willen worden? Daarin schuilt voor mij hoe die betere wereld bij mezelf kan beginnen. En dat is ook niet altijd makkelijk, want ik worstel ook met luiheid, jaloezie en onzekerheid. Ik ben ook niet perfect, maar daar hoef ik mezelf niet voor af te straffen. Het mag me opvallen, ik mag erover nadenken, ik mag ervan leren. Dat je daarvoor openstaat, maakt je eigenlijk al een ontzettend mooi mens! En in sommige periodes van je leven heb je ook gewoonweg niet de ruimte om echt te doen wat je zou willen. Toen ik een eetstoornis had, had ik al genoeg op mijn eigen bordje liggen en lukte het me vaak niet om aardig tegen anderen te zijn. Ik vond dat mijn eetstoornis mij een slecht mens maakte. Daarover schrijf ik in deze blog. Was het op dat moment mogelijk voor mij om me anders te voelen en gedragen? Ik weet het niet. Het was gewoon heel erg veel en een kat in het nauw maakt rare sprongen. Vergeef het jezelf. Ren jezelf daarin niet voorbij. Je doet het goed. En goed is goed genoeg, het hoeft niet perfect. 

Als een ander jou onrecht aandoet

Onrecht kan iets zijn dat je om je heen ziet, maar het kan ook iets zijn dat je overkomt. Wat kan je doen als een ander jou onrecht aandoet? Dat is lang niet altijd makkelijk. Je kan het eerst op een respectvolle en duidelijke manier proberen uit te leggen. Hier mag best wel emotie bij komen kijken, maar wanneer je het rustig brengt is een ander vaak meer bereid om te luisteren. Helaas wil de ander niet altijd luisteren. Dan kan je trekken en duwen wat je wilt, maar kost het vooral jou heel veel tijd en energie. Tijd en energie die je wel beter kan gebruiken. In dat geval kan je je boosheid het beste relativeren en loslaten.

Dat klinkt heel makkelijk; gewoon even relativeren en loslaten die heftige gevoelens. Zo makkelijk is dat niet! Toch moet je in sommige gevallen wel accepteren dat onrecht nu eenmaal bestaat, anders ga je er zelf aan onderdoor. Erken dat jij het graag anders zou zien, dat hoef je niet te veranderen. Erken wat je het liefst van een ander zou verwachten, maar begrijp dat je een ander niet kan veranderen en bedenk dat je er tegen kan als dat soms niet gebeurt. Als je uit de situatie kan stappen, mag dat altijd. Als dat niet kan of het onrecht komt kijken bij iets dat je wel heel belangrijk of leuk vindt, kijk dan of het opweegt en of je daarmee kan leven. Of dat het erbij hoort, omdat het leven soms gewoon oneerlijk is.

Vergeving is hierbij ook een belangrijk thema. Vergeven betekent niet dat je accepteert en/of vergeet wat iemand heeft gedaan. Het betekent ook niet dat je het moet bijleggen met elkaar.  Vergeven hoef je ook helemaal niet voor een ander te doen; vergeven doe je voor jezelf. Het is een innerlijk proces. Het gaat over het loslaten van de hoop op een beter verleden, zodat jij door kunt met de toekomst. Vergeef het de ander, zodat jíj verder kunt.  

De wereld is geen slechte plek

Onmacht en oneerlijkheid, op welk vlak dan ook, geeft een naar gevoel. De bijbehorende gevoelens mogen er zijn, maar laat je niet opslokken door je verdriet, woede en het gevoel van onmacht. Verlies niet uit het oog wat je waardevol vindt en waar je dankbaar voor bent. Dat hoeft helemaal niet te betekenen dat je je ogen sluit voor onrecht en oneerlijkheid. Ik geloof dat dat naast elkaar kan bestaan. 

Meer lezen? 

Vond je deze blog interessant? Bekijk dan ook eens de blogs ‘Omgaan met heftig nieuws‘ en ‘Ik voelde me vernederd, maar kon niets‘.

 Hoe ga jij om met onrecht?

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.