Je ouders kies je niet zelf uit. Wanneer je geen fijne relatie met je ouders hebt, kan dat heel overheersend zijn in je leven. Misschien dat het zelfs wel onhaalbaar of onmogelijk voelt om hier verandering in te brengen. Wat kun je hier zelf aan doen? Vandaag wil ik specifiek ingaan op het krijgen van kritiek en het moeten voldoen aan onrealistische normen van je ouders. Hoe ontstaan deze normen? Hoe bewapen je je hiertegen?
Het gevoel nooit goed genoeg te zijn. Blijven streven voor het beste, ook al is het niet of amper haalbaar. Misschien herken je dit wel. Ik vond dit zelf altijd moeilijk. Aan de ene kant stimuleerde mij dit om het beste uit mezelf te halen, maar aan de andere kant werd ik er juist ook verdrietig van. Mijn harde werk werd niet gezien en het was nooit goed genoeg.
Goedkeuring
De drang naar goedkeuring is mens-eigen. Je wilt bevestiging. ‘Bewijs’ dat je goed bezig bent. We zoeken massaal naar bevestiging. De likes op Instagram, het getal op de weegschaal. Het is verweven in ons ‘zijn’. Het zoeken naar deze bevestiging is niet per defitinie slecht. Horen dat je iets goed doet, is fijn. Streven naar meer, vooruitgang. Maar soms kun je hier wel afhankelijk van worden, waardoor je eigenlijk juist stil gaat staan en alleen beweegt op commando.
Laatst hoorde ik in een podcast voor het eerst de term ‘tigerparents’. Vaak worden hier ouders mee bedoeld die er een strikt regiem op nahouden. Zij hebben een duidelijk beeld waaraan hun kinderen moeten voldoen. Of dit nu gaat om carrière of hobby’s; alles wordt bepaald. Ik moet hieraan denken omdat in deze specifieke podcast het meisje in kwestie ten onder ging aan deze rigide manier van ouderschap. Zij bewoog op commando, deed wat ze moest doen, maar ging ondertussen gebukt onder de hoge eisen en kritiek die ze dagelijks kreeg van haar ouders. Want ook al deed ze precies wat er van haar werd gevraagd, het was nooit goed genoeg.
Ook al ben ik niet opgegroeid met ‘tiger parents’, wel had mijn vader een heel duidelijk idee van het beeld dat hij wilde uitdragen naar de buitenwereld. We moesten het perfecte gezin zijn, ook al was het schijn. Want over zijn alcoholmisbruik en agressieve aard werd nooit gesproken.
Blijven hangen in ouder-kindpatronen
Kinderen hebben het vermogen om uit hun pure kracht te handelen. Ze willen doen wat het juiste is, wat goed is. Kinderen hebben niet altijd het vermogen om hun grenzen aan te voelen en zijn hierdoor geneigd hier overheen te gaan. Omdat de drang naar goedkeuring zo aanwezig kan zijn, zo groots kan voelen. Het kan zelfs zo zijn dat de rollen die tijdens het opgroeien gehandhaafd werden, meegroeien. Zelfs als deze niet meer passend bij de situatie zijn. Wat er dan gebeurt, is dat wanneer je je ouderlijk huis binnenstapt, je terug de tijd ingaat. Dat, ook al heb je een stabiel leven, een goede baan en een fijne relatie, de gedachte ‘ik ben niet goed genoeg’ de boventoon voert.
Dit zie je ook vaak bij kinderen die leiden aan een vorm van parentificatie. Dit betekent dat een kind veel te vroeg de rol van volwassene op zich neemt. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer er een ouder mist, een kind verwaarloosd is of het kind op een andere manier geforceerd wordt die volwassenenrol nemen. Ook als een ouder chronisch ziek is, kan parentificatie ontstaan. Een ander voorbeeld van parentificatie is wanneer een kind de rol van van bemiddelaar (bij scheidingen of veel ruzies), adviseur of trooster op zich neemt. Een inhoudelijk enorm zware rol die ook veel (ongewenste) verantwoordelijkheid mee kan brengen.
Wat vooral kenmerkend is voor ongezonde of soms zelfs destructieve ouder-kindpatronen op latere leeftijd, is dat deze relaties per definitie ongelijkwaardig zijn. De ouder in kwestie vindt het vaak lastig om het kind, dat dan al volwassen is, te erkennen als volwassene en zal het blijven behandelen alsof het een kind is. Dit kan voor het kind voor veel onmacht en frustratie zorgen en kan er zelfs voor zorgen dat de drang naar goedkeuring nog meer aanwezig wordt.
Wat kun je nu zelf al doen?
- Accepteer. Mijn vader is een heel ander persoon dan ik. Gelukkig maar. Maar hierdoor hebben we wel andere ideeën en denkwijzen. Ik vond het vroeger heel moeilijk om mezelf niet aan te passen aan zijn wensen, maar uiteindelijk leerde ik dat we anders zijn en dat dat ook prima is. Natuurlijk is het frustrerend wanneer jouw ouders bepaalde verwachtingen hebben van jou, maar ik probeer me dan ook te bedenken dat het niet mijn zaak is om dat op te lossen.
- Neem afstand. Dit is een heel lastig punt. Zeker als de relatie met je ouders eigenlijk verder goed is, kan het misschien zelfs ‘overdreven’ voelen om die afstand te nemen. Toch betekent het nemen van afstand niet per definitie dat het een verloren zaak is. Soms kan een tijdelijke afstand ook voor verfrissing en nieuwe ingevingen zorgen. Hoe dit er uitziet, kan ook voor iedereen verschillen. Dat kan echt een pauze in het contact betekenen, maar ook wat minder vaak bellen kan hier al een voorbeeld van zijn. Het is vooral belangrijk om echt jezelf te ontdekken, zonder de ideeën die jouw ouders van jou hebben. Dat je echt bij jezelf na kunt gaan wie jij bent, wat jij wilt en welke doelen jij hebt. Waar jij voor wilt gaan, waar jij voor staat en hoe dit vorm kan krijgen.
- Vraag om hulp. Het loskomen van die vastgeroeste patronen is niet makkelijk. Bij sommige mensen gaat die overgang heel natuurlijk, maar lang niet bij iedereen. Misschien dat je bij je ouders de veiligheid voelt om hierover te praten. Mocht dit niet goed lukken en je wilt hier hulp bij; systeemtherapeuten kunnen hier bijvoorbeeld een grote rol in spelen. Zij zijn getraind om gezinspatronen te ontdekken en hier, gezamelijk met het gezin, over in gesprek te gaan.
Als jij jezelf hierin herkent, dan hoop ik dat je weet dat jij jouw eigen versie van jezelf mag zijn, hoe dit er ook uit mag zien. En dat je de kracht kunt vinden om hulp te vragen waar nodig.
Wil je hierover doorpraten? Dat kan onder deze blog. Op ons forum is hier ook anoniem de ruimte voor.
♥
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie