Hoe omarm je je mindere kanten?

Ik ben met vlagen behoorlijk jaloers. En soms luister ik niet echt, maar knik ik gewoon; ben ik zelfs stiekem aan het wachten tot ik míj́n verhaal mag vertellen. Ik ben ongeduldig en als iets niet gaat zoals ik wil, kan ik onrustig worden. Dat kan ik wel verbloemen hoor, totdat ik een beetje moe ben, dan lukt me dat niet meer. En wat in eerste instantie niet persoonlijk is, kan ik vrij goed persoonlijk maken en voor we het doorhebben zitten we in een discussie die er nooit had hoeven komen.

Misschien herken je hier dingen van? Of heb jij totaal andere kanten die je soms liever achter het behang zou plakken? Feit is, we hebben ze allemaal. We hebben allemaal kanten, eigenschappen en karaktertrekken die niet de schoonheidsprijs verdienen. 

Clichés 

Ja, we zijn allemaal mens. Jahaaa, we zijn niet perfect en ál die kanten maken ons uniek. Zonder wrijving geen glans. Mooie woorden die je vast al kent, maar dat betekent niet dat het accepteren van die kleine duiveltjes in jezelf een makkelijke opgave is. Het voelt echt anders. Anderen mogen best een off day hebben of zelfs een lelijke kant hebben die af en toe naar boven komt. Maar zodra je hem bij jezelf opmerkt, kan de woede naar jezelf omhoog komen. Pas als je aan het bijkomen bent van je eigen lelijke uitspattingen, kan de walging toeslaan. Anderen mogen dit wel, maar zelf heb je het toch liever niet. Het niet accepteren van die eigenschappen is eigenlijk een wedstrijd die je nooit gaat winnen. Ze zullen er altijd zijn en je zult dus altijd boos kunnen blijven. Wat als je het probeert te accepteren? En hoe maak je dan een begin? 

Compleet

Want het begint natuurlijk wel met het feit dat het je een compleet mens maakt. Je bent compleet én goed zoals je bent, door al die verschillende kanten. Daar horen mooie en fijne eigenschappen bij, maar ook minder mooie. Vaak staan ze misschien zelfs wel in een bepaalde verhouding tot elkaar en hebben ze elkaar nodig om in balans te zijn. Misschien ben je inderdaad iets te jaloers soms, maar dat maakt je toewijding en loyaliteit ook intenser aanwezig. Wat los van elkaar ook iets heel moois en heel goeds kan zijn. Misschien ben je inderdaad vreselijk ongeduldig, maar dat maakt ook dat jij – als het erop aankomt – van aanpakken weet en misschien ook wel lekker bevlogen bent?

Je zou het soms allemaal los willen koppelen en als een bouwpakket opnieuw op willen bouwen. En dan vooral lekker weglaten wat je liever niet meer wilt zien of voelen. Maar zo werkt het niet, want het hoort allemaal bij jouw persoonlijkheid. Dat is een persoonlijkheid die compleet is, die volwaardig is, ook met minder mooie eigenschappen. Het hoort bij elkaar en in dat geheel zijn er vast ook hele fijne eigenschappen die je liever niet wegdoet. 

Je bent niet alleen 

Bovendien valt er weinig te kiezen. Iedereen heeft kanten waar hij of zij niet tevreden over is. Het lijkt bij de ander misschien minder ‘erg’ of minder lelijk, maar zou dat ook kunnen komen door je eigen oordeel over jezelf? Of doordat je minder objectief naar jezelf kunt kijken? Of zegt het iets over de vergevingsgezindheid die je wél hebt voor de ander, maar andersom niet?

Dat lelijke, wat het voor jou soms echt onuitstaanbaar maakt; ook dat gevoel kennen andere mensen. Die hebben het misschien bij iets anders of bij iets waar jij geen weet van hebt, maar die worstelingen hebben we allemaal. De één niet minder dan de ander, de één ook niet mooier dan de ander. Het gras is niet groener aan de overkant, in elke tuin zijn dezelfde duiveltjes. Het voelt misschien erger bij jezelf, maar hoe groot is de kans dat dat werkelijk zo is? 

