Een gat in mijn planning! Mijn massageklant had last-minute afgezegd en die plek kon ik zo snel niet opvullen met een andere klant. Op dat moment wist ik niet precies waarom een gat in mijn planning zo naar voelde, maar elke keer als het gebeurde, stuurde de ondraagbare onrust in mijn lijf mij direct richting de supermarkt, om allerlei zoetigheid te halen. Ik rekende er een fles deodorant en nog wat producten die ik niet nodig had bij af, om mijn eetbui bij de kassa te verbloemen. Desondanks had ik het gevoel dat iedereen zag wat er aan de hand was. In mijn praktijk gingen vervolgens de deuren en gordijnen dicht en at ik alles op.
Zodra ik dacht iemand te horen lopen, verstopte ik haastig het eten. Alsof ik een tiener was, die stiekem aan het roken was op haar slaapkamer en haar ouders de trap op hoorde komen. Maar ik was geen tiener. Ik was een volwassen vrouw met een goedlopende onderneming als massagetherapeute en thuiszorg-verpleegkundige. Ik volgde aanvullende cursussen op mijn opleidingen en liep stage als docent. Ik had plezier met familie en vrienden, ging naar feestjes, deed aan verschillende sporten en was gelukkig getrouwd. Mijn gewicht was gemiddeld, ik ging uit eten en dronk een wijntje of een biertje. Een eetstoornis paste niet bij het plaatje dat ik voor de buitenwereld schetste, maar dat ik die bij mij droeg was een bikkelhard feit.
Ja, je kan mentaal vreselijk lijden terwijl je een goedlopend bedrijf hebt, terwijl je een goudmijn aan vrienden en familie hebt, je er niet ziek uitziet, lacht en altijd present bent. Zeven jaar lang speelde eten, niet eten en sporten een grote rol in mijn leven, maar geen haar op mijn hoofd die eraan dacht om mij ziek te melden ten gevolge van mijn eetstoornis. Hooguit twee keer heb ik een etentje of een uitje afgezegd omdat ik mijzelf niet bij elkaar kon rapen. Dat vond ik nodig om mijzelf sterk en volwaardig te voelen, maar het was mijn strenge, zelfkritische en ongezonde kant die me overheerste en het niet toeliet dat ik werk- of privé-afspraken afzegde. Enerzijds waren de verplichtingen een duidelijk houvast voor mij geweest om aan herstel te werken, want stoppen met mijn onderneming wilde ik niet. Anderzijds zorgde het ook voor eenzaamheid, want doordat het niet zichtbaar was voor de buitenwereld hoe erg ik aan het stoeien was met mijn mentale (en fysieke) gezondheid, voelde het fout om te erkennen dat ik hulp nodig had.
Wanneer is het erg genoeg?
Zó vaak braak ik mijn eten niet uit en iedereen heeft wel eens een eetbui. Ik heb het nog genoeg onder controle en ik kan ermee stoppen wanneer ik vind dat dat nodig is. Er zijn mensen die er veel slechter bijzitten. Ik maakte mijzelf wijs dat mijn problemen niet erg genoeg waren om hulp te zoeken en dat had een van de eerste rode vlaggen moeten zijn. Het feit dat ik twijfelde of ik de hulp wel nodig had of zelfs verdiende, betekende dat ik het mijzelf niet waard vond om beter te worden en dat is nooit goed. Het hielp om mij te bedenken wat ik voor een vriendin zou willen die, met hetzelfde gedrag en net zulke negatieve gedachten zoals ik, naar me toe zou komen. Op internet en op de televisie zie je vaak de zichtbare vormen van eetstoornissen: ondergewicht, overgewicht en ziekenhuisopnames. Maar dat betekent niet dat je dán pas hulp verdient. Als je twijfelt of het erg genoeg is, dan is het erg genoeg en heb je genoeg redenen om iemand in vertrouwen te nemen over wat er speelt. Waarom zou die twijfel anders bij je opkomen?
Zorgverleners zijn niet ziek
Althans, ik niet! Collega’s mochten ziek zijn en om hulp vragen en dan was ik er om de gaten in het rooster op te vangen, ongeacht hoe lang mijn reeks werkdagen daardoor werd. Klanten bij mijn zorg-gezinnen en mijn massagepraktijk mochten hun ei kwijt bij mij en zelfs als mijn hoofd vol zat met mijn eigen worstelingen, maakte ik ruimte voor ze. Vrienden viel ik liever niet lastig met mijn problemen, maar andersom hielp ik hen maar al te graag, gevraagd of ongevraagd. Hoe vaak mijn moeder mij vroeger ook had gewaarschuwd: “Je kunt niet de hele wereld op je schouders dragen!”, ik geloofde er heilig in dat dat juist de reden was van mijn bestaan en dat als ik dat niet kon doen, mijn bestaan waardeloos was.
Het helden-syndroom
Het helden-syndroom is een hypothetische term waarin ik mijzelf herken. Ik had daar (en heb daar soms nog steeds) last van. Dat zorgde ervoor dat ik mijn leven lang continu op mijn tenen aan het lopen was om mensen om mij heen te begrijpen, zich goed te laten voelen en vooral te redden. Dat mocht ten koste gaan van mijn eigen rust, geluk en gezondheid. De uitspraak ‘je kunt pas voor een ander zorgen als je eerst voor jezelf zorgt’ vond ik onzin, maar na een lange tijd mijzelf overvragen en de meest dierbare mensen om mij heen niet toe te laten bij wat er werkelijk speelde in mijn hoofd, kwam ik erachter hoe nadelig dit werkte voor zowel mijzelf als mijn omgeving.
Sommigen voelden zich voorbijgelopen of zelfs voor de gek gehouden, doordat ik jarenlang de donkere hoofdstukken van mijn leven verborgen hield of onder het tapijt schoof. Vooral had ik de neiging om alles minder heftig of vervelend over te laten komen dan het daadwerkelijk was, waardoor vertrouwen later opnieuw opgebouwd moest worden. De eetstoornis zette ik in om mijn hoofd boven water te houden in een wereld waarin ik mijn eigen behoeften niet durfde te valideren. Als ik terugdenk aan deze periode dan denk ik: wat heb ik het mijzelf vreselijk moeilijk gemaakt, door steeds elke moeilijke situatie in mijn leven extra moeilijk te maken met eetstoornisgedoe. Nu vind ik het jammer dat ik het mijzelf al die tijd niet beter heb gegund.
Ik werd mijn eigen held
Langzaam maar zeker kroop ik, met behulp van therapie, uit mijn schulp en profileerde ik mijzelf niet alleen als zorgverlener, maar ook als mens met haar eigen worstelingen. Dat doe ik nu nog steeds, zowel privé als op mijn werk. Soms betekent dat simpelweg vertellen dat ik moe ben of hoofdpijn heb. Dat klinkt klein en onbenullig, maar ik vind het altijd lastig om toe te geven dat ook ik hier last van kan hebben als zorgverlener, terwijl ik voor hulpbehoevende kinderen van andere mensen zorg. Het feit dat ik het mijzelf toelaat, maakt dat ik mijzelf ruimte geef te zijn wie ik ben. Zo hoef ik dat niet meer weg te stoppen met eetstoornisgedrag.
Doordat ik als verpleegkundige bij mensen thuis in hun privésituatie werk, ontstaat er een heel persoonlijke sfeer. Ondanks dat er een lijn zit tussen werk en privé, voel ik tegenwoordig soms de behoefte om het uit te spreken als ik ergens mee zit, als ik me op mijn gemak voel bij deze persoon en daar ruimte voor is. Ik hoef er niet veel over te vertellen of zelfs geholpen te worden: soms kan het al enorm helpen om even kort uit te leggen waar ik mee zit. Tegenwoordig weten de meeste mensen om mij heen, zowel vrienden en familie als bepaalde klanten van mijn onderneming, dat ik met een eetstoornis heb geworsteld, een scheiding achter de rug heb en dat ik soms nog steeds wat onzeker ben over wie ik ben en wil zijn.
Soms voelt dat nog erg kwetsbaar en vraag ik mij later af of ik mijzelf te veel open heb gesteld, maar bijna altijd zorgt het voor mooie gesprekken over en weer. Door open te zijn, open je mensen en help je niet alleen jezelf maar ook de ander. Het belangrijkste voor mij is dat ik mij niet meer genoodzaakt voel om mijn behoeften onder het tapijt te schuiven. Zo houd ik de druk op mijzelf gedurende de dag laag en kan ik zijn wie ik ben – met wat ik bij me draag, zowel als vriendin, zus en dochter als in mijn functie van zorgverlener. En als ik tegenwoordig last-minute een gat in mijn werkplanning krijg, dan hoef ik niet meer naar de supermarkt te vluchten. In plaats daarvan zet ik een theetje voor mijzelf en leun ik achterover. Even een uurtje rust en dat is helemaal oké.
Als jij iemand bent die alle ballen hoog weet te houden, ondanks de worstelingen met je mentale problemen, weet dan dat dat niet betekent dat je problemen niet erg genoeg zijn of dat je het minder zwaar hebt. Jouw problemen zijn net zo valide als die van iemand die wel zichtbaar lijdt. Je mag hulp zoeken, je mag iemand in vertrouwen nemen en je mag toegeven dat je het moeilijk hebt.
Meer lezen?
Al eerder schreef ik verschillende blogs voor Proud2Bme. Dit kan je hier vinden.
Lieve groet,
Keshia
Geef een reactie