De eerste weken kreeg ik het woord niet over mij lippen. Ik zat misschien wel thuis, ik was misschien wel ziek, maar ik herkende mij – zeker in het begin – helemaal niet in het beeld dat ik zelf had van overspannenheid. Overwerkt zijn, overspannen zijn, dat zag er anders uit toch? Misschien had ik onbewust toch een stereotype beeld hiervan opgepikt en was dat in mijn hoofd blijven plakken. In ieder geval was het voor mij ‘gewoon een beetje veel allemaal’. Ik deed alleen maar een stapje terug, ik deed het wat rustiger aan. Dat volstond. Hoe je het zelf ook wilt noemen, je kan in dit stadium vrijwel altijd concluderen dat er werk aan de winkel is.
Maar waar begin je?
Ik had geen idee. De eerste dagen viel er in ieder geval helemaal niets van mij af. Ik voelde dezelfde