Zelfsabotage doe je niet altijd bewust of omdat je het wil. Vaak gebeurt dit ook heel onbewust en wordt het gevoed door de angst om te falen of iets verkeerd te doen. Helaas zit het luisteren naar die angst je vaak alleen maar meer in de weg dan dat het je helpt. Het zorgt voor negatieve zij-effecten en je gaat je er juist slechter door voelen, terwijl je dat helemaal niet wilde. Toch kan het lastig zijn om het te veranderen. Om te kunnen stoppen met het saboteren van jezelf is het belangrijk om eerst bewust te worden dát je het doet. Hoe je zelfsabotage herkent? Deze tien tekens kunnen een indicatie zijn.
1. Je praat altijd negatief tegen jezelf
Ik ben zo lelijk. Ik ben zo dom. Ik ben zo zwak. Ik kan het toch niet. Het lukt me nooit. Een ander is zo veel beter. Ik ben echt een mislukking. Hoe vaak ik deze woorden wel niet tegen mezelf heb gezegd… Veel te vaak. En daarmee saboteerde ik mezelf enorm. Niet alleen gaf ik mezelf er geen kansen mee, maar ook was het zo ontzettend slecht voor mijn zelfbeeld en eigenwaarde. Ik praatte mezelf helemaal de grond in en voelde me ontzettend slecht. Is dit voor jou herkenbaar? Waarom praat je niet wat liever tegen jezelf? En daarvoor hoef je heus niet eerst ergens de beste in te zijn of alles perfect te doen. Goed is goed genoeg en ook ergens niet goed in zijn of fouten maken mag gewoon. Wees lief en mild voor jezelf. Dat maakt echt een wereld van verschil.
Maar hoe dan? Hoe kan je lief, mild of aardig tegen jezelf zijn? Lees daarover eens de blog ‘Hoe ben ik aardige voor mezelf?‘ En via deze link kan je nog meer blogs over eigenwaarde vinden.
2. Je bent perfectionistisch
Perfectionisme lijkt op het eerste gezicht misschien een goede eigenschap. Je wilt dingen perfect doen, zo goed mogelijk, en doet daar ook je best voor, toch? Niet altijd. Zelf herken ik ook wel dat perfectionisme me juist verlamde, waardoor ik helemaal niks meer deed. In de blog ‘Ben jij perfectionistisch?‘ deel ik meer over hoe perfectionisme eruit kan zien. Maar bovenal is een belangrijk besef voor mij dat perfectionisme eigenlijk helemaal niet iets goeds is. Het laat je alleen maar het gevoel geven nooit goed genoeg te zijn. Het verlamt je of het laat je juist telkens je grenzen voorbij gaan, terwijl dat helemaal niet nodig is. Er is niks mis met ontwikkeling en doelen stellen, maar niet heel je eigenwaarde hoeft daar vanaf te hangen.
Vind jij dit heel lastig? Lees dan eens de blog ‘Goed perfectionisme bestaat niet‘.
3. Je vermijdt en stelt dingen uit
Iets vermijden of uitstellen is vaak een gevolg van angst. Je durft iets niet aan te gaan, omdat het veel met je doet, omdat het je raakt, omdat je bang bent om te mislukken. Door het dan ook niet aan te gaan, bevestig je die angst en kan het steeds moeilijker worden. Ook hiermee geef je jezelf weinig kansen en kan je een laag zelfbeeld krijgen. Maar ook riskeer je hiermee dat je een probleem ontkent waar maar niet naar gekeken wordt. Bijvoorbeeld een eetstoornis, een depressie of andere psychische problematiek. Het valt wel mee. Ik durf het niet. Het komt wel. Als ik op dít punt ben, dan komt het wel. Of ‘dit punt’ nou een bepaald gewicht is of een studie of vakantie waar je je hoop op hebt gevestigd; je stelt er iets mee uit, je gaat het niet aan. Je wacht op een magisch moment dat het wel weer goed komt, maar is dat echt zo magisch? Intussen werk je niet aan hetgeen dat juist die aandacht nodig heeft.
4. Je zoekt altijd opluchting op de korte termijn
Er zijn vast gevallen te bedenken waarbij dit niet zo erg is, maar ik ken zelf best wel wat patronen hierin die totaal niet voor mij werkten. Bijvoorbeeld automutilatie, eetbuien of braken. Op de korte termijn gaf dit een opluchting, maar op de langere termijn liet het me alleen maar naarder voelden. Ik loste er uiteindelijk niks mee op. Het probleem schoof ik voor me uit en kwam ik telkens weer tegen.
Lees hierover ook eens de blog ‘Mijn veilige eetstoornis‘.
5. Een eetstoornis (of andere problematiek) brengt je voordelen
Een eetstoornis heb je niet zomaar, daar zit altijd een bepaalde functie achter, maar dat wil nog niet zeggen dat het ook goed voor je is. Ik snap de voordelen heel goed, deze kunnen er bewust of onbewust zijn. De eetstoornis verdooft, helpt je omgaan met lastige gevoelens, geeft een gevoel van controle, maar wat kost het je allemaal op de langere termijn. Een eetstoornis komt niet zonder gevolgen. Ik vond het zeker in het begin van mijn eetstoornis lastig om die gevolgen te zien, maar in de blog ‘De gevolgen van een eetstoornis‘ wordt duidelijk op welke vlakken het allemaal invloed kan hebben. Misschien wel vlakken waarvan je het eigenlijk niet had verwacht of waarvan je de schuld eerder bij jezelf zocht, terwijl het toch echt door de eetstoornis komt.
Natuurlijk kan hier nuance in zitten, want een eetstoornis kan ook voordelen brengen die je echt even nodig hebt. Dat maakt de eetstoornis niet goed, maar dat kan het loslaten van de eetstoornis (op dit moment) nog wel een te grote stap maken. Het kan zijn dat iets onderliggends eerst aandacht nodig heeft, zodat er meer ruimte komt in het loslaten van de eetstoornis. Het is waardevol om hier in therapie aan te werken. Dat iets nu niet lukt, of als je een langdurige eetstoornis hebt, betekent niet dat het nooit anders kan.
Lees ook eens dit inspirerende interview met iemand die een langdurige eetstoornis heeft gehad.
6. Je schiet altijd in de verdediging
Voor jezelf opkomen is hartstikke goed, maar wanneer je áltijd in de verdediging schiet en je vaak boos of aangevallen voelt, zit er misschien iets niet goed. Zeker toen ik een eetstoornis had, was ik heel snel op de kast gejaagd. Van vragen over eten tot kritische opmerkingen of opbouwende feedback. Ik voelde me heel snel aangevallen en niet goed genoeg, daarom schoot ik snel in de verdediging. Herkenbaar? Vind je het lastig om ergens over te praten of ergens eerlijk op aangesproken te worden? En hoe komt dat? Is dat misschien niet juist iets wat aandacht nodig heeft? Of ontneemt het je de kans om door feedback van anderen juist weer verder te kunnen ontwikkelen?
In de blog ‘Slecht mens door mijn eetstoornis‘ schrijf ik meer over hoe de eetstoornis voor veel spanning en boze uitspattingen zorgde. Lees in de blog ‘Feedback geven en krijgen‘ meer over omgaan met feedback als dit iets is dat je lastig vindt.
7. Je date met mensen die slecht voor je zijn
In een relatie of tijdens het daten gaat het ook erg over zelfliefde en wat je jezelf gunt. Date jij veel met mensen die een slechte invloed op je hebben? Bijvoorbeeld doordat ze je manipuleren, veel ruzie maken, op je neerkijken of onaardig zijn? Dan kan je je afvragen waarom dat zo is en waarom je jezelf niet beter gunt. Dit is een voorbeeld van zelfsabotage. Als je al langer in een relatie zit, kan dit heel ingewikkeld zijn en lastig om uit te stappen, dus neem het jezelf niet teveel kwalijk, maar wees je er wel van bewust. Praat erover en zoek ook steun bij anderen als je merkt dat je hier zelf niet uitkomt.
Lees hier meer over daten en lees hier meer over relaties.
8. Je maakt veel denkfouten
Doemdenken, zwart-wit denken, negatief filteren… Dit zijn denkfouten die ik zelf veel maakte. Die denkfouten voelden op dat moment echt als een waarheid voor mij en daarmee zat ik mezelf ontzettend in de weg. Zonde, want het waren geen kloppende gedachten, maar dus denkfouten. Hier inzicht in krijgen, maakte dat ik het langzaam maar zeker kon herkennen en uiteindelijk zelfs kon veranderen. Dat was een proces dat tijd kostte, maar het is waardevol om hier tijd en aandacht in de stoppen en je denkpatronen en kernovertuigingen te veranderen.
In deze blog kan je lezen wat verschillende denkfouten zijn.
9. Je vraagt niet om hulp
Het zelf moeten kunnen. Het alleen willen doen. Dat klinkt op het eerste gezicht misschien alsof je jezelf wilt helpen, dus hoe kan dat sabotage zijn? Het antwoord daarop is dat je niet alles alleen kan, maar ook helemaal niet alles alleen hoeft te doen. Om hulp vragen mag en is soms echt nodig. Beter een keer te veel hulp gevraagd, dan een keer te weinig. Zeker bij eetstoornisherstel zal ik altijd aanraden om hulp te zoeken! Ik weet niet of het mij zonder was gelukt.
Vind jij het lastig om om hulp te vragen? Bekijk dan eens deze blogs die wij erover hebben geschreven.
10. ‘Ik saboteer mezelf, wat ben ik een loser.’
Als ik deze blog vroeger had gelezen had ik mezelf waarschijnlijk een ontzettende loser gevonden. Wie saboteert nou zichzelf? Waarom stop ik daar niet gewoon mee? Waarom ben ik zo’n slecht mens? Betrap jij jezelf ook op deze gedachte? Ook dat is zelfsabotage. Daarom een liefdevolle reminder dat je het jezelf niet te veel kwalijk hoeft te nemen. Het is goed om het serieus te nemen, maar in plaats van jezelf af te kraken, is dit juist een teken dat je wel wat meer zorg en liefde van jezelf mag ontvangen en misschien ook van anderen mag aannemen. Jij ook, het mag echt. Je mag er zijn en goed voor jezelf zorgen. Niet altijd makkelijk, maar waardevol om naartoe te werken. Pas goed op jezelf en vraag om hulp. Je bent niet alleen.
Hoe kan jij jezelf minder saboteren?
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie