Mijn zus en ik stonden naast elkaar voor mijn moeder, we waren ongeveer 9 en 8 jaar. We hadden allebei geen zin om te douchen dus hadden we ‘genept-doucht’, zoals wij dat noemden. Dit hield in dat wij de douchecabine nat maakten met de douchekop en onze handdoeken erdoorheen haalden. Vervolgens moesten we nog met de kraan ons haar een beetje nat maken zodat het echt leek. Dit alles duurde natuurlijk langer dan gewoon onder de douche springen, maar het was wel spannend! Toen mijn moeder naar boven kwam en haar twijfels had over het douchen, riep ze ons bij haar. ‘Hebben jullie genept-doucht?’, vroeg ze. Mijn zus schudde vol overtuiging ‘nee’, terwijl ik met mijn goedbedoelde hoofdje JA schudde.. Wie had toen ooit bedacht dat het goedbedoelde knikje jaren later een periode zou kennen die vol gepropt zat met leugens?
Tijdens mijn jeugd stond eerlijkheid vaak centraal. Bijna alle discussies die ik met mijn ouders, zussen of vrienden had, gingen over of iets rechtvaardig was of niet. Ik wou dat alles eerlijk verdeeld was, dat iedereen eerlijke antwoorden gaf en ik was dan ook al vroeg bezig met het analyseren van de keuzes van anderen.
Toen ik mijn moeder vanmorgen vroeg wat voor haar de moeilijkste dingen waren aan mijn eetstoornisperiode zei ze dan ook meteen: “Het liegen. Of beter gezegd.. jezelf uit jouw moeilijke en angstige situatie praten door jezelf en mij wijs te maken dat het was zoals jij dat had gewild.” Mijn moeder herkende mij zó niet in het liegen dat het voor haar in het begin ook onmogelijk leek. Toen ze telkens achter meer leugens kwam rond mijn eetstoornis, was ze ook erg teleurgesteld. Ik weet nog precies de momenten waarop ze mij door begon te krijgen.. Ze keek mij net iets langer na bij het station, ze knuffelde mij net iets harder voor ik ging slapen en ze werd telkens net iets bozer en verdrietiger als ik weer eens niet eerlijk was.. hoe kon ik zo veranderen?
Was ik dan niet dat meisje die altijd voor rechtvaardigheid vocht? Die rechten ging studeren, omdat ze de oneerlijkheid in de wereld niet meer kon aanzien? Die zo graag een klein verschil daarin wou maken? Was ze haar eerlijke meisje kwijt of kwam ik ooit nog terug als een eerlijke jongedame? Het leek een onophoudelijke periode toen er, na een gezondere periode, weer een terugval plaatsvond waarin de leugens weer een grote plek innamen…
De leugens waaraan mijn moeder zich vooral stoorde, hadden vooral met het eten te maken. Had ik wel avond gegeten? Had ik mijn lunch meegenomen en opgegeten? Had ik weer gesport? Had ik gespuugd? Etc. etc. Ik antwoorde deze vragen met wat op dat moment het beste uitkwam. Of beter gezegd: Wat de eetstoornis op dat moment het best uitkwam. Wat ik mij echter niet besefte, was dat ik het mijzelf alleen maar moeilijker maakte en dat de weg naar herstel met elke leugen iets verder van mij afstond.
Mijn leugens gingen echter niet alleen om wat ik wel en niet had gegeten of overgegeven, ze gingen ook over hele dagelijkse dingen. Ik vertelde bijvoorbeeld verhalen wat mij zou zijn overkomen, die helemaal niet waar waren. Vaak waren ze wel voor een gedeelte waar, maar het was lang niet zo spectaculair. Ik maakte mijn eigen verleden erg interessant. Ik maakte een verleden zoals ik hem had willen zien.
Het nare was het gevoel achteraf. Door mijn enthousiaste verhalen bevestigde ik constant het gevoel dat mijn leven zoals ik het echt leefde niets waard was. Ik was saai. Ik was dom en ik maakte niets van dit leven. Ik kòn het echte leven niet. Ook de mensen waaraan ik de verhalen vertelde bevestigden dit door heel enthousiast te reageren op de niet-gebeurde leuke verhalen. Hierdoor leefde ik in een wereld vol schijn. Dit was niet alleen heel erg eenzaam, maar het koste ook extra veel energie om die schijn vol te houden.
Ik heb een paar dingen op een rijtje gezet die mij geholpen hebben om minder te liegen. Ik heb hier een hele tijd over gedaan om echt eerlijk te leren zijn naar (vooral) mijzelf. In het begin kon ik niet geloven dat ik echt zoveel loog.. ik wist donders goed dat ik loog om dingen rondom de eetstoornis, maar ik had veel andere leugens niet eens meer door.
Wat mij heeft geholpen eerlijk te zijn…
♥ Even stoppen
Even stoppen met praten hielp mij om te bedenken of ik daadwerkelijk wou vertellen wat er op dat moment op het puntje van mijn tong lag. Door even tot 5 te tellen kon ik mij soms inhouden of vertelde ik iets waargebeurd. Ik kon mij vervolgens:
♥ Afvragen waarom ik lieg
Het klinkt heel vanzelfsprekend, maar door mijzelf telkens weer af te vragen waarom ik bepaalde dingen wou vertellen die niet waar waren, werd ik er bewust van dat mijn leugen was wat ik daadwerkelijk wou zien. Ik wou bijzonder zijn.. het ding is dat een eetstoornis je vaak ‘saai maakt’. Het is niet interessant om obsessief met eten en met bewegen bezig te zijn maar als dat de overhand neemt, is dat wel hoe jouw dagelijks leven eruit ziet: niet heel amuserend voor een gezellige avond. Dit zegt echter niet dat jij geen interessant persoon bent!
Ik heb veel geleerd van mijn eetstoornis en één van die dingen is dat veel mensen met een es stiekem een enorme drang/verlangen hebben om te (leren) leven en te genieten, maar nog niet zo goed weten hoe ze dit willen doen. Daarbij wou ik graag dat ik die boterhammen had gegeten om mijn moeder een plezier te doen, ik wou van die eetstoornis af, maar ik wou niet echt doen wat ervoor nodig was. Dus deed ik maar alsof. Om toch eerlijk naar mezelf te zijn vroeg ik mij dan toch af waarom ik niet zelf van die eetstoornis af wou en waarom ik persee wou dat mijn moeder dacht dat het top met mij ging..
♥ Erop terugkomen
Dit is heel eng. Maar het is het meer dan waard. Ik heb er zoveel waardering voor teruggekregen. Mijn ervaring heeft mij geleerd dat mensen juist heel dankbaar zijn voor je eerlijkheid. Het geeft ze vertrouwen in jou en het was voor mijzelf een hele opluchting als het eruit was.
Wanneer je niet terugkomt op je leugen gaat die leugen in je hoofd liggen ‘rotten’, door de leugen weg te gooien, kan je je weer helemaal schoon voelen. Het is alsof je wat meer ruimte hebt voor andere dingen dan liegen. Voor echte dingen zoals herstel of verbinding.
♥ Niets zeggen
Soms loog ik omdat ik simpelweg niets had om te zeggen. Ik wou de ander vermaken en iets leuks vertellen. Over het algemeen word ik bijvoorbeeld erg awkward in groepen of gesprekken met onbekenden. Die gesprekken werden dan vooral met mijn niet-gebeurde verhalen gevuld, waardoor de ander zich misschien vermaakte en ik mezelf achteraf heel rot voelde.
Door gewoon niets te zeggen voorkwam ik dat ik mezelf rot zou voelen en de ander werd daar simpelweg niet anders van. Een gesprek mag ook stiltes bevatten en de ander is net zo verantwoordelijk als jij voor een leuk en gezellig gesprek. En als je dan echt niets te zeggen hebt tegen elkaar is het altijd nog mooi of slecht weer geweest 😉 (of kan je een liedje zingen in je hoofd).
♥ Het is oké
Dit klinkt misschien een beetje gek. Liegen wordt gezien als iets slechts: dat mag je niet doen. Maar door je bewust te worden waarom je liegt, kan je er ook achter komen dat het heel logisch is dat je liegt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik je aanmoedig om te liegen (helemaal niet zelfs!). Het is alleen achteraf gezien wel oke dat het op dit moment niet goed met je gaat. Het is oke dat je het gevoel hebt dat je niet eerlijk kan zijn en het is ook helemaal oke om te verlangen naar een niet-bestaand leven. Je mag dromen en je mag verlangen. Het is alleen niet nodig om ervoor te liegen.
♥ Maak een uitzondering
Toen ik begon met het werken aan mijn echtheid en herstel, had ik 1 persoon waaraan ik echt 100% eerlijk was: mijn therapeut. Ik heb heel veel therapie gehad waarbij ik, na de sessie(s) wegging met de gedacht: ‘Zo.. hier heb ik mij ook weer uit gered’. Dit had vooral te maken met alle afspraken die ik niet nakwam en alle dingen waaraan ik zogenaamd hard aan het werk was. Ik was totaal niet eerlijk tegen de mensen die er juist waren om mij te helpen.
Door mij juist eerlijk op te stellen bij mijn therapeute, ook wanneer het niet gelukt was om de afspraken na te komen.. werd de strijd wat minder eenzaam. Bij een niet-nagekomen afspraak gingen we samen kijken waarom het niet gelukt was en hoe het wel kon lukken. Hierbij stond vaak het ‘willen’ centraal.. wou ik wel dat het ging lukken.. waarom wel of niet? Pas door hier eerlijk over te zijn kon ik stappen zetten.
♥ Leren van je leugens
Ik heb heel veel geleerd van mijn periode vol leugentjes. Ik heb bijvoorbeeld geleerd wat ik op dat moment graag had gedaan in mijn leven. Ik dacht altijd dat ik mijn verhalen nooit waar kon maken dus vertelde ik ze maar zonder ze te hebben verwezenlijkt. Nu, wat jaren later, heb ik een aantal van mijn (destijds) leugens gewoon waargemaakt! Ik heb ze mogen ervaren, ik heb ze mogen voelen en kan ze nu met trots vertellen.
Ook heb ik na een tijdje mijzelf uitgesproken bij vrienden over de ‘drang’ om te liegen. Het grappige was dat zij zich er heel goed in konden vinden. Sommigen herkenden ook de drang om bijvoorbeeld iets leukers te vertellen dan het echte verhaal. Op deze manier leerde ik niet alleen veel over mijzelf maar ook over anderen. Dit heeft mijn band met deze mensen ook heel erg versterkt.
En wat betreft de leugens over het eten heb ik mij vooral leren realiseren dat het de weg naar herstel heel erg lang maakt. Door open weten anderen wat er in je hoofd om gaat en kunnen ze jou en de eetstoornis beetje bij beetje leren kennen en begrijpen.
Themachat: Liegen door mijn eetstoornis
Het kan erg fijn zijn om even een duwtje in je rug te krijgen. Om te horen dat je eerlijk mag en kan zijn. Om te horen dat het niet raar is wat je denkt of wil. En om eerlijk naar elkaar te zijn om eerlijk naar de buitenwereld te worden. Vanavond zal er daarom een themachat zijn waar we met elkaar over liegen en eerlijkheid kunnen praten.
Fotografie: designecologist
Geef een reactie