Is een streefgewicht wel helpend?

Mijn behandelaren hadden het voor me uitgerekend. Gebaseerd op mijn gezonde gewicht van vóór de eetstoornis, mijn lengte, leeftijd en BMI, zou x kg een gezond gewicht voor mij zijn. Het was al een hele emotionele rollercoaster om tot dat gewicht aan te komen. Toen ik er ook nog eens achter kwam dat dit gewicht bijna niet vol te houden was op een gezonde manier, zakte te moed me in de schoenen. Ik kan toch niet nóg meer gaan wegen? Wat destijds mijn streefgewicht naar een gezonder leven was, daar klampte ik me nu ongezond hard aan vast. Een magisch getal in de keiharde realiteit. Mijn streefgewicht was niet mijn leefgewicht. En ik kwam nog een paar kilo aan. Mijn eetstoornis sloeg op tilt. Dit moet stoppen, nu!

Mijn streefgewicht was een nieuw eetgestoord doel

“Tot hier en niet verder”, zei de eekhoorn mijn eetstoornis. Net als de eekhoorn van Toon Tellegen – wie kent het metaforische verhaaltje niet? – kwam ik er met de tijd achter hoe beperkend deze grens voor me was. Het streefgewicht dat voor mij was gesteld, had als doel weer een gezonder lichaam en een gezonder hoofd te krijgen. Maar in plaats daarvan greep mijn eetstoornis zich daar krampachtig aan vast. Precies dit gewicht, geen grammetje meer. Een grammetje minder mag, als buffertje, voor het geval dat… Maar meer, al was het maar het kleinste beetje meer, gaf de grootste paniek en zelfhaat. Dat leidde tot compenseren en weer handelen naar de eetstoornis. Het streefgewicht was bereikt, mooi, maar nu moest ik dat ook weer leren loslaten en in perspectief gaan zien. Hoe dan?!

bron foto

Je (streef)gewicht bepaalt niet jouw herstel

Want mijn gewicht was volgens het BMI dan wel weer een gezond gewicht, mijn hoofd was nog allesbehalve gezond. Gewichtsherstel bij ondergewicht is belangrijk, maar het is niet alles. Het bepaalt niet of jij wel of niet hersteld bent. Aan de ene kant is het jammer, was het maar zo simpel, maar dit feit kan ook best als een opluchting komen. Want ik hoor regelmatig over de angst voor een gezonder gewicht, omdat gevreesd wordt dan niet meer serieus genomen te worden. Mag je nog hulp als je een gezond gewicht hebt? Heb je dan nog wel een ‘echte’ eetstoornis? Ja, zeker wel dus.

Je gewicht bepaalt niet jouw eetstoornis of gezondheid

Nog jaren heb ik een eetstoornis gehad terwijl mijn gewicht gezond was. Anorexia en ondergewicht ís heftig. Maar het kan er ook heftig en ziek uitzien, een aanblik die je met een gezonder gewicht een beetje kan verliezen. Als je niet beter wist, zou je het niet aan me zien, maar persoonlijk heb ik de jaren die volgden en de hardnekkige boulimia als nog veel zwaarder ervaren. Wat dus niet wil zeggen dat een andere eetstoornis minder zwaar is. Ik bedoel vooral te zeggen dat jouw gewicht niet de ernst van jouw eetstoornis of gezondheid bepaalt.

Je gewicht bepaalt niet jouw waarde

Wat mijn gewicht voor mijn gevoel wel bepaalde, was mijn waarde. Als dat streefgewicht zo moest zijn, dan zou ik ook geen gram meer hoeven wegen. Weeg ik dat wel? Dan heb ik me laten gaan. Dan ben ik slap, lelijk, slecht. Dan zullen mensen van me walgen en me verstoten. Dan ben ik waardeloos. Maar mijn streefgewicht bleek voor mij niet het optimale gewicht voor mijn fysieke- en mentale gezondheid. Het koste me de grootst mogelijke moeite het gewicht te behouden en de oordelen vanuit mijn eetstoornis vlogen alle kanten op. Ik bleef restrictief eten, eetbuien krijgen, compenseren, mezelf haten. Terwijl een wat hoger gewicht beter bij me zou passen. Fysiek en mentaal rust zou brengen. En ook een hartstikke goed en gezond gewicht zou zijn!

Niet alle lichamen zijn hetzelfde

Voor een ander met dezelfde lengte en leeftijd als ik, was het streefgewicht dat was gesteld misschien wel goed geweest. En weer een ander zou misschien nog wat hoger of lager uitkomen in gewicht. Niet alle lichamen zijn hetzelfde, dus niet alle gewichten zijn hetzelfde. Ook niet als je wel dezelfde lengte, leeftijd of wat dan ook hebt. Het streefgewicht is wat dat betreft een richtlijn, maar als je je daarop blind staart, ga je aan de realiteit voorbij. Vanuit je eetstoornis is dit ontzettend moeilijk om te behappen en accepteren, vond ik. Ik was juist zo op zoek naar controle en houvast. Hoe ik dit toch ben aangegaan en heb kunnen accepteren? Dat ging voor mij persoonlijk niet heel bewust. Het overkwam me, ik hield het niet vol, ik heb er nachten om gehuild tot ik stukje bij beetje – met hulp van therapie en mijn omgeving – mijn instelling erover veranderde. Ik moest wel. En zo is eetstoornisherstel soms ook… Dat is oké!

Staat je mooi, die paar extra kilo

En toen kwam daar één van vele mokerslagen. “Staat je mooi, die paar extra kilo“, zegt een ex-vriend van mij toen ik hem in een café tegenkwam. Ik kon wel door de grond zakken. Hij wist toch dat ik hier ontzettend veel moeite mee had? Was het nou een compliment? Of bedoelde hij het sarcastisch? Ik twijfelde zo aan mezelf, dat ik aan iedereen om mij heen twijfelde. Jaren later kijk ik hier zo anders op terug. Het staat me ook mooi – of goed – die paar extra kilo. Ik ontwikkelde mijn eetstoornis toen ik een tiener was, inmiddels ben ik een vrouw. Daar kan echt een ander gewicht bij horen. Maar ook los van leeftijd kan dat prima. Je gewicht is geen altijd stabiele factor in je leven. Dat fluctueert. Nu zie ik er gezonder uit. Niet alleen mijn lichaam ziet er gezonder uit, maar ook mijn voorkomen. De rust in mijn hoofd, het plezier dat ik weer kan maken. Dat maakt zó veel uit. Het hogere gewicht was ook een kans om me mooi en goed te vóelen. Dat was met dat streefgewicht nooit gelukt.

Dus, is een streefgewicht nou wel helpend?

Al gaat een eetstoornis uiteindelijk over veel meer dan eten en gewicht, is aankomen naar een (voor jou) gezond gewicht wel belangrijk. Een gezond gewicht was nodig om aan te kunnen gaan wat ik zo aan het verdoven was. Om weer te voelen. Om weer kracht en energie te hebben om een behandeling aan te kunnen gaan en mijn leven weer te leren leven. Een streefgewicht geeft wat dat betreft een doel, een indicatie, wat duidelijkheid en houvast. Maar een gezond gewicht was voor mij niet het minimale gezonde gewicht en ook niet het perfecte midden van het BMI. Iets dat mijn eetstoornis graag wilde, maar wat gewoon niet voor iedereen realistisch of goed is.

Dat streefgewicht voorbijgaan, was juist ook nodig om te kunnen herstellen voor mij. Om zoals Lonneke in een blog mooi schreef, mijn leefgewicht te bereiken. Een streefgewicht kan op een bepaald moment helpend zijn, maar in alle fases van herstel – en je leven – heb je weer iets anders nodig en wordt op een gegeven moment ook dat streefgewicht minder relevant. En dat kan ook weer een heel proces zijn! Je moet dan zelf leren voelen en en vertrouwen op waar voor jou persoonlijk nou dat gezonde leefgewicht ligt. Op fysiek- en mentaal vlak. Met soms een beetje geven en soms een beetje nemen. Zonder die ‘perfecte’ (perfect bestaat niet!) balans te overanalyseren, maar door te voelen, los te laten, te leven, te zijn. Het gaat niet over jou gewicht, het gaat over jou!

Meer lezen? Bekijk ook eens de blogs: Blijf jevoor altijd met mijn gewicht bezig? – Hoe ik mijn setpoint bereikte – Ik heb mijn streefgewicht bereikt – Aankomen: Even relativeren

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.