Geen eindstation

Dan is er nog het vervelende gevoel dat dit voor altijd zo gaat blijven. Dat dit gevoel en deze ontevredenheid onveranderlijk is. Dat je dit gevecht je hele leven moet voeren. Dat het altijd zo intens gaat zijn zoals je dat nu ervaart. Herkenbaar?

Dat iedereen mindere kanten heeft, is denk ik een feit (gelukkig maar, anders zat ik in m’n eentje met die vreselijke jaloezie), maar het betekent niet dat ze niet kunnen veranderen. Jij ontwikkelt je, dus jouw persoonlijkheid ontwikkelt voor een deel ook met jou mee. Dan wordt het alsnog geen bouwpakket waar je iets af kan halen, maar dat bouwsel kan wel degelijk in een andere vorm terug in elkaar gezet worden. 

Waar ik vroeger enkel vragen stelde om bevestigd te worden of anders maar huilend in slaap viel, vanwege onzekerheid en jaloezie, is dat nu wel degelijk rustiger. Dat je mindere eigenschappen hebt – lastige eigenschappen zelfs – betekent niet dat je er niets mee zou kunnen. Deels is het simpelweg omdat je ouder wordt, deels is het ook een kwestie van durven zien wat dit voor jou betekent. Wat wil je hiermee? Waarin staat het je in de weg en kan je reactie op deze eigenschap ook anders worden? Wat zou dat opleveren? Wat wil je hierover leren en hoe zou je hier in de toekomst mee om willen gaan? 

Accepteren is ontwikkeling

En het zijn die vragen die kunnen zorgen voor acceptatie. Pas als je het accepteert, kun je het veranderen. Daarin is acceptatie dus ook geen einddoel, maar een handvat om iets te kunnen veranderen waar je zo mee worstelt op dit moment. 

Waar boos worden en wegduwen denk ik zorgen voor een verlammend effect, voor verstarring en hardheid, kan acceptatie meer licht erop werpen. Daardoor kan en mag je zien wat er eigenlijk bij jou speelt. En dat wat je ziet, daar kun je iets mee. Dat wat er mag zijn, dat kan ook veranderen. Pas als je iets accepteert, zet het de deur open naar aanpassingen. Die jaloezie en dat ongeduld krijg ik ook niet zomaar weggepoetst, maar ik kan het wel opmerken. Ik kan het erover hebben en erop terugkomen als ik mij naar die lelijke eigenschappen heb gedragen. Ik probeer steeds vaker écht te luisteren. Ik probeer mezelf aan te leren dat ik niet luister om te reageren, maar om te horen wat iemand te vertellen heeft. Ik kan en mag mezelf vergeven. Ik mag nu leren van de dingen die graag anders zou willen doen. Liever iets nieuws leren en even dat ongemak voelen, dan dat ik mezelf terugtrek en mezelf moet beperken. Want dat is vaak wat je doet als je jezelf veroordeelt; je neemt vaak ook alle mogelijkheden weg om er iets mee te kunnen doen.

Moet iets weg, omdat je het simpelweg niet wilt voelen? Of mag jij jezelf ontwikkelingen en nieuwe vaardigheden aanleren? Mag je leren omgaan met die mindere kanten? Hardheid versus mildheid. Haat versus liefde.

Blijf lekker mens

Tot slot nog een klein pleidooi om er niets aan te hoeven doen. Dat accepteren, is fijn. Dat omarmen en iets kunnen veranderen waar je last van hebt, is prachtig. Maar vergeet ook niet dat je niets moet. Je moet niets veranderen. Zoals ik eerder schreef; je bent een compleet mens en je bent goed zoals je bent. Ook met dat ongeduld. Ook met jaloezie. Ook met vreselijk lelijke en onredelijke uitspattingen die – volgens jou – het daglicht niet kunnen verdragen. Ook die momenten, júist die momenten, mogen er zijn. 

Hoe ga jij om met je mindere kanten?

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.