Moeders met een eetstoornis

Een moeder met een eetstoornis is vaak obsessief bezig met haar lichaam, het lichaam van haar kind, voeding en gewicht. De kans bestaat dat hierdoor signalen van het kind niet, vertekend of verkeerd opgevat worden. Kinderen cijferen zichzelf weg, willen hun moeder niet to last zijn waardoor de behoeften van het kind naar de achtergrond verdwijnen.

De moeder wil heel graag een ‘goede moeder’ zijn maar wordt vaak geconfronteerd met haar beperkingen als ouder en met het feit dat zij niet de moeder is die ze zou willen zijn. Maar wat zijn eigen de gevolgen voor het kind als moeder aan een eetstoornis lijdt?

De problemen van ouders hebben altijd invloed op de ontwikkeling van hun kinderen. Een psychiatrische stoornis beïnvloed de manier van opvoeden en vormt op deze manier een risicofactor voor het kind. Een eetstoornis gaat vaak gepaard met andere problemen zoals (periodes van) depressiviteit, relatieproblemen, angsten en obsessies. Ook deze problemen hebben invloed op het kind. Een kind kan voor een moeder een motivatiebron zijn om met haar problemen naar buiten te treden en hulp te zoeken maar soms ook een belemmerende factor als het gaat om een klinische opname. ###

Ik heb 46% kans op een eetstoornis…. en jij?
Hoeveel kans een kind loopt op het ontwikkelen van een eetstoornis is natuurlijk nooit precies te zeggen. Er zijn wel een aantal risicofactoren en beschermingsfactoren die de kans op een eetstoornis doen vergroten of verkleinen. Er worden vijf mechanismen onderscheiden die de ontwikkeling van het kind kunnen bedreigen als hun moeder aan een eetstoornis lijdt. Wel spelen hierbij de aard van de eetstoornis en de leeftijd van het kind een belangrijke rol.

De volgende vijf mechanismen kunnen bedreigend zijn voor de ontwikkeling van het kind:

  1. Erfelijke invloeden: Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er aanwijzingen zijn voor mogelijke genetische factoren in het ontstaan van een eetstoornis. De mate van invloed is echter moeilijke in te schatten aangezien het ontwikkelen van een eetstoornis aan meerdere invloeden onderhevig is. 
  2. Omgevingsfactoren: Omgevingsfactoren als een moeder die geobsedeerd is door haar lichaam en gewicht, een moeder die bang is dat haar kind te dik is of wordt of op een dwangmatige manier bezig is met voeding kan een risicofactor vormen voor het ontstaan van een eetstoornis bij haar kind. Dit beeld wordt voornamelijk gezien bij moeders met anorexia nervosa.
  3. Afstemming moeder en kind: De obsessie van de moeder voor eten, lichaam en gewicht kan van invloed zijn op de afstemming tussen moeder en kind. Een moeder met een eetstoornis raakt gemakkelijker in conflict over eten. Deze conflicten kunnen invloed hebben op eetmomenten en de voeding van de kinderen in het algemeen.
  4. Rolmodel: Een moeder met een eetstoornis is minder goed in staat om een goed rolmodel/ voorbeeld te zijn voor het kind als het gaat om eetgedrag.
  5. Relatieproblemen: Eetstoornissen kunnen samen gaan met een moeizame of problematische relatie. Conflicten of problemen tussen ouders kunnen van grote invloed zijn op het kind.

Heb jij nog wat basisveiligheid voor mij?
De volgende aspecten van het opvoedingsproces kunnen moeizamer verlopen wanneer een ouder worstelt met een eetstoornis (of andere psychiatrische problematiek.)

• Opbouwen van een emotionele band tussen ouder en kind
• Basisveiligheid bieden van waaruit het kind de wereld kan gaan onderzoeken
• Een voorbeeld zijn in gedrag en het oplossen van problemen/moeilijkheden
• Levenservaring aanbieden
• Structuur en consequentie in het opvoeden
• Sociaal netwerk

Niet elk aspect heeft evenveel invloed als het andere. Vaak is een moeder met anorexia wel in staat om een emotionele band aan te gaan met het kind maar schiet ze tekort in het bieden van voldoende basisveiligheid. Door de obsessie voor lichaam, gewicht en voeding kunnen signalen van het kind niet, vertekend of verkeerd opgevangen worden.

Door de problemen die moeder zelf ervaart is zij minder in staat om op adequate wijze de behoeftes van haar kind te beantwoorden.

Mama doet het toch ook!
Uit onderzoek blijkt dat de interacties tussen moeder met een eetstoornis en kind op het gebied van voeding en gewicht anders verlopen. Moeder is een rolmodel voor het kind en door haar eetstoornis geeft de moeder een eigen betekenis aan ‘eten’ en ‘voeding’. Wanneer kinderen geen goede alternatieven geleerd hebben kunnen zij eten ook als manier gaan zien om met problemen om te gaan en controle te behouden. Moeders met eetstoornis zeggen of denken vaak dat zij hun eetstoornis wel goed verborgen houden voor hun kinderen, helaas pakken kinderen veelal meer signalen op dan wordt gedacht.

Ik ben mama-twee..
Het is mogelijk dat kinderen van moeders met een eetstoornis niet tot experimenterend pubergedrag komen door de zorg en verantwoordelijkheid die ze met zich meedragen. Ze ervaren onvoldoende basisveiligheid en merken dat de draagkracht van hun moeder niet zo groot is. Ze willen hun moeder niet tot last zijn en gaan taken overnemen als het zorgen voor jongeren broertjes en zusjes en/of huishoudelijke taken. Ze cijferen zichzelf weg en eigen gevoelens en behoeftes verdwijnen naar de achtergrond. Ze nemen een soort ouderrol op zich waardoor ze niet goed toe komen aan gewoon ‘kind zijn’.

Ik heb een beschermend temperament!
Natuurlijk is niet zo dat per definitie alle kinderen van ouders met een eetstoornis zelf (psychiatrische) problemen krijgen of een eetstoornis ontwikkelen. Naast risicofactoren spelen ook beschermende factoren mee.

Een goede ontwikkeling van het kind is mogelijk bij voldoende beschermende factoren:
– Het temperament van het kind
– Aanwezigheid van vertrouwensfiguren
– Positieve ervaringen buiten het gezin
– Goede momenten tussen moeder en kind
– De leeftijd van het kind toen de problemen van de ouder begonnen
– Stabiliteit van de relatie tussen ouders
– Band met de vader
– Erkenning van eigen problematiek door de ouder

Wat is jouw ervaring?

Heb jezelf een moeder met een eetstoornis? Of ben je zelf een moeder met een eetstoornis?

Bron: PsychoPraxis Jaargang 6, nummer 4, augustus 2004
L. Depestele en W Vandereycken, ‘Moeders met een eetstoornis: gevolgen voor hun kinderen.’
Foto apen: flickr.com/photos/mape_s

admin

Geschreven door De Redactie

Reacties

24 reacties op “Moeders met een eetstoornis”

  1. Mijn eigen mama heeft geen eetstoornis, maar in de kleuterschool waar mijn mama werkt is er wel een kindje waarvan de moeder anorexia heeft. Dat jongetje mag nooit snoepen of krijgt nooit een koekje mee naar school en is heel wat kleiner en fragieler dan zijn klasgenootjes.

  2. @Coccinelle:
    Wow heftig… word er door die kleuterschool niet ingegrepen dan…?
    Want die moeder is blijkbaar gewoon niet in staat goed voor haar kind te zorgen!

    Dit artikel doet me erg denken aan de film:

    Bad Habits

    Hele mooie film over eetstoornissen e.d. maar ook erg heftig, dit is de trailer:

    http://www.youtube.com/watch?v=vGXw5hCfxZM

  3. mijn zus heeft anorexia en heeft ook een kindje..
    vind het erg vervelend om dat aan te zien..
    zo krijgt haar dochter ook niet genoeg eten en alles is mager enzz..

  4. Ik heb geen ervaring met moeder zijn, maar mijn tante bijv…die heeft best wat overgewicht (is een emotie eter) en haar dochter (mn nichtje dus XD) zei een keer tegen me dat ze niet dik wil worden en dat ze bang is teveel te eten. Nu merk ik er niets van hoor, dat ze veel met eten bezig is en ze ziet er gezond uit, maar toch…dan zie je wel die invloeden…

    Ik weet natuurlijk niet wat ik zou doen, maar ik denk dat ik eerder de neiging zou hebben mn kind te dwingen normaal te eten (dus ook een keer wat lekkers). Dat is ook niet echt top natuurlijk (dat dwingen dan :s) maar ik zou mijn kind dus nooit van voedsel weghouden, want idd…doe je dat op een cruciale leeftijd (bij n kind dus zo’n beetje elke leeftijd) dan heeft dat echt wel veel gevolgen…dat zou ik mezelf nooit vergeven…
    Uiteindelijk is dit onderwerp wel een van de grootste redenen voor mij om te twijfelen over kinderen krijgen. Kan ik wel bieden wat het nodig heeft? Erft het niets etc…

  5. Ik herken hier heel veel in. Mijn moeder heeft een eetstoornis, haar moeder had een eetstoornis en ik heb zelf ook anorexia. Veel van de punten die genoemd worden kloppen ook echt. Mijn moeder had het veel te druk met (niet)eten en sporten om mij aandacht te kunnen geven. Toen ze zwanger was at ze onvoldoende waardoor ik niet kon groeien en wat een normaal eetpatroon inhield heb ik ook pas heel laat geleerd; niet van mijn moeder, maar in therapie.

  6. Pijnlijk herkenbaar…

    Wat ik me wel afvroeg: wat valt er onder die basisveiligheid die genoemd wordt?

  7. ik heb zelf een eetstoornis, maar mijn dochter krijgt echt genoeg te eten, omdat ik zelf ook drommels goed weet hoe het wel moet. Ik doe ook de 3 hoofdmaaltijden met haar, ook al heb ik zelf echt heel weinig.. en geef haar gerust koekje of chocolaatje als tussendoortje..

    Dat ik zelf erg weinig eet, besef ik, en daar voel ik me schuldig over, ik weet ook dat mijn dochter dit wellicht onbewust kan overnemen, ooit..

    maar ik kan nu eenmaal niet te grote stappen nemen in 1x.. ik zit in de pre groep om uit te zoeken waarom ik dit heb, en weer motivatie etc te krijgen…

    dan hoop ik voor haar, dat ik genoeg bagage kan krijgen om er eindelijk echt tegenin te gaan, want mijn pogingen zijn tot nu toe steeds mislukt…

    maar ja, ze zeggen ook wel… even when you fall down 99 times, you have to get up 100 times!

  8. @ Reini. In dit artikel wordt met basisveiligheid het volgende bedoeld: Het kind voelt zich veilig en beschermd en heeft zich gehecht aan de ouder. Het kind weet dat het bij de ouder terecht kan voor aandacht en zorg. Het kind voelt zich vertrouwt, er is sprake van veilige hechting.

    Als een kind het gevoel van basisveiligheid mist is het angstiger en minder onderzoekend naar de buitenwereld. Het kind vertrouwt de wereld om zich heen niet en heeft het gevoel nergens op terug te kunnen vallen.

  9. Dank je. Pijnlijk, want die veiligheid heb ik niet gekend.

  10. Mijn moeder heeft zwaar anorexia gehad en heeft nog steeds een eetprobleem.
    Op het ergste was het toen ik rond de 11 jaar oud was.
    Ik dacht eigenlijk dat ik er nooit last van had toen, maar nu komt alles er uit.
    Ik heb nu zelf een eetstoornis en denk dat het toch met mijn verleden te maken heeft.

  11. Mijn moeder heeft 3 jaar geleden borstkanker gehad. Nadat de chemokuren waren afgelopen ( duurde een half jaar) is ze 10 kilo afgevallen, toen hing ze al op het randje van ondergewicht, ik heb in die periode een ptss (post traumatische stress stoornis) opgelopen, daarvoor loop ik nu bij een psycholoog, nu eet mijn moeder nog minder, ze eet alleen sla en stouwt ons vol met alle andere dingen, ik ben altijd bang geweest om haar te verliezen aan kanker maar nu ben ik bang haar te verliezen aan anorexia… 🙁 Ik zelf vind me nu te dik en heb ook al gekeken op pro ana sites ik ben bang dat ik nu ook een eetstoornis krijg want ik begin al dezelfde dingen te doen als haar

  12. Ik ben zelf moeder van 4 kinderen. De oudste is een meisje van 9. En wat baal ik van mezelf dat ik niet het goede voorbeeld geef met eten maar ben zo bang dat ik het overbreng op haar.

  13. Weet het iemand of er speciale behandeling mogelijkheiden zijn voor moeders?
    Ik ben pas moeder geworden en dat geef me de motivatie om aan mijn probleem te gaan werken maar ik weet het niet hoe ik een behandeling met de zorg van mijn kind kan combineren.

  14. Emske misschien naar je huisarts gaan? heb ik toen ook gedaan.

    Ik ben zelf een moeder van een dochtertje van bijna 4 jaar . En vind het moeilijk om haar niet teveel voeding te geven. Ik heb zelf BED , ze zegt geregeld op een dag dat ze honger heeft.
    Ze zal mij gerust vaak genoeg tussendoor hebben zien eten. Daarom heb ik de beslissing genomen om te stoppen met lijnen/dieeten. Ik was er zo obsessief mee bezig.
    Ik heb het al 20 jaar…
    Mijn dochter krijgt genoeg, en ook snoepjes, koekjes en andere lekkers hoor. Ik wil haar niets verbieden (met mate).

  15. Brrr.. dit is mijn grootste angst! ik ben al wat getrouwd en zou ooit wel kinderen willen maar ik zit nog zo in de punarie met mezelf dat ik zo bang ben dat ik een slechte moeder wordt…. Het is een erg lastige combinatie om een eetstoornis te hebben en depressie en ocd en dan ook nog eens een goede en eigenlijk perfecte mama willen zijn… Ik bid dat het tegen die tijd over is maar eigenlijk is dat onzin, denk niet dat ik ooit helemaal zal veranderen. Tzit er in gebakken…en soms denk ik: laat ik dan maar geen moeder worden, want dan verpest ik het kindje alleen maar..

  16. Mama van 2 kindjes en op het randje van opname gestaan wegens anorexia, als excuus gezegd dat opname niet lukt omdat ik de kids niet wil achterlaten, het gevecht iedere dag is uitputtend, behandeling uz stopgezet, Nu op zoek naar nieuwe hulp? Iemand?

  17. Dappere vrouwen op dit forum. Weet zelf na vandaag ook niet meer waar ik heen moet. Had een intake bij verslavingskliniek maar boulimia wordt daar als contra-indicatie gezien dus kan ik weer verder zoeken… Hoopte hier misschien wat te vinden maar ik zie dat de reacties al best wel oud zijn. Toch moet ik even iets van me aftikken. Zelf ook moeder van een tweejarig jongetje. Nu ben ik niet zo bang dat die zo snel iets meekrijgt van mij, maar ja.. je weet het nooit.

  18. Ik ben moeder van een zoontje van ruim 4 maanden. Ik geef hem gewoon wat een baby nodig heeft. Soms wil hij minder voeding en soms wat meer en daar luister ik naar. Baby’s mogen mollig zijn. Wordt wel minder als ze gaan lopen. Waar ik tegenaan loop is dat ik zo weinig energie heb en daarbij de korte nachten en overdag gejengel. Daar heb je echt wel energie voor nodig om dat dag in dag uit vol te houden.

  19. Mijn moeder heeft BED gehad (al kwam ik daar pas later achter toen ik zelf werd behandeld voor mijn anorexia). Omdat ik zag en hoorde hoe mensen over haar praatten, ontwikkelde ik anorexia om al het ware haar dik-zijn te compenseren. Nu heb ik zelf een zoontje van bijna 1. Ik begon sterk aan mijn zwangerschap, in de overtuiging dat ik mijn es voldoende onder controle had. Maar doordat mijn zoontje te vroeg was geboren (wel helemaal gezond), huilde hij meer dan gemiddeld en wilde meer voedingen dan gemiddeld. Dat putte enorm uit en ik kreeg een enorme terugval in gewicht en daardoor ook in mijn gedachten. Ik schrok hier enorm van! Maar vanaf dat hij 8 maanden was, ging hij ‘s nachts doorslapen en kreeg ik ook weer voldoende slaap. Het is nog steeds veel werk overdags, maar nu is het goed te doen en is mijn gewicht weer aan het herstellen. Ik heb de meeste lightproducten de deur uit gedaan (behalve de cola light die mijn vriend drinkt en die ons ukkie toch niet mag hebben) en ik neem elke dag de tijd om met mijn zoontje te eten. Het is nog wel moeilijk soms, maar als ik hem dan zie, denk ik elke keer; “dat eten en gewicht draait het nu niet meer om. Hij is waar het om draait!” Dan geniet ik echt van zijn snoetje dat onder de pap zit:). Al ben ik geen voorstander om aan kinderen te beginnen als je midden in je eetstoornis zit, voor mij is het wel dé ultieme motivatie om beter te willen zijn/worden. Ik ben er nog niet helemaal (dat zeg ik eerlijk), maar goed genoeg om te weten wat goed is voor mijn kindje en ook af en toe gezellig mét hem iets lekkers te kunnen eten; het gaat immers niet om of ik daar wel of niet dik van voel, of zelfs niet of ik het lekker vind, maar om dat ik dat samen met hem kan doen 🙂

  20. Confronterend om dit te lezen!

    Ik zelf zat nog vol in behandeling en net uit de opname voor mijn anorexia toen ik er achter kwam dat ik in verwachting was van mn dochter.
    Ik heb er wel veeeeeeel meer motivatie Door gekregen om echt mijn eetstoornis aan te pakken en kan wel zeggen bijna 2 jaar later dat ik redelijk ver ben gekomen!

    Wel merk ik dat ik t erg lastig vind als mn meisje ook moeilijk begint te doen met eten. (Kinder fases)
    Maar vind t echt lastig om er mee om te gaan t brengt bij mij spanning na boven en frustratie. Ik wil juist dat ze voldoende binnen krijgt en maak me daar juist voordeuren druk om! Echt heeeeel vervelend!
    Is dit voor andere moeders ook herkenbaar?

    Mijn dochtertje komt gelukkig niks te kort en ziet er goed uit met haar lengte en gewicht!
    Hoop dat ze t nooit mee zal maken!

  21. Hoi, ik heb een belangrijke vraag. Mijn moeder en ik hebben sinds afgelopen jaren een slechte band, mede omdat ze zelf tekenen van depressie vertoonde en eigenlijk nog steeds vertoont, ze heeft het dan ook niet makkelijk gehad. Mijn opa is vorig jaar overleden net als haar oma waar ze veel van hield, ze volgt een studie die erg zwaar is en heeft nog 2 kleine kinderen naast mij en mijn broer, waarvoor 4 miskramen. In die periode was ze veel aangekomen. Ze heeft me wel eens verteld tussen door dat ze ooit een eetstoornis heeft gehad, ze heeft het woord eetstoornis zelf nooit genoemd, mijn vader wel toen hij zich zorgen begon te maken over mij (ik heb/had zelf ook een eetprobleem, maar ik probeer er alles aan te doen dit onder controle te houden) ze zij zelf dat ze vroeger “moeite had met eten” omdat mijn opa en oma haar ook zware eisen oplegden wat betreft voeding toen ze te dik was, maar dat zei ze zelf “te dik” ik heb er nooit foto’s van gezien. Hetzelfde deed ze vroeger bij mij, zeggen dat ik te dik was, hoewel dat toendertijd ook wel waar was, ze heeft nu nog vaak aanmerkingen op mijn figuur. Maar ik maak me echt ontzettend veel zorgen om haar aangezien ze in een jaar bijna 40 kilo is afgevallen door, wat ze zelf beweerd, “niet te snoepen”. Vorig jaar vond ik wel afslankpillen in de medicijnkast, ik heb haar hier nooit op aangesproken want we praatten toen überhaupt niet met elkaar. Ze is de laatste tijd erg obsessief bezig met haar studie, ze MOET een 8 halen. En voor die 8en levert ze uren slaap en vrije tijd in. Lager dan die 8 is niet goed genoeg. Verder heeft ze het veel over dat ze zich slapjes voelt en geen kracht meer heeft, ze gooit het zelf op dat ze “gewoon een ijzertekort heeft” maar ze weet zelf niet waarom, en ze verzekerde me dat het niet aan het afvallen lag. Ik zie haar niet vaak eten, overdag sowieso niet en savonds bij het avondeten let ik er niet op omdat ik te druk bezig ben met mezelf. Wel vraagt ze vaak naar mijn kledingmaat en gewicht en merk ik dat ze heel graag minder wil wegen dan ik. Ik weet niet zeker of deze zorg voortkomt uit het feit dat ik zelf ook zoveel moeite heb met eten of dat mijn voorgevoel klopt, ik ben iemand die erg naïef is en die veel ontgaat waarschijnlijk mede omdat ik veel bezig ben met mijn eigen zelfbeeld maar dit valt me gewoon zo ontzettend op. Moet ik me zorgen maken? En hoe praat ik hierover met mijn moeder? Ik heb haar namelijk nooit verteld over mijn eetprobleem (ik noem het trouwens eetprobleem omdat ik nooit een diagnose heb gehad en dus niet zeker weet of ik het een stoornis mag noemen maar wat ik deed neigde erg naar boulimia) en ik wil het haar ook liever niet vertellen omdat ze laatst zei dat ze het zo fijn vond dat ik nooit zoiets had gehad. Maar ik zal toch wel moet noemen waarom ik me zorgen maak en dat is vanuit mijn eigen ervaringen… Als iemand mij wat opheldering kan geven dan heel graag, misschien kan ik dan weer slapen…

  22. Ik ben een moeder met anorexia en ja ik lees me hier graag over in maar herken mij er niet in. Omdat ik altijd al heb gezegd mama is anders met eten en mijzelf dus uit het ideaalbeeld heb gehaald. Daarbij herkende ik juist op tijd de meest vroege signalen van een misvorm zelfbeeld en te weinig zelfvertrouwen. Ik kan hun met alles verzorgen, onderhouden en helpen. En lukt het mij niet dan zeg ik eerlijk dat iets mij even niet lukt maar dat dit niet erg is zolang je maar niet opgeeft. Anorexia maakt je niet meteen egocentrisch ja het slokt je op, maar het hoeft niet het gezin op te slokken. Daarbij heb ik wel iedereen hulpinstantie al ingelicht dus mochten ze ooit iets vertonen wat naar problematisch gedrag neigt zijn ze meteen aan de beurt. En deze mama met anorexia is gewoon een normale speelse moeder voor ze, die ze juist laat vallen om zelf te groeien. Maar voor mijzelf en ook voor hun is het zwaarder dan als je gewoon gezond bent. Maar dat ben ik niet en ik wil mijn dochters leren ook al heb je zoiets gruwelijks als een eetstoornis waarvan je niet kan genezen je hebt nog een leven, je bent net zoveel waard als een ander zonder eetstoornis maar met gok problemen. Ieder huisje heeft zijn kruisje denk ik ook weleens 😉

  23. Beste Denise, wat mooi om te lezen hoe jij het moederschap ervaart. Als je blogs zoekt voor wat extra herkenning, kunnen we je de blog "Zwangerschap, moederschap en een eetstoornis" van Elisabeth Riphagen ook van harte aanraden. En via https://www.proud2bme.nl/tag/moeder kun je nog meer blogs vinden over dit onderwerp die de moeite waard zijn.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *