Verlies is iets wat we niet kunnen voorkomen en vroeg of laat allemaal mee zullen maken in ons leven. Sterker nog, waarschijnlijk heb je al wel eens een vorm van verlies meegemaakt. Het is namelijk iets wat in allerlei vormen terug komt. Wanneer je een keuze maakt, verlies je ook iets.. Maar je kunt ook denken aan een relatie die uitgaat, het verliezen van een dierbare door bijvoorbeeld overlijden maar ook het verliezen van je eetstoornis, omdat je kiest voor een ander en gelukkiger leven. Deze blog gaat over verlies.. over verschillende vormen van verlies, uit wat voor fases de verwerking bestaat, hoe je hier mee om kunt gaan en mijn eigen ervaringen.
Verlies van een dierbare
Het grootste verlies wat ik heb moeten meemaken, is het verlies van mijn moeder. Ik was 21 jaar toen mijn moeder de diagnose kanker kreeg. Ondanks het enorme verdriet en de pijn die dit bracht in ons gezin, stonden we er positief tegenover en heb ik nooit gedacht aan het ergste scenario. Toch verloor ik nog geen jaar later mijn moeder. Ik had nooit verwacht dat ik mijn moeder zo vroeg in mijn leven al zou moeten missen. Dit betekende dat wij door moesten zonder haar fysieke aanwezigheid in ons leven. Omgaan met het verlies dus. Ondanks dat er al heel veel geschreven is over het onderwerp verlies en rouwverwerking, is het ook echt iets wat iedereen op zijn of haar eigen manier doet. Al eerder schreef ik een blog met wat ik geleerd heb van het verliezen van mijn moeder. Het verlies van een dierbare door overlijden is misschien wel de meest pijnlijke en in ieder geval de meest definitieve vorm van verlies.
Het verlies van een dierbare kan echter ook een andere oorzaak hebben, bijvoorbeeld een scheiding, relatiebreuk, emigratie of het einde van een vriendschap. Qua gevoel kan dit variëren in ernst maar het is ook een vorm van verlies waar rouwverwerking bij komt kijken. Wanneer je bijvoorbeeld al jaren samen bent met een partner waar jij de rest van je leven mee wilt delen en deze persoon besluit de relatie te beëindigen, kan dit enorme impact hebben op jou, jouw leven en toekomstbeeld.
Het verliezen van een dierbare is iets wat vaak je hele leven op z’n kop zet. Dit hoef je niet in één keer om te buigen. Ik heb gemerkt dat tijd heel veel doet. Soms hoef je niks te doen en gebeurt er al een groot deel vanzelf, alleen maar omdat de tijd doorgaat. Verder is het belangrijk om het echt te doen op de manier waarop jij dat wilt en wat op dat moment goed voelt. Mijn vader, zus en ik gingen er allemaal op onze eigen manier mee om. Dat mag ook! Je kunt ook zelf op het ene moment heel veel behoefte hebben aan iets en het andere moment juist helemaal niet. Ook dat is niet gek. Praat er over wanneer je er over wilt praten, huil wanneer je voelt dat dat is wat je moet doen, zoek afleiding en dat alles op jouw eigen tempo. Lees ook dit eens over dit onderwerp.
Verlies als gevolg van een keuze
Verlies hangt ook samen met het maken van keuzes. En eigenlijk maken wij voortdurend keuzes. Denk alleen al aan dat moment dat je in een restaurant zit en iets moet kiezen van de kaart. Door het ene te kiezen, sluit je het andere uit. Wanneer je in een relatie crisis zit, kom je ook weleens voor een keuze te staan. Je kunt er voor kiezen je relatie voort te zetten of deze te beëindigen. Wanneer je er voor kiest je relatie te beëindigen, is het duidelijk wat je gaat verliezen maar wanneer je kiest om je relatie voort te zetten, verlies je ook de mogelijkheid op een leven als vrijgezel en het misschien wel vrijere leven. Al met al hangt het maken van keuzes dus samen met verlies en hoe groot of klein het ook is, het is belangrijk hier oog voor te hebben en aandacht aan te besteden.
Verlies van je eetstoornis
Wanneer je een eetstoornis hebt en je weerstand voelt als het gaat om genezen, kan het heel goed zijn dat je bang bent de eetstoornis te verliezen. Soms is in iets destructiefs blijven hangen veilig en is dit acceptabel omdat je niet kent wat je er voor in de plaats krijgt. Je weet, beseft of voelt nog niet wat je er mee wint als je het loslaat. Je verliest misschien je hou vast en de manier waarop je met problemen omgaat, althans, de manier waarop je andere problemen weg stopt, en dat kan heel eng zijn. Wat je er mee wint is de kans op een gelukkig leven, een gezond lichaam en de mogelijkheid om jezelf opnieuw te ontdekken. Wat je er verder mee wint is voor iedereen anders en is niet echt te voorspellen, maar ik heb nog van niemand die een eetstoornis heeft gehad gehoord dat het leven toen beter was. Ondanks dat je niet precies weet hoe je leven er zonder eetstoornis uit ziet, denk ik wel dat het belangrijk is om op een positieve manier vooruit te kijken. Dit kun je ten eerste doen door er vanuit te gaan dat het leven zonder eetstoornis echt beter is. Verder kun je gaan kijken naar alle dingen die je nu niet kan doen nu je een eetstoornis hebt, en die waarschijnlijk wel weer mogelijk worden als dat niet meer zo is. Dit kunnen dingen zijn als het oppakken van school, meer gaan werken, een sport of hobby gaan doen, reizen, genieten van lekker eten, etc. Kijken naar de toekomst en alle mogelijkheden die voor jou klaarliggen als je genezen bent is belangrijk, maar je mag ook aandacht besteden aan het verlies. Dat helpt je uiteindelijk ook bij het verwerken en kunnen loslaten.
Lees ook eens deze blogs over afscheid van therapie, het afscheid nemen van je lichaam, het missen van je eetstoornis en een blog over of je wel beter wilt worden.
Fasen van verlies en rouwverwerking
Wat de oorzaak van verlies ook is, het kan zijn dat je in fases van rouw en verliesverwerking komt. Dit proces gebeurt vaak aan de hand van een aantal stappen.
1. Het erkennen van verlies
Wanneer je iets of iemand verliest, kan dit als een ontzettende klap binnenkomen. Het kan heel onwerkelijk zijn en tegelijkertijd kan je het gevoel hebben dat de grond onder je voeten wegzakt. Het niet kunnen of willen geloven zorgt er ook vaak voor dat we proberen weg te drukken dat dit verlies er is. We gaan stug door met ons leven en laten onze gevoelens niet toe. We erkennen niet dat dit verlies er is. Wanneer je het verlies erkent, dan is het er ook en dat kan ontzettend moeilijk zijn. Het lijkt dan makkelijker om het gewoon te ontkennen want dan is het niet echt… want we willen datgene of diegene vaak helemaal niet verliezen en die pijn en leegte niet voelen.
2. Het toelaten van de pijn en het verdriet
Het erkennen van het verlies is essentieel voor de verwerking en het kunnen toelaten van gevoelens als pijn en verdriet. De angst voor alle gevoelens die dit met zich mee zal brengen kan enorm beangstigend zijn. Toch is het iets waar je niet omheen kunt. Je moet er doorheen en het is niet alleen maar eng en heel vervelend. Het toelaten van emoties kan namelijk ook heel bevrijdend zijn en ergens ook goed voelen. Het kan opluchten en goed voelen om jezelf dit toe te staan. Na een flinke huilbui kun je soms dingen net weer even wat beter in perspectief plaatsen, het kan enorm opluchten en weer wat energie geven. Daarnaast kan het toelaten van emoties je ook helpen om steun te vragen in je omgeving en om aan anderen uit te leggen hoe je je echt voelt.
Overweldigende emoties
Natuurlijk kunnen emoties en gevoelens je overvallen wanneer je ze gaat toelaten, maar ik heb ook gemerkt dat je soms ook momenten kan hebben waarop je ze wel een beetje kunt managen. Ik had bijvoorbeeld verwacht dat ik volledig in zou storten na het verlies van mijn moeder en zeker als ik mijn emoties en gevoelens toe zou laten. Toen ik er eenmaal midden in zat, waren er echt wel momenten dat het mij enorm overviel en dat ik mijn emoties niet altijd in de hand had, maar er waren ook momenten dat ik het wel kon managen. Ik wist dat ik bepaalde gedachten en beelden in mijn hoofd nog niet zo goed aan kon en dat ik daar nu niet mee bezig wilde zijn. Ik drukte ze niet direct weg, maar erkende dat ze er waren en dat dat dingen waren die later wel aan bod zouden komen. Hierdoor kon ik er zelf voor kiezen wat ik op dat moment wel of niet kon verdragen. Dit was iets heel moois en fijns waarvan ik niet wist dat ik dat kon.
3. Verwerking van verlies
Wanneer je emoties echt toelaat en het er laat zijn zonder dat je er altijd direct iets mee doet, kun je het verlies gaan verwerken. Hoe dit er uit ziet en hoelang dit duurt is bij iedereen anders. Het is belangrijk dat je dat weet en dat jij dat op je eigen manier mag doen en in je eigen tempo. Zolang jij lief bent voor jezelf en aan jezelf denkt, is er geen goed of fout.
4. Het loslaten van de pijn en het verdriet
Wanneer je het aan het verwerken bent, zul je merken dat je het op gegeven moment een plekje kunt geven. Dit betekent niet altijd dat de pijn of het verdriet perse minder wordt (al is dat in veel gevallen wel zo), maar wel dat je er op een andere manier mee om kunt gaan.
Wat is jouw tip om om te gaan met verlies?
Geef een reactie