In de tijd dat ik aan een eetstoornis leed, had ik een behoorlijk laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen. Ik voelde me ontzettend kwetsbaar en had het idee dat ik nooit goed genoeg kon zijn. Door zo over mezelf te denken, vond ik het moeilijk om respect voor mezelf op te brengen. Ik vond het mezelf niet waard om goed voor mezelf te zorgen of voor mezelf op te komen. Dit bracht me vaak in de problemen. Jezelf leren respecteren kan heel moeilijk zijn, maar is ontzettend waardevol. In deze blog bespreek ik 10 tips voor meer zelfrespect.
1. Goed voor jezelf zorgen
Het spreekt misschien een beetje voor zich, maar zo vanzelfsprekend is dit lange tijd niet geweest voor mij. Of ik nou wel of niet vond dat ik het waard was, soms had ik ook gewoon geen zin om voor mezelf te zorgen. Ik probeer in dit geval te bedenken hoe het zou zijn als ik een hond of zelfs een kind zou hebben. Zou ik dan ook gewoon kunnen zeggen: ‘Nou, ik heb vandaag geen zin om voor jou te zorgen.‘? Nee, zo ga je niet met elkaar om. Je hebt een bepaalde verantwoordelijkheid, ook naar jezelf toe. Zelfs als je het gevoel hebt dat je het niet verdient, is het goed om het tóch te doen. Voor jezelf (mogen) zorgen helpt je echt om een groter gevoel van respect voor jezelf te creëren.
2. Luisteren naar je lichaam
Voor jezelf zorgen kan van alles inhouden. Van je douchen tot je tanden poetsen en van naar school gaan tot een baan zoeken. Goed voor jezelf zorgen betekent echter ook dat je mag luisteren naar je lichaam. Als jij te ziek bent om naar school te gaan, is het beter om even thuis te blijven. Als jij door omstandigheden niet kunt werken, is het beter om op iets anders te focussen dan jezelf af te matten en voorbij te lopen. Naar je lichaam luisteren betekent ook dat je bijvoorbeeld op tijd naar bed gaat, genoeg buiten komt, lichamelijke klachten serieus neemt, voldoende rust neemt en op een gezonde manier beweegt.
3. Emoties erkennen
Naast luisteren naar je lichaam is het ook belangrijk om te luisteren naar je emoties. Zelf vond ik dit best lastig, want ik twijfelde vaak aan of mijn emoties wel op hun plek waren. Zelfs als het juist heel positieve emoties waren. Ik kon me heel onzeker voelen over het feit of andere mensen mijn emoties wel zouden accepteren. Mag ik hier zo blij om zijn? Mag ik dit leuk vinden? Mag dit mij verdrietig maken? Is het oké als ik boos ben? Vind je het erg dat ik bang ben? Stel ik me aan? Maak ik het groter dan het is? Ben ik opdringerig? Overdrijf ik misschien?
Één ding heb ik intussen geleerd en dat is dat je je nooit hoeft te verontschuldigen voor je emoties. Jouw emoties zijn van jou. Misschien dat een ander het er niet mee eens is, dat de emoties vanuit een denkfout komen of dat je het eigenlijk helemaal niet wil voelen, maar dat wil niet zeggen dat het beter is om je emoties weg te drukken. Sterker nog, emoties opkroppen kan heel schadelijk zijn. Je kan erdoor vereenzamen of ze stapelen zich op tot het uiteindelijk niet meer te dragen is. Je emoties erkennen is niet altijd leuk of makkelijk, maar wel belangrijk. Het is belangrijk om emoties te kunnen verwerken, maar ook om jezelf te kunnen geven wat je nodig hebt.
4. Jezelf niet veroordelen
Wanneer iets niet ging zoals ik had gehoopt of gewild, kon ik het mezelf enorm kwalijk nemen. In oude dagboekjes lees ik dat ik tegen mezelf spreek met woorden als ‘Stomme trut, waarom ben je nou zou? Waarom moet je nou weer zo’n onzekere idioot zijn. Kan je niet gewoon een keer normaal doen.’ Niet heel aardige of respectvolle woorden om tegen jezelf te zeggen. Natuurlijk is het goed om te willen groeien en verbeteren op jouw tempo, maar niet altijd kan altijd goed gaat en onzekerheid zit er soms nou eenmaal. Je bent nu eenmaal wie je bent, dat komt door je karakter, je opvoeding en ervaringen die je hebt opgedaan. Het één en ander staat misschien vast, maar lang niet alles. Heb begrip voor wie je bent en waarom je doet zoals je doet. Je mag dingen moeilijk of eng vinden. Je mag onzeker zijn, maar je mag ook groeien, leren en ontwikkelen. Het is oké om kritisch te zijn, maar dat is iets anders dan jezelf veroordelen.
5. Je verantwoordelijkheden nemen
Dit sluit denk ik wel aan bij het kopje hierboven. Het is goed om mild te zijn naar jezelf, maar het is wel belangrijk om je verantwoordelijkheden te nemen. Niet altijd leuk, maar wel een vorm van zelfrespect. Hoeveel invloeden van buitenaf een hele hoop kunnen betekenen ben je uiteindelijk wel verantwoordelijk voor je eigen leven. Dat klinkt misschien heel hard, maar binnen die verantwoordelijkheid mag je dus wel mild blijven en hoef je jezelf niet te veroordelen. Ik vond het wel eens lastig om de balans daar tussen te vinden en soms is het ook even zoeken. Wat wil ik, wat kan ik en wat is nodig?
6. Niet met twee maten meten
Als ik weer eens heel streng was voor mezelf werd bij therapie gevraagd: “Zou je dit ook zeggen als het over een vriendin van je ging?” Nee. Nee, dat niet, maar ik had het niet over een vriendin. Ik had het over mezelf. Wat ik bij een ander zou accepteren of goed genoeg zou vinden, was heel anders dan hoe ik het bij mezelf voor ogen had. Niet echt eerlijk eigenlijk. Ik mat met twee maten.
7. Niet vergelijken
Hoewel jezelf met een ander vergelijken soms juist helpend kan zijn, bijvoorbeeld wanneer je zoals hierboven jezelf zou afvragen of je voor een ander net zo streng bent als voor jezelf, kan vergelijken ook heel negatief zijn. Zo vond ik dat een ander het altijd beter had en beter deed. Dat een ander mooier was, dunner was, slimmer was, leuker was grappiger was en beter was. Was ik maar zo?! We zijn nu eenmaal allemaal anders. Je kan niet overal de beste in zijn. Een ander zal het altijd beter hebben, maar een ander zal het ook slechter hebben. Bovendien zie je altijd maar een fractie van het leven van een ander. Vergelijken heeft wat dat betreft helemaal geen zin. Zelfs al wist je wel zeker dat een ander ‘beter’ was. Je hebt er niks aan. Uiteindelijk is het belangrijk wat goed voor jou is. Dat is niet voor iedereen hetzelfde. We bewandelen allemaal ons eigen pad. Zijn allemaal op zoek naar ons eigen geluk.
8. Een gezonde omgeving
Omdat ik niet zo veel respect had voor mezelf, liet ik het ook veel meer toe dat anderen niet respectvol met mij omgingen. Ik denk dat het belangrijk is voor je zelfrespect om er ook voor te zorgen dat je omgeving je met respect behandelt. Het is niet oké als anderen je pijn doen, uitschelden, voorliegen of onverschillig met je emoties omgaan. Omring jezelf met mensen die om jou geven, waar jij een positief gevoel van krijgt, bij wie jij mag zijn zoals je bent met al je goede en minder goede kanten. Je zal merken dat wanneer je jezelf meer respecteert, jouw omgeving jou ook meer zal respecteren. Niet alleen omdat je dat uitdraagt, maar ook omdat mensen die jou niet respecteren, minder ruimte in jouw leven krijgen. Soms is dat pijnlijk, omdat het niet altijd aansluit bij je verwachtingen of wensen, maar uiteindelijk ook iets goeds.
9. Voor jezelf opkomen
Toch is het niet te voorkomen dat je elkaar af en toe kwetst of dat je ruzie hebt. Dit hoeft niet altijd moedwillig te zijn of het einde van jullie relatie te zijn. Wel is het belangrijk dat je voor jezelf op mag komen. Dit hoeft niet direct op een enorme ruzie uit te lopen. Je kan ook voor jezelf opkomen op een respectvolle, vriendelijke en begripvolle manier. Uiteindelijk is dat voor jouzelf ook het fijnst. Voor jezelf opkomen is soms heel eng. Zelf was ik bang om mensen te kwetsen of kwijt te raken. Dan leverde ik liever zelf een beetje in, maar eigenlijk voelde dat ook niet echt goed. Bovendien heb ik intussen geleerd dat anderen het ook wel kunnen waarderen als je voor jezelf opkomt. Dan deed ik het maar met een hoofd zo rood als een tomaat, uiteindelijk voelde het echt beter.
10. Jezelf voor vol aanzien
Scarlet schreef ooit een hele mooie blog over wat een vrouw met een eetstoornis van de hulpverlening zou willen. Voor vol aangezien worden. Als volwaardig mens. Door de eetstoornis heen kunnen kijken. Serieus genomen worden. Gehoord worden. Dit is iets dat je ook aan jezelf zou kunnen vragen. Zie jezelf voor vol aan. Zonder oordelen rondom gewicht, voedingslijsten, het idee of het erg genoeg is of vergelijkingen met situaties van anderen. Neem jezelf serieus. Je bent een volwaardig mens met gevoelens, gedachten, ervaringen, angsten, onzekerheden, krachten, talenten, interesses, dromen en een hart vol liefde.
Wat je ook weegt. Wat je ook mee hebt gemaakt. Hoe het ook met je gaat. Jij mag er zijn. Jij mag meedoen. Jij verdient een plekje hier op aarde. Of je nou te veel weegt, te weinig weegt, een diagnose of lichamelijke klachten hebt, het maakt jou niet minder mens. Het is goed om te willen herstellen, gezond te willen zijn, je lekker in je vel te willen zitten, geen pijn te willen hebben, dingen te kunnen verwerken, maar het is niet zo dat jij tot het zo ver is geen volwaardig mens bent. Het is niet alsof het leven dan pas begint. Alsof je dan pas bestaansrecht hebt. Je mag ook als je nog niet bent waar je wil zijn lachen, huilen, vloeken en schreeuwen. Jij mag er zijn.
Respect opbrengen voor jezelf niet niet makkelijk als je worstelt met een laag zelfbeeld. Ik heb dat precies zo ervaren. Toch wil dat niet zeggen dat het niet mogelijk is en dat je er niet aan kan werken. Hoewel het soms echt tegen kan staan of botst met bepaalde ideeën die je over jezelf hebt, is het uiteindelijk heel waardevol om hiermee aan de slag te gaan. Elk mens is waardevol en verdient het om met respect behandelt te worden, door hun medemensen, maar vooral ook door hunzelf.
Respecteer jij jezelf?
Geef een reactie