Het boeken van de tickets zorgt al bijna voor een paniekaanval en toch wil ik gaan. Ik wil me verzetten tegen die angst, ik wil niet dat het een eigen leven gaat leiden waardoor ik niks meer durf. Ik wil niet blijven vermijden terwijl ik het wel hartstikke eng vind om naar een andere plek in de wereld te vliegen. Ik blijf het allerliefste thuis, op mijn eigen vertrouwde plek. De plek die ik ken en waarbij ik nog enigszins het gevoel heb controle te hebben. Wat moet ik verwachten van die andere, voor mij nog onbekende plek? Ik kan niet zomaar vluchten, ik kan niet zomaar naar huis. Ondanks het feit dat ik al misselijk word van het idee en ik geen idee heb hoe ik dit moet gaan aanpakken, druk ik op ‘bevestigen’ en zijn de tickets geboekt. Ik kan niet meer terug..
Ik ga naar New York en ik vind het fantastisch. Ik heb daar altijd al een keer heen willen gaan maar nu gaat het echt gebeuren. Tegelijkertijd vind ik het dood eng. Ik heb me geregeld afgevraagd of dit de goede keuze was geweest. New York is nou niet echt de meest rustige stad waarin je tot rust kan komen na een zoveelste paniekaanval. Daarnaast was het ook een last-minute plan. We vertrokken namelijk bij het boeken de de tickets al over twee weken. Door de onregelmatige baan van mijn vriend kunnen we lang niet altijd op vakantie en weten we het vaak maar kort van tevoren. Normaal gesproken wil ik altijd alles tot in de puntjes voorbereid hebben, maar misschien is het in dit geval wel beter zo.
Ik heb hierdoor minder tijd en ruimte om me druk te maken want ik denk dat dat wel zou gebeuren als ik er maanden naar ‘uit zou kunnen kijken’. Ik denk dat ik er op dit moment in mijn leven nooit helemaal klaar voor geweest zou zijn en dat het een kwestie is van gewoon in het diepe moeten springen. Dood eng, maar ik hoop wel dat het zorgt voor een onvergetelijke vakantie en misschien ook wel stapjes in het herstelproces van mijn angststoornis. Toch was ook twee weken genoeg om mijzelf helemaal gek te maken, allerlei doemscenario’s te bedenken en enorm veel spijt te hebben van mijn keuze. Als ik alleen was gegaan, had ik misschien wel alles afgeblazen. Zonde van het geld, maar dan hoefde ik me in ieder geval niet zo vreselijk te voelen. Mijn vriend was uiteindelijk de reden waarom ik toch ben gegaan. Ik zou niet om kunnen gaan met het enorme schuldgevoel wat ik zou hebben als ik nu alsnog zou afhaken. Hij keek hier (ook) naar uit, heeft er veel geld voor betaald en dit is een kans die we gewoon moesten grijpen.
Op sommige momenten had ik wel wat meer moed en vertrouwen. Ik kon in ieder geval ontzettend trots op mijzelf zijn dat ik deze stap nam en hierdoor vocht tegen mijn angst. Op andere momenten greep het me naar de keel en vond ik het doodeng. Ik probeerde me er zo goed mogelijk op voor te bereiden maar hoe doe je dat, als je niet weet wanneer de angst toeslaat en ook niet echt weet wat je moet verwachten? Ik had medicijnen om rustig te worden die ik inpakte, fijne muziek om te ontspannen en verder heb ik lange gesprekken hierover gevoerd met mijn vriend. Het gaf mij rust om van te voren te bespreken wat ik nodig had in bepaalde situaties en hoe hij mij het beste kon ondersteunen en helpen.
Drie uur voordat onze vlucht naar Amerika vertrok namen we op Schiphol afscheid van mijn ouders. Ons avontuur ging beginnen en zo voelde het voor mij ook echt. Het was een enorme stap in het donker. We liepen door de douane en daar stond ik dan, met mijn vriend samen met onze koffers. Naast de ingepakte koffer met kleding en andere dingen, nam ik nog meer bagage mee. Mijn eigen persoonlijke bagage van problemen, onzekerheden en angsten. Dit is natuurlijk niet alleen het geval bij een angststoornis, maar bij meer psychische stoornissen. Ik was bang voor paniekaanvallen, voor wat er zou gebeuren, voor angst met alle lichamelijke klachten die ik daarbij kreeg terwijl iemand met een eetstoornis misschien bang is voor het onbekende eten in een ander land, de dagen op het strand in bikini, een andere dagstructuur en eetpatroon en verwachtingen van andere mensen.
Als je psychische problemen hebt, kun je om verschillende redenen enorm opzien tegen de vakantie. Terwijl het iets is wat leuk ‘hoort’ te zijn, kan het aanvoelen als iets wat enorm zwaar is en veel energie vraagt. Misschien sla je wel liever een jaartje over en ben je bang dat je je alleen maar slechter gaat voelen of ben je er nog niet aan toe. Ik heb deze keuze gemaakt omdat ik tegen de angst in wilde gaan en wilde zien wat dat mij opleverde, maar ik heb jaren ervoor er ook voor gekozen het over te slaan omdat ik het echt niet zag zitten en het niet voor me zag. Dat was een enorme teleurstelling, maar het lukte niet. Achteraf ben ik blij dat ik mezelf ook dat heb toegestaan en dat er voor alles wel een moment komt dat het wel kan.
Mijn reis naar New York was geweldig en tegelijkertijd ook heel moeilijk. We hebben enorm veel gedaan en gezien en ik heb mezelf echt bewezen dat ik veel sterker ben dan ik ooit had gedacht. Het heeft me vertrouwen gegeven in mijzelf en mijn eigen kracht. Tegelijkertijd verliep het niet vlekkeloos. Ik heb me ook een aantal dagen heel slecht gevoeld. Sterker nog: ik ben een keer zo van slag geweest, zo bang en de ene paniekaanval volgde de andere op. Ik ben uit paniek bijna in elkaar gestort en werd extreem misselijk. We zijn naar ons appartement gegaan en ik heb de rest van de dag alleen maar gehuild. Het voelde als falen en ik had een groot schuldgevoel naar mijn vriend toe. Het voelde vreselijk. Ik ben toen ook een aantal dagen niet weggeweest omdat het gewoon niet ging. Ik heb veel gebeld met mijn moeder in Nederland en dit gaf wel wat steun.
Gelukkig wilde mijn vriend ook wel even alleen op pad, waardoor hij niet door mij ook de hele dag binnen zat. Ik heb meer geleerd over mijzelf en hoe ik met mijn angst omga en ook heb ik ingezien dat niet direct mijn hele vakantie verpest is op het moment dat het een gedeelte van de tijd niet zo goed gaat. Ik heb er een geweldige nieuwe ervaring bij, het is een wereldstad. Ik heb er ontzettend veel gezien en gedaan en een fijne tijd gehad samen met mijn vriend ondanks dat het niet alleen maar moeilijker was en ik sterker heb moeten zijn dan ooit.
Mijn tip voor jullie is om hierin heel dicht bij jezelf te blijven. Praat over wat je lastig vindt in de overweging om op vakantie te gaan terwijl je psychische problemen hebt en bedenk wat jij nodig hebt om dit avontuur aan te gaan. Hier kun je in de voorbereiding soms al rekening mee houden. Daarnaast kan het helpen om dingen uit Nederland mee te nemen waar jij steun aan hebt zoals een dagboek om in te schrijven, bepaalde muziek, medicatie die je nodig hebt, een knuffel, etc.
“Mijn eetstoornis wilde helemaal niet op vakantie. Die wilde veilig en vertrouwd thuis blijven zodat ik iedere ochtend mijn veilige Optimel ontbijtje kon nemen, exact de hoeveelheid bewegen die ik de dag ervoor had bewogen óf net iets meer en de volgende ochtend mezelf wegen. Op vakantie kon ik geen Optimel eten, kon ik mezelf niet wegen én wist ik niet hoeveel ik zou kunnen bewegen. Doodeng vond ik het! Misschien zou ik op vakantie wel kilo’s aankomen. Ik voelde me nu al dik en lui en ik lag nog niet eens op het strand. De paniek sloeg toe en ik wenste dat ik thuis mocht blijven….” – Rianne (17) met anorexia.
Verder heb ik gemerkt dat het belangrijk is jezelf niet voor te houden dat het een perfecte vakantie moet worden. Sowieso heb ik die nog nooit gehad, omdat niet alles altijd loopt zoals je wil, maar zeker als je zo kwetsbaar bent en problemen hebt is dit niet verstandig. Het kan alleen maar zorgen voor teleurstellingen en extra druk veroorzaken. Er zullen misschien dagen zijn waarop het wat minder gaat, maar laat die er ook zijn en laat het het genieten van andere momenten niet in de weg staan.
Fotografie: Emma Brown
Wat zijn jouw ervaringen van reizen met psychische problemen?
Geef een reactie