Naar aanleiding van de tweedelige serie De Achterblijvers (onderdeel van Kijken in de Ziel) over verlies en rouw wil ik graag iets delen over mijn rouwproces. Ik vind de documentaire heel mooi weergegeven en indrukwekkend, en absoluut de moeite waard om te kijken. Ik vond er eens stuk (h)erkenning en inzicht in, en dat hoop ik sommige van jullie vandaag ook te geven.
Tweeënhalf jaar geleden overleed mijn moeder aan kanker. Ze is tweeënhalf jaar ziek geweest, waarin gelukkig ook periodes zijn geweest dat het goed ging en er zelfs een periode is geweest dat ze schoon was. De kanker kwam helaas terug. We kregen het verdrietige nieuws dat de artsen niks meer voor haar en ons konden doen en na tweeënhalve intense maanden die we nog samen hebben gehad, is ze in september 2014 overleden. Toen begon een periode van rouw…
Iedereen rouwt op z’n eigen manier en eigen tempo. Er is geen handleiding voor, geen stappenplan. De dagen na het overlijden van mijn moeder was het vooral onwerkelijk. We waren enigszins voorbereid op haar overlijden, het kwam niet geheel onverwacht, maar als ze er echt niet meer is, is het toch onwerkelijk en onvoorspelbaar. Mijn moeder overleed op een donderdagavond en ik kan me nog heel goed herinneren dat ik vrijdagochtend wakker werd en dacht: Ik heb geen moeder meer. Ik voelde een intense leegte. De eerste week heb ik in een soort waas geleefd, met het regelen en toeleven naar het condoleren en de begrafenis, met veel mensen die langskwamen, veel berichtjes, telefoontjes, kaartjes.
Daarna begon het pas. Daarna kwam de leegte en de confrontatie. In die tijd studeerde ik en woonde ik op kamers, maar in de weekenden ging ik naar mijn ouderlijk huis. De eerste paar keer dat ik thuiskwam in een leeg huis was zo ontzettend confronterend. Normaal gesproken stond mijn moeder in de keuken en als ze daar niet was, liep ik automatisch door naar de slaapkamer van m’n ouders om haar gedag te zeggen. Nu kwam ik thuis in een lege keuken en een lege slaapkamer.
Ik kon niet goed omgaan met het gat dat m’n moeder had achtergelaten en dat uitte zich onder andere in mijn eetstoornis en depressie. Voor mij heeft dit mijn rouwproces vertraagd en deels zelfs stilgezet. Of dit verkeerd is, weet ik niet. Zoals ik al eerder schreef, iedereen rouwt op z’n eigen tempo en dat is oké.
Inmiddels zijn we ruim twee jaar verder en mis ik m’n moeder nog elke dag. Ik ben niet klaar met rouwen. Ik weet niet of een rouwproces ooit helemaal klaar is, maar het slijt. Ik kan intens verdrietig zijn als ik eraan denk dat mijn moeder nooit bij mijn afstuderen zal zijn, nooit oma zal worden wat ze zo graag had gewild. Ik ben wel gewend aan de nieuwe thuissituatie met de nieuwe vriendin van mijn vader en ik kan dankbaar terugkijken op de mooie momenten die we wél samen hebben gehad. Het komt met momenten. Ik kan uit het niets heel verdrietig of juist heel boos zijn dat het zo gelopen is, maar dat mag er zijn.
Rouwen doet pijn. Het kost tijd, het kost heel veel verdriet, tranen, boosheid, wanhoop, machteloosheid. Afscheid nemen van m’n moeder en weten dat ze niet meer terugkomt, is veruit het moeilijkste wat ik in m’n leven heb gedaan. Wat mij geholpen heeft, is erover schrijven en erover praten. Blijven praten, ook na de eerste weken en maanden. Over het verlies, het gemis, de leegte, de wanhoop, het verdriet, maar óók over de mooie herinneringen die er zijn, over hoe ze was, wie ze was, wat voor een bijzondere vrouw en moeder ze was.
Dat wil ik jullie ook graag meegeven: Als je iemand verloren hebt, blijf er alsjeblieft over praten en over delen. Het haalt het verdriet niet weg, maar het maakt het wel iets dragelijker. Zoiets groots kun je niet alleen dragen en dat hoeft ook niet.
Ze zeggen dat wonden geheeld worden door tijd,
dat verdriet slijt,
al ben je alles kwijt.
Ze zeggen dat liefde alle pijn verdrijft,
maar de leegte blijft.
Ze zeggen van alles, keer op keer.
Maar ze begrijpen me niet,
want ik mis je,
elke dag een beetje meer.
♥
Geef een reactie