Ik heb last van obsessies

Het woord obsessie klinkt heel negatief en heeft al snel de associatie met gek of gestoord. Het meest bekende voorbeeld van een obsessie is stalken. Een obsessie kan echter ook voorkomen bij een gezond mens. Deze is dan niet pathologisch en meestal van tijdelijke aard. Is een obsessie wel pathologisch en blijvend, dan spreek je van een dwangvoorstelling. Maar wat is een obsessie eigenlijk, hoe ontstaat deze en nog belangrijker, hoe kom je er van af? Het woord obsessie komt uit het Latijn (obsidere), wat letterlijk beheersen betekent. Een officiële definitie van een obsessie is: “Terugkerende en hardnekkige gedachten, impulsen of voorstellingen die worden beleefd als opgedrongen of zinloos en die angst of spanning veroorzaken” (Dwang.eu)

Als je last hebt van een obsessie, heb je eigenlijk last van een bepaald idee in je hoofd dat er, ook al wil je dat wel, niet meer uitgaat. Je hebt dus last van dwangmatig denken wat vaak resulteert in gedrag dat je van jezelf moét doen om de onrust weg te nemen: dwanghandelingen of compulsies. Dwanghandelingen worden naast door obsessies ook veroorzaakt door angsten. Als er hele patronen ontstaan in meerdere dwanghandelingen achter elkaar kan je spreken van rituelen.

Rituelen moeten worden uitgevoerd omdat je anders last krijgt van extreme angst en in paniek raakt. Het verschil tussen een obsessie/dwanggedachte en een dwanghandeling is dat je een obsessie krijgt en deze voor onrust zorgt, terwijl je een dwanghandeling zelf ‘maakt’ en deze de onrust moet wegnemen.

“Toen ik nog geen iPhone had was het veel rustiger in mijn hoofd. Ik denk nu extreem veel aan het checken van al mijn social media Apps op mijn telefoon. Er gaat geen uur voorbij dat ik niet in mijn hoofd bezig ben met mijn telefoon. Soms is het helemaal geen duidelijke gedachte, maar is het gewoon een gevoel van onrust. Die onrust verdwijnt dan weer even als ik mijn telefoon pak en wat verschillende social media Apps open. Ik kan helemaal in paniek raken als ik mijn telefoon niet bij me heb. Ik moet dan echt terug naar huis om hem op te halen. Verstandelijk weet ik best dat het niet normaal is en dat het zo vaak checken van mijn telefoon nergens op slaat, maar ik kan er gewoon niet van af blijven. Het moet gewoon.” Sylvie

Je kunt obsessies en dwanghandelingen een beetje vergelijken met jeuk. Jeuk (obsessies) krijg je, zonder dat je erom vraagt of zonder dat je het wilt hebben. Jeuk zorgt voor onrust. Je moet iets doen om het weg te krijgen anders blijft het jeuken. Daarom ga je kriebelen, dat staat voor de dwanghandeling die de onrust moet wegnemen. Het kriebelen doe je zelf en wil je zelf om het jeuken te laten stoppen. Door het krabben raakt je huid echter geïrriteerd, waardoor weer sneller en meer jeuk ontstaat. Zo kom je terecht in een negatieve spiraal waardoor je steeds heftiger last krijgt van jeuk, van obsessies en dwanghandelingen. 

“Iedere dag moet het huis helemaal netjes aan kant zijn. De kussens moeten exact op dezelfde plek als de dag ervoor, het kleed over het bed mag niet scheef liggen, de gordijnen moeten precies op dezelfde plek open hangen als de dag ervoor. Als iemand in huis is geweest en iets ook maar een centimeter heeft verplaatst, heb ik dat direct door. Ik vind het heel vervelend als iemand in mijn huis is als ik er niet ben. Ik krijg dan enorm veel onrust en gedachtes dat er vanalles mis zal gaan. Er komt eigenlijk ook bijna nooit iemand op bezoek, omdat er dan allemaal dingen kunnen gebeuren in huis. Ik heb hierdoor meer stress, dan dat het me plezier oplevert.” Bernadette

Als je constant last hebt van obsessies en dwanghandelingen die geen blijvend resultaat opleveren, waardoor je dagelijks leven negatief wordt beïnvloed, dan kan het zijn dat je een dwangstoornis ontwikkelt/hebt. Dit wordt ook wel Obsessive-Compulsive Disorder genoemd. Obsessies zijn in te delen in twee soorten:

1. Angst: Je bent bang dat je ernstige dingen doet, dat die je overkomen of dat je die per ongeluk veroorzaakt. Je hebt hierdoor last van veel verschillende angstige gedachten.

2. Onrust: Je hebt last van een extreem gevoel van onrust. Deze onrust is niet per definitie gekoppeld aan angst. Het is een naar gevoel, alsof er iets niet goed is, niet in de haak is. Je gedachtes zijn minder concreet, maar de wens om het weg te krijgen is groter.

“Ik wil helemaal niet de hele dag aan haar denken, maar het gebeurt gewoon. Ik ben dag in dag uit met haar in mijn hoofd bezig. Het is echt vreselijk, ik lijk bijna wel een stalker. Nou ja, in mijn hoofd dan, want ik handel er niet naar. Ik ga niet bij haar langs ofzo, maar zou dat wel heel graag willen. Ik ben de hele dag bezig met dat ik graag met haar zou praten, bellen, afspreken. Ik denk aan in haar huis wonen en samen koken, eten en televisie kijken. Ik zou het liefst 24/7 bij haar zijn, maar ik zie haar alleen maar als ik therapie van haar heb.

Het is zo irritant. Ik zou zo graag willen dat die gedachtes uit mijn hoofd verdwijnen, maar ik weet niet hoe! Ja, door geen therapie meer van haar te hebben, maar dat wil ik ook niet, want dan zie ik haar nooit meer en ik wil haar juist heel graag zien. Ik weet dat het met overdracht te maken heeft, maar het is zo’n obsessie van me geworden. Ik word er echt wanhopig van en schaam me er enorm voor.” Moniek

Er is niet één aanwijsbare oorzaak voor het ontstaan van dwanggedachtes en dwanghandelingen. Erfelijkheid kan een rol spelen. Daarbij is de manier waarop je met angst omgaat een belangrijke factor. Je hebt dit deels tijdens je opvoeding geleerd en later door ervaring. Tenslotte zijn er nog een aantal risicofactoren waardoor de kans op het verkrijgen van een angststoornis groter wordt. Je kunt hierbij denken aan de volgende factoren: geen werk hebben, alleen wonen, weinig inkomsten, gescheiden, depressief, verslaafd, als gevolg van een trauma.

“In contact met anderen kan ik me erg zorgen maken over wat ik zeg en hoe ik me moet gedragen. Zo is er een gesprek dat ik een jaar geleden met iemand heb gevoerd maar wat ik nu nog steeds geregeld afspeel in mijn hoofd. Ik herhaal dan de situatie in mijn hoofd en bedenk me wat de ander zei en wat ik zei en hoe dat is overgekomen. Ik denk dan ook na over wat ik anders had moeten doen of zeggen en hoe het allemaal beter had gekund.

Als ik hier eenmaal over na ga denken dan kan ik daar gerust een uur mee bezig zijn. Vaak komen er dan ookweer andere situaties bij waarin ik van mezelf vond dat ik iets niet goed heb gedaan in het contact met anderen en waar ik een duidelijk oordeel over heb. Daar kan ik vervolgens uren over piekeren en dit kan ik dn niet loslaten. Het woord echt een soort obsessie waardoor het steeds lastiger wordt om me spontaan en ontspannen te gedragen in toekomstig sociaal contact. Ik ben namelijk uren bezig met wat er allemaal mis zou kunnen gaan.” Kaatje

Herken je iets van onderstaande obsessies en dwanghandelingen, dan kan het zijn dat je last hebt van een dwangstoornis. Je kunt deze diagnose uiteraard nooit zelf stellen. Als je twijfelt of je of je last hebt van obsessies of een dwangstoornis, is het goed om hulp te zoeken bij de huisarts. Deze kan je eventueel doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater, welke dit eventueel bij je kan diagnosticeren en je verder kan helpen.

  • Schaamtevolle gedachtes die te maken hebben met seks of agressie.
  • Je wilt dat alles symmetrisch is en dat alles op jouw manier geordend is.
  • Heel lang bezig zijn met dagelijkse klusjes zoals aankleden of opruimen.
  • Extreem vaak je handen wassen of dingen schoon maken.

 

“Als ik aan obsessies denk, denk ik vooral aan gedachten die me urenlang bezig kunnen houden. Dingen die anderen heel snel los lijken te laten, houden mij soms nog heel lang bezig, wat ontzettend veel energie kost. Een aantal jaar geleden was ik met vriendinnen onderweg naar een feestje van een andere vriendin. Onderweg moesten we nog eten en daarom stopten we bij de MacDonalds. Het was heel druk maar ergens vonden we nog een plek. Ik zag echter dat de tafel wat vies was, net als de grond. We keken allemaal wat vies, maar nadat een vriendin snel wat rommel van de tafel veegde en ging zitten, volgden de anderen ook en leek niemand er meer aan te denken. Behalve ik.

Ik zag die rommel, in feite een paar frietjes en een blaadje sla, in mijn hoofd nog liggen en werd er kotsmisselijk van. Ik kon niet normaal op die stoel zitten en de tafel aanraken. Ik dacht enkel na over de vieze tafel en wie er voor ons had gezeten. Ik vond het zo vies en erg dat ik bijna moest huilen en geen hap meer door mijn keel kreeg. Het liefst wilde ik naar huis. Waarom ik het zo erg vond en het niet los kon laten? Ik weet het niet…” Jetske

Dwanggedachtes en dwanghandelingen kunnen het best behandeld worden met cognitieve therapie en medicatie. De medicijnen die het meest effectief zijn gebleken bij dwang zijn antidepressiva. Er wordt ook nogal eens gebruik gemaakt van benzodiazepinen (tranquilizers), maar deze hebben als nadelig effect dat er snel gewenning kan ontstaan. 

Heb jij last van obsessies?

Fotografie: Leo Hidalgo

Scarlet

Geschreven door Scarlet

Reacties

19 reacties op “Ik heb last van obsessies”

  1. Bedankt! Willen jullie alsjeblieft meer schrijven over overdracht? Ik wil er graag meer over weten Enzo en waar het vandaan komt en hoe ik er ooit af kom

  2. Heb altijd wel dwanggedachten en door de hele dag door dwanghandelingen. Er is nooit ocd o.i.d. vastgesteld omdat het nooit onderzocht is. Naast dwanggedachten en dwanghandelingen heb ik ook autisme.

  3. Bedankt voor deze blog, nu begrijp ik mezelf wat beter. Dat constante gevoel van onrust is zo herkenbaar. Overmatig bewegen, schoonmaken, piekeren… Maar wat doe je er inderdaad aan? Dat is zo moeilijk!

  4. Elke keer als k op rustige plekken kom (in het bos, een natuurgebied oid) komen er gedachten aan zm….ik wil dit niet, maar weet niet hoe k er mee om moet gaan. Valt dat ook onder een obsessie?

  5. Eten is mijn grootste obsessie. De hele dag willen eten en er komt nooit een eind aan. Zou er zo graag een keer rust van willen. Daar naast heb ik door overdrachtgevoelens een aantal leerkrachten en therapeuten waar ik geobsedeerd door ben. Al een jaar of 15 heb ik dat met verschillende mensen. Ze zitten elke dag in mijn hoofd en fantasie. Zoek ze regelmatig op op internet en word zenuwachtig bij het idee dat ik ze misschien ergens kan tegenkomen.

  6. ik heb meerdere obsessies het opruimen van mijn kamer en ook en calorieën tellen heb een eetlijst en moet er precies aan houden letterlijk en moet van mezelf minimaal half uur bewegen en as dat niet lukt of kan raak ik in paniek en mijn gewicht is een obsessie als ik al 1 ons meer weeg ben ik heel onrustig.
    en ben heel veel bezig met mijn telefoon en computer dek daar zowel ‘s nachts als overdag aan moet mijn mobiel en stekker van de computer en ds altijd achter slot en grendel leggen voor het slapengaan anders slaap ik niet….

  7. Fijne blog! Heb zelf ook last van dwanggedachten en handelingen. Gelukkig is het al wel wat minder als een aantal maanden terug. Ook veel last van overdrachtgevoelens.. enorm lastig maar ook hier kan ik wat makkelijker mee om gaan… er is vooruitgang. fijn dat over dit onderwerp een blog geschreven is!

  8. “Je kunt hierbij denken aan de volgende factoren: geen werk hebben, alleen wonen, weinig inkomsten, gescheiden, depressief, verslaafd, als gevolg van een trauma.”

    Gescheiden niet, maar de rest wel. Wat een verrassing dat ik er last van heb! 😉

    Vond het stukje over gedachten van jaren geleden die zich afspelen en waarover je piekert wel heel erg naar om te lezen. Heb dat ook nog steeds… 🙁
    Wel het idee dat EMDR daarbij helpt, maar rap gaat het niet met de talloze gedachten die zich aan me opdringen.

  9. Ja ik heb er ook last van.Ik heb het gevoel dat mijn hele leven alleen uit rituelen besta.Ik kan er maar heel moeilijk doorheen breken en word dan heel onrustig.

  10. Ik geloof dat veel mensen die ondervoed zijn hier last van krijgen door tekorten aan stoffen in de hersenen.Ik had er vóór mijn eetstoornis geen last van.

  11. Zo hele herkenbare stukken in. Zo ook de obsessie voor een therapeute en de obsessie om internet af te zoeken naar informatie. Zou graag meer willen lezen over die overdrachtgevoelens.

  12. Al een lange tijd heb ik last van dwangmatig informatie vergaren op internet over een jongere collega op mijn werk. Ik moet ook continu aan hem denken. En dat terwijl ik een normaal leven heb thuis. Met een man die van me houdt en uithuiswonende kinderen om trots op te zijn. Sinds een paar weken ben ik zelfs oma geworden…. Moet bekennen, hij heeft wel even met me geflirt.
    Echter, ik weet dat ik moeite heb met verwerken van moeilijke situaties. Mijn liefste zus heeft kanker en ook stierf kortgeleden mijn vader, waardoor ons samengesteld groot gezin volledig uit elkaar viel. Ik weet verstandelijk dat ik dwangmatig steeds aan die collega denk en over hem fantaseer. En ook dat ik daar met niemand over kan praten.
    Die onrustige gevoelens van het niet doen zijn wel degelijk herkenbaar. Het belemmert me in mijn functioneren. En put me helemaal uit. Verstandelijk weet ik het zo goed..Maar voorlopig heb ik nog geen praktische oplossing.

    1. Ik heb dat ook, al 3 jaar !

  13. hoe kom je van een obsessie af?

  14. iK HEB HARTSTIKKE LAST VAN EEN BEETJE VOORUITSTAANDE ONDERKAAK.
    dAT HEB IK AL JAREN LANG.
    tERWIJL IK INMIDDELS AL 58 JAAR BEN.
    mAAR TANDARTSEN ZEGGEN, DAT ER NIETS AAN TE DOEN IS.
    wAT KAN IK HIER AAN DOEN .
    iK WORDT ER HELEMAAL GESTOORD VAN.
    wANT HET BEHEERST HEEL MIJN LEVEN.
    Ik heb er ook belemmeringen door.
    Wat kan er nu helpen. Zo heb ik niet echt een normaal leven.

  15. Hallo! Ik ben al 10 jaar obsessief verliefd op mijn begeleider !! Klopt het dat ik hem nooit meer mag zien vreselijk 1 X in de week zie ik hem !!! Ik vrees dat ik toch eens eeer wilt ontmoeten !

  16. Ik herken dat ook zo; het hebben van obsessieve gedachten is een erg vermoeiende bezigheid. Ik weet dat het mij niets brengt; ik kan dat verstandelijk helemaal volgen (ik begrijp dat zelfs !!)

    Ook ervaren dat het mij helpt als er iemand is met wie ik er af en toe over kan praten; die het begrijp en dat het er op dat moment even mag zijn. Dat maakt het milder; zorgt voor minder schaamte; verlicht de pijn enigszins en werkt op die manier helend. En daar zit de kwestie: vind maar eens zo iemand!

    Vanuit deze gedachte is mijn suggestie op dit forum om te komen tot een soort van ‘lotgenotengroepje’; samen en in een veilige setting je verhaal delen; waar (h)erkenning is en waar begrip is hoe je ermee worstelt. Dat ieder zijn/haar eigen ‘shit’ moet opruimen is wel duidelijk, maar het uitspreken en delen kan zo’n helingsproces een stevige boost geven. Het enige doel is dus elkaar verder te helpen.

    Zijn er meer lotgenoten die het een waardevol idee vinden om mee te doen in zo’n groepje? Laat het maar weten….

  17. Lieve Jip, Je hebt gereageerd op een oud blog en de kans dat mensen dit nog lezen is niet zo groot. Als je lid wordt van ons forum (dat kan gratis en anoniem met de blauwe knop rechtsbovenaan dit scherm), kun je daar een oproepje plaatsen. Ook zou je eens een kijkje kunnen nemen op https://www.ocdnet.nl/ waar een schat aan informatie te vinden is over dwanggedachten en ook mogelijkheden worden geboden voor lotgenotencontact.

  18. Dank voor het artikel. Er vallen opeens zoveel dingen op hun plaats. Fijn om hiermee verder te kunnen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *