In therapie bij Novarum

In 2012 ben ik zes maanden opgenomen geweest in de kliniek van Novarum. Ik weet nog goed hoe spannend ik dat vond en hoeveel vragen ik had. Daarom zal ik hieronder proberen te vertellen hoe het er aan toe gaat en hoe ik dat heb ervaren.

Ik heb na mijn aanmelding bij Novarum eerst korte tijd ambulante hulp gehad (één gesprek per week), maar werd al snel in de deeltijd geplaatst. Na vier maanden in de deeltijd moest ik met ontslag, omdat ik buiten de therapiedagen me te vaak niet aan het menu kon houden. Ik kreeg het advies om naar de kliniek te gaan en werd op een wachtlijst geplaatst. In die wachttijd viel ik erg snel af en de laatste vier weken voor mijn opname heb ik daarom doorgebracht op de IKK. Juist doordat ik in de wachttijd naar de kliniek zo diep was weggezakt, was ik vol motivatie om in de kliniek van mijn eetstoornis af te komen.

In deze kliniek zitten alleen volwassen vrouwen en je eigen motivatie speelt een belangrijke rol. Je zit er vrijwillig en er wordt verwacht dat je zelf de verantwoordelijkheid voor je behandeling neemt. Daarbij kan je zoveel hulp vragen als je nodig hebt, maar je moet ergens zelf er voor willen gaan. Zelfs al zeg je ‘ik merk dat ik niet gemotiveerd ben, help me gemotiveerd te raken’, dan kan dat, maar er moet iets van eigen motivatie zijn.

Beweging
Toen ik in de kliniek kwam, kwam ik eerst in het rustprogramma terecht. Wanneer je onder BMI 18 zit, moet je dat verplicht volgen. Ik mocht maximaal een half uur per dag rustig wandelen en verder niets. Ook moest ik uiterlijk om half 11 ‘s avonds naar bed en had ik na de lunch een uur verplichte bedrust. Met name die bedrust vond ik heel lastig, omdat ik dan juist erg gespannen en vol was van de lunch. Het was dan lastig om op mijn kamer braaf in bed te gaan liggen en niet toe te geven aan compensatiedrang. Tussen BMI 18 en 20 mag je nog niet sporten, maar wel fietsen en wandelen. Ook mag je alle corveetaken doen en boodschappen doen. Vanaf BMI 20 mag je een verzoek indienen om weer te gaan sporten.

Ik vond het erg lastig dat BMI’s zoveel bepaalden in de kliniek. Niet alleen in het rustprogramma, maar ook het weegmoment en deelname aan sommige therapieën. Het maakte het voor mij extra lastig om mijn focus op gewicht te verminderen. Ook vond ik het bijvoorbeeld moeilijk dat ik vanaf BMI 18 opeens corveetaken moest doen. Ik had het idee dat ik niet meer ‘ziek’ of ‘breekbaar’ was, terwijl dat juist een functie van mijn eetstoornis was.

Therapieën
Op maandagochtend begin je met de Weekendnabespreking. Iedereen vertelt hoe het weekend is verlopen, wat goed is gegaan of juist minder goed. Ook maak je werkpunten, waar je deze week aan wilt werken. Overdag volg je therapieën en heb je tijd om huiswerk te maken. Ik was daar zelf erg veel tijd mee kwijt, voor veel therapieën moest ik opdrachten maken. Omdat ik erg perfectionistisch ben, gaf mij dat soms wel de nodige stress. Ook moest ik lange tijd eetregistraties bijhouden. Alles wat ik at en dronk moest ik noteren, inclusief mijn gevoelens en gedachtes. Deze registraties besprak ik eens per week met mijn sociotherapeut.

Zelfwaardering vond ik een leuke groep, omdat het eens niet over eten ging. Ik leerde mijzelf beter kennen en kon wat positiever naar mezelf kijken. Ook leerde ik mijn groepsgenoten eens op een andere manier kennen, waardoor ik meer zag van de persoon achter de eetstoornis. Deze therapiegroep volgde ik ongeveer de helft van mijn opname.

