Vroeger hield ik vaak fotoshoot met mijn zus en maakte we in op een vrije middag twee videoclips waar abba nog een puntje aan kon zuigen. We maakten ons mooi en poseerde schaamteloos. Later werd ik onzekerder en rond het moment dat mijn eetstoornis zich ontwikkelde begon ik mij steeds slechter over mijn lichaam te voelen. Ik begon het te verstoppen in grote truien, keek niet meer in etalages en wilde er op geen enkele andere manier mee geconfronteerd worden. Foto’s waren al helemaal uit den boze en jarenlang ontweek ik zo onopvallend mogelijk alle camera’s om mij heen.
Van elke foto schrok ik. Op foto’s zie je jezelf natuurlijk vanuit een hoek die je zelf niet vaak ziet. Je bent de spiegel gewend, maar als zelfs dat een uitdaging wordt zijn foto’s verschrikkelijk om terug te zien. Elke foto was voor mij een nieuw bewijs van hoe lelijk ik was. Hoe dik ik was, al helemaal vanaf die kant blijkbaar. Als ik per ongeluk toch een foto onder mijn neus geschoven kreeg en ik spotte mijzelf, sloeg de paniek toe. Zie ik er echt zo uit? Het is nog slechter dan ik al dacht. Ziet iedereen dit? Ziet iedereen dit lelijke mens de hele dag? Waarom is iedereen nog bij mij. Ik ben niet om aan te zien! Als ik soms net een dag ertussen had dat ik mij oke voelde, kon één foto mij meteen van gedachten doen veranderen. Ik mocht mij helemaal niet meer oke voelen van mijzelf, want het was niet oke. Ik was niet oke.
Er zijn best veel mensen die cameravrees of camera-angst hebben. Dat hoeft op zich helemaal niet zo’n probleem te zijn en daar kun je goed mee leren omgaan. Alleen kan het een extra hindernis zijn als je een eetstoornis hebt en last hebt van een laag zelfbeeld. Gek genoeg lijkt die camera nooit lief voor je en valt het nooit mee. Hoe goed anderen je er ook uit vinden zien op die foto, jij ziet het nooit en dat kan je ontzettend verdrietig maken. Ik ging ook opzoek naar alles wat er lelijk uit kon zien en werd altijd betrapt als ik op mijzelf inzoomde. “En, Daph? Is ie oke?” “Nee nooit, maar het geeft niet.”
Heel lang was mijn oplossing om het gewoon te vermijden. Niet om camera’s in alle opzichten te vermijden, want mijn liefde voor fotografie groeide. Ik ontwikkelde mijzelf als iemand die meer achter de camera stond dan ervoor en dat vond ik fijn. Hoe verder ik kwam in mijn herstel hoe beter ik mij voelde over mijzelf. Mijn leven werd steeds leuker en ik vond het totaal niet erg dat ik nooit de behoefte had om foto’s van mijzelf te maken. Al die tijd bleef dat iets wat ik niet makkelijk vond en dat begon ik te accepteren. Bang zijn voor foto’s is misschien ook iets dat kan thuishoren in een hersteld leven. Ik hoef niet alles makkelijk te vinden en ik kan mij leven zo inrichten dat ik er zo min mogelijk mee geconfronteerd wordt. Vrienden en vriendinnen vonden het soms wat jammer dat ik er niet zo makkelijk in was, maar buiten dat had ik er totaal geen last van.
In januari was mijn eerste werkdag bij Proud2Bme. “Zullen we vast foto’s maken voor bij je voorstelblog?” Werd er die middag aan mij gevraagd. Oh, ja, shit.. Ja natuurlijk, daar had ik even niet bij stil gestaan, maar dat hoort er ook gewoon bij hier. Ik zag de andere redactieleden naar buiten vertrekken met de camera en in een vlot tempo foto’s van elkaar schieten. Hoe ontzettend knap ik dit al die jaren ook ontweken had, het moest er nu toch echt van komen. Ik vond het eng en was zelfs na al die jaren bang voor mijn eigen oordeel over het resultaat. Ik weet dat ik al jaren goed in mijn vel zit, maar ik had mijzelf tot die middag ook alle eventuele positieve ervaringen op dit gebied onthouden.
Ik was aan de beurt. Ik moest wel, dus ik ging. Het was onwennig, ongemakkelijk en misschien heb ik wel vier keer gezegd dat ik dit niet zo gewend was en niet zo goed wist wat ik moest doen. Het voelde zo naakt. Zo kwetsbaar. Ik weet niet of dat kwam doordat ik het écht eng vond of omdat ik het gewoon nooit meer had gedaan. Ik kon mij niet meer verstoppen en ik zou vroeg of laat het resultaat te zien krijgen. Ik zou weer op een manier naar mijzelf moeten kijken die eerder altijd angst en verdriet opriep. Er is geen ontkomen meer aan.
De foto’s bekijken was even gek. Het was gek om mijzelf zo te zien, zo poserend voor de camera. Het was gek omdat ik van deze hele situatie ook iets heel groots had gemaakt in mijn hoofd. Het was een drempel die ik over moest. Dat had nog niet eens iets met het resultaat te maken. Voor de camera staan had mij altijd iets negatiefs opgeleverd, ook al was dat niet terecht, ik hield er een negatief gevoel aan over. Dit was een mooi moment en de hoogste tijd om hier een nieuwe, positieve ervaring van te maken. Om daar in ieder geval opnieuw voor open te staan.
Na al die jaren zag ik iets anders. Het was oke. Die jaren van investeren in zelfliefde en acceptatie wierpen dus nog steeds zijn vruchten af. Zelfs nu ik zo ver was in mijn herstel en ik dacht ik er alles al had uitgehaald, bleek er toch nog winst te behalen. Lang niet elke foto vond ik goed en lang niet alles aan mijzelf vond ik mooi, maar ik keek met een veel mildere blik naar mijzelf. De dingen die ik wél mooi vond, waren even belangrijk als de dingen die ik minder mooi vond. Terwijl ik vroeger alleen de minder mooie dingen uitvergrootte, dat was het enige wat ik zag. Nu zag ik alles. Ik zag mijzelf en dat was oke.
Nu ben ik een paar maanden verder en ren ik met mooi weer naar buiten om foto’s te maken voor bij de blogs. Foto’s maken is iets dat went zodra je het vaker doet. Ja, er zitten nog steeds foto’s tussen die ik niet mooi vind en waar ik liever niet naar kijk, maar hoe meer ik mij op mijn gemak voel voor de camera hoe mooier ik de foto’s vind worden. Ik was geneigd om alleen de slechte foto’s te zien als mijzelf en hoe stom het soms ook is; dat ben ik natuurlijk ook. Maar de mooie foto’s zijn natuurlijk net zo goed de werkelijkheid. Dat ben ik ook, helemaal! Dat gevoel weegt tegenwoordig veel zwaarder dan die paar minder goede shots die ertussen zitten.
Hoe verder je komt met jezelf, hoe beter je jezelf leert kennen. Ik heb bijvoorbeeld gemerkt dat ik door al die ervaringen mijzelf meer volledig zie. Ik zie niet alleen die slechte dingen, maar ook de dingen die goed en mooi zijn. Die zijn nu net zo belangrijk, misschien wel belangrijker. Ik merkte dat het tijd nodig had, veel meer dan ik leuk vond, maar die tijd heelde wel mijn wonden. Foto’s zijn eigenlijk niet lelijk. Het beeld dat wij van onszelf hebben is lelijk, onaardig en ontzettend hard. Dat is wat ons pijn doet en die pijn moeten we zelf verzachten. Geef jezelf daar de tijd voor. Het zou zomaar kunnen dat je over een tijdje met een mildere blik naar je eigen foto’s kunt kijken en dat je zelfs kunt denken ‘dat mens is best leuk.’
Nog steeds betrapt mijn vriend mij erop als ik na een foto moment even stiekem probeer in te zoomen op mijzelf. Ik voel zijn blik mijn kant op gaan: “En Daph, is ie oke?”
“Ja hij is oke.”
Geef een reactie