“Ik heb zin om naar het strand te gaan”, appt een vriendin. Al snel blijkt dat ze zich eenzaam voelde, het vertrouwen in de mensen om zich heen even kwijt was en zelf weer het heft in handen wilde nemen om dichter bij haar vrienden te komen. “Daar heb ik zelf immers ook een aandeel in”, zegt ze. Ik zag het niet aankomen dat ze zich zo voelde en meermaals verontschuldigt ze zich voor haar ‘gezeur’. “Nee schat, hier zijn we toch vriendinnen voor! Ik weet dat ik ook altijd druk ben en soms een hele tijd niets laat horen, maar dat ligt niet aan jou. Je mag me echt altijd bellen, ook als het niet leuk is waar je mee zit!” Ik meen het echt… Wat doen we onszelf soms tekort, hè? We houden onze negatieve overtuigingen voor onszelf, waardoor ze alleen maar sterker worden en de verhalen in onze hoofden steeds meer als waarheid gaan voelen. Een verhaal of kernovertuiging die in mijn hoofd steeds oppopt is dat ik stom ben en dat het niemand boeit dat ik er ben. Dat ik er net zo goed niet kan zijn, dat mensen het misschien zelfs liever hebben dat ik er niet ben.
Ik herken het dus en weet ook dat het lastig kan zijn om hier op een positieve en open manier weer uit te breken. Je voelt je immers gekwetst en ik kan zelf dan op een nare en boze manier weer om de aandacht gaan vragen die ik tekortkom. Maar weet: om aandacht vragen of daarnaar verlangen is niet verkeerd, want aandacht en verbinding zijn ontzettend menselijke behoeftes. Maar oh, wat kunnen we onszelf gek maken in onze hoofden.
Het wordt een supermooie avond en een goed gesprek daar met mijn vriendin op het strand. Ze verbaast zich over de herkenning die ik vind in haar verhaal. Ze had geen idee dat ik ook weleens te maken heb met dat soort gevoelens en gedachtes van afwijzing en niet goed genoeg zijn. Zo zie je maar weer hoe we elkaar soms op een voetstuk zetten; of denken dat het een ander allemaal zo goed af gaat en dat we zelf zulke sukkels zijn. Uiteindelijk zijn we allemaal sukkels, of eigenlijk juist weer geen sukkels maar gewoon mens. Misschien hoeven we daar ook geen label aan te hangen. Ik vind het wel fijn om ‘allemaal sukkels’ te zijn, dat heeft voor mij ook wel iets bescheidens en liefs en het haalt een beetje de zwaarte van het woord en de situatie af. Lieve sukkeltjes.
Ik vertel haar over het festival waar ik laatst was. Dat in haar ogen oh zo geweldige festival waar ik een backstage-bandje voor had en waar mijn vriend – waar ik zo’n supermooie en fijne relatie mee heb – mocht draaien. Het is ook tof, zeker, maar het is ook het enige wat je aan de oppervlakte ziet. Terwijl ik in mijn eentje sta te dansen – ‘wat stoer dat je dat in je eentje durft!’ – zie ik dat achter de dj-booth champagneglazen worden ingeschonken. Natuurlijk, dit is weer een mijlpaal voor de jongens en het festival waar ze draaien beleeft een jubileumjaar. Dat is ook iets om te vieren! Maar dan loopt een van de jongens met twee overgebleven champagneglazen het terrein op en geeft deze aan de vriendin van iemand anders en haar zus. Niet aan mij, ik die daar anderhalve meter vanaf sta. Er wordt niet eens oogcontact met mij gemaakt en ik voel een steek van jaloezie. “Met mij willen ze niet proosten.”
Wanneer ik naar mijn vriend kijk, die achter de dj-booth staat, zie ik dat hij niets in de gaten heeft van wat er gebeurt. Hij houdt ook niet van champagne, eigenlijk, en bovendien is hij niet heel conservatief. Dat vind ik ook juist wel leuk aan hem. Hij hecht wat minder waarde aan al die sociale standaarden die we voor elkaar hebben bedacht. Het gaat toch niet om de champagne? Het gaat erom dat we hier zijn, met ons allen en dat iedereen zich chill voelt. Het gaat om de basis en niet om de opsmuk. Nou ja, zo ziet hij dat. Ik weet ook dat de betekenis ervan is verzonnen, maar hecht er wat meer waarde aan. Of ja, ik haal er wat meer plezier uit, ik denk dat dat het is. Lang verhaal kort: die champagne betekent voor hem niet zo veel en mij raakt het op dit moment wel. “Als je champagne had gewild had je het moeten vragen”, zegt hij wanneer ik dit later aankaart. Ja, maar het ging niet om de champagne. Ik hoefde niet iets te drinken. Ik wilde gewoon gezien worden, erbij horen, ik wilde dat jullie dit ook met mij zouden vieren.
Maar dat is niet de gedachte die mij raakt. De gedachte die mij op dat moment raakt is de betekenis die ik eraan geef: dat ik er dus niet bij hoor. Dat ik niet belangrijk ben, dat ik er niet toe doe, dat ik stom ben en dat ik er net zo goed niet had kunnen zijn. Misschien zouden sommigen het zelfs stom vinden dat ik er ben. “Waarom denkt zij dat ze zo boeiend en belangrijk is dat ze hier mag zijn?” Dit is mijn patroon, mijn schema, mijn kernovertuiging die me al die jaren zo veel ellende heeft bezorgd. Ik vlucht niet meer in mijn eetstoornis, de overtuiging is misschien een stuk minder fel of vaak aanwezig, maar in sommige situaties steekt hij af en toe blijkbaar nog venijnig de kop op en daar baal ik van. Dat is waarom het boek ‘The Happiness Trap’ over ACT me zo aansprak en precies deze techniek heb ik op het moment dat dit gebeurde bewust ingezet.
Ik wil hierin groeien, mezelf niet zo laten kennen. Want eerder liet ik me door deze gedachte wel kennen, nam ik hem heel serieus, zag ik hem voor de waarheid aan en verdronk ik erin. Ik had me meteen afgesloten en niet meer goed kunnen openstellen voor andere gedachten of ervaringen. Alles wat er de komende uren zou plaatsvinden zou gekleurd zijn door deze overtuiging. Van de bekende ‘zie-je-wels’ tot een passief agressieve houding naar mijn vriend die zich van geen kwaad bewust is. Als ze me niet willen zien, dan moeten ze maar voelen. Of hoe dat ook precies werkt in mijn hoofd. Maar misschien herken je het wel, dat je door zo’n gedachte alleen maar meer gesloten en afstandelijk wordt, waardoor je inderdaad ook niet meer gezellig bent voor de mensen om je heen. Alsof je jezelf afwijst voordat een ander dat kan doen. Selffulfilling prophecy. Want dat is minder pijnlijk? Het is niet minder pijnlijk, maar het voelt misschien minder kwetsbaar als je er jezelf de schuld van kan geven.
Toch is dit helemaal niet een uitkomst die ik wil. Ik moest dit met mezelf oplossen zonder positieve of negatieve aandacht van mijn omgeving te vragen, vond ik, en ik begon de defusie-techniek van ACT in mijn hoofd toe te passen om meer afstand te kunnen nemen van mijn gedachten. Oké, dit is het ‘iedereen vind me stom en ik kan beter niet bestaan’-verhaal. Dat verhaal kennen we inmiddels wel. Het mag er zijn, het komt ergens vandaan, maar ik heb er niets aan om in dit verhaal te duiken. Of het nu waar is of niet. Ik duw het niet weg, ik ga er niet mee in gevecht, ik erken het en besef dat het ‘maar een verhaal in mijn hoofd is’. Ik ga nu bewust weer openstaan voor nieuwe ervaringen zonder dit verhaal het al in te laten kleuren. Ik ga mijn energie op iets anders richten.
Al die tijd sta ik gezellig mee te dansen op de muziek die m’n vriend aan het draaien is, terwijl mijn hoofd deze som aan het oplossen is. Niemand die het aan de buitenkant ziet. Dat geeft niet, dit is nu even van mij. Ik kijk weer naar mijn vriend, zie hem genieten, probeer de muziek te voelen en groet de mensen om mij heen met mijn ogen. Hey, er komt weer iemand gedag zeggen, wat leuk. Wanneer m’n vriend klaar is met draaien komt hij enthousiast naar me toe en een paar uur later vliegt hij me met tranen in zijn ogen in de armen. Hij is zo blij en dankbaar dat ik hem altijd support, vertelt hij, en hij is zo trots dat ze nu op dit grote festival mogen draaien en dat het zo’n succes is. Hij is blij dat ik er ben en laat dat zien op zijn manier en op zijn moment. Net zoals ik altijd blij ben om mijn vriendin op het strand te zien, zelfs al heb ik haar weken niet geappt – omdat het leven soms ook zo vol zit en er zoveel meer gebeurt dat het me soms gewoon ontschiet. Dit triggert haar onzekerheid, een champagneglas in de hand van een ander de mijne. Terwijl het helemaal niet zo is bedoeld. Ik had mezelf zo gek kunnen maken door alleen naar dat voor mij negatieve moment te kijken en daar helemaal in de duiken.
Later heb ik het er met hem over. Ik vertel hem bovenstaand verhaal en dat het goed is zo. Ik weet dat het goed zit. En al zat het niet goed. Al was er werkelijk iemand die mij stom vond daar op het feest, had het mij dan gelukkiger gemaakt om daar helemaal in op te gaan en me zo te laten kennen? Of had het me dan gelukkig gemaakt om het niet recht te hoeven praten, maar mijn focus wel te verschuiven en te kijken naar wat me wel een goed gevoel geeft? Want er is altijd zoveel meer en beters om op te focussen, zo blijkt maar weer. Bovendien kan een ander altijd iets van je vinden, maar jij moet het met jezelf doen. En de volgende keer, adviseert mijn vriend, mag ik hem met een knipoog zeggen: “Hee flapdrol, geef je mij ook een glaasje?” Ach, we zijn immers allemaal lieve sukkeltjes, toch?
ACT: “De moed ontwikkelen om de problemen die oplosbaar zijn op te lossen, de innerlijke rust om de problemen die niet oplosbaar zijn te accepteren, en de wijsheid om het verschil te zien.”
Geef een reactie