Negatief lichaamsbeeld | themachat

“Ik heb iets voor je!” Mijn vriendin trekt een jurk uit een doos. “Dit vind ik echt iets voor jou!” Ze kwam hem tegen met opruimen en ze staat erop dat ik hem meteen even pas. Ik kijk naar de jurk en zie alleen maar iets waar ik niet in ga passen. Maar haar enthousiaste blik laat weinig ruimte over voor discussie. Voor ik het weet, hijs ik me in de jurk. Hij past prima. Iets wat zij allang wist en waar ik mij de hele middag nog over verbaasd heb.

Een eetstoornis kan je hele leven overhoop gooien. Alles raakt ervan in de war, niet alleen je eetpatroon. Je zelfbeeld, je lichaamsbeeld; alles wordt er negatief door beïnvloed. Misschien zat het al niet goed, keek je al negatief naar jezelf, maar het hebben van een eetstoornis maakt dat soms nog een tandje erger. Het lijkt het alleen maar te voeden. 

Het meest vermoeiende vond ik dat je de hele dag met jezelf opgescheept zit en dus ook met dat negatieve beeld van jezelf. Hoe vaak ik ook hoorde dat het niet nodig was, ik zag het zelf niet. Hoe mooi anderen mij ook vonden, ik zag het niet. Ik hoefde me niet druk te maken, maar ik kon het niet. Ik kon het niet loslaten, want het was alles wat ik zag.

Verkeerd vs. negatief

Een verkeerd lichaamsbeeld hebben is op zichzelf al vervelend, omdat het niet in lijn ligt met de werkelijkheid. Dat is altijd verwarrend, omdat de reacties van de mensen om je heen haaks staat op wat jij voelt en ziet. Maar het is misschien nog wel vervelender dat het ‘verkeerde’ lichaamsbeeld vrijwel altijd negatief uitpakt. Je komt er zelf nooit goed vanaf. Het valt in heel veel gevallen altijd de negatieve kant op, nooit eens de goede kant. Het valt eigenlijk nooit ineens mee. Dat maakt het ook meteen iets om niet te vertrouwen. Want voor je omgeving is het waarschijnlijk al die tijd onveranderd gebleven. Jouw beeld, jouw negatieve beeld, heeft het weer eens ingevuld. Iets wat alleen in jouw spiegel te zien is. 

Steeds nieuw nulpunt

Voor mij voelde die hele eetstoornis als een verschuiving van grenzen. Alles moest en kon steeds verder, verder dan ik zelf dacht ooit te kunnen gaan. De eetstoornis vraagt, nee eist, steeds meer. Het beeld dat ik had van mijn lichaam veranderde daarin mee. Telkens als er een bepaald gewicht bereikt was, werd dat het nieuwe nulpunt. En gek genoeg ging ik dat ook in de spiegel zien. Een nieuw nulpunt betekent een nieuwe start. Vanaf hier is er geen weg omhoog, maar alleen maar naar beneden. Die tunnelvisie vertaalde zich ook in mijn spiegelbeeld. Hoe meer ik gewend raakte aan dat nieuwe nulpunt, hoe meer ik ook daadwerkelijk geen verandering zag. Ik zag alles wat ik eerst ook zag, kon alles beetpakken wat ik eerst ook kon. De focus werd zo verlegd, zo ingezoomd, dat ik de werkelijke verandering niet zag gebeuren. 

Het wordt te groot

Als je lichaam zo’n grote rol speelt en elke dag zo wordt uitvergroot, wordt het iets heel belangrijks. Hoe groter ik het maakte, hoe meer er ook vanaf hing. Onbewust was dit het allerbelangrijkste. Dus het is ook niet gek dat als er iets niet goed was in mijn beleving, dat ook meteen heel zwaar woog. Iets wat zo belangrijk wordt gemaakt en zo perfect moet zijn, krijgt eigenlijk niet eens de kans om goed genoeg te zijn. Het kan alleen maar tegenvallen, dus dat doet het ook. 

Het werd te belangrijk. Ik probeerde mijn zelfwaardering, eigenwaarde, tevredenheid en dagelijks geluk uit mijn lichaam te halen. Aan mijn gewicht, omvang, kledingmaat; noem het maar op. Al die dingen konden mijn dag maken of breken, hadden de grootste invloed op mijn humeur. Dan kan het eigenlijk ook niet goed gaan, omdat het simpelweg niet genoeg is om je geluk uit te halen. Niet belangrijk genoeg om je eigenwaarde in te vinden. Maar als je het daar wel vanaf laat hangen, doe je jezelf eigenlijk elke dag tekort. Kan het elke dag weer een grote teleurstelling zijn, omdat het nooit goed genoeg is en je totale beeld verstoord is.

Vertrouw erop dat het niet klopt

Maar hoe ga je hier dan mee om? Dat hele beeld van hoe je lichaam eruitziet, krijg je niet in een ochtend omgedraaid. Je krijgt niet alles weggerelativeerd en je hebt niet ineens super kloppende gedachtes over jezelf. Dat kost tijd en veel oefening. De eerste stap om daar te komen is door de accepteren dat je geen gelijk hebt. Dat wat jij ziet is misschien heel erg negatief en daar kun je niet omheen kijken, maar het is niet de realiteit. Dat maakt niet dat het weggaat, maar misschien zorgt het er wel voor dat je het niet serieus hoeft te nemen. Jij ziet het en dat is al vervelend genoeg. Maar dat de rest het niet ziet, zegt misschien wel net zo veel.

Je krijgt er niet meteen een positief lichaamsbeeld voor in de plaats, maar het kan de deur wel openzetten. Door te accepteren dat jouw beeld simpelweg niet klopt, zet je de eerste stap in het creëren van een beter, positiever en vooral realistischer lichaamsbeeld. Wat ik zie klopt niet. Dat is soms het enige dat je hoeft te onthouden, zodat je er niet door afgeleid wordt. Een beeld dat niet klopt heeft al die tijd wel gevolgen voor je gedrag en gevoel. Dus het beste dat je nu misschien kunt doen, is beseffen dat het geen beeld is om naar te leven.

Vertrouw op je omgeving

Dat de rest al die tijd iets anders ziet dan jij, dat doet er wel degelijk toe. Omdat zij waarschijnlijk met een gezondere, objectievere blik naar jou kijken. Omdat ze je elke dag meemaken, jou als een totaal mens zien en dus vaak een veel kloppender beeld hebben. Als je eigen negatieve lichaamsbeeld in de weg zit, schakel dan de ogen van je omgeving in. Wat zien zij en hoe verschilt dat van elkaar? Misschien kan dat soms net die milde blik zijn die je nodig hebt om je eigen oordeel een beetje aan de kant te zetten. Ze hebben er geen baat bij om tegen je te liegen en ze zien je waarschijnlijk vaak genoeg om er een prima oordeel over te kunnen hebben.

Besef je ook dat hoe jij naar anderen kijkt, als compleet mens, zij ook zo naar jou kijken. En belangrijker nog: dat je uiteindelijk ook zo naar jezelf mag kijken. Je bent veel meer dan je lichaam. En hoe meer je die focus naar jouw andere mooie kanten kunt verleggen, hoe meer je ook in staat bent om met een mildere blik naar jezelf te kijken. Hoe dichter je bij de realiteit kunt komen, hoe meer je kunt ontdekken dat het eigenlijk al die tijd best oké was. 

Herken jij jezelf hierin en wil je hierover praten? Vanavond om 19:00 is er een themachat over dit onderwerp. Je bent welkom!