Jaloezie

“Ik ben jaloers als mensen dingen beter doen, als ze betere cijfers halen op school, als ze mooier en knapper zijn en als ze beter presteren. De druk opvoeren en de lat alsmaar hoger willen leggen, dat is een groot deel van mijn leven. Maar ik ben ook jaloers op andere dingen.

Ik ben jaloers op meisjes die benen als stokjes hebben en ik ben jaloers als meisjes hele Marsen eten en dan toch zó mega dun zijn dat je hun ribben kunt tellen. Deze laatste soort van jaloezie neemt steeds vaker de overhand. Op school en als ik buiten loop, eigenlijk overall, kan ik alleen maar vergelijken, benen vergelijken, dat doe ik. Benen, benen, benen en benen, dat is het enige dat ik zie. Of o nee, ik zie ook buiken en ribben. En als ik die niet zie bij mensen zijn ze gelijk niet meer “de moeite waard” en speur ik snel verder naar andere en vooral dunnere mensen.

Elke dag opnieuw en elke minuut van de dag ben ik bezig met keuren. En dan maar vergelijken, vergelijken en vergelijken en nooit kom ik er positief vanaf. Altijd ben ik de dikste en de lelijkste. Dun is mooi vind ik. Ook kijk ik elke dag wel een half uur naar thinspo, thinspo van een pro-ana site en ik kan er maar geen genoeg van krijgen, ik vind die mensen zó mooi. Dun, mager, perfect. Het is mijn wens om ook dun te worden.

Ik kan mensen die dunner zijn dan ik wel afschieten, zo wil ik ook zijn! Nu ik in behandeling ben tegen een eetstoornis weet ik ook wel dat ik ziekelijk jaloers ben en ik moet echt stoppen met afbouwen met vergelijken, maar dat is zo ontzettend moeilijk en het is moeilijk om te beseffen dat je helemaal niet goed bezig bent, dat de dunheid die ik mooi vind helemaal niet mooi is. Ik moet leren om te kunnen zeggen dat dingen goed zijn zoals ze zijn en dat ik nu eenmaal niet perfect kan zijn.” Anouk

Jaloezie is een emotie waarbij iemand wenst te krijgen wat een andere heeft gekregen of wenst dat die andere het niet had. Dit kan om allerlei dingen gaan bijv, materiële zaken, eigenschappen of relaties. Bij een acute aanval van jaloezie kunnen er ook lichamelijke symptomen optreden als spierspanning, rillingen en duizeligheid. Jaloezie is 1 van de schadelijkste emoties die je kunt hebben want het beïnvloedt niet alleen jou maar ook je omgeving.

Er zijn een heleboel momenten waarop je jaloers kunt zijn. Bijvoorbeeld als de buren een grote geldprijs winnen, je vriendin mooier is dan jij (vind jij) of als er iemand veel dunner is dan jij. Verder kun je ook jaloers zijn in je relatie. ###

Volgens onderzoeker Ellis bestaan er twee soorten Jaloezie:

1. Bij jaloezie kan er sprake zijn van rationele en irrationele jaloezie. Rationele jaloezie is het gevoel wat je hebt als er echte redenen zijn om jaloers te zijn (bijvoorbeeld als je partner vreemd gaat) Je hebt dan dus alle reden om je teleurgesteld of verdrietig te voelen.
2. Bij irrationele jaloezie is het jaloezie uit onzekerheid en angst. Je denkt dat er iets gaat gebeuren maar daar is eigenlijk geen aanleiding voor. Je voelt je onterecht teleurgesteld, verdrietig of boos. Zowel mannen als vrouwen kunnen jaloers zijn en zijn jaloers. Vrouwen praten er alleen gemakkelijker over, niet alleen met de partner maar ook met vriendinnen. 

Onze grote vriend Freud onderscheidt drie soorten van jaloezie:

1. Concurrerende of normale jaloezie: dit komt voort uit het verlies van iets wat voor jou waardevol is. Onderdelen van deze vorm van jaloezie zijn: aantasting van jouw eigenwaarde, vijandige gevoelens en zelfkritiek.
2. Geprojecteerde jaloezie: dit soort jaloezie komt voort uit eigen ontrouw. Jouw eigen neiging tot ontrouw draag je als het ware over op jouw partner d.m.v. jaloezie. Deze vorm van jaloezie kan ook een beschermende functie hebben.
3. Waanachtige jaloezie: deze jaloezie kant voortkomen uit geprojecteerde jaloezie, maar heeft eigenlijk altijd een oorsprong bij homoseksuele gevoelens.

Jaloezie en relaties
Grappig weetje: De mens is niet de meest monogame soort in het dierenrijk. Het is zelfs zo dat de spermacel van een man is samengesteld op ontrouw. Het sperma van de man kan namelijk 7 dagen goed blijven in het lichaam van de vrouw. Als een vrouw in 1 week met 2 verschillende mannen het bed deelt, dan wordt het een wedstrijd tussen de spermacellen. Er bestaan snelzwemmers (spermacellen) maar ook kamikaze spermacellen. Deze zijn er om de vijandige zwemmers te vernietigen.

Jaloezie is voor mannen en vrouwen heel verschillend. Maar evolutiebiologen hebben hier een logische verklaring voor. Mannen worden jaloers als hun vrouw zich intiem gedraagt met een andere man. De gedachte dat de vrouw het met een andere man doet is voor mannen genoeg om woede en agressie te voelen. De man heeft een natuurlijk instinct om een vrouw te bevruchten en wil dit niet aan een ander “verliezen”. Ook wordt het genetische eigenbelang van de man dan bedreigd. Hij zou het risico lopen om voor iemand anders zijn kind te moeten zorgen. Dan steekt hij tijd en energie in de genen van iemand anders.

Het genetisch eigenbelang van de vrouw wordt niet bedreigd als haar man het doet met een andere vrouw want als er een kind van komt is dat het “probleem” van de andere vrouw. Voor de vrouw is het wel een bedreiging als haar man meer aandacht en energie schenkt aan een andere vrouw want dan zou dat kunnen betekenen dat de man minder energie in haar nakomelingen steekt. 

Een beetje jaloezie in een relatie is helemaal niet erg, maar dan moet het wel bij lichte jaloezie blijven. Je weet dan namelijk dat het nog goed zit met het gevoel voor je partner. Al zijn sommige partners helemaal niet jaloers. Dit is niet per se een slecht teken want het betekent dat jij of je partner nog niet het idee hebt gehad dat je relatie ïn gevaar” is en daardoor heb je geen jaloerse gevoelens gehad.

Je kunt in een relatie jaloers zijn doordat je onzeker bent, dat je je bijvoorbeeld afvraagt wat je partner bij je doet en dat je denkt dat je partner naar iedereen kijkt die knapper is dan jij. Maar je kunt ook jaloers zijn door een eerdere slechte ervaring in de liefde. Als je in een andere relatie bedrogen bent, zal het moeilijker voor je zijn om je partner te vertrouwen en daardoor ontstaat jaloezie. Voor partners is deze jaloezie heel vervelend want als je niets hebt gedaan is het heel vervelend om gewantrouwd en gecontroleerd te worden.

Als je van jaloezie af wilt komen in een relatie zul je daar veel voor over moeten hebben, want het is niet gemakkelijk. Allereerst is het belangrijk dat je met je partner praat. Vertel welke angsten er zijn en waarom die er zijn want op die manier kan je partner er rekening mee houden. Probeer verder, als je eigenlijk wel weet dat de jaloezie ongegrond is, je gedachte te verzetten. Probeer in plaats van te bellen of smsen iets anders te gaan doen waardoor je niet je partner “lastig valt” met je jaloerse gevoelens.

Jaloezie en werk
De Amerikaanse psycholoog Robert Vecchio heeft een onderzoek gedaan naar jaloezie op de werkvloer en 77 procent van de ondervraagde werknemers vertelde dat ze, in de maand voor het onderzoek, getuige waren geweest van jaloezie op het werk. In meer dan de helft van de gevallen waren de werknemers er zelf bij betrokken.

Als je collega promotie maakt en jij niet, als je collega beter op kan schieten met de baas of als een directe collega meer verdient dan jij, allemaal zaken waar je jaloers op kunt zijn op je werk. Maar je kunt de jaloezie ook in je voordeel gebruiken want uit een studie blijkt dat mensen met jaloerse gevoelens vaak beter gaan presteren. Als je de emoties van jaloersheid als motivatie gebruikt, is de kans groot dat je beter zal presteren.

Jaloezie en (eet)stoornissen (zie ook beide ervaringsverhalen in dit artikel)
Jaloezie speelt ook een zekere rol bij mensen met een eetstoornis. Je bent jezelf vaak aan het vergelijken met een ander. Waarom is zij zo dun en ik niet? Waarom is hij zo gespierd en ik niet? Waarom kan ik niet zo mooi zijn als haar? Waarom ben ik niet zo perfect als haar?

Veel mensen met een eetstoornis zijn zichzelf continue aan het vergelijken met anderen, maar zien niet in hoe zij zelf er echt uitzien. Hun zelfbeeld is verstoord en het is nooit goed genoeg. Ze zijn jaloers op anderen die er wel zo mooi uit zien. Anderen met wie het slechter gaat. Jaloers op de betrokken ouders van een vriendin. Jaloers op de hulp die iemand anders krijg of de aandacht die iemand anders meer krijgt. Of op hoe anderen kunnen eten wat ze willen en nog steeds dun zijn.

Maar degenen met een eetstoornis zijn niet de enige die jaloers zijn. Vaak zijn ook zusjes of broertjes van degene met een eetstoornis erg jaloers. Waarom krijgt zij alle aandacht? Waarom mag hij zo veel en ik niet? De aandacht ligt voortdurend bij degene met een eetstoornis. Dit kan leiden tot problematisch gedrag bij het kind dat nóg geen problemen heeft.

Jaloezie bij broers/zussen
Jaloezie komt binnen het gezin heel veel voor. Denk bijvoorbeeld maar aan als de 1 iets meer drinken in de beker heeft dan de ander, of als het ene kind wel is uitgenodigd voor een feestje en het andere kind niet of als het ene (oudere kind later naar bed mag dan het jongere kind. Dit kan allemaal jaloezie en woede met zich meebrengen. Veel kinderen maken hierdoor ruzie met elkaar. 

Ouders maken zich hier vaak zorgen over maar het is een hele normale ontwikkeling bij kinderen. Ruzie bij broertjes en zusjes draait bijna altijd om jaloezie. Een kind leert door deze gevoelens voor zichzelf op te komen en hij/zij leert dat zijn/haar rechten gelijk zijn aan de andere leden in het gezin. Oudere kinderen gedragen zich binnen het gezin vaak dominant en bazig. Hierdoor zijn de ouders geneigd het voor de jongste op te nemen en daar wordt het oudste kind weer jaloers van.

Wat verder heel vaak voorkomt is dat een kind een broertje of zusje erbij krijgt en dat het daar jaloers op is. Het kind was eerst alleen en kreeg alle aandacht en moet deze aandacht nu gaan delen met een ander. Het delen van de aandacht begint al tijdens de zwangerschap, want daar gaat veel aandacht naartoe. De ouders moeten het kind erg betrekken bij de zwangerschap en alles duidelijk uitleggen om de jaloezie zo veel mogelijk te voorkomen. 

Als kind kan je ook heel sterk het gevoel hebben dat je moeder of vader meer houdt van je zus of broer, als van jou. Ben je de jongste en wellicht minder “makkelijk” als je broer/ zus, dan kan je dit gaan ervaren als dat je ook minder geliefd bent, aangezien je immers veel vaker een conflict hebt met je ouders. Je gaat dit vervolgens extra uittesten of wordt extra gevoelig voor signalen die dit zouden kunnen bevestigen. Telkens probeer je je te bewijzen richting jouw ouders om maar te laten zien dat jij minstens zo leuk bent als je broer/ zus. Er ontstaat een constante prestatiedrang en voortdurend gevoel van jaloezie.

“Jaloers ben ik vaak en ook vaak geweest. Ik heb een leerstoornis, ik kan heel slecht rekenen en ik heb een hele slechte hand-oog coördinatie. Vroeger was ik altijd jaloers op de meiden die beter waren in sport en beter waren in leren. Ik wist nooit waarom ik niet goed kon sporten, dus ik dacht dat het kwam omdat ik dik was. En toen was ik zes jaar oud. Soms werd ik zo boos op een meisje op de klas dat ik haar wou slaan, alleen omdat zij wel kon rekenen. En ik niet! Ik wou net zoals haar zijn!

In de eerste was ik de jongste meisje van de klas want ik ging naar een ‘zorgschool’ een school voor vmbo en vmbo/havo voor kinderen die niet naar speciaal onderwijs kunnen maar die waarschijnlijk bij regulier onderwijs buiten de boot vallen. Ik merkte dat ik daar een stempel op kreeg en daar niet van hield. Mijn klasgenoten waren hippe en in mijn ogen slanke meiden en ook meteen heel erg populair, iets wat mij nooit lukte maar wel mijn grootste droom was. Ik ging aan mezelf twijfelen en bezocht in die tijd al pro-ana. Daar begon mijn eetstoornis misschien al een klein beetje op te komen.

Eerlijk gezegd had ik in de eerste klas mezelf altijd gespiegeld aan de meiden die populair waren en in mijn ogen de dunste waren, de mooiste waren. Ja, ik was ook jaloers op hen want hun hadden geen dwang. Ik wilde en ik moest mooi zijn ik moest van alles zijn. Ik wou mezelf bewijzen. Misschien was k toen jaloers op hun succes.

Toen ik pas echt heel erg ging afvallen was ik niet jaloers op andere meiden. Ik werd heel veel gepest en geclaimd door een meisje. En ik wou geen pijn meer voelen. Ik was toen niet jaloers. En ik was alleen geïnteresseerd in wat ik at. Maar wanneer ik weer normaal ging eten, en over eetstoornissen ging lezen en verhalen ging lezen raakte ik juist jaloers op degenen met wie het slecht ging.

Vorig jaar ging het weer slecht alleen ik viel niet erg af want ik had de cirkel van eetbuien en braken. En ik werd jaloers op meiden met anorexia en ik vroeg me af waarom heb ik als 14 jarig meisje niet doorgezet? Dan was ik nu ook dun! Ik kon niet reageren bij proud2bme bij andere dagboekjes waar het ging over weinig wegen en klinieken ect. Ik had geen hulp ik was niet extreem mager dus ik hoefde dat niet te weten ik moest wel naar dat doel streven.

Tot op heden is het niet gelukt. Ik heb nooit ondergewicht gehad. En nu ik op een andere school zit en in een fijne vrienden groep. Ik spiegel me niet aan hun. Mijn eetstoornis is stabiel nu. Ik eet normaal, ik braak soms ik slik soms afslankpillen maar de jaloezie naar eetstoornispatiënten op proud begint wel te knagen. Waarom lukt het hun zo goed? Het liefste wil ik blij zijn met mezelf hoe het nu gaat. Dat ik nu gelukkig ben en dat ik mezelf nu happy voel en nu goed op weg ben en niet drastisch ga afvallen. Het liefste wil ik niet jaloers zijn maar gewoon proud2bme. Esther

Tips tegen jaloers gedrag

Tip 1
Probeer je te bedenken dat niemand altijd de leukste, beste of knapste kan zijn en jij dus ook niet. Dit moet je dus ook niet van jezelf verwachten want dat doen andere ook niet.

Tip 2
Probeer om meer zelfvertrouwen te krijgen. Onzekerheid zorgt voor de meeste jaloezie. Ieder mens is uniek en ieder mens heeft kwaliteiten genoeg om de moeite waard te zijn.

Tip 3
Stel jezelf de vraag: waarom ben ik jaloers? Is het iets wat iemand anders heeft en wat jij niet hebt? Bekijk dan hoe jij dit zou kunnen bereiken. Maar het moet wel een realistisch doel zijn wat je ook echt kunt bereiken, anders wordt je er alleen maar ongelukkiger van.

Tip 4
Accepteer dat iedereen anders is. De 1 is goed in sport en de ander in zingen. Wees blij dat je uniek bent en niet allemaal hetzelfde.

Tip 5
Iedereen heeft onzekerheden dus denk daar aan als jij je heel onzeker voelt. Jij kan jaloers zijn op een vriendin omdat zij een leuke man heeft, terwijl zij misschien wel jaloers is op jou baan.

Tip 6
Draai de rollen om. Hoe wil jij behandelt worden als jij de persoon zou zijn waar je jaloers op bent. Probeer blij te zijn voor de ander en laat niet merken dat je jaloers bent.

Tip 7
Als je een fout hebt gemaakt, kun je daarvan leren. Wees niet te streng voor jezelf maar leer van het verleden.

Tip 8
Lichamelijke klachten kunnen er op wijzen dat je ergens teveel mee bezig bent. Probeer je jaloezie niet overheersen, praat erover zodat je het een plek kunt geven. Kun je er niet over praten met iemand uit je omgeving? Overweeg dan professionele hulp.

Tip 9
Probeer niet om iemand anders te veranderen in de persoon die jij wilt. Begin bij jezelf. Als je ongelukkig bent, bekijk dan wat er moet veranderen zodat je gelukkig kan worden.

Tip 10
Als je zelf gelukkig bent en je hebt zelfvertrouwen, heb je geen reden om jaloers te zijn op iemand anders. Ben gelukkig met je leven.

Dieren en jaloezie
Je zou het misschien niet verwachten maar je kat of hond kan ook boos zijn. Als je bijvoorbeeld op vakantie bent geweest en je haalt je huisdier op bij de oppas, kan het zijn dat je compleet genegeerd wordt door je kat of hond. Ze zijn dan boos dat je ze achter hebt gelaten. Paarden zijn hier ook gevoelig voor. Als je een aantal dagen minder aandacht had voor je paard kan het zijn dat ze je haar rug toe keert. 

Een hond of kat kan ook jaloers zijn. Als je bijvoorbeeld een periode weinig aandacht hebt voor je dier doordat je een kindje hebt gekregen, kan het zijn dat je dier jaloers wordt op de baby en zich raar gaat gedragen naar de baby toe. Je huisdier is namelijk niet gewend om de aandacht te moeten delen. Het is (volgens experts) een goed idee om je huisdier voor te bereiden op de komst van een kindje, zodat hij eraan kan wennen de aandacht te moeten delen. Je kunt je kat of hond alvast laten ruiken aan babypoeder of luiers, zodat het normaal wordt voor het dier.

Wil jij weten of je erg jaloers bent? Doe hier een testje.

Waarom ben JIJ wel eens jaloers?

Herken je wat in de teksten en verhalen?