Eeteducatie/eetregistratie werd gegeven door de diëtiste. Soms behandelden we thema’s, zoals de lichamelijke gevolgen van een eetstoornis of het belang van vetten. Op andere momenten bespraken we iemands eetregistratie: we keken wat er al goed ging, waarom we voor bepaalde producten kozen of welke onopvallende eetgestoorde gewoontes we misschien nog hadden. Doordat deze therapie alleen in de eerste maanden van de behandeling zat, zaten er alleen maar meiden die nog niet zo ver waren. Hierdoor was dit voor mij vaak eerder een triggerende dan een helpende therapie. 
Groepsgenoten stelden bijvoorbeeld vragen over dingen waar ik me tot dan toe nog nooit zorgen over had gemaakt en ik werd juist versterkt in mijn eetgestoorde obsessie met ‘gezond’ en ‘goed’ eten. Ook ging ik mijn eigen eetpatroon erg vergelijken met de eetregistraties van groepsgenoten en nam ik sommige eetgestoorde keuzes en gewoontes over.

Lichaamsbeleving vonden bijna alle meiden een van de moeilijkste groepen. Het doel was om aan de ene kant een meer realistisch beeld te krijgen van je lichaam, maar ook om te leren dat je lichaam meer is dan bijvoorbeeld alleen een buik. We deden moeilijke oefeningen, maar het heeft wel geholpen. Dit is een therapie die je door je hele opname volgt.

Ook Cognitieve therapie volgde ik bijna mijn hele opname. In deze groep ga je gedachten rondom eten en gewicht uitdagen met argumenten en soms ook experimenten. Omdat ik best rationeel ben ingesteld, heb ik er veel aan gehad. Ik moest vier cognitieve schema’s per week inleveren als huiswerk en dat kostte wel erg veel tijd.

Bespreken groep vond elke week plaats met de hele groep. We besproken hoe het in de groep ging, of er bijvoorbeeld onderlinge irritaties waren of een negatieve sfeer. Het was soms een moeilijke groep, omdat het je persoonlijk kon raken. Maar om samen te leven met een groep meiden die allemaal in een heftige situatie zitten, was het wel erg goed.

Toen ik ongeveer halverwege mijn opname was, mocht ik beginnen met afbouwen. Ik ging steeds wat meer dagdelen en nachten naar huis, tot ik alleen nog maar drie dagen overdag in de kliniek was. In die periode mocht ik ook beginnen met wat nieuwe therapieën.

Bij Voedselexposure ging ik de uitdaging aan met al mijn angsten op het gebied van eten. Ik maakte een ranglijst van ‘verboden’ producten en ging elke week een stapje hoger op die lijst. De eerste keer at ik met klotsende oksels drie dropjes, de laatste keer at ik samen met mijn groepsgenootje een patatje met. Omdat ik deze producten bovenop mijn gewone menu moest eten, heb ik hier heel veel angsten overwonnen.

Werken aan persoonlijkheid is een vorm van schematherapie. Ik vond het een heftige therapie en moest goed oppassen om al die gevoelens niet te gaan wegmaken met eetgestoord gedrag. Het fijne aan deze therapie vond ik dat ik werkte aan de achterliggende problemen van mijn eetstoornis, waardoor ik een beetje meer hoop kreeg dat ik bepaalde patronen zou kunnen veranderen.

Daarnaast had ik therapiegroepen als Werkpunten, Client Stafoverleg, Evaluatie en Weekendvoorbespreking.

Eten
Wanneer je in de kliniek start, heb je eerst een wenweek. Je hoeft nog niet het menu (de eetlijst) te volgen, maar het is wel de bedoeling dat je daarnaar opbouwt. Ik vond het heel eng om met mijn groepsgenoten te eten en vond het fijn dat ik niet ook al meteen de volledige hoeveelheden moest eten. Na een week is het de bedoeling dat je menu A volgt, dit is een lijst met wat je minimaal nodig hebt op een dag. Als je nog moet aankomen, ga je in de derde week van je opname opbouwen naar menu B. Vanaf week vier moet je dit menu volgen tot je twee weken boven BMI 20 zit. Daarna kan je op zoek gaan naar een menu dat bij jou lichaam en leefstijl past. Ook wanneer je niet hoeft aan te komen, kan je dit doen wanneer het je lukt om menu A goed aan te houden.

De hoofdmaaltijden eet je gezamenlijk en onder begeleiding van 1 of 2 socio’s en eventueel een stagiaire. Zij kunnen je steunen en vragen waarom je bijvoorbeeld bepaald broodbeleg kiest. Ook zeggen zij er soms wat van als je te weinig boter, beleg of (karne)melk neemt. Twee keer per week hadden we ‘groepstussendoortje’, waarbij iemand uit de groep een tussendoortje meenam dat zij lastig of spannend vond. Daarna bespraken we dit na. Ook was er eens per week ‘oefenlunch’, dan aten we bijvoorbeeld allemaal een croissantje met hagelslag bij de lunch. De gewone tussendoortjes neem je zelfstandig. Je kan ze in de woonkamer eten, maar ook buiten of op je kamer. In het begin sprak ik vaak met een groepje af om samen het tussendoortje te eten, omdat ik het anders moeilijk vond het niet over te slaan.

Het gezamenlijke eten in een kliniek gaat er eigenlijk bizar aan toe, en toen ik wat gezonder werd, vond ik dat wel lastig. Ik merkte dat de kliniek me eerder terughield dan vooruit deed gaan op dat gebied. Na mijn ontslag ging dat gelukkig snel beter. Toen ik nog maar net begonnen was, vond ik het juist heel fijn dat er zoveel aandacht en steun was.

Wegen
In het begin werd ik op maandag en donderdag gewogen, toen ik BMI 20 bereikt had werd ik alleen nog op dinsdagochtend gewogen. Het wegen was voor het ontbijt en ik moest in mijn ondergoed op de weegschaal staan. Iedereen moet aankomen tot BMI 20, daarna kan je samen met je therapeut en de diëtiste op zoek gaan naar je setpointgewicht. Sowieso is er een spreekuur om met de diëtiste te overleggen als je heel snel aankomt of juist niet aankomt. In overleg kan je dan je menu uitbreiden of verkleinen. Ook als je andere vragen hebt, kun je die op dat moment voorleggen.

Na een paar weken moet je 7 ons per week aankomen, totdat je op BMI 20 zit. Wanneer je dit niet lukt, krijg je te maken met allerlei maatregelen. De kliniek hanteer een ingewikkeld systeem met waarschuwingen, time-in, time-out en eventueel zelfs gedwongen ontslag. Ook braken, laxeren, eetbuien, overmatig beweging of automutilatie kunnen leiden tot waarschuwingen. Toen ik in de deeltijd zat, moest ik door dit systeem uiteindelijk met ontslag. In de kliniek heeft het mij wel geholpen als stok achter de deur om aan te komen en voldoende te eten. Ik ben er nog steeds niet zo over uit of ik het een goed systeem vind of niet.

Groep
Toen ik in de deeltijd zat, zaten daar vooral meiden met boulimia en NAO en een. In de kliniek hadden de meeste meiden anorexia, maar er waren ook altijd een paar meiden met NAO of boulimia. De meeste meiden waren ergen in de twintig, maar er waren ook altijd wel jongere meiden of juist oudere vrouwen.

Tenslotte…
In vergelijking met andere instellingen, is Novarum een kliniek met relatief weinig controle. Je wordt niet of weinig gecontroleerd op compenseergedrag en bent in de weekenden thuis. Voor mij werkte dit juist heel goed, omdat ik zo leerde zelf tegen mijn eetstoornis te kiezen. Met name voor wat jongere meiden die nog thuis woonden en bijvoorbeeld gewend waren hun eetstoornis te verbergen voor hun ouders, had ik de indruk dat het wat minder goed werkte.

Ik heb heel veel aan de klinische behandeling gehad, maar je moet zelf echt gemotiveerd zijn om jouw behandeling te laten slagen. Toen ik begon zat ik nog heel diep in mijn eetstoornis en was ik enorm bang om die los te laten. Dat is logisch, daarvoor zit je in die behandeling. Maar ergens wist ik wel dat ik dit leven niet meer wilde en dat dit mijn laatste kans was om er nog een andere wending aan te geven. Daar heeft Novarum mij fantastisch bij geholpen.

P.S.
Tegen het einde van mijn opname moest er in verband met bezuinigingen het een en ander veranderen. Waar je voorheen zes maanden werd opgenomen met de mogelijk om maximaal drie keer een maand te verlengen, duurt een opname nu nog maar vijf maanden. Wanneer je al op de IKK of in de deeltijd hebt gezeten, gaan daar vaak nog één of twee maanden vanaf. Ook bestaat de groep sindsdien uit negen in plaats van acht cliënten. Misschien zijn er sinds mijn ontslag nog meer dingen veranderd, maar dit is hoe het was toen ik was opgenomen.

Heb jij ook ervaring met een instantie die je (anoniem) wilt delen, mail dan naar redactie@proud2Bme.nl