Ik ben geboren begin jaren 90. Mijn moeder had lang krullend jaar, ik droeg zelfgemaakte jurkjes en de clipjes in mijn haar vond ik kriebelen. Ik droeg wel eens broeken, maar destijds was het – in het milieu waarin ik opgroeide – niet heel gebruikelijk om je ‘als jongen’ te kleden. Ook al vond ik mijn roze prinsessenhakken leuk, ik voelde me stiekem comfortabeler in een wijde broek. Zo verborg ik niet alleen mijn figuur, maar ook mijn geslacht wat meer. Want een meisje zijn, dat wilde ik eigenlijk niet.
Recentelijk kwam ik op YouTube een filmpje tegen van de Duitse make-up artiest Marvyn Macnificent. In de desbetreffende video maakt hij zanger Bill Kaulitz (bekend van de band Tokio Hotel) op met een prachtige oranje ooglook. Ook al zien we in de huidige wereld steeds vaker mannen met make-up en jurken aan (Harry Styles is hier ook een voorbeeld van), jaren geleden was dit nog ‘uit den boze’. Genderneutrale wc’s waren nog lang niet in opkomst. Mannen die make-up droegen waren een uitzondering en ik moest toch echt dat roze jurkje aan dat al klaarlag op mijn bed.
De video is in het Duits gesproken.
In 2005 – ik was toen 12 jaar – ontdekte ik via een vriendin de band ‘Tokio Hotel’. Ik ben hier destijds vreselijk mee gepest. “Die zanger lijkt wel een vrouw!”, “Waarom heeft hij zoveel make-up op?”, “Je bent lesbisch als je dat leuk vindt”. Een kleine greep uit het scala aan opmerkingen dat ik destijds meermaals heb gehoord. Niet alleen begon ik me te schamen voor mijn schijnbaar ‘verkeerde’ keuze, ook begon ik – mede hierdoor – te twijfelen aan mijn eigen geaardheid en identiteit. Viel ik wel op ‘echte’ mannen? Wat dat dan ook mag zijn. Of voelde ik me toch aangetrokken tot vrouwen? Betekende dit dat ik zelf een jongen wilde zijn? En wat is androgeen precies? Of is dat weer een hele andere discussie…?
Ik was 12 jaar en ontzettend in de war. Op dat moment was er nog niet zoveel openheid als nu. Ik twijfelde zelf aan mijn geaardheid, los van de opmerkingen die ik later kreeg. Wat me vooral in de weg zat, was een enorme schaamte. Elke keer als mijn ‘gebrek’ – want zo voelde het – werd benadrukt, voelde ik me incompleet. Alsof ik niet ‘af’ was als mens. Genderidentiteit (waar jij je toe rekent), genderexpressie (hoe je je uitdrukt) en gendergeaardheid (seksuele voorkeur) zijn verschillende dingen. Misschien dat ik ze destijds niet los van elkaar kon zien door het gebrek aan informatie en inzicht. Hierdoor had ik het gevoel dat ik er ook niet over kon en mocht beginnen. Ik was bang om raar gevonden te worden, om anders te zijn. Want niemand in mijn omgeving sprak hierover.
In de blog ‘Eetstoornis om geen vrouw te zijn‘ beschreef ik al eerder hoe lastig ik het vond om van meisje naar vrouw te gaan. Niet alleen vond ik dit enorm beschamend (ik werd al misselijk van het woord ‘borsten‘), ook vond ik het lastig om mezelf te definiëren als vrouw zijnde.
“Ik was bijna 15. Mijn moeder had het al een jaar over het kopen van een bh. Elke keer begon ik over iets anders of werd ik boos. Hier wilde ik echt nog lang niet aan. Zo nodig was het toch niet? Bij de Hema had ik vijf strakke topjes gekocht die ik over elkaar heen droeg. Zo werden mijn borsten platter en viel het niet op. Dacht ik tenminste. Natuurlijk hield dit de groei niet tegen.” Uit de blog ‘Eetstoornis om geen vrouw te zijn‘.
Ik heb lang getracht dit proces uit te stellen. Maar vijf strakke topjes over elkaar heen dragen bracht me maar zo ver. Tijdens het douchen werd ik alsnog geconfronteerd met het lichaam dat steeds wat vrouwelijker werd. Ik walgde van mijn heupen en buik. Niet zozeer omdat ik ze te dik of te lelijk vond, maar omdat dit het bewijs was dat ik toch wel echt een vrouw was.
Ook beschreef ik hier dat een deel van deze weerstand waarschijnlijk voortkwam uit de angst voor het verleden, voor herhaling. Hierover schrijf ik ook in de blog ‘Voor als je bent aangeraakt‘. Zolang ik er maar niet ‘vrouwelijk’ uitzag, wilden anderen ook niets van me. Dat vind ik – zeker kijkend naar mijn verleden – niet eens zo’n gekke gedachte. Ik associeerde het vrouwelijk geslacht met walging en schaamte. Het gevoel dat vrouwen onderdeden voor mannen. Mijn lichaam was elke dag opnieuw een confrontatie, omdat het een tastbare herinnering was van alle momenten dat ik me als vrouw van ondergeschikt belang had gevoeld.
Tijdens en na mijn eetstoornisherstel leerde ik steeds meer om mijn lichaam te laten zijn, zonder er iets van te vinden. Dat was – en is soms nog steeds – heel lastig. Nu ik dit allemaal opschrijf, besef ik dat ik misschien nog steeds wel een beetje in de war ben. Nog steeds heb ik moeite met het uitspreken van woorden als ‘borsten’ en bekruipt me een ondefinieerbaar gevoel als iemand mij wijst op mijn vrouwelijkheid. Of dit nu mijn lichaam betreft of mijn manier van doen of praten. Ik merk dat ik mezelf dus op een manier nog steeds distantieer van mijn lichaam op dit gebied.
Maar is dat erg? Ik denk niet dat hier een eenduidig antwoord op is. Misschien dat er ook geen antwoord hoeft te zijn. Steeds vaker zie ik mannen make-up of hakken dragen zonder dat dit iets hoeft te zeggen over hun genderidentiteit. Ook denk ik dat we als maatschappij een stap verder zijn en we genderidentiteit niet altijd meer verwarren met geaardheid. Of je een jurk draagt of niet, dit zegt niets over op welk geslacht of type persoon je valt. Ik herinner me hoe de openheid om bepaalde stigma’s te doorbreken mij destijds verwonderde. Misschien trok ik me hier op een manier ook wel aan op. Het idee dat overtuigingen maakbaar kunnen zijn. Dat er meer bestaat dan de hokjes die ooit bedacht zijn.
Mocht jij dit zelf lastige vraagstukken vinden, dan hoop ik dat je de veiligheid ervaart om dit te onderzoeken. Dat je niets hoeft te beslissen, dat iets niet perse een naam hoeft te hebben. Dat je de vrijheid mag ervaren om het te voelen en noemen zoals jij dat wilt. Waar jij je goed en jezelf bij voelt. Want dat is denk ik waar het uiteindelijk om draait.
Wil je meer lezen over geaardheid? Oud-redactielid Hannah heeft hier een tijd geleden deze blog over geschreven.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie