Omgaan met groepsdruk

Iedereen krijgt weleens te maken met groepsdruk. Je wil er graag bijhoren, je bent bang om nee te zeggen of je denkt dat anderen je stom vinden als je ergens niet aan meedoet. De druk die je kan ervaren om niet buiten de groep te vallen kan soms erg groot zijn. Zo groot zelfs, dat je dingen gaat doen die helemaal niet bij jou passen, of die je helemaal niet wil doen, alleen maar vanwege die groepsdruk. Het is daarom belangrijk om in te zien wat groepsdruk met jou doet en hoe je hiermee om kunt gaan.

Bron

Wat is groepsdruk dan eigenlijk? Mensen hebben allemaal de basisbehoefte om ergens bij te horen. Je wilt bijvoorbeeld heel graag bij dat ene groepje vriendinnen op school horen. Zij staan in de pauze allemaal op het schoolplein te roken. Wanneer je al je moed bij elkaar hebt geraapt en bij dit groepje gaat staan, biedt één van de meiden je een sigaret aan. Wat doe je dan? Misschien zou je in eerste instantie wel bedanken voor die sigaret en zeggen dat je niet rookt. Maar dan blijven ze aandringen en zeggen ze dat je het gewoon moet proberen. Ze vinden het flauw dat je het niet durft en noemen je een watje. Durf je dan nog steeds nee te zeggen tegen dat groepje meiden waar jij zo graag bij wilt horen?

Niet alleen op school, maar ook op de werkvloer kan je groepsdruk ervaren. Stel je voor dat al jouw collega’s in hippe en dure merkkleding naar het werk komen. Jij hebt daar geen geld voor, of misschien heb jij daar wel helemaal geen interesse in. Toch kan je dan het idee gaan krijgen dat jij met je merkloze T-shirt behoorlijk buiten de boot valt. Het kan dan nog best moeilijk zijn om gewoon bij jezelf te blijven, en om de volgende keer dat jij in de stad loopt niet toch eens tussen de wat duurdere (merk)kleding gaan kijken.

Nee zeggen
De beste manier om met groepsdruk om te gaan is door gewoon ‘nee’ te zeggen. Maar dat is niet altijd zo makkelijk. Uit angst, onzekerheid of schuldgevoel zeg je misschien toch weleens ‘ja’, terwijl je dat eigenlijk helmaal niet wil. Wanneer het je dan toch lukt om nee te zeggen dan komt er misschien gelijk een reden of excuus achteraan. Nee ik ga niet mee naar de stad, ik voel me niet zo lekker. Of nee ik kan vanmiddag niet afspreken want ik heb al een andere afspraak. Je hoeft helemaal geen excuus te verzinnen om nee te zeggen. Als je dat doet dan wring je je onnodig in allerlei bochten, en je leert jezelf aan dat je jouw eigen mening niet serieus kan nemen. Als je ergens geen zin in hebt, om wat voor reden dan ook, dan mag je dat gewoon zeggen.

Ga er luchtig mee om/maak een grapje
Je hoeft niet overal een heel serieus antwoord op te geven. Misschien vind je het wel makkelijker om een verzoek af te wijzen door er een grapje over te maken, of door een luchtig antwoord te geven. Stel je nog even het voorbeeld voor uit de inleiding. Je staat op het schoolplein met dat groepje mensen waar jij heel graag bevriend mee wil raken en zij bieden je een sigaret aan. Je kan hier heel serieus op ingaan en zeggen: “Ik vind het heel lief van je dat je het aanbied, maar ik ga geen sigaret roken. Ik ben bang dat ik verslaafd zal raken en bovendien is het heel ongezond. Mijn oma is vorig jaar overleden aan longkanker en ik wil dat zelf liever niet meemaken.” Met dat antwoord is natuurlijk helemaal niks mis. Maar als je het moeilijk vindt om hier zo op in te gaan dan kan je ook kijken of je er een grapje over kunt maken, of er gewoon lekker luchtig mee om kunt gaan. Je kan bijvoorbeeld ook zeggen: “Nee dank je, ik heb geen zin om de volgende les naar rook te stinken.” Je hoeft echt niet meteen met een uitgebreid onderbouwde uitleg te komen waarom je nee zegt, gewoon ‘nee’ is al voldoende.

Denk na over de gevolgen
Het nadenken over de gevolgen kan twee kanten hebben. Aan de ene kant kan je bang zijn voor de gevolgen als je ‘nee’ zegt. Zullen ze me dan niet stom vinden? Vinden ze het flauw? Worden ze dan misschien boos op mij? Dat kan allemaal gebeuren. Maar als dat zo is, laat het dan lekker gebeuren. Jij hebt voor jezelf een goede reden om nee te zeggen. Het is jouw leven, jouw mening, jouw keuze. Dus wiens probleem is het nou helemaal als een ‘nee’ ervoor zorgt dat anderen boos worden? Niet die van jou, toch?

Aan de andere kant kan het ook goed zijn om eens stil te staan bij de gevolgen als je wel mee zou gaan in die groepsdruk. Wat zou er gebeuren als jij toch iets gaat doen waar je in eerste instantie helemaal niet achterstaat. Er is vast een reden waarom jij hier niet achterstaat. Je wil die sigaret niet aannemen omdat het ongezond is, omdat je er verslaafd aan kunt raken. Je wil die merkkleding niet kopen omdat je daar echt het geld niet voor hebt, of in ieder geval niet voor over hebt. Je wil niet afspreken omdat je een hele hectische week hebt en nu toch echt even behoefte hebt aan wat tijd voor jezelf. Die redenen heb je niet voor niks! Als je het moeilijk vindt om tegen die groepsdruk in te gaan, bedenk jezelf dan eens waarom je het niet wil. Vaak zul je zien dat je er hele goede redenen voor hebt. Luister daar dan ook naar en laat je niet overhalen tot iets waar jij niet achterstaat.

Niemand kan jou minderwaardig laten voelen zonder jouw toestemming

Denk daar eens goed over na. Er zullen altijd mensen zijn die het stom vinden wat jij doet. Het maakt helemaal niet uit welke keuze je maakt, er zullen altijd mensen zijn die het afkeuren. Het belangrijkste is dat JIJ achter jouw keuze staat. Uiteindelijk is het jouw leven en daarin moet je doen wat jij het prettigst vindt. Je hoeft niet te doen wat (zogenaamde) vrienden vinden dat je moet doen alleen zodat je je belangrijk of gewaardeerd kan voelen. Als dat de voorwaarde is om bij een bepaalde groep mensen te horen dan zijn die mensen het helemaal niet waard. Echte vrienden zullen je accepteren om de keuzes die jij maakt. Doe dus alleen dingen waarvan jij denkt dat ze goed zijn en die jou je goed laten voelen over jezelf. Wat anderen daarvan vinden doet er niet toe.

Zoek mensen op bij wie je jezelf kan zijn
Zoals hierboven al staat: echte vrienden zullen je accepteren om wie jij bent. Als jij dingen moet doen waar jij niet achterstaat of die niet bij jou passen om erbij te horen, vraag je dan eens af of je wel bij die mensen wil horen. Wil je leven naar de behoeften en eisen van anderen? Of wil je gewoon jezelf kunnen zijn, doen waar jij je goed bij voelt en wat jou gelukkig maakt? Waarschijnlijk zal iedereen voor dat laatste kiezen. Zoek dus ook mensen op die hier hetzelfde over denken en die jou gewoon in je waarde laten.

Ervaar jij weleens groepsdruk?
Hoe ga jij daarmee om?