MBT: Mentalisation Based Treatment

Voor mensen die kampen met een persoonlijkheidsstoornis zijn inmiddels verschillende behandelvormen die erg effectief blijken te zijn. Een van die methoden is Mentalisation Based Treatment (MBT). MBT wordt met name ingezet bij mensen die veel klachten hebben op emotioneel vlak en die veelal voortkomen uit een borderline persoonlijkheidsstoornis. Het mentaliserend vermogen, wat er normaal gesproken voor zorgt dat je zowel je eigen gedrag en dat van anderen kunt begrijpen en verklaren vanuit achterliggende gevoelens, gedachten, behoeften en motivatie, kan bij mensen met deze problematiek afnemen zodra de spanning oploopt. Dit gebeurt bijvoorbeeld vaak in het contact met anderen.

MBT is specifiek bedoeld voor mensen die door bovengenoemde problemen erg instabiel zijn, impulsief gedrag vertonen en moeite hebben met het aangaan en in stand houden van relaties. Doordat emoties heel intens beleefd worden, zijn mensen met deze problemen veelal ook wat kwetsbaarder. Dit alles kan in sommige gevallen leiden tot destructief gedrag zoals zelfbeschadiging of suïcidaliteit, maar ook eetstoornissen en verslavingen komen veel voor. Het doel van MBT is het versterken van het mentaliserend vermogen. Hierdoor komt ”de cliënt” steviger in zijn of haar schoenen te staan en zijn emoties beter te begrijpen en hierdoor ook te hanteren.

”Nadat ik mijn behandeling bij de schemagerichte therapie had afgerond ben ik verder gegaan met MBT. Bij schematherapie heb ik vooral gekeken naar mijn jeugd/verleden en heb ik dit onderzocht. Ik merkte aan het einde van die behandeling dat ik nog erg instabiel was met mijn emoties die naar boven waren gekomen. Ik kon te veel voelen of op sommige momenten juist helemaal niks. Toen werd mij MBT aanbevolen, zodat ik kon leren om beter met deze emoties om te gaan. Om het mooi te zeggen: ik wilde leren om beter te kunnen mentaliseren. Wat me ook erg aansprak is dat er bij MBT de focus wordt gelegd op het hier en nu. Wat gebeurt er nu en niet wat is er allemaal in je verleden gebeurd. Natuurlijk komen dingen van vroeger tijdens de therapie naar voren, maar het gaat er vooral om dat je in het hier en nu de triggers, die linken aan het verleden, beter kunt begrijpen en ermee om kunt gaan.” – Anique

Sommige mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis worden overspoeld met emoties als de spanning oploopt en als het contact met anderen verandert, bijvoorbeeld als het hechter of intenser wordt. Zij kunnen zich dan snel afgewezen of bekritiseerd voelen of gaan gedachten voor anderen invullen en impulsief reageren vanuit een bepaalde emotie. Er zijn ook mensen die minder last hebben van die emoties en juist erg gaan vermijden. Zij gaan juist uit contact en ontlopen iedere vorm van hecht contact. Dit zorgt echter voor een chronisch gevoel leegte en eenzaamheid. In beide gevallen neemt het mentaliserend vermogen behoorlijk af. Bij MBT probeer je samen met de therapeut te kijjken naar op welk moment dit precies afneemt, wat er daarvoor precies gebeurde en wat de gevolgen hiervan zijn geweest. Hierdoor krijg je zelf steeds meer inzicht in jezelf en je problemen.

Hoe de behandeling er precies uit ziet, verschilt natuurlijk per instelling. In de meeste gevallen wordt er een combinatie gemaakt van groepstherapie en individuele therapie. Op die manier is er ruimte om te werken aan individuele problemen en doelen en tegelijkertijd wordt de groep gebruikt om te oefenen met situaties uit het dagelijks leven. MBT wordt veelal als deeltijdbehandeling aangeboden, maar is er ook in klinische vorm.

”De MBT behandeling die ik heb gevolgd, duurde 1,5 jaar. De behandeling bestond uit groepsgesprekken en individuele gesprekken. Ik vond deze combinatie erg prettig omdat ik in een groep sneller met mezelf en tegelijkertijd met de ander geconfronteerd werd. Omdat je met verschillende mensen te maken hebt, kun je in een groep botsen met elkaar. Wat het mooie aan MBT was, was dat het een veilige omgeving was om te onderzoeken wat er gebeurde. “Waarom bots je met de één wel en de ander niet? Wat maakt dat je je aan iemand ergert? Wat zegt dat over jezelf? Hoe kan je er op een andere manier mee omgaan?” Dit zijn een aantal vragen die ik mezelf tijdens de behandeling stelde en probeerde te onderzoeken samen met de groep. Hierbij was vooral ook de aandacht voor wat je voelt. In het begin werd ik gek van de vraag “en hoe voel je je daarbij?” Hoe irritant deze vraag ook was, het dwong me wel om stil te staan bij de kern van mijn gevoel en deze serieus te nemen. Bij het toelaten van mijn gevoel was het vooral veel oefenen om niet overspoeld te raken door emoties of juist helemaal dicht te slaan en niks meer te voelen.” – Anique

In onderstaande video wordt door een medewerker van de Viersprong, waar ook MBT aangeboden wordt, nog eens kort uitgelegd wat deze therapievorm precies is.

”Ik heb veel gehad aan de MBT behandeling. Ik voel het oplopen van spanning nu beter aankomen, ik kan 9 van de 10 keer benoemen waar de spanning door komt en kan hier door middel van mentaliseren beter mee omgaan dan een paar jaar geleden. Het blijft oefenen en soms heb ik nog steeds minder goede dagen, maar deze dagen duren gelukkig niet meer zolang als vroeger.” – Anique

Heb jij ervaring met deze therapievorm?

Sandra

Geschreven door Sandra

Reacties

16 reacties op “MBT: Mentalisation Based Treatment”

  1. Leer je in deze therapie ook om je emoties te uiten? Bijv door echt te huilen of boos te worden? In plaats van dat je je inhoud je je tranen laat lopen

  2. Dank je wel voor dit artikel! Ik ben de afgelopen week veel op zoek geweest naar informatie over deze behandeling. Ik had ooit een foldertje gekregen, maar die was ik kwijtgeraakt, dus dit artikel komt echt op t perfecte moment 🙂 fijn dat t zo uitgebreid is!

  3. @nicole, mijn ervaring is dat je dat nier specifiek bij deze behandeling leert. Wel kan je dit als ‘doel’ nemen… Ik denk vooral dat je de oorzaak aan moet pakken waarom jij je emoties niet ‘durft’ te uiten. Maar dat kan bij verschillende behandelingen, natuurlijk ook bij mbt.

  4. Bedankt voor je reactie P. !!
    Weet jij bij wat voor behandelingen dat aangepakt kan worden? Want dat is mijn probleem: geen emoties kunnen uiten en ik wil ook graag achter de oorzaak komen waarom ik dit niet kan uiten

  5. Ja, helaas ervaring mee bij GGZ Ingeest in Hoofddorp. Wat een flater was dat. Ik heb meer dan een jaar 2x per week in de groep gezeten en heb me elke keer afgevraagd wat ik er deed. Ik voelde me totaal niet fijn in de groep. Zaten mensen met totaal andere problematiek en ik vond de begeleiding heel slecht.
    Er waren mensen die werkelijk waar een half jaar elke keer weer een half uur over hetzelfde gingen praten.
    In ruim het jaar dat ik in die groep heb gezeten heb ik meerdere mensen vroegtijdig af zien haken. Verder heb ik bij 2 van de in totaal zo’n 12 mensen die ik in die groep heb zien zitten het idee gehad dat het iets hielp maar ook niet meer dan iets. De rest ging er echt niet beter weg als dat ze kwamen. Daarna was er op 1 dag nog een nazorggroep gepland. Dit was op dinsdag eind van de middag en er was een lange wachttijd voor die groep. Ondanks dat niet eens iedereen doorstroomde was er dus toch een wachttijd. Dit zou op elkaar aan moeten sluiten.
    Met de mensen met wie ik nu nog contact heb gaat het eigenlijk ook niet echt goed. er is maar 1 iemand die zich nu wat beter voelt maar diegene zegt dat dat absoluut niet door de MBT komt.
    Er was weinig aandacht voor destructief gedrag terwijl dit juist minder zou moeten worden. Het was elke keer wat denk je dat de ander denkt. Uhmmm wil je 10 of 20 dingen die diegene kan bedenken? Daar lag mijn probleem niet.
    Ik heb het idee dat tegenwoordig iedereen maar richting de MBT geschoven wordt. Lekker goedkoop voor de verzekering, veel mensen in 1 groep en weinig individuele aandacht. En dan zogenaamd evidence based. Nou, bij mij is AM en zm gedachtes alleen maar erger geworden. Ik kan het helaas niemand aanraden.

    Sorry voor het negatieve stuk maar ik wil graag eerlijk mijn mening geven.
    Mocht je vragen hebben, of meer willen weten vraag gerust.

    Oh ja, en waar ik wel tevreden over was bij de MBT was de PMT en creatieve therapie. Je mocht beide een half jaar volgen. Dat was opzich veel te weinig maar de vaktherapeuten deden wel super hun best om je te helpen. Alleen is Ingeest gewoon een stugge organisatie. Wie weet dat het bij andere instellingen veel beter geregeld is.

  6. @nicole,

    Waar ik MBT deed was het juist niet de bedoeling dat je boos zou worden. Ze wilde juist meer dat je dat niet werd maar keek waarom je boos werd zodat je niet meer zomaar boos zou worden. Want wat zou de ander anders van je denken en wat zou die vinden en waarom zou die iets zeggen.
    heel tegenstrijdig,maar aan de andere kant moest je wel emoties laten zien maar dan het liefst ook maar minimaal.

  7. nog een keer voor @nicole, misschien via een andere vorm van therapie zoals creatief, PMT of muziektherapie of nog zo’n soort vorm.
    Dat je daar contact leert te maken met je lichaam op een andere manier en dan leert waar je blokkeert. Dus niet door te praten maar juist op een andere manier met je lichaam bezig te zijn.

  8. Ik heb een aantal maanden MBT achter de rug. Hard werken, maar het heeft mij zoveel gegeven. Inzicht, leren signaleren…. jezelf beter leren snappen en uitten. Dat allemaal om je handvatten te geven om het later zelf te kunnen reguleren. Van emoties voelen tot stap voor stap ook laten zien. Bij MBT is het niet persee het doel achterhalen waar het probleem vandaan komt – het kan wel helpen – maar het gaat meer om hoe leer je omgaan met de problematiek die je nu ervaart. Leren kiezen voor wat gezond(er) is voor jezelf. Oude patronen leren ombuigen in gezondere patronen met vallen en opstaan.

    Als je niet weer bij wat voor behandeling je het beste terecht kunt. Raadpleeg je huisarts/behandelaar, die kan je helpen aan de slag te gaan met de problematiek die je ervaart.

  9. Ik heb deze behandeling gevolgd in een 4 daagse dagbehandeling van ongeveer een jaar bij GGZ Friesland. Ik heb hier ontzettend veel aan gehad. Mijn ervaring in Leeuwarden was dat er mensen zaten met allerlei verschillende persoonlijkheidsproblematiek, dus niet alleen maar met borderline (juist niet). Zelf heb ik behandeling gehad voor een vermijdende persoonlijkheidsstoornis. Mij heeft het ontzettend geholpen. Heb het wel ervaren als een zware behandeling. Vooral omdat er tijdens de therapie wordt gewerkt met de spanning omhoog halen en je dan leren hoe je hiermee op een juiste manier kunt omgaan. Voor mij heeft het na jarenlange therapie vormen te hebben gevolgd ervoor gezorgd dat veel dingen om zijn plek zijn gevallen. Ook heeft het mijn eetstoornis doen verhelpen, ik had hem niet meer nodig! Geleerd hoe ik emoties kon uiten en vooral waarom ik reageer zoals ik reageer en waar dit vandaan komt. Ik raad het iedereen aan!!

  10. wat fijn om ook positieve reacties te lezen! Blij dat het bij AVP en N wel zo goed geholpen heeft.
    Hier kun je ook wel zien dat 4 daagse dagbehandeling zoals AVP omschrijft heel wat anders is dan 2x in de week een uurtje in een groep met zo’n 9 personen zitten die ik heb gehad.
    Dus informeer goed vooraf hoe de MBT gegeven wordt denk ik.

  11. Anderhalf jaar 5 dagen in de week en daarna 1x in de week een gesprek, belabberde nazorg gehad en zat binnen een paar weken weer op de paaz! Heb er veel clienten gezien in 1.5 jaar tijd en van de 50 hebben er misschien 3 iets aan gehad

  12. Eerst 5 maanden van de 12 maanden klinisch mbt gevolgd, daarna 13 maanden de nazorg mbt behandeling van 2 dagen in de week. Erg veel baat bij gehad, zelfde als wat N. zegt. Heel veel inzichten gekregen, signalen leren herkennen, oude patronen losgelaten en gezonde ervoor terug gekregen, eigenlijk mezelf echt leren kennen. Van niet (durven en weten hoe en wat) voelen naar emoties herkennen en er laten zijn. Nooit kunnen/durven huilen maar na deze therapie kan ik weer traantjes laten, en hey ik vind het nog oke ook. Helaas heeft het niet geholpen om mijn es helemaal los te laten, wel heeft het me heeel veel inzicht erin gegeven en weet ik wat ik zou moeten doen, loslaten, heb hem niet meer nodig. Maar dat vind ik nog te eng. Op naar een ambulante eetstoornisbehandelimg om voorgoed af te rekenen met die klote es.

  13. @nicole

    Zelf volg ik dgt (dialectische gedrags therapie) en daar word wel geleerd hoe je de emotie moet/ kan uiten op de juiste manier dus geen destructief gedrag ect. Heb het eerste half jaar er nu bijna op zitten en heb er al heel veel aan gehad!

  14. Ik heb deze behandeling gevolgd bij de Viersprong in Rotterdam en ben erg tevreden! Na 18 mnd intensieve therapie krijg ik nu nazorg. Ook hier ben ik tevreden over!

  15. Kan iemand me vertellen hoe die behandeling in zn werk gaat? Ik twijfel er gewoon nog heel erg over

  16. Ik moet helaas zeggen dat ik er niet zo tevreden over was. Ik begrijp de bedoeling van de behandeling wel, maar er werd in mijn geval te weinig gekeken naar de oorzaak van de problemen.

    Als je bij het minste en geringste denkt dat mensen je afwijzen, dan zit daar wat achter. Ik wist ergens allang dat het te maken had met kritiek door mijn narcistische ouders. Maar elke keer als ik ertegenin ging, werd er gezegd dat ik altijd zo theatraal ben en alles negatief interpreteer, dus ik durfde uiteindelijk ook niet op mijn eigen oordeel te vertrouwen.

    Toen ik MBT had, werd dat elke keer getriggerd als de behandelaars continu bleven aansturen dat ik anders naar de dingen moest kijken. Ik had zeker 100x besloten om te stoppen met de behandeling, maar dan doken de behandelaars erbovenop om mij ervan te overtuigen door te zetten. Daardoor voelde ik mij zo klein en machteloos. Uiteindelijk bleef ik en maakte ik de behandeling af, omdat ik anders helemaal niks had.

    Ik had overigens MBT bij een vestiging waar het sowieso niet zo lekker liep. De therapeuten waren best aardig; ik had het idee dat ze het zelf ook moeilijk hadden met de werkdruk, want hun werk houdt natuurlijk meer in dan sessies houden met de cliënten.

    MBT kan een erg goede therapie zijn, maar het moet wel aansluiten op jouw persoonlijke situatie.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *