Vanavond moet ik naar een verjaardag van mijn beste vriendin. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik zie er als een berg tegenop. Er komen allemaal mensen die ik niet ken. Die gedachte maakt me bang. Wat als ze iets aan me zullen vragen en ik daar geen antwoord op weet? Of wat nou als juist niemand tegen mij wil praten en ik daar maar alleen sta? Wat zullen ze wel niet van mij vinden? Ik voel me zo ongemakkelijk bij onbekenden…
Een vriendin van mij vroeg me een keer mee naar een festival. Zij bezoekt regelmatig festivals met andere vrienden en ze is er altijd heel enthousiast over. Dat wilde ik ook wel een keer meemaken! Ze vertelde dat we met een grote groep uit ons dorp zouden gaan. Meteen daalde mijn enthousiasme. Wat nou als die mensen niet tegen mij zouden willen praten? Die vriendin kende al die mensen wel. Ze legt makkelijk contact en praat met iedereen. Ik voel me vaak zo’n aanhangsel. Ik leg niet zo makkelijk contact. Ik durf niet met iedereen te praten. Ik heb helemaal geen zin meer in dat festival.
Ik ben bang dat andere mensen iets over mij zullen vinden. Ik wil graag geaccepteerd worden, maar ik ben bang dat ik dat bij voorbaat al niet word. Ik ben bang dat mensen mij stom en saai vinden. Tegelijkertijd vind ik het ook weer stom van mezelf dat ik niks durf te zeggen, want dan zullen ze me vast al helemaal raar en saai vinden. Ik word er zo gek van.
Mensen met een sociale fobie voelen zich ongemakkelijk als ze zich geobserveerd voelen. Je ervaart vaak een angst voor een sociale situatie die in werkelijkheid helemaal niet zo bedreigend is. Bijvoorbeeld op een verjaardag, in een klas of op een feest. Je bent dan bang om af te gaan of bekeken te worden. Deze angst kan je hele leven achtervolgen, want je wordt een ster in het verbergen hiervan. Ik vermijd veel sociale situaties. Deze situaties rationaliseren is makkelijk. Ik zeg gewoon dat ik niet van feestjes houd of dat spreken in het openbaar niet zo mijn ding is.
Ik weet dat het alleen maar erger wordt als ik zulke situaties blijf vermijden. Als ik eenmaal een verjaardag heb afgezegd, dan geeft mij dat op dat moment wel enorm veel rust. Maar zodra de volgende spannende, sociale situatie er weer aankomt, raak ik weer lichtelijk in paniek. Ik wil wel graag naar die verjaardag of naar dat feestje, maar ik durf het gewoon echt niet. De drempel om deze keer wel gewoon te gaan, wordt alleen maar hoger. Dus zeg ik de afspraak maar weer af, want dat geeft mij tijdelijke rust.
Vriendinnen van mij kunnen zich nooit zo goed in mij verplaatsen. ‘Doe niet zo moeilijk,’ zeggen ze dan. ‘Mensen zullen je echt niet stom ofzo vinden hoor. Je moet gewoon gezellig mee kletsen.’ Ja, dat is voor mij makkelijker gezegd dan gedaan. Ik weet wel dat ik niet zo moeilijk moet doen en dat mijn angst niet terecht is, maar toch heb ik het gevoel dat ik er niks aan kan doen. Ik voel me onbegrepen. Ik heb ook het idee dat het inderdaad makkelijker is als je er gewoon goed uitziet. Mensen praten dan toch sneller tegen je. Ik vind mezelf niet leuk of mooi dus ik heb ook het idee dat mensen alleen daarom al niet met mij willen praten en een negatieve mening hebben.
Mensen die mij kennen, weten hoe ik ben. Ik voel me bij deze mensen op mijn gemak en kan mezelf zijn. Natuurlijk waren dat voor mij eerst ook onbekenden, maar ik heb hen ontmoet op een plek waar het niet zo druk was en waar ik minder het gevoel had dat er heel veel ogen op mij gericht zouden zijn. Voor mij zijn zulke situaties veel prettiger dan drukke situaties met veel mensen.
Een sociale fobie kan dus heel kwellend zijn voor iemand. Er zit een hoop verborgen leed achter. Ik voelde me bijvoorbeeld vaak eenzaam, omdat voor mijn gevoel iedereen om mij heen leuke dingen met elkaar deed, behalve ik. Op school voelde ik me altijd het buitenbeentje. Ik hield mijn wereldje heel klein, omdat dat veilig was. Tegelijkertijd baalde ik gigantisch van mezelf waardoor mijn gevoel van eigenwaarde nog slechter werd.
Contact met anderen en je daar vrij in voelen en bewegen, lijkt misschien heel vanzelfsprekend, maar dat is het voor veel mensen niet. Ik ben hier niet de enige in. De meeste mensen leren van jongs af aan al hoe zij contact met andere mensen kunnen maken. Ouders spelen hier een belangrijke rol in. Zijn zij sociale mensen en word je als kind al veel geconfronteerd met vreemden, dan zal het je makkelijker afgaan in je volwassen leven.
Helaas heb ik dat geluk niet zo gehad waardoor ik nooit echt op een natuurlijke manier dit heb kunnen leren. Ik heb hulp gezocht bij het om leren gaan met mijn sociale fobie. Ik krijg nu cognitieve gedragstherapie. Verder zal ik mezelf vooral moeten trainen. Dat betekent juist doen wat ik eng vind en op die manier mijn angsten aangaan. Alleen dan kom ik erachter dat mijn angsten vaak echt niet terecht zijn. Het is niet makkelijk, maar langzaam gaat het wel iets beter.
Wat helpt jou bij deze angst?
Fotografie: Romain Toornier
Geef een reactie