Stel je eens voor, je zit bij de huisarts. Je hebt al weken last van zeurende hoofdpijn. Toch maar eens naar de huisarts, heb je besloten. “Ga eerst maar afvallen. Wat meer bewegen en anders eten. Dan gaat het vast over.”, is al snel de conclusie van de arts. Daar zit je dan. Met advies waar de hoofdpijn niet minder van wordt. In het ergste geval is er nu juist spanningshoofdpijn bij gekomen. Hoofdpijn van misvattingen over overgewicht.
Een tijd geleden had ik de eer om stichting Dikke Vinger te interviewen voor een artikel op Proud2Bme. Dit artikel gaat onder meer over gewichtsdiscriminatie en hoe vetfobie ons allemaal, als maatschappij, beïnvloed. Ook als je niet dik bent. Ik bewonder deze stichting enorm en ik vind het zo goed en belangrijk dat zij bestaan. Vanzelfsprekend genoeg, ben ik ze hierna gaan volgen. Afgelopen week kwam ik een artikel tegen op Vice, waarin zij vertellen over een nieuw project dat ze zijn begonnen: Dik Bij De Dokter. Hierbij worden dikke mensen opgeroepen om hun slechte ervaringen in de zorg te delen en dit gebeurt massaal.
Persoonlijk vind ik dit een mooi en nodig initiatief. Het is wellicht niet al te positief ingestoken, maar ik denk dat dit ook niet het doel is. Juist niet, wil ik eigenlijk zeggen. Dagelijks worden er dikke mensen bij de huisarts ‘weggestuurd’ met de boodschap: ga eerst maar eens even afvallen. Dit, terwijl de klacht vaak niet eens gewichtsgerelateerd is. Mensen worden afgewezen voor IVF-trajecten op basis van hun gewicht. Dat moet anders, vindt Dikke Vinger. Vandaar het initiatief.
Vice promoot hun artikelen op hun Instagrampagina. Zo werd ook het Vice-artikel van Dikke Vinger gedeeld. Ik had gehoopt op een flinke dosis positiviteit in de comments, of tenminste, niet teveel oordeel. Te naïef gedacht. Véél te naïef! Dat weet ik nu ook. Stiekem had ik gehoopt dat wij, als maatschappij, zoveel verder zouden zijn. Maar ik denk dat de commentsectie onder deze post helaas anders uitwijst. Opmerkingen als “Is dit een grap?”, “Val gewoon af” en “Jezelf zo dik laten worden, is een gebrek aan zelfrespect”, voeren de boventoon. Inmiddels zijn veel reacties weggehaald en zijn de reacties meer in balans, maar het liet me enorm schrikken. De manier hoe menig Nederlander aankijkt tegen deze kwestie. Ik denk, of ik weet, dat juist déze opmerkingen de noodzaak van dit soort artikelen bewijzen. Er moet gepraat worden. Geluisterd worden. Gehandeld worden.
Dikke mensen krijgen helaas niet alleen te maken met opmerkingen. Ook is het behandelmateriaal in zorginstellingen vaak niet berust op dikke mensen. Ook hier kwam, onder de desbetreffende Instagrampost, veel kritiek op. “Dus de maatschappij moet veranderen, omdat jij niet op een stoel kunt zitten?” “Ja!”, zou ik hierop willen antwoorden. “Ja, dat klopt.” Het gaat hier over een stoel, maar het gaat er met name om dat de zorg hierin achter blijft. Er wordt een groep ‘overgeslagen’, gepasseerd. Gediscrimineerd, kun je wel stellen. Die grote groep mensen kan vaak niet de zorg en hulp krijgen die ze toekomt, omdat er geen stappen binnen de zorg en binnen onze maatschappij worden gezet om dit mogelijk te maken. Inderdaad, te krappe en smalle stoelen, maar dit is ‘slechts’ een voorbeeld. Wij als maatschappij gaan regelmatig massaal voorbij aan de problematiek die niet dikke mensen niet direct raakt en dat moet anders, vind ik. We moeten het omdraaien: het bekijken vanuit een ander perspectief.
Daarom nog een keer, for all the people in the back.
Overgewicht is…
Geen grap
Hier hoor je dus ook geen grapjes over te maken. Dikke mensen zijn zich bewust van het feit dat ze dik zijn. Het is niet aan jou om hier een opmerking over te maken. Andersom werkt dat toch ook niet zo? Daarnaast vind ik zelf dat gewicht – en uiterlijk sowieso – geen uitgangspunt moet zijn voor grappen. Niet alleen is dit vaak kwetsend, maar ook – in mijn ogen – zo onnodig. Je weet niet hoe iets voelt, hoe iemand zicht voelt, als je niet letterlijk in diens schoenen heb gestaan. Toon respect. Ongeacht.
Geen kwestie van ‘zomaar’ afvallen
Nog steeds heerst het idee dat een lichaam maakbaar is. Ja, tot op zekere hoogte is dit denk ik zo, maar ik denk dat dit in de meeste gevallen foutieve aannames zijn. Ik kan alleen maar praten vanuit een perspectief van een niet dik persoon, maar ik denk dat het veilig is om te concluderen dat afvallen ten eerste niet zo simpel is en ten tweede vaak ook niet de oplossing is. Hiernaast is de kans groot dat de persoon in kwestie al veel geprobeerd heeft. Dit hoeft niet zo te zijn, maar die kans is aanwezig. Het zal per persoon verschillend zijn waarom iemand kampt met overgewicht en hoe de persoon hierin staat. Dit kan erfelijke aspecten kennen, maar er kan ook een eetstoornis mee gemoeid zijn. Het kan net zo kwetsend zijn om tegen iemand met ondergewicht te zeggen om ‘even wat meer te eten’, dan het is om te zeggen tegen iemand met overgewicht om ‘maar iets te laten’. Zo simpel ligt het niet.
Overgewicht en afvallen worden vaak in één zin genoemd. Kom alsjeblieft los van het idee dat het passend is om (ongevraagd) advies te geven. Om afvallen aan te dragen als oplossing. Om iemands uiterlijk te pas en te onpas te benoemen. Daar zit jij zelf ook niet op te wachten, toch?
Geen gebrek aan zelfrespect
Niet iedereen met overgewicht heeft een eetstoornis. Toch wil ik me hierbij vooral focussen op het percentage mensen dat wél kampt met eetproblematiek. Dit heb je namelijk niet voor de lol. Dit ontwikkel je in de loop der tijd, kan een copingsmechanisme zijn. Dit gaat heel diep. Zelfrespect heeft – in mijn ogen althans – te maken met de manier waarop je met jezelf omgaat, hoe je jezelf kunt plaatsen en jouw eigen krachten kunt erkennen. Over- maar ook ondergewicht staat hier los van, evenals een eetstoornis. Hiernaast zegt gewicht ook maar zoveel. Een gewicht in het algemeen is een getal, praktisch. Het zegt niets over de manier hoe je jouw avondroutine indeelt, hoe je voor jezelf opkomt wanneer niemand anders dit lijkt te doen, hoe je voor jezelf kiest. Je kunt niet, ik herhaal: je kunt niet iemand beoordelen – veroordelen – op iemands uiterlijk. Overgewicht is niet fout. Ga er dan ook niet nadelig mee om.
Leef en laat leven.
Ik denk dat het vrij duidelijk is hoe ik hier in sta, maar ik ben vooral benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt. Ik ben niet dik, ik heb hier zelf geen ervaring mee, maar ik vind het belangrijk dat hier over wordt gesproken. Juist ook door niet dikke mensen, om zo het zicht te verbreden. Heb jij aanvullingen? Laat ze hieronder vooral weten.
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie