Luisteren, in veel van mijn blogs geef ik het advies om vooral te gaan luisteren. Maar wat is luisteren eigenlijk? Is het dat je de geluiden kunt begrijpen? Is het geluiden ontvangen die via je oor naar binnen piepen en daar gedecodeerd worden en omgezet worden in een begrip? Is het zelf stil zijn? Is het gehoorzamen?
Er is een verschil tussen horen en luisteren. Heel vaak horen we wat de ander zegt en zijn we instaat om via ons korte termijn geheugen de laatste zin ook te herhalen.
Maar dat is niet hetzelfde als luisteren. Bij luisteren neem je de inhoud van het gezegde in je op. Hoe vaak ben je niet al bezig met het geven van een reactie in je hoofd, terwijl de ander nog aan het praten is? Op dat moment ben je aan het horen, niet aan het luisteren. Voor luisteren is het nodig om de inhoud actief in je op te nemen. En niet alleen wat je hoort, maar ook wat je ziet bij de ander, hoort bij dit luisteren. Je let op de ondertoon is, de toonvoering en lichaamstaal. ###
Bij honden kun je dat goed zien, hoe belangrijk dat laatste is. Zeg je op een boze toon “Lieve hond!” dan duikt hij weg en wordt alert. Zeg je op een lieve, zachte toon “Stomme hond.”, dan hij gaat kwispelen. Bij mensen geldt hetzelfde, ook wij luisteren naar de toon, de houding, de gezichtsuitdrukking.
Bij echt luisteren, gaat het om meer dan de woorden, het gaat over luisteren naar de emotie die erachter ligt en proberen die te begrijpen, zonder oordeel, advies, wegmaken of oplossing te bieden. Onderstaand gedicht zegt hierin alles en is voor mij en voor cliënten heel verhelderend.
Het is geschreven door de Amerikaanse psycholoog Leo Buscaglia.(1924-1998)
auteur van onder meer ‘Liever leren leven’.
Als ik je vraag naar mij te luisteren en
jij begint mij adviezen te geven,
dan doe je niet wat ik je vraag.
Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij te vertellen,
waarom ik iets niet zo moet voelen als ik voel,
dan neem jij mijn gevoelens niet serieus.
Als ik je vraag naar mij te luisteren,
en jij denkt dat jij iets moet doen
om mijn problemen op te lossen,
dan laat je mij in de steek,
hoe vreemd dat ook mag lijken.
Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me
en probeer me te begrijpen.
En als je wilt praten,
wacht dan even en ik beloof je
dat ik op mijn beurt naar jou zal luisteren.
Hoort u wel eens het zinnetje “Ik ben dik”? Vast wel. Kent u ook de neiging om op dat moment te zeggen “Je bent niet dik!” ? Ik wel. Dan weet u net als ik vast wel dat dat niet helpend is. Wat werkt dan wel? Ik noem het wel eens een snufje LSD nemen: luisteren, samenvatten, doorvragen.
Je kunt actief luisteren en dit ook laten zien door: te reageren, door samen te vatten, door verder te vragen, door begrip te tonen, door jouw gevoel toe te voegen. Door een aandachtige houding. Luisteren is echte belangstelling tonen.
Dit luisteren, samenvatten en doorvragen is de basis voor een begripvol gesprek. De tips van de week? Die staan wat mij betreft in het gedicht. Neem het mee in je hart.
Door: Marjolein, gezinstherapeut
Geef een reactie