Heimwee; wellicht dat je er wel eens mee te maken hebt gehad. Voor mij viel het woord ‘heimwee’ een beetje in dezelfde categorie als ‘verkering’; basisschool jargon. Een foutieve aanname, leerde ik laatst. Ook al is er geen instantie die ‘meet’ hoeveel volwassen mensen last hebben van heimwee, toch zijn er flink wat mensen die hieronder lijden. Niet te verwarren met scheidingsangst, overigens.
Ik was denk ik een jaar of negen. Ik was op kamp, zonder ouders, maar mijn jongere zusje was wel mee. Ik zie nog voor me hoe ze snikkend, brullend wil ik bijna zeggen, in de kleedkamer van het zwembad daar stond. Ontroostbaar. “Heimwee“, zeiden de kampleiders. Ik vond het een mooi, maar ook verwarrend woord. Ik moest ook denken aan het Duitse woord (we woonden dichtbij de grens) ‘Heimat’, wat ‘thuisland’ betekent, evenals het woord ‘homesick’ vanuit het Engels, dat vrij vertaald ‘thuisziekte’ betekent. Zou het daar vandaan komen? Mijn zusje had alleen geen heimwee naar een plek, maar naar onze moeder. Ze wilde terug naar huis, omdat mama daar was. Niet omdat ze nou zo bijzonder veel waarde hechtte aan ons huis.
Op het eerste gezicht lijken ‘heimwee’ en ‘scheidingsangst’ inwisselbaar. Echter zit er wel degelijk een verschil in. We praten over heimwee wanneer iemand zijn of haar vertrouwde thuissituatie mist en hiernaar verlangt. Het gaat dan echt over een fysieke plaats, zoals een dorp of een huis. Wanneer we het hebben over scheidingsangst, ook wel verlatingsangst genoemd, is er vaak een angst voor het onbekende aanwezig en het missen van vertrouwelijke personen. Zoals in het voorbeeld van mijn zusje, een ouder.
In beide gevallen is er dus een intens gemis of soms zelfs verdriet aanwezig. Ook al gaat het voorbeeld dat ik hierboven nam (mijn introductie met het woord ‘heimwee’) over mijn zusje als kind, hopelijk laat deze blog je zien dat heimwee en scheidingsangst beiden termen zijn waar je je niet voor hoeft te schamen. Het komt niet alleen voor bij kinderen. Juist niet, wil ik zeggen, want volgens Ad Vingerhoets (hoogleraar emoties en welbevinden aan de Tilburg University) is het zelfs een groot misverstand dat heimwee voornamelijk onder kinderen speelt.
“Het is een serieus probleem. Ik heb ooit gesproken met iemand die elke dag de toren van het dorp moet zien, anders ging het niet goed. Maar bij kinderen valt het vaak wel mee, zolang ze maar bij hun ouders zijn. Misschien komt heimwee zelfs wel vaker voor bij volwassenen. Dat zou me niet verbazen”, stelt Vingerhoets.bron
Wat kun je doen als je last hebt van heimwee?
- Onderzoek: wat maakt het voor jou lastig om van huis (of een andere plek) te zijn? Wat mis je precies? Is het een gebrek aan structuur? Mis je een specifieke plek in jouw huis? En wat betekent die plek voor jou? Wat maakt die plek zo ‘eigen’? Zodra je weet wat dit gevoel veroorzaakt, kun je misschien actief op zoek gaan naar manieren om andere plekken ook eigen te maken. Bijvoorbeeld door iets van thuis mee te nemen wat jouw gevoel van veiligheid versterkt. Misschien wel een knuffel, een uitzicht of een specifieke geur van thuis.
- Houd vast aan een routine: vaak helpt het vasthouden aan een bepaalde routine mij om mijn draai ergens te vinden. Dit stukje structuur en overzicht wordt soms overschat, maar het kan een verschil maken om op zoveel mogelijk aspecten rust te creëren. Hierdoor ontneem je als het ware de overige ‘ruis’ en kun je je beter focussen op hetgeen dat speelt.
- Oefen: je hoeft natuurlijk niets, maar als je hiermee wilt oefenen; probeer het vooral. Focus je op wat je voelt, wat je nodig hebt om je beter te voelen en experimenteer. Neem foto’s van uitzichten of bepaalde plekken en neem die mee als je op pad gaat, evenals bepaalde voorwerpen die voor jou het gevoel van thuis symboliseren.
Wat kun je doen als je last hebt van scheidingsangst?
- Positief benaderen: dit is denk ik lastig om echt door te zetten wanneer je overspoeld wordt door het gevoel van heimwee, maar eigenlijk is dit best een mooi gevoel, vind ik. Missen is iets moois, kwetsbaars. Het geeft aan dat je zorgzaam bent, dat je je bekommert om anderen. Heel mooie eigenschappen vind ik. Ik denk dat iemand missen getuigd van een (speciale) band tussen mensen. Iets dat van waarde is en wat je ook mag koesteren, waar je ook stil bij mag staan. Het is misschien niet realistisch om nooit iemands zijde te verlaten, maar een tijdelijke scheiding is niet definitief. Misschien dat je daar aan vast kunt houden.
- Materie: wanneer jij degene bent die tijdelijk weggaat en je vind dit lastig; neem iets mee van de ander. Iets kleins wat jou aan die persoon doet denken. Toen ik op reis ging een tijd geleden, had ik een kettinkje (een soort medaillon) mee met een stukje vilt erin. Op dat stukje vilt had ik wat parfum van mijn moeder gespoten. Op die manier droeg ik haar toch een beetje bij me.
Hiernaast kun je ook eens onze blogs over hechting bekijken.
Ik hoop dat deze blog je in laat zien dat je absoluut niet de enige bent die hier mee zit, als je jezelf hierin herkent. Schaam je er ook vooral niet voor en geef jezelf de tijd die je nodig hebt. Er is geen haast bij geboden, vind je eigen tempo, jouw proces. En ook als het niet lukt, is dat ook niet erg.
Heb jij last van heimwee of scheidingsangst? En heb je hier zelf nog een helpende tip voor? Laat het gerust weten in de reacties!
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie