KOPP-kinderen: ouders met problemen

De schoolbel gaat, het laatste lesuur is voorbij. Yes, we zijn vrij! De hele klas stormt het lokaal uit, op weg naar de kluisjes om alle spullen te pakken en lekker naar huis te gaan. In eerste instantie ben ik ook blij, lekker naar huis. Tegelijkertijd voel ik een knoop in m’n maag. School is niet mijn favoriete plek, maar naar huis wil ik ook niet. Als ik naar huis fiets, krijg ik buikpijn en zou ik eigenlijk willen dat de schooldag nog iets langer had geduurd. Thuis aangekomen is het altijd maar wachten was ik aantref. Gelukkig, mijn vader ligt op bed. Dat betekent dat ik gewoon rustig iets met mijn moeder kan drinken en kan vertellen over hoe het op school was. Dat er aandacht voor mij is en dat ik me even kan ontspannen.

Als ik mijn vader de trap af hoor komen, dan is dat moment direct voorbij. De sfeer slaat om en ik voel me niet meer op mijn gemak. Ik moet continu op mijn tenen lopen en daarom besluit ik maar naar boven te gaan, om huiswerk te maken. Door de tranen heen kan ik mijn wiskundesommen echter niet goed meer lezen…

Bron

Ik was (en ben) lang niet het enige kind van wie een ouder kampt met psychische problemen. Ongeveer 577.000 Nederlandse kinderen onder de achttien jaar hebben een ouder met een psychische stoornis of verslaving. Deze kinderen worden KOPP- of KVO-kinderen genoemd, wat staat voor Kinderen van Ouders met Psyschische Problemen en Kinderen van Verslaafde Ouders. Deze termijn zijn er omdat deze kinderen extra kwetsbaar zijn.

Die kwetsbaarheid begint al tijdens de zwangerschap, indien de psychische problemen bij de moeder aanwezig zijn. Gedurende een zwangerschap zijn er hierdoor meer kansen op complicaties en bovendien kunnen psychische problemen van een toekomstige moeder invloed hebben op het stressniveau en de ontwikkeling van de hersenen van een baby. Hierdoor loopt het kind een hoger riscio zelf later ook dergelijke problemen te ontwikkelen.

Met name jonge kinderen die opgroeien binnen een gezin waarbij een van de ouders een psychische stoornis of verslaving heeft, hebben een hoger risico onveilig te hechten. Onveilige hechting leidt op deze leeftijd veelal tot gedragsproblemen en eet- of slaapproblemen. Ook kan het zijn dat een kind moeilijke zindelijk wordt of op ongewone momenten weer in zijn/haar broek gaat plassen.

Al op vrij jonge leeftijd, als KOPP-kinderen op de basisschool zitten, kunnen zij zich bewust zijn van de problemen thuis. Dit kan gevoel van schaamte en schuld oproepen omdat kinderen van nature de oorzaak van problemen van de ouders bij zichzelf leggen. Dit heeft gevolgen voor het gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Sommige kinderen zijn geneigd voor de ouder(s) te gaan zorgen waardoor parentificatie kan ontstaan. Hierbij neemt het kind de rol van de ouder over. Kinderen ontwikkelen hierdoor een enorm groot verantwoordelijkheidsgevoel, eigenlijk te groot voor hun leeftijd en hun situatie.

Bron

Hoe ouder de kinderen, hoe verder de problemen zich kunnen ontwikkelen, als hier tenminste geen goede ondersteuning bij is. Sommige kinderen gaan de thuissituatie ontvluchten en gaan extreem agressief gedrag vertonen, anderen trekken zich juist terug en kroppen alles op. De ingrijpende gevolgen zijn veelal te merken in het volwassen leven. KOPP-kinderen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een psychische stoornis zoals een depressie, persoonlijkheidsstoornis of verslaving.

Het is overigens niet per definitie zo dat alle kinderen van ouders met een psychische stoornis zoveel last krijgen van deze problemen. Als er vanaf het beginstadium goede begeleiding is en het kind de mogelijkheid krijgt goed te hechten, dan is het heel goed mogelijk dat een kind helemaal niet zoveel merkt van de problemen en op een goede en veilige manier op kan groeien, zoals het hoort.

