Niet zeggen bij psychische stoornissen

Als je een psychische stoornis hebt, dan kun je nog weleens te maken krijgen met vooroordelen en/of ingewikkelde opmerkingen. Mensen maken deze vaak helemaal niet met slechte bedoelingen, vaak zijn zulke opmerkingen juist heel goed bedoeld. Toch kunnen bepaalde opmerkingen heel verkeerd overkomen bij iemand met een psychische stoornis. In deze blog deel ik dan ook tien dingen die je beter niet kunt zeggen tegen iemand met een psychische stoornis. Denk bij een psychische stoornis bijvoorbeeld aan een eetstoornis, depressie, ptss, angstoornis et cetera.

Ben je naar aanleiding van deze blog benieuwd naar wat je dan wel moet zeggen als iemand in jouw omgeving psychische problemen heeft en hoe je diegene kunt helpen? Misschien heb je dan iets aan deze blogs.

1. Het had altijd nog erger kunnen zijn
Dat is waar. Het kan altijd erger. Als een dierbare van jou overlijdt aan kanker dan is dat heel naar maar er zijn ook mensen die wel drie dierbaren verliezen aan kanker, dat is veel erger. Wees dus maar blij dat jou dat niet is overkomen. Dat klinkt behoorlijk lullig, toch? Natuurlijk kan het altijd erg maar dat betekent niet dat iemands probleem niet ernstig is of dat iemand zich er niet rot onder mag voelen. Benadrukken dat het altijd nog erger kan, zorgt voor een onnodig schuldgevoel.

2. We gaan allemaal weleens door een lastige periode
Dit klinkt enerzijds alsof iedereen in zijn of haar leven te maken krijgt met een psychische stoornis en daardoor weet hoe dit is. Dat is natuurlijk niet waar en als het wel zo zou zijn, dan zou iedereen moeten weten hoe zwaar het is. Anderzijds klinkt het alsof de betreffende psychische stoornis gebagatelliseerd wordt tot een lastige periode. Het is wel iets meer dan dat.

3. Zet je er overheen
Als er een manier was waarop iemand zich er zomaar overheen kon zetten en het ineens over zou zijn, dan zou diegene dat waarschijnlijk gisteren al gedaan hebben. Je kunt je niet zomaar over een eetstoornis, depressie, trauma, angststoornis et cetera heen zetten zoals je dat doet als je een slecht cijfer hebt gehaald waar je behoorlijk van baalt.

4. Probeer eens wat mindfulness
Dit zou een van de vele goedbedoelde tips kunnen zijn die mensen soms geven aan iemand met een psychische stoornis. Mindfulness kan heel zinvol zijn in combinatie met een goede behandeling als je bijvoorbeeld een eetstoornis, depressie of angststoornis hebt. Enkel zeggen dat iemand maar wat mindfulness moet gaan doen, is echter wat bagatelliserend. Een psychische stoornis gaat daar niet zomaar mee over.

5. Je hebt zoveel om blij over te zijn
Dat is vaak het ding met psychische stoornissen. Er zijn ontzettend veel mensen die alles in hun leven lijken te hebben: een leuk gezin, fijne baan, een goed salaris en een mooie woning. Desondanks voelen ze zich doodongelukkig. Psychische problemen gaan niet over wat je hebt en waar je blij over kunt zijn. Je kunt alles hebben en er niets bij voelen als je van binnen helemaal leeg en opgebrand bent. Tegelijkertijd kun je niets hebben en toch vol met liefde zitten, zo kan het ook werken.

6. Je lijkt altijd zo vrolijk, hoe kun jij hier nou last van hebben?
Mensen met psychische problemen zijn bij uitstek mensen die heel goed zijn in het verbergen van hun problemen. Als je bijvoorbeeld een depressie hebt, betekent dit niet dat je de hele dag in een hoekje zit te huilen. Je voelt je misschien wel zo en als je thuis zit dan uit je dit ook wat meer, maar tegelijkertijd kan het zo zijn dat je tegenover de buitenwereld doet alsof er niets aan de hand is. Dat betekent niet dat er ook niets aan de hand is. Iemand kan gelukkig lijken en ondertussen een sterke doodswens hebben.

7. Het is Gods wil
Hoewel ik zelf niets met geloof heb, denk ik dat dit ook geen helpende opmerking is voor mensen die wel gelovig zijn. Als je namelijk in God gelooft, een psychische stoornis hebt en vervolgens hoort dat dit Gods wil is, dan zou je je zomaar af kunnen vragen waar je dit dan allemaal aan te danken hebt. Sommige mensen kunnen veel steun uit het geloof halen, maar zulke opmerkingen kun je beter buiten beschouwing laten.

8. Je hebt gewoon een hobby nodig
Mensen hebben en/of ontwikkelen geen psychische stoornis omdat ze niets te doen hebben. Herstellen gebeurt dan ook niet door gewoon een hobby te zoeken. Natuurlijk kan het wel zo zijn dat afleiding iemand kan helpen om zich wat meer op andere dingen in het leven te richten. Het is dan echter beter om zo’n opmerking iets anders te verwoorden, op deze manier kan het wat naar overkomen en kan iemand met psychische problemen zich een aansteller voelen.

9. Het komt door je medicatie
Sommige mensen zijn behoorlijk tegen medicatie en hebben de indruk dat dit je niet gaat helpen. Er zijn echter mensen met psychische problemen die heel veel baat hebben bij medicijnen, voor hen is het als het ware van levensbelang. Anderen zijn nog zoekende wat betreft medicatie. Het is dan ook niet helpend om te zeggen dat de problemen die iemand heeft veroorzaakt worden door medicatie. Medicatie is juist bedoeld om de al bestaande problemen te verminderen.

10. Het zit allemaal in je hoofd
Psychische problemen zitten in principe inderdaad in je hoofd, maar met deze opmerking klinkt het bijna alsof het een keuze is of dat iemand het verzint. Dit is natuurlijk nooit het geval. Psychische stoornissen hebben complexe en ernstige symptomen, zowel psychisch als fysiek.

Welke ‘niet zeggen bij psychische stoornissen’ zijn we nog vergeten?

Fotografie: kaybee07

Sandra

Geschreven door Sandra

Reacties

25 reacties op “Niet zeggen bij psychische stoornissen”

  1. Zoooooooo herkenbaar en zooooooo irritant… heb ze allemaal al gehoord!

  2. Allemaal zo pijnlijk als iemand denkt dat het een 4 erg is op een schaal van 10, terwijl het voor jou vaak een 9 of 10 erg voelt, je kunt er gewoon niet (meer) mee leven. Dat geven deze voorbeelden allemaal ook idd. heel goed aan. Zelfs hulpverleners kunnen of konden dit soort opmerkingen maken, super pijnlijk en verdrietig en machteloos gevoel kon dat geven. Als door je ps. problemen je handelen als persoon of je situatie aangepast is of verandert en je opmerkingen daarover krijgt. Bv. als je vaak afspraken afzegt, maar je van jezelf weet dat je dat niet gedaan zou hebben als je geen eetstoornis zou hebben en mensen je daar later op wijzen bv. van: Ik vraag het nu maar, nu je er bent, want aan jou weet ik nooit wat ik heb.. Of als je klein bent gaan wonen, express, zodat je minder hoeft te werken, omdat je het werk niet volhoudt met mensen aanwezig zijn door je sociale angst, mensen dan opmerkingen maken over je huisje op niet leuke manier. Ga je dààr dan voor altijd wonen, heb je echt maar ééééén raam of bij andere dingen die ter sprake komen, ja dat kun jij wel/niet zeggen met je.. huisje.. of je (bepaald) gedrag/uiterlijk (eigenlijk gedrag voortkomend uit nood door bv. angst of eetstoornis) dat soort opmerkingen, alsof je dat ECHT bent.. maar jij ziet dan in alles je eetstoornis, al je keuzes bijna in je leven zijn eetstoornis en je wilt er nog het best van maken en dan gaan mensen dit soort opmerkingen maken. Ik weet niet hoe kort te omschrijven.

  3. In mijn geval is/was het meestal:

    "Moet je niet een keer op jezelf gaan wonen?"
    "Ga een baantje gaan zoeken, dat is goed voor je."
    "Ga een opleiding doen."

    Bij alledrie de opmerkingen hebben mensen echt geen idee wat er voor mij bij komt kijken….

  4. Ik wilde ook nog zeggen, dat de blogs het laatste jaar steeds beter tot heel goed worden en ik voor het eerst er echt wat aan heb, jullie zijn toppers.

  5. "Ben jij nu nog steeds in therapie? Wat lang zeg!"
    "Je moet niet nadenken, maar gewoon doen"
    "Waarom ga je niet meer werken? Je hebt zeeën van tijd!"

  6. Zo herkenbaar of zeggen ga toch gewoon meer eten of van wat zie jij er goed uit zeg
    En weten dat dat niet zo is

  7. Ook psychologen hebben wel eens psychische klachten. Wat ik dan wel eens hoor is: “maar gelukkig weet je als psycholoog hoe jet moet oplossen.”
    Geloof me, ook psychologen weten in een emotie zoals angst niet altijd wat te doen. Ook dan is het fijn om even iemand naast je te hebben staan die je begrijpt, met je meedenkt en soms de keuze voor je maakt.

  8. Herkenning alom! erg irritant soms idd

  9. Herkenbaar! En trouwens, "het zit in je hoofd"… eh… zit niet heel onze belevingswereld (alsook die waaruit die opmerking vandaan kwam) in ons hoofd? Je hoofd is zeg maar je hele ‘zijn’ dus het is behoorlijk kortzichtig om te zeggen dat het ‘maar’ in je hoofd zit…

  10. AFHANKELIJK vind ik een lastige/pijnlijke uitspraak van vooral therapeuten.
    Met ptss jeugd waar je duidelijkheid aanmoediging bevestiging of een compliment nodig hebt.

    1. Je bedoelt; dan is je zoveel leed aangedaan bv. en ben je daar nog maar ‘net’ uit verlost en je bouwt op de steun die je hopelijk hebt in betere tijden en als je die dan niet op tijd loslaat of teveel gebruikt van maakt of je niet ‘meteen’ alles in je leven aangaat, wat anderen op jouw leeftijd wellicht wel doen, ben je al snel te ‘afhankelijk’ terwijl jij net een beetje ‘op adem’ aan het komen bent en het je heus wel gaat lukken allemaal maar dat, voorlopig, alleen aanmoedigingen en complimentjes je daarin het meest zouden steunen en de ‘rest’ komt dan allemaal wel.
      Zo ja, goed punt en herkenbaar.

    2. o ja, net zoals ‘slachtofferrol’

      je kan daar nl pas uitkomen als je eerst hebt geleerd en erkend dat je effectief slachtoffer bent geweest in een bepaalde situatie…
      maar dat willen therapeuten al eens graag overslaan

      1. Idd. je hebt helemaal gelijk en zo herkenbaar, ik vind altijd dat de hulpverlener dan in de slachtofferrol zit, want kennelijk heeft ze verder niets te bieden.. dan als ze op ‘die toer’ gaan. You are wise.

  11. Ggz plakt altijd labels, trek je er niets van aan en doe gewoon je werk.

    En ja, dit zei een manager letterlijk tegen me

    1. Auwtsj, ja, ‘doe gewoon’ is (zeker in deze context) net zo pijnlijk als ‘je moet gewoon’. Bah, fijn zo’n manager (not)…

  12. ‘Je moet gewoon …’, dat geldt trouwens niet alleen bij psychische problemen, maar bij elk probleem waar je op vast kunt lopen. ‘Je moet gewoon’, ik vind dat het meest bagatelliserende, lullige begin van een antwoord dat ik maar ken.

    Als het zo simpel was, dan had ik het zelf wel bedacht en dan had ik het ook wel gedaan. Sterker nog, waarschijnlijk volgt er iets op ‘je moet gewoon’ wat ik zelf inderdaad allang heb bedacht en ook al 100 keer geprobeerd.

    Ook heel erg vind ik altijd: ‘ik weet wat helpt want ik ken (of ben) iemand die dat ook heeft gehad.’

    Ben jij mij? Heb jij mijn leven geleid, dezelfde ervaringen opgedaan, hetzelfde karakter en dezelfde mensen om je heen als ik?

    Nee?

    Dan weet je dus ook niet met zoveel stelligheid of wat jou heeft geholpen ook voor mij de oplossing is…

    Luister naar me, praat met me, maar geef me alsjeblieft wel de ruimte om mijn eigen weg te zoeken en mijn eigen fouten te maken…

  13. En dit is dus precies wat de vervangende psychiater bij Ursula/rivierduinen als laatste tegen mijn dochter zei toen we nog 1x voor medicatie terug moesten. Voor t slechte slapen moest ze schaapjes gaan tellen en verder moest ze zich gewoon niet zo druk maken.. van deze opmerkingen heeft ze nu nog last. Bedankt😥

  14. Ja, het zal inderdaad de intonatie wel zijn. Daar kan zeker verschil in zitten. Maar wat ik zei, voor mij maakt het ook verschil wie het zegt. Bij een zere voet vind ik het ook nogal een verschil of een manager zegt dat ik er best gewoon op kan lopen, of dat een dokter dat zegt.

  15. "het zijn maar gedachten"
    Ja, en technisch gezien is het maar een gevoel, die pijn als je probeert te lopen op je gebroken been maar ach, zoals je al probeert te zeggen, moeten we beiden ons er gewoon overheen zetten niet waar?

    1. Heb je het nou tegen mij, Sheila, of begrijp ik dat verkeerd? Zo ja, dan vul je nogal veel in. Te veel. Als een dokter tegen mij zegt dat mijn gebroken been voldoende genezen is om op te lopen, ook al doet het nog pijn, dan vind ik dat bemoedigend. Ik mag vertrouwen hebben, ik ben op de goede weg, het komt wel goed.

      Dat is wat ik geschreven heb en dat is ook wat ik bedoel.

      Verder stelde ik de vraag, omdat ik ook écht niet begrijp wat er in de geschetste context zo vreselijk is aan die opmerking dat moeder en dochter er kennelijk nog langdurig last van hebben. Dat bedoel ik niet onvriendelijk of bagatelliserend, ik ben er oprecht benieuwd naar. Wat hadden jullie dan wel willen horen? Wat was wel helpend geweest?

      Maar misschien begrijp ik je verkeerd en was je bericht geen reactie op wat ik daarboven schreef. In dat geval bied ik excuses aan voor het misverstand.

      1. Je vult teveel in… Ik had niet eens door de commentaren gelezen, ik reageerde op het gehele artikel, niet op jou.

      2. Ah, na het lezen van alle comments begrijp ik dat je dacht dat mijn reactie op jou sloeg; nogmaals, ik had niet eens door de reacties hiervoor gelezen! Zo zie je maar weer. Overigens ben ik het met je eens en stel ik me dezelfde vraag als jij stelde, zonder de situatie van moeder & dochter te bagatelliseren.

  16. Bedankt voor je reactie Sheila, duidelijk. En inderdaad: zo zie je maar weer. 🙂

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *