Hoe verzorg je littekens door zelfbeschadiging?

Zelfbeschadiging is een term die op Proud2Bme vaker voorkomt. Meerdere blogs zijn hier inmiddels over geschreven. Vandaag wil ik iets over zelfbeschadiging delen dat ik zelf ook heel belangrijk vind: hoe zorg je voor de wonden en littekens die je zelf hebt veroorzaakt?

Let op: ben je gevoelig voor teksten over littekens? Lees deze blog dan met iemand samen, of sla hem voor nu even over.

Ik heb mezelf beschadigd. Ik heb hier ook littekens van. Ze zijn misschien niet heel zichtbaar, maar ze zijn er wel en ook zeker zichtbaar geweest. Ik vond het destijds ontzettend moeilijk om voor mijn wonden en littekens te zorgen. Het was toch mijn eigen schuld? Ik had dit toch zelf gedaan? Daarnaast ervoer ik ook een enorm schuldgevoel en het voelde alsof ik bleef falen. Waarom lukte het me niet om die drang te weerstaan? Ik wilde niet geconfronteerd worden met deze gedachtes, dus ik negeerde mijn wonden en littekens. Dan waren ze er even niet en hoefde ik er niets mee.

Soms kan zelfbeschadiging voelen als een oplossing. De spanning werd mij bijvoorbeeld te veel en ik wist niet hoe ik hier op een andere manier mee om mocht gaan. Ook zocht ik (onbewust) naar manieren om mezelf kapot te maken, te straffen. En dit was er één van. Voor mij ging er dus veel schuil achter mijn automutilatie. Misschien dat jij jezelf ook beschadigt. Er is een reden waarom je deze blog hebt aangeklikt. Mocht dat zo zijn, dan hoop ik dat de tips die ik je vandaag meegeef een begin zullen zijn in een zoektocht naar manieren om wat liever voor jezelf te zijn. 

“Mijn omgeving begreep er niks van. Waarom zou je jezelf beschadigen? Waarom verwond je jezelf? Waarom doe je jezelf pijn? Ik moet eerlijk zeggen dat ik er destijds ook niet zo veel van begreep. Ik kon er niet mijn vinger op leggen, net als dat ik lange tijd de vinger niet op de oorzaak van mijn eetstoornis kon leggen”. – Uit de blog ‘Waarom doe je jezelf pijn?’

Voor we beginnen wil ik je wijzen op de eerdere blogs die we al hebben geschreven over dit onderwerp. Die vind je hier. Ook wil ik je deze video meegeven die Irene een tijd geleden heeft gemaakt.

Ik hoop dat de blogs en het filmpje jou kunnen opvangen wanneer je die drang voelt, maar ik weet ook dat het niet zo simpel ligt. Als het dan toch is gebeurd, is hier deze blog.

Ik weet dus uit ervaring dat het niet makkelijk is om actief je littekens te verzorgen. Ik wilde destijds immers ook niet helen; in tegendeel. Toch heeft het mij geholpen om, ondanks alle weerstand, wel goed voor mijn littekens te gaan zorgen. Het betreft een stukje selfcare; een oefening die voor mij echt niet leuk was, maar mij wel leerde om mijn eigenwaarde te zien. Realistisch in te zien. Om te merken dat ik er ook echt mocht zijn. Dat ik het waard was (en ben) om voor te zorgen.

Een tijd geleden kwam de blog ‘Littekens in de zomer‘ van Irene online. In deze blog beschrijft zij wat voor effect haar littekens in het verleden hebben gehad op haar omgeving en de kleding die ze droeg. Littekens zeggen veel, maar juist daardoor ook zo weinig. Misschien beschadig jij jezelf op het moment. Misschien niet meer, of heb je het nooit gedaan. Ik vond het zelf altijd lastig dat mijn littekens mij op een manier definieerden. Ze hadden veel macht, meer dan ik ze wilde geven. Juist daarom wilde ik er vanaf. Nu wil ik ook meegeven dat dit voor iedereen anders kan zijn. Ik wil jou niet de indruk geven dat jouw littekens lelijk zijn of er niet mogen zijn. Deze blog is niet bedoeld als oordeel, op welke manier dan ook. Deze blog is er voor iedereen die het fijn vindt om hier meer over te lezen en wat concrete tips te krijgen. 

Nu zijn er ontzettend veel verschillende soorten littekens en verschillende soorten huiden. Ik wil benadrukken dat de tips die ik deel geen wondertips zullen zijn. Je littekens zullen niet van de een op andere dag verdwenen zijn. Ik hoop wel dat deze tips bij kunnen dragen aan het actief opzoeken van dat stukje zelfzorg. Want dat ben je waard. Met of zonder littekens. 

Wondverzorging

De eerste stap begint al bij het verzorgen van de wond. Probeer deze schoon te houden en zoek waar nodig medische hulp. Ik kan me voorstellen dat dit misschien spannend is, of schaamtevol. Misschien heb je in het verleden geen goede herinneringen opgedaan, maar vergeet niet dat je niet alleen bent. Hoe eenzaam het soms ook voelt. Dat jij die wond zelf hebt aangebracht, betekent niet dat je het ook zelf moet oplossen daarna.

Mocht je dit toch nog een stap te ver vinden, zorg dan dat je toch een Eerste Hulp setje in huis hebt, zodat je in ieder geval genoeg middelen hebt om zelf je wond te verzorgen. Misschien dat er iemand in de buurt is die je vertrouwt en je hierbij zou kunnen helpen. Wanneer de wond vers is, spoel deze dan eerst goed uit met lauw-warm water en dep deze hierna droog. Als de wond blijft bloeden, duw dan een gaasje iets langer tegen de wond aan, net zolang tot deze stopt met bloeden. Als de wondranden erg van elkaar afwijken, is het mogelijk dat de wond gehecht moet worden. Vaak wordt het gebruik van vaseline aangeraden. Dit zorgt ervoor dat de wond vochtig blijft en niet gaat trekken. Die droogte zou juist kunnen zorgen voor meer weefselschade wat een litteken zou kunnen veroorzaken.

Wat ik zelf het lastig vond, is om achteraf van de wond af te blijven. Ik ben een plukker, zo ook met wondjes. Ik had het vaak niet eens door, wat het ook lastig maakt om hier actief op in te spelen. Wat voor mij helpend was: een pleister dragen. Dat beschermt de huid en beschermde mijn wond vooral voor mezelf. Zo is het krabben toch iets lastiger.

Wonden laten genezen kost energie. Het is hierom extra belangrijk om op je voeding te letten en voldoende eiwitten binnen te krijgen, zodat de wond de kans heeft om te genezen. Dit is wellicht extra moeilijk; dit vraagt een extra stapje zelfzorg terwijl dat heel dubbel kan voelen. Maar hierbij geldt zeker niet ‘wie zich brandt moet op de blaren zitten’. De blaren moeten juist goed verzorgd worden.

Bron: Pexels

Als de huid is genezen

Na een tijdje zal de wond dichtgroeien en helen. Het gebruiken van een crème houdt de houd soepel, wat bevorderlijk werkt. Er zijn meerdere ingrediënten in gezichts- en lichaamsverzorging die kunnen bijdragen aan het herstel van de huid. Ingrediënten die je huid kunnen helpen herstellen zijn bijvoorbeeld: siliconen, niacinamide, evodia, zoethoutwortel, oat/haver, panthenol (vitamine B3) en glycerine.

Panthenol, haver en glycerine zullen de wond meteen verzorgen en wat kalmeren. De andere ingrediënten hebben echt wat tijd nodig. Voor mij was de uitdaging om echt consistent te blijven smeren. Niet alleen om echt effect te zien, maar ook om dat stukje zelfzorg wat meer in mijn systeem te krijgen.

Nog een optie zouden siliconengel en/of -pleisters kunnen zijn. Ik heb deze zelf een tijdje gebruikt na een polsoperatie en dit is echt een heel klein en net litteken geworden. Deze breng je aan op een schone huid (zonder vaseline dus) en gebruik je ongeveer 8 weken op een gesloten wond. Wat daarnaast ook echt helpend kan zijn, is het gebruiken van een goede zonnefactor (minimaal 30). Hierdoor bescherm je de huid tegen uv stralingen die de huid kunnen beschadigen. 

Schrik niet als het litteken er heftiger uit kan gaan zien. Ongeveer twee tot drie maanden na de verwonding is een litteken op zijn ‘lelijkst’. 

Neem het jezelf niet kwalijk

Dan het meest belangrijke punt, in mijn ogen. Je kunt zoveel pleisters plakken als je wilt, maar zolang jij het jezelf niet vergeeft, zullen de wonden niet volledig helen. Wees niet te hard voor jezelf. De drang naar zelfbeschadiging is er met een reden en ik hoop dat het je lukt om de confrontatie met die reden aan te gaan, hoe moeilijk dat ook is. 

Natuurlijk bestaat altijd de kans dat littekens niet weggaan, hoe graag je dat ook zou willen. De huid kan veel, er zal tijd overheen moeten gaan, maar ik wil je wel graag de volgende blog van Irene nog meegeven. Hierin deelt ze over haar ervaring met blijvende littekens. Ik hoop vooral dat jouw strijd – of je littekens nu blijven of weggaan – minder groot zal worden.

Je bent genoeg, met of zonder littekens, met of zonder (zichtbare) strijd. 

♥

Deze blog is geschreven in samenwerking met oud-collega Ginger. Eerder schreef zij al ‘Mijn bloed is goed, het valt wel mee‘, ‘Met anorexia op de kinderafdeling‘, ‘Herstellen is topsport!‘ en haar allerlaatste blog ‘Liefs Ginger‘.

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.