Lastig bij dubbele diagnoses

Proud2Bme is een hulpsite voor mensen met een eetstoornis, maar ook voor mensen met omliggende problematiek. De redactie, maar ook onze leden zijn dus niet onbekend met het fenomeen dubbele diagnostiek. Het hebben van een dubbele diagnose kan ontzettend lastig zijn. In deze blog benoem ik een aantal dingen die lastig kunnen zijn bij het hebben van een dubbele diagnose. Dit, in de hoop wat meer steun, erkenning en begrip te kunnen creëren.

Een eetstoornis heb je niet zomaar. Er ligt altijd een combinatie aan oorzaken aan ten grondslag. Deze oorzaken zijn niet voor iedereen hetzelfde, maar ze kunnen te maken hebben met: erfelijkheid en genen, biologische factoren, lichamelijke aanleg, het schoonheidsideaal, opvoeding, trauma en psychologische kenmerken.

Ook het hebben van een andere psychische stoornis kan te maken hebben met het ontwikkelen van een eetstoornis of andersom. Je ziet het heel veel terug en daarom schrijven we ook blogs over onderwerpen als: persoonlijkheidsproblematiek, PTSS, ADHD, depressie en zo voort. 

Niet vergeten wie je bent

In dit artikel ga ik het hebben over het hebben van meerdere diagnoses. Wanneer we daar over praten is het belangrijk om te onthouden dat je niet je diagnose bent. Een diagnose is slechts een naampje dat gegeven is aan dat waar jij aangeeft last van te hebben. Voor de één is dit heel prima, terwijl de ander zich in een hokje geduwd voelt. Dat gevoel kan verschillen en dat is oké. Als we het er allemaal maar over eens zijn dat het krijgen van een diagnose op dat moment niet verandert wie jij bent.

Soms kunnen bepaalde stoornissen, zoals een eetstoornis, zo heftig zijn dat het je hele identiteit over kan nemen. Dat is ontzettend pijnlijk en verdrietig om mee te maken. Je bent misschien wel bang dat je niks meer over houdt als je zou herstellen. “Wie ben ik naast mijn eetstoornis?” Je diagnose wordt een bepaalde houvast, maar weet dat je je identiteit echt weer terug kan winnen. Sterker nog, je kan het ook omdraaien. Juist door aan je eigen identiteit te werken kan je de stoornis kleiner maken. Vergeet niet wie je bent. Wat maakt jou jou?

Ze versterken elkaar

Alsof het hebben van één diagnose nog niet erg genoeg is (want, ja, dat is het wel) kan het ontzettend lastig zijn om met meerdere diagnoses te worstelen. Neem bijvoorbeeld een eetstoornis en een depressie. Doordat je je zo rot voelt wil je (bewust of onbewust) vluchten in de eetstoornis, maar dat werkt maar voor korte duur, waardoor je je uiteindelijk alleen maar nog rotter voelt en de depressie aan je gaat trekken. Je kan al snel het idee hebben dat het allemaal geen zin meer heeft en dan is het lastig om de motivatie om te herstellen vast te houden.

Een ander voorbeeld is het hebben van een eetstoornis en een angststoornis. Je eetstoornis zorgt voor zeer destructief gedrag, daar kan je je dan weer ontzettend druk over maken en zelfs in paniek van raken. Daar voel je je dan weer schuldig over en dat triggert misschien die eetstoornis wel weer. Zo blijf je maar bezig in een negatieve spiraal. 

De juiste behandeling vinden

Je weet het zeker. Dit kan zo niet langer en je zet die dappere stap naar hulp. Nu is het dan echt tijd voor verandering, maar dan kom je er achter dat dat nog helemaal niet zo makkelijk gaat. Het vinden van de juiste behandeling voor een dubbele diagnose is niet zo makkelijk, maar het is niet onmogelijk. Bespreek het goed met je behandelaren en wees eerlijk, ook over hoe jij het voor je ziet en wat jouw verwachtingen zijn. Er zijn zelfs bepaalde instanties die gespecialiseerd zijn in bepaalde dubbele diagnoses.

Je wordt niet ‘weggestuurd’ omdat je verkeerd bent, maar omdat ze je geen behandeling willen bieden waar jij niks aan hebt. Dat is voor jou ook alleen maar vervelend. Blijf samen zoeken naar een oplossing. Je bent meer dan welkom om langs te komen op ons forum en te vragen naar ervaringen van anderen. Wellicht kan de huisarts nog meedenken of helpt deze kaart je om passende hulp te vinden hier in Nederland.  

Balans vinden in herstel

Wat het behandelen van een dubbele diagnose zo lastig kan maken is het feit dat het lastig kan zijn om balans te vinden in je herstelproces. Wanneer je aan de ene diagnose begint te werken zal je kunnen merken dat die ander ineens heel hard aan je gaat trekken en andersom. Bij de één is het beter om eerst het ene helemaal onder controle te krijgen en dan het ander, terwijl het voor een ander beter is om steeds van beide een klein stukje van te doen. Probeer goed aan te voelen waar je tegenaan loopt, al is dat soms moeilijk. Erover blijven praten kan ook bij jezelf voor een hoop duidelijkheid zorgen. 

Je vinger leggen op wat er speelt

Met een dubbele diagnose kan het soms lastig zijn om je vinger te leggen op wat er nou eigenlijk aan de hand is en wat je het beste kunt doen. Als ik de combinatie eetstoornis en depressie weer als voorbeeld neem is het soms lastig om te bepalen of je moe bent door de eetstoornis of dat je geen energie hebt door de depressie.

Als je lichaam en hoofd aangeven rust nodig te hebben is het belangrijk om dat te doen, maar soms kan het ook beter zijn om juist wel even door te zetten en niet toe te geven aan dat vermoeide gevoel. Misschien ben je wel bekent met de term ‘depression naps‘? Soms doen ze meer kwaad dan goed, maar aan de andere kant moet je jezelf ook niet voorbij lopen. Heel lastig! Dat goed leren aanvoelen is echt een kunst en kunst bereik je door te oefenen. Laat je niet ontmoedigen.

Het vertellen aan anderen

Het kan al best moeilijk zijn om je omgeving over één diagnose te vertellen, dus het is niet gek dat het hebben van meerdere diagnoses het nog lastiger kan maken. Zelf heb ik de diagnose ADHD en ik heb ook een eetstoornis gehad. Daarnaast heb ik sowieso ‘altijd wel wat’. Een blessure, blaasontsteking, hoofdpijn, misselijk, moe, duizelig en ga zo maar door. Ik weet nog goed dat een vriendin een keer zij ‘jeetje, jij hebt ook altijd wat.’ Dit ging niet per se over m’n diagnoses, maar het was wel stom om te horen (al bedoelde ze het vast niet stom, want het was ook wel een beetje zo.)

Tja, ik ben was onhandiger, gevoeliger en heb misschien wat meer pech, maar dat maakt me niet een minder mens. Ik ben ook niet iemand die snel bij de pakken neer gaat zitten, maar ik moet af en toe wel even op de rem trappen. Dat is niet erg, ik hou er rekening mee en dat is niet zwak, maar juist sterk.

Hoop houden

Het kan soms heel moeilijk zijn om hoop te houden dat het ooit nog goed komt wanneer je worstel met dubbele diagnoses. Er zijn zo veel dingen lastig aan dat je soms denkt dat je er nooit uit gaat komen. Heb je niet van het ene last, dan ligt het andere weer op de loer. Ja, daar mag je zeker even van balen, boos om worden of om huilen. Dat ís ook rot, maar laat je niet ontmoedigen. Er zijn ontzettend veel mensen met dubbele diagnoses en daar kan je echt goed van herstellen of mee leren leven. Jij ook. 

Voor degene zonder dubbele diagnose: Ik kan me voorstellen dat deze blog misschien triggert. Zeker voor de gene die een goed potje kunnen vergelijken en daar was ik er zeker één van. Over vergelijken hebben we al een hele hoop blogs geschreven en puntje bij paaltje is het zo dat het eigenlijk nooit eerlijk is om te doen en dat je er niks aan hebt. We bewandelen allemaal ons eigen pad. Er zal altijd iemand zijn die het erger, minder erg of gewoon anders heeft. Het is geen wedstrijdje. Als jij ergens mee zit, enkele, dubbele, driedubbele of zelfs geen enkele diagnose, je bent de hulp waard.

Hoe is dit voor jou?

fotografie: pexels