“Met veel lawaai gaat mijn wekker af en zie ik dat het 07:00 uur is. Tijd om op te staan want ik moet naar school. Ik geef hem een tik en 10 minuten later gaat hij weer af. Ik besluit niet meer te snoozen en de wekker gewoon helemaal uit te zetten. Waarom heb ik hem uberhaupt gezet? De ochtenden zijn zo’n drama, elke ochtend ben ik weer met mijzelf in gevecht en wil ik het liefste blijven liggen. Ik ken de consequenties als ik niet op sta, maar ik kan het niet opbrengen. Ik blijf liggen, val weer in slaap en word om 13:00 uur wakker. Ik hoor de vogeltjes fluiten buiten en de zon schijnt door mijn gordijnen. Ik word er eigenlijk alleen maar verdrietiger van. Het mooie weer kan me gestolen worden. Ik kijk op mijn telefoon en niemand heeft mij geappt met de vraag waar ik blijf… ik voel me alleen, en tegelijkertijd weet ik ook dat ik dat zelf heb veroorzaakt.”
Die dagen dat je jezelf het liefste opsluit en niemand om je heen wil hebben, kennen heel veel mensen wel. Ik heb zelf ook weleens dat soort momenten gehad en soms verlang ik nog steeds naar rust. Ik heb het ook nodig om mezelf soms even te isoleren van de buitenwereld en me terug te trekken in mijn eigen huis en om soms ook gewoon even helemaal niks te doen. Telefoon uit, geen internet of tv en geen contact met de buitenwereld. Wel is het zo dat ik mij halverwege de dag dan wel een beetje alleen begin te voelen en uiteindelijk toch wel weer waardeer dat ik mensen om mij heen heb waar ik mee kan kletsen, waarmee ik leuke dingen kan doen maar ook soms moeilijke gesprekken mee kan voeren. Ik denk dat het ook wel heel normaal is om af en toe even momenten voor jezelf te hebben en dat met deze manier van isoleren ook niet zoveel mis is.
Jezelf isoleren van de buitenwereld en psychische problemen
Wanneer je met jezelf in de knoop zit, depressief bent, een eetstoornis hebt of andere problemen, heb je misschien meer de neiging om jezelf af te sluiten van de wereld om je heen. Je voelt je zo slecht en bent op zoek naar een plek waar je jezelf kan zijn en niet van alles moet. Je hebt misschien wel gewoon nergens zin in en energie voor en uit bed komen kan al een enorme opgave zijn. Geen verplichtingen en geen mensen om je heen die van alles van je verwachten. Niet blij hoeven doen terwijl je dat niet bent en al genoeg hebt aan jezelf.
“Het was hartje zomer en iedereen ging naar het strand of bezocht een terrasje. Ik zat binnen met mijn benen over elkaar gevouwen achter een oude computer te surfen op het internet. Mijn huisgenoot vroeg me of ik zin had om mee te gaan naar Bloemendaal. Nee, daar had ik geen zin in. Dat zou betekenen dat ik gezellig en vrolijk moest doen en zo voelde ik me helemaal niet. Dat zou betekenen dat ik waarschijnlijk wat onbekends moest drinken en eten en dat durfde ik helemaal niet. Door mijn eetstoornis en depressie ging ik nauwelijks meer sociale contacten aan en bleef ik het grootste deel van mijn dagen alleen thuis achter mijn computer of voor de televisie zitten. Uitnodigingen van goede vriendinnen of familie sloeg ik ook het liefst af. Het was een erg eenzame tijd. Ik wilde wel minder alleen zijn, maar ik kon mezelf gewoon niet over die letterlijke en figuurlijke drempel van mijn voordeur slepen.” – Scarlet
Ik zie vaak gebeuren dat mensen die niet lekker in hun vel zitten zich afsluiten van de buitenwereld. Toen ik nog werkte bij de psychiatrische thuiszorg, bezocht ik mensen die al dagen hun huis niet hadden verlaten en leefde in een kamer van een paar vierkante meter. Ik werd er verdrietig van om alleen al in die ruimte te zijn en diegene zo te zien, laat staan als je daar alleen maar leeft. Ik snap wel heel goed en heb dit ook zelf weleens zo ervaren, dat je niet altijd zin hebt in gezelligheid, zeker niet als je je zo slecht voelt. Je wil niet leuk en gezellig gaan doen als dit niet past bij je stemming en waar je op dat moment misschien behoefte aan hebt. Je kunt jezelf er misschien niet toe zetten, wilt anderen niet opzadelen met je problemen, maar op die manier kun je ook moeilijke vragen vermijden.
Alleen met je problemen
Zeker bij eetstoornissen gebeurt het regelmatig dat diegene zich afzondert van de buitenwereld omdat je bijvoorbeeld juist alleen wil zijn met je problemen. Je wil niet dat anderen er achter komen en je uit het wereldje willen trekken die zo veilig lijkt, maar in werkelijkheid juist het tegenovergestelde is en zelfs gevaarlijk kan zijn. Als je verder gaat kijken en nadenken kom je er waarschijnlijk achter dat je niet die eetstoornis echt wil, maar dat daaronder een heel ander verlangen ligt.
Het verlangen om gezien te worden, om steun en zorg te krijgen en misschien ook de angst voor het leven zonder die eetstoornis. Wat komt er dan voor in de plaats? Zeker wanneer je al voor langere tijd kampt met een eetstoornis, kan het leven erna heel eng en ver weg lijken. Het kan voelen alsof je met lege handen komt te staan en opnieuw moet beginnen. Dat je zelf moet aangeven als het niet goed gaat en om steun en hulp moet vragen in plaats van dat mensen aan je zien dat je dat nodig hebt. De angst om op een andere manier met problemen om te gaan en niet meer vast te kunnen houden aan vertrouwde (maar soms ook ongezonde) copingsstrategieën.
Wanneer je alleen bent en je je isoleert, kan je het gevoel hebben dat de controle meer bij jou ligt en dat andere mensen hier niet aan kunnen komen. Het is alleen in de meeste gevallen zo dat isoleren niet werkt en dat het de problemen, gevoelens van eenzaamheid en onzekerheid juist erger maakt.
‘Vriendinnen vroegen weleens hoe het ging omdat ik wat stiller was dan zij van mij gewend waren en ik regelmatig appte dat ik niet kwam naar een afspraak. Ze maakten zich duidelijk zorgen, maar ik kon en wilde er niks over zeggen. Met andere problemen had ik gemerkt dat anderen mij wilden helpen en dat was heel lief, maar eigenlijk wilde ik niet geholpen worden. Misschien vertel ik het wel als ik xx kilo minder weeg, maar tot die tijd in ieder geval niet. Ik wil niet dat anderen zich ermee gaan bemoeien. Het is mijn leven en dit voelt nu veilig. Ik voel me wel heel alleen en wil dat helemaal niet, maar ik weet anders niet hoe ik verder moet. Ik ben bang voor mijn leven zonder eetstoornis.’ – Anoniem
Winter en donkere dagen een goed excuus
In de zomer zijn veel meer mensen buiten te vinden en juist op die momenten kan het contrast heel groot voelen als je zelf alleen binnen zit terwijl andere mensen op het terras zitten of lekker naar het strand gaan. Ergens vind je het misschien wel prima om de hele dag in je eentje binnen te zitten, maar tegelijkertijd kan het er juist voor zorgen dat je je nog ongelukkiger voelt. Je merkt dan al direct dat het binnen zitten en jezelf isoleren niet helpt, maar misschien voel je ook niet de mogelijkheid om daar wat aan te doen en jezelf wel over die drempel te slepen.
Wanneer het buiten kouder is en het eerder donker wordt, komen mensen minder vaak buiten en wordt er meer tijd binnen doorgebracht. Wellicht heeft dit te maken met dat veel mensen wat somberder zijn in deze maanden en het liefste thuis op de bank doorbrengen, maar dit zal ook te maken hebben met het weer. Het is wel belangrijk om er op te letten dat je dit niet als een soort excuus gaat zien om je nog meer op te sluiten en dat je het voor jezelf op die manier kan verdedigen. Het valt misschien minder op als je er voor kiest om op die dagen niet naar buiten te gaan want wel meer mensen doen dat en je kan het altijd schuiven op de weersomstandigheden. Er is dan misschien minder sociale controle, maar het is niet goed voor je. Probeer hoe moeilijk dat ook is, toch dingen te ondernemen. Het zal je misschien wat meer energie kosten aan het begin en misschien vind je het ook helemaal niet fijn om onder de mensen te zijn en ‘fijne’ dingen te doen, maar thuis zitten helpt niet, en maakt het vaak alleen maar erger.
Wat kan helpen?
Ik begrijp heel goed dat het soms veel makkelijker en veiliger voelt om wel de keuze te maken om binnen te blijven en het contact met de buitenwereld te vermijden alleen weet ik ook uit eigen ervaring dat dit zeker op de langere termijn niet helpt. Soms moet je er doorheen en wel die dingen gaan doen waar je zo tegen op ziet. Het voelt dan niet altijd direct goed, maar had je je wel goed gevoeld als je thuis was gebleven?
Het kan helpen om een lijstje te maken van mensen met wie je dan wel iets zou willen doen, of kleine stapjes op te schrijven om wel even buiten te komen. Ook op straat kom je mensen tegen, die hoef je niet perse te kennen. Welke stapjes kun je wel al zetten en vergen misschien niet zoveel energie? Het kan helpen om een planning te maken en ook afspraken te maken met iemand anders hierover zoals een psycholoog of een van je ouders. Het kan helpen een stok achter de deur te hebben. Je kunt ook bekijken welke rol zij hierin kunnen hebben. Heb je moeite met uit bed komen en de dag te beginnen? Kijk of je moeder hier bijvoorbeeld iets in kan betekenen door je bijvoorbeeld wakker te maken en samen te ontbijten. Soms heb je net even die steun en hulp van een ander nodig waardoor die dingen wel lukken.
“Als het niet goed met me ging, dan keerde ik automatisch in mezelf en sloot ik mezelf af voor de buitenwereld, terwijl ik eigenlijk wel wist dat het goed voor me was om juist contact te zoeken met anderen en naar buiten te gaan. Toch was mezelf hiertoe zetten heel erg moeilijk. Voor mij was het daarom belangrijk om aan anderen te vertellen dat ik de neiging had mezelf te isoleren als het niet goed ging. Dit begon bijvoorbeeld bij mijn huisgenoten. Op die manier konden zij mij wat helpen als ze merkten dat ik vaak op mijn kamer zat. Eerder lieten ze me dan maar zitten maar na ons gesprek wisten ze dat dit niet altijd een goed teken was en klopten ze iets vaker aan. Hierdoor hoefde ik niet in mijn eentje over die hoge drempel heen en kwam ik wat meer in contact met anderen. Zo kon ik meer ervaren wat ik eigenlijk wel wist: het contact met anderen deed me goed en het stoppen met isoleren zorgde ervoor dat ik lekkerder in mijn vel ging zitten. Het hielp me de vicieuze cirkel doorbreken.” – Sandra
Wat is jouw tip om uit dat isolement te komen?
Geef een reactie