Iedereen wil graag aardig en leuk gevonden worden door andere mensen. Dat is een best normale en ook logische wens. Maar waar de meeste mensen inzien dat het onhaalbaar en ook niet nodig is om door iedereen leuk gevonden te worden, zijn er ook mensen die deze grens niet meer zien. Deze mensen willen door iedereen aardig en leuk gevonden worden en zij zullen er ook alles aan doen om dit te bereiken. Zij gaan zo ver in het ‘pleasen’ van anderen dat zij zichzelf hierin totaal voorbijlopen.
Een pleaser is iemand die veel bezig is om het vooral voor anderen naar hun zin te maken. Die anderen kunnen bijvoorbeeld ouders zijn, klasgenootjes, vriendinnen, partners, collega’s of familie. Misschien herken je het wel: Je doet een groepsopdracht op school en de groep is aan het discussiëren over wie dat saaie of moeilijke stukje werk op zich moet nemen. Jij wil niets liever dan dat de groep waarmee je samenwerkt blij met jou is, dus jij offert je op om dit te doen. Of misschien wil jouw collega volgende week wel graag een dagje vrij zijn van het werk. Jij moet deze week al heel veel werken en eigenlijk komt het jou ook helemaal niet goed uit om die dag nog extra te werken.
Toch wil jij graag door jouw collega’s gewaardeerd worden, dus je biedt aan om die dag van je collega over te nemen. Of misschien vind jij het fijn om jouw kamer of huis lekker schoon en fris te houden, maar steken anderen zonder het te vragen een sigaret op in jouw huis. Jij vindt dat heel smerig en je huis gaat stinken, maar je hebt de moed niet om hier iets van te zeggen. Het is natuurlijk helemaal niet erg om eens wat voor een ander over te hebben. Sterker nog, klaarstaan voor anderen kan een hele mooie eigenschap zijn. Maar zoals bij bijna alle goede eigenschappen kan je er ook in doorslaan en kan een teveel hiervan zorgen voor problemen.
Waarom is iemand dan eigenlijk een pleaser? Hoe komt het dat iemand zo ver gaat in het tevreden stellen van anderen, dat hij zichzelf hierbij vergeet? Voor een groot deel heeft dit te maken met jouw opvoeding en met de dingen die jij meemaakt. Misschien ben jij opgegroeid in een gezin waarin één of beide ouders veel afwezig waren, of was er een andere reden waardoor jij die ouderrol gedeeltelijk op je hebt genomen. Bijvoorbeeld door veel op je broertjes of zusjes te passen, of door al vroeg veel taken in het huishouden op je te moeten nemen. Als jij het niet doet, dan doet niemand het. Hierdoor kan het zijn dat jij het gevoel krijgt dat de behoeften van anderen belangrijker zijn dan jouw eigen behoeften. Er ontstaat een overmatig verantwoordelijkheidsgevoel. Ook kan het ontstaan doordat je graag iets van anderen wilt hebben. Door onzekerheid of een lage eigenwaarde kan het bijvoorbeeld zo zijn dat je graag aandacht, bevestiging of waardering wilt van anderen. Of misschien ben je, al dan niet door ervaringen in het verleden, bang om in de steek gelaten te worden of alleen over te blijven. Je kan er dan alles aan willen doen om jezelf onmisbaar te maken bij anderen.
Zoals al eerder gezegd kan het klaarstaan voor anderen een mooie eigenschap zijn. Het is voor jezelf niet alleen maar fijn dat je iets voor een ander kan doen, ook anderen kunnen dit aan jou waarderen. Maar als je hierin doorslaat kan dit uiteindelijk ook voor een grote teleurstelling zorgen. Als jij altijd maar alles voor anderen doet dan kan je (onbewust) ook verwachten dat zij dit voor jou terugdoen. Ook zullen er altijd wel mensen zijn die jouw goede bedoelingen helemaal niet kunnen waarderen. Niet iedereen zit hierop te wachten, sommige mensen kunnen zich zelfs schuldig gaan voelen wanneer jij zoveel voor ze doet. Ook zullen vriendschappen hier niet altijd op vooruitgaan. Wat jij ziet als aardig zijn voor een ander, kan voor de ander op den duur als claimerig overkomen. Vriendschappen horen in balans te zijn. Natuurlijk zijn er daarbij periodes waarop jij even wat meer energie in jullie vriendschap steekt dan de ander, maar dat zal ook een keer andersom zijn. Wanneer het altijd van jouw kant afkomt dan kan dit juist averechts werken en kan je de ander hiermee van je afduwen.
Soms willen mensen door iedereen leuk en aardig gevonden worden. Het is ook vrij logisch dat je graag wil dat een ander je mag. Maar je kan niet door iedereen leuk gevonden worden, jij vindt immers ook niet iedereen die je kent even leuk en aardig. Als iedereen je aardig vindt, dan heb je geen persoonlijkheid. Deze uitspraak kan misschien heel hard binnenkomen, maar denk er eens over na. Als iedereen jou leuk moet vinden dan moet jij je door allerlei bochten gaan wringen om die ander maar tevreden te stellen. Je leeft constant naar de behoeften van anderen toe, waarbij je niet meer naar jezelf luistert. Wat blijft er dan nog over van jouzelf? Daarnaast is het eigenlijk ook maar saai om met iemand om te gaan die altijd alles maar goed vindt. Mensen zijn juist leuk om wie zij zijn, om hun eigen persoonlijkheid.
Daarnaast kunnen ook faalangst en perfectionisme ervoor zorgen dat jij jouw gedrag grotendeels aan anderen aanpast. Je wilt het allemaal zo goed mogelijk doen en je bent daarbij bang om fouten te maken. Doen wat anderen van je vragen en verwachten kan dan de meest veilige optie lijken. Als je eens iets anders zegt dan de ander dan zou dit weleens ‘fout’ kunnen zijn. Als je een andere mening hebt dan anderen dan zouden anderen je weleens af kunnen keuren. Als je eens niet doet wat een ander van je vraagt dan zouden mensen je vervelend kunnen vinden. Maar weet je wat? Zelfs als je altijd maar doet wat van jou gevraagd en verwacht wordt dan kan je de fout ingaan. Wie zegt dat die mening of verwachting van de ander perfect is? Is die eigenlijk niet gewoon net zo imperfect als die van jou? We zijn immers allemaal mensen, we zijn geen robots. En mensen maken nu eenmaal weleens fouten, mensen doen weleens iets waar ze later spijt van krijgen, mensen kunnen niet perfect zijn.
Het pleasen van anderen kan ook voortkomen uit de angst voor conflicten. Misschien ben je wel bang voor ruzie, of word je al gek bij het idee dat een ander boos is op jou. Maar iedereen heeft wel eens een onenigheid. Het is toch niet mogelijk dat iedereen het altijd maar eens is met elkaar? Soms wil je ook gewoon weleens met iemand in discussie kunnen gaan, of merken dat een ander ergens anders over denkt dan jij. Dat is juist wat de omgang met anderen interessant maakt. Je hoeft het dus niet altijd overal mee eens te zijn, je hoeft jezelf niet altijd te schikken naar een ander.
Ook kritiek van anderen kunnen een belangrijke rol spelen in het pleasen van andere mensen. Kritiek is iets dat bij het leven hoort, iedereen krijgt het weleens. Hoe goed jij het ook allemaal bedoelt, wat je ook doet, er zullen altijd mensen zijn die kritiek hebben. Kritiek van anderen kan voortkomen uit jaloezie of het kan goedbedoelde feedback zijn om jou te helpen. Het is hoe dan ook belangrijk dat je hier op een goede manier mee omgaat. Sommige mensen kunnen helemaal niet tegen kritiek. Ze zien het als een persoonlijke afwijzing. Maar kritiek krijgen betekent niet ineens dat jij minder waard bent. Jij bent de baas van jezelf en niemand anders. Jij mag dus helemaal zelf bepalen wat jij met de kritiek die jij krijgt doet. Denk je dat er een kern van waarheid in kan zitten? Onderzoek dan eens hoe jij hier zelf over denkt en of dit iets is dat jij zou willen veranderen. Denk je dat de kritiek die je krijgt onterecht of niet waar is, doordat het bijvoorbeeld voortkomt uit jaloezie of frustratie van anderen? Laat het dan ook gewoon weer lekker gaan. Bedenk je dat iedereen kritiek krijgt, wie of wat je ook bent. Als jij vindt dat je in verhouding al genoeg gedaan hebt voor die schoolopdracht en anderen vinden dat jij nog meer moet doen, spreek dat dan gewoon uit. Als jouw collega zo graag met je wil ruilen omdat zij een feestje heeft, maar het komt jou niet goed uit, zeg dan gewoon nee. Willen anderen in jouw huis roken maar vind jij dat heel erg vies? Laat ze dan gewoon buiten roken. Als anderen het niet met je eens zijn, boos op je worden of het onzin vinden, dan is dat hun probleem. Want waarom zouden de ongemakken van een ander belangrijker zijn dan jouw eigen ongemakken? Natuurlijk is het altijd goed om rekening met anderen te houden en om je ook eens in een ander in te leven. Maar vergeet daarbij vooral niet rekening te houden met jezelf!
Aan mensen die altijd maar meegaan met de gedachten en wensen van een ander heb je veel minder. Ben dus gewoon lekker jezelf. Ben sociaal, denk ook eens aan een ander, maar doe vooral dingen waar jij achterstaat. Doe dat ook als anderen het daar een keertje niet mee eens zijn. Daar word je alleen maar leuker van! Het is uiteindelijk ook gewoon jouw leven, je leeft niet het leven van anderen. Die andere mensen hebben uiteindelijk veel meer bewondering voor je als je je eigen weg inslaat, als ze jouw eigen persoonlijkheid zien en als ze jouw eigen mening horen.
Als je je afvraagt of jij de neiging hebt om anderen te plezieren, en hoe sterk die neiging is, dan kan je op de website van Psychologiemagazine een test doen. Daar kan je er ook achter komen wat hiervan de achterliggende behoefte is.
Herken jij je hierin?
Geef een reactie