Daarnaast zijn alle kinderen anders en is de een van nature wat kwetsbaarder dan de ander. Als een kind voldoende zelfvertrouwen heeft, dan heeft het bijvoorbeeld alweer wat minder risico op het ontwikkelen van psychische klachten, ondanks de problemen van de ouders.

Ben je zelf een KOPP-kind en wil je hier meer over lezen? Kijk dan eens op Survivalkid of Kopstoring.

Sandra

Geschreven door Sandra

Reacties

15 reacties op “KOPP-kinderen: ouders met problemen”

  1. Mijn zus en ik zijn jammer genoeg ook KOPP-kinderen. Vreselijkste periode van mijn leven. Ik denk echt wel dat dat meespeelt in de problemen die ik nu nog altijd (en voor altijd ga hebben).

  2. Mijn ouders hadden (vader nog steeds) ook last van pschyische problemen in mijn jeugd. Ik ben hierdoor ook minder goed gehecht, ik denk ook dat mijn eigen problemen hierdoor wel versterkt zijn (eetstoornis, depressie etc.). Toch ben ik er nooit zo mee bezig geweest dat wij ‘KOPP-kinderen’ zijn. Je ouders zijn gewoon je ouders en ookal doen ze zo, je leert er op een bepaalde manier mee leven en raak het gewend (dat het niet normaal gaat).

  3. Als moeder zijnde met psychische problemen en zelf een KOPP kind is mijn grootste angst dat mijn dochter later zelf ook psychische problemen krijgt. Ik zit al 10 jaar in behandeling en het is bij mij flink vooruut gegaan, maar nog blijven sommige problemen. Sinds de geboorte van mijn dochter heb ik hulp van Mondriaan Kind en Jeugd erbij gekregen. Kreeg moeder-kind interventie en nam deel aan de ouder cursussen Kleintje KOPP en KOPP op ouders in groepsverband. Daarna nog de opvoedcursus Trippe P. Ik wil het zo goed mogelijk doen voor mijn kleintje, maar soms faal ik. Dan word ik toch te boos, onredelijk en verhef mijn stem waar ik niet zou hoeven.

    Mijn dochter is pas 3,5. Ze snapt veel nog niet en dan ben ik toch te streng voor haar. Mijn grootste angst is om zoals mijn ouders te worden en mijn dochter te mishandelen. Ik doe er alles aan om het niet zo ver te laten komen, maar soms schiet ik toch uit met mijn gedrag naar haar toe, waarna ik ontzettende spijt heb en mij zelf iets aan wil doen (ik ben na 15 jaar zelfbeschadiging 2 jaar clean). Als KOPP kind is het moeilijk om zelf een kind positief of te voeden als je zelf geen goed voorbeeld heb gehad. Het enige voorbeeld was voor mij: Zo wil ik het niet! Maar hoe moet het wel? Ik kon nog genoeg op internet lezen, ik heb genoeg kennis.. maar het uitvoeren is een heel ander verhaal. Het enige wat ik weet… ik heb nog nooit uitgehaald naar mijn kind. Ze schrikt niet als ik mijn hand op til. Ze is graag bij me en we knuffelen veel. Iets moet ik toch goed doen.

  4. Pff.. Herkenbaar

  5. Zelf ben ik hier zo bang voor. Stel dat ik later ooit kinderen krijg en nog steeds psychische problemen heb, waar zij dan ook last van zullen hebben? Stel dat ze mijn ongezonde gedrag overnemen? Dat mag nooit gebeuren. Ik vind eigenlijk dat ik later geen kinderen mag hebben voor ik volledig genezen ben, want dit wil ik hen niet aandoen.

  6. KOPP aan de ene kant, KOPP én KVO aan de andere kant. Ook nog naar een blijf-van-mijn-lijf huis gevlucht. Parentificatie en zeer onveilige hechting…

    En dat zijn dan een paar termen. Zo lijkt het wat minder erg. Maar dat is het natuurlijk niet, mijn hele leven is erdoor verpest. Ik ben blij dat er tegenwoordig veel meer herkenning en erkenning is. Hoop dat anderen in mijn situatie het beter krijgen!!!

  7. Heel herkenbaar. 🙁

  8. Een goed artikel, waar naar mijn mening veel te weinig bij word stil gestaan. Veel herkenning helaas. Ik ben inmiddels een volwassen vrouw van bijna 30. En nog steeds spelen die dingen van vroeger en nu een rol in mijn leven. Na al die jaren heb ik pas kunnen inzien dat ik hierdoor ook lichamelijke klachten heb gekregen en heb ik geaccepteerd dat mijn situatie nu eenmaal niet normaal is geweest, En hulp nodig heb om dit achter me te kunnen laten en 100% mezelf te kunnen zijn. En niet ook hun fouten ga maken. En dat hun problemen niet mijn problemen zijn ook al voelt dat nu nog steeds vaak zo.

    Ik hoop voor iedereen die in deze situatie zit of heeft gezeten het achter zich kan laten. En kan groeien om zich zelf te zijn en dit naast zich neer kan leggen. De problemen van je ouders horen nooit jouw problemen te worden / te zijn.

  9. @ Iris. Ik ben het met je eens.

    Natuurlijk is het moeilijk, en ontwikkel je gedrag wat voortkomt uit dat van je ouders. Maar, iedereen heeft zijn eigen ellende en ik ben er aan gewend geraakt. Mijn ouders zijn niet perfect mij vader is een overspannen narcist en mijn moeder fladdert door het leven. Maar het zijn nog altijd mijn ouders, en ze deden hun best. Niet om goed te praten, maar het was zo.

    Parentificatie is misschien niet gewenst maar ik heb er ook goede dingen aan overgehouden. Ik kan mezelf redden en heb daar ook vertrouwen in, daarbij heeft het altijd wel een soort status gegeven dat ik al zoveel deed in bijv. het huishouden. Alles in overweging genomen had ik het toch niet anders gewild als dat kon, want ik heb het toch maar gedaan.

  10. Voor iedereen die hiermee te maken heeft (gehad) raad ik sterk aan om het boek Een Veilig Gevoel van Werne Storms te lezen. In dit boekje wordt in hele mooie gevoelige taal beschreven wat het is dat kinderen nodig hebben, en wat er mis kan gaan bij kinderen met ouders met psychische problemen. Elke letter was een warme deken van herkenning en erkenning voor mij.

  11. Heel herkenbaar.
    Er zijn bijvoorbeeld ook 12 stappen programma’s voor volwassenen die nog kampen met de gevolgen van dit soort problemen in hun jeugd.(CoDA.nl.)

  12. Misschien raar … Maar ik heb nooit de nood gehad om hierover te praten of zo’n website. Omdat ik die situatie thuis steeds als ‘normaal’ beschouwde. Denk dus dat het goed is dat er nu meer aandacht naar dit onderwerp gaat. Want ik merk nu dat zo’n artikel alleen al heel wat losmaakt bij mij en dat het me al jaren van therapie heeft gekost om die volledige ‘normale’ jeugd anders te gaan kaderen. En oké, het lukt me zo ook wel. Maar soms denk ik: ‘had ik dat maar eerder geweten…’

  13. Mijn vader kreeg een psychose, werd met spoed opgesloten. Wij hebben daar onder geleden, en sindsdien schreeuwt ie alleen maar. En ben ik net zo paranoia als hem. T heeft wel degelijk invloed gehad op mij, en nog steeds draag ik het mee en ervaar de gevolgen. Deels door hun ellende, deels door m’n eigen nare ervaringen tot op heden. Ik wil niet eens weten wat voor fucked up kind ik ooit op de aarde zal gaan zetten. Aangezien ik toch aangetrokken word door de ‘broken souls’..

  14. Zeer herkenbaar, ik heb mijn problemen ook steeds geminimaliseerd.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *