Negatieve emoties helpen

Hoewel we geneigd zijn altijd het positieve na te streven en te benadrukken, is dat natuurlijk niet steevast de alledaagse realiteit. Natuurlijk is het goed en vaak ook helpend om positief te denken, omdat die gedachtes veel meer invloed hebben dan je je in eerste instantie bewust van bent. Maar dat betekent niet dat negatieve emoties minder belangrijk zijn of dat we die minder aandacht moeten geven. Kort gezegd: we moeten voelen wat we voelen. En daar dus beter in worden. Dat helpt pas echt!

Aristoteles zei: “Hoe vrijer we zijn om de emoties te mogen voelen die we wíllen voelen, hoe gelukkiger we zijn.” Wat die emoties precies zijn, maakt volgens zijn theorie minder uit. Als je de behoefte hebt om een bepaalde emotie te voelen en je dat ook kunt bereiken, kom je het dichtste bij een meer tevreden gevoel. Over jezelf en over je leven. Als het maar zoveel mogelijk op één lijn zit. Dat staat dus los van hoe positief of negatief die emotie is en dat biedt eigenlijk wel een hoop perspectief. Het komt er uiteindelijk dus op neer dat je meer tevredenheid, zelfs meer geluk kunt voelen, van pure emoties als haat en woede. 

Misschien verklaart dat voor een klein deel ook de opluchting na een ongegeneerde klaag-ronde. Verklaart het dat je het soms van frustratie uit wilt schreeuwen of van woede iets kapot wilt gooien. Misschien legt het ook een beetje uit hoe lastig het kan zijn als je een bepaalde emotie voelt, maar daar (nog) niets mee kan. Omdat het er niet mag of kan zijn. Dat is iets dat intern ontzettend veel van je vraagt en het kan je op veel vlakken tegenhouden om je echt beter te kunnen voelen. Uiting geven aan wat je voelt, of wilt voelen, helpt je verder.

Voelen wat je voelt

Deze theorie gaat uit van het idee dat als je mag voelen wat je voelt, dat altijd een positief effect kan hebben. Het is geen voorwaarde om alleen positieve gedachtes en gevoelens te hebben, om gelukkiger te zijn. Het gaat erom dat je toe laat wat op dit moment is. Right, not good, zoals ze in het Engels handig kunnen uitleggen. Het gaat dus om het voelen van emoties die right zijn, emoties die kloppen op dit moment, niet per se dat ze good zijn. 

Nu is dat natuurlijk niet altijd makkelijk. Überhaupt echt leren voelen wat je voelt is een uitdaging. Als ik kijk naar mijn gedachtes en verwachtingen, lukt het mij lang niet altijd – en zeker niet zo snel als ik zou willen – om bij mijn werkelijke gevoel te komen. Misschien ook omdat ik wat ik wíl voelen, verwar met wat ik vind dat ik moét voelen. Als er positieve dingen gebeuren op een dag vind ik dat ik me goed moet voelen. Ik heb alle reden om een positief gevoel te hebben, het is mij tenslotte echt voor de wind gegaan vandaag. Toch is dat niet altijd het geval. Ik voel mij ook wel eens somber, onrustig, ontevreden of leeg zonder duidelijke aanleiding. Als je niet eens een aanleiding hebt om een wat negatiever gevoel toe te laten, is het best een hele vaardigheid om die deur wel open te zetten. Maar wanneer je dat niet doet, heb je misschien zelf ook wel eens ervaren, kan het best een verwarrende en frustrerende avond worden. Dan eindig je vooral gefrustreerd op de bank, na die goede dag… 

Realistische verwachtingen

Het gaat eigenlijk om het bijstellen van bepaalde verwachtingen die je hebt, of een bepaalde logica die je zoekt in het dagelijks leven. Deze theorie wordt daarom nog steeds vaak gebruikt in de wetenschap, maar ook door psychologen en behandelaren. Het stimuleert mensen om minder onrealistische verwachtingen te hebben van hun eigen gevoelens. Maar dus ook om, in een groter plaatje, minder onrealistische verwachtingen te hebben van je eigen leven. Dat daar negatieve, vervelende en onhebbelijke gevoelens bij horen. Dat het leven er soms op een bepaalde manier uitziet, maar dat dat dus niets afdoet aan jou of aan je vermogen om je oké te voelen. Dat kan dus hand in hand gaan en het belangrijkste is misschien om jezelf dus niet onterecht in een negatieve hoek te duwen (bij het opmerken van deze emoties).

Misschien kan het minder labelen van emoties ook helpen om jezelf en je eigen leven ook minder beoordelen. Jij, je emoties en hoe je leven eruit ziet is eigenlijk veel te complex om in een hoek of hokje te duwen. Veel te ingewikkeld om te bestempelen als goed of fout. Het lastige is juist vaak dat het allemaal door elkaar kan gaan. Dat het bestaat uit hoge pieken, diepe dalen en dat het daartussenin helemaal niet altijd groots en meeslepend is. 

Geen goed of fout

Minder labelen van je eigen emoties dus. Het is wat het is, zonder dat het goed of fout hoeft te zijn. Het toelaten van iets wat je in eerste instantie ‘fout’ zou vinden, kan dus wel degelijk een goed effect hebben op je algehele welzijn. Via een weg die je waarschijnlijk niet had verwacht, maar goed; mij hoor je daar niet over! Als we maar op een wat fijnere plek komen, linksom of rechtsom.

Er zijn geen goede of slechte emoties, ze horen er allemaal bij en zijn dus essentieel om toe te laten. Als je boos wilt zijn of als je diep van binnen veel boosheid voelt, kun je daar dus het beste zo dicht mogelijk bij in de buurt komen. Zodat je je echt opgelucht, verlicht en dus gelukkiger kunt voelen. Dat hoeft dus niet via een positieve hosanna-route te zijn. Misschien is dat dus juist niet altijd de bedoeling.

Hoe laat jij negatieve emoties toe?

Daphne

Geschreven door Daphne

Reacties

5 reacties op “Negatieve emoties helpen”

  1. Krachtig&Mooi!

  2. Emoties doorvoelen: het is het credo van mijn psycholoog. En ze had gelijk! Ik hoef er niet naar te handelen, maar ik moet ze wel doorvoelen. Ik mag me terugtrekken, ik mag een boksbal uitzoeken, ik mag tot 10 tellen, ik mag een knuffel bij mijn kat gaan halen… Als ik het dan maar voel. Daarna is het eruit, ben ik het kwijt en komt er ruimte voor positievere emoties.

    Dus hoe laat ik negatieve emoties toe: ze er laten zijn.

    Het klinkt zo makkelijk, maar ik heb er een lange weg (zeg maar 12 jaar) op zitten voor ik dit nu (enigszins) kan.

  3. Ik neem me het elke keer weer voor om te doorvoelen wat er is zonder er een label van goed of fout aan te geven. Alleen wat doe je als je op een plek bent waar je je niet kan uiten op de manier die op dat moment juist voor je voelt? Bijvoorbeeld in de trein, op je werk, op een openbare plek waar veel mensen zijn, op een verjaardag. Krop je het dan op tot je thuis bent? Tegen die tijd is de spanning bij mij al zo groot dat ik alleen nog maar destructieve middelen kan inzetten om weer verder te kunnen. Of probeer je het op dat moment toch een soort van aan de kant te zetten door andere emoties op te roepen?

    1. Ja, lastig en bekend probleem. Als ik voor mezelf spreek, was dat dan weer minder problematisch voor mijn gedrag, omdat mijn neiging eerder wegstoppen dan ander destructief gedrag was. Ik kon met mezelf afspreken dat ik het ging doorvoelen zodra ik in de gelegenheid was (en heel belangrijk: op dat moment direct plannen wanneer ik daar tijd voor zou maken!), maar als dat moment daar was, was het te ver weggestopt en kon ik er niet meer bij. Vergelijkbaar met wat jij schrijft dus: Er op dat moment niets mee kunnen en in je niet-helpende copingmechanisme vervallen.

      Wat ik inmiddels geleerd heb, is een aantal emoties doorvoelen zonder daar een directe uitingsvorm voor te hebben. Boosheid kan ik inmiddels tot op behoorlijke hoogte op het moment zelf voelen en verdragen. Weinig mensen die het aan me zullen merken, behalve mijn partner. Als ik het voel, weet ik meteen wat ik op die momenten een aantal dingen moet vermijden. Het is voor mij belangrijk om geen heftige confrontaties aan te gaan en zo veel mogelijk ruimte voor mezelf in te bouwen. Na het doorvoelen verdwijnt het. Deondanks geef ik de voorkeur aan wat milde uitingsvormen, die in veel gevallen wel toe te passen zijn: een paar ademhalingsoefeningen, uitspreken naar mijn partner, mijn partner appen indien mogelijk. Allemaal kleine dingetjes om geleidelijk te kunnen doorvoelen en te uiten. Dan duurt het wat langer, maar ik kom er wel.

      Voor angst geldt hetzelfde: voelen, ademhalen, uitspreken, appen.

      Verdriet is moeilijker. Ik kan niet overal in huilen uitbarsten. En dus probeer ik het op een andere manier te uiten. Schrijven/appen (indien in de trein). Soms ook wel parkeren en het er laten zijn zodra het kan. Bescherming inbouwen voor destructief gedrag en die tijd gebruiken om spanning te laten afvloeien.

      Dit leren is allemaal met vallen en opstaan gegaan. Denken dat het niet kan. Een keer uit mijn vel springen van boosheid. Een keer een huilbui in een situatie die zich daar niet zo voor leende. Een heleboel destructieve omgang met emoties als ik ze toch had weggestopt. En dit allemaal nog een keer. En nog een keer. En langzaamaan gingen de scherpe kantjes eraf, leerde ik doseren en kan ik nu e.e.a. verdragen.

      Overigens kan ik ook veel adequater omgaan met emoties sinds ik lichamelijk een stuk gezonder ben. Dat heeft niets met gewicht te maken, maar wel met herstel van allerlei andere lichamelijke processen. Mijn emotionele en fysieke staat zijn echt 1 op 1 gerelateerd. Ik merk dat emoties nu veel meer genormaliseerd zijn, en daardoor veel beter te doorvoelen en reguleren. Dat zal niet bij iedereen het geval zijn.

      Ik weet ook dat het voor mij belangrijk is om preventief ruimte voor emoties in te bouwen. Geen dichtgetimmerde planning (ja, daar heb ik een handje van), maar ruimte om (ongemerkte) opgebouwde spanning (die er altijd wel is) te laten afvloeien.
      Prioriteit geven aan gevoel is voor mij ook belangrijk geweest. Wil ik nu in deze "onmogelijke" situatie blijven in de wetenschap dat ik over 3 uur iets destructiefs ga doen, of gun ik mezelf nu (of binnen korte tijd) de kans om te doorvoelen en over 3 uur beter voor mezelf te zorgen? Voor mij werkt optie 1 niet (concludeerde ik na ontelbare pogingen), dus ik probeer zo veel mogelijk optie 2 toe te passen. Ook als ik in eerste instantie denk dat het écht niet kan. En dus maak ik wel eens een blokje om, stap ik uit de trein om even rust op te zoeken of sla ik afspraken over. En uiteraard bekeek ik meteen of ik structureel iets moest veranderen.

      Geen hele concrete tips dus, maar wel allerlei kleine stapjes die bij elkaar zorgen dat ik nu emoties redelijk adequaat kan doorvoelen. Ik gun jou hetzelfde. Hopelijk heb je hulp die jou daarbij kan helpen.

      1. Lieve Anoniem,

        Super bedankt voor je uitgebreide reactie en waardevolle aanvullingen op de blog. Je zegt dat je geen hele concrete tips hebt, maar ik vind het juist hele bruikbare tips en fijn dat je je eigen ervaringen erbij hebt geschreven. Zo te lezen heb jij ook al een lange weg afgelegd en veel aangedurfd om uit te proberen met vallen en opstaan. Ik maak ff een kopie van je reactie zodat ik hem makkelijk terug kan vinden.
        Ik heb altijd al wel veel hulp om me heen maar helaas nog niet iets blijvends kunnen veranderen. Ik ben nu vooral bezig met balans onderzoeken in mijn dagen en zo stabiel mogelijk worden.

        Liefs, lost girl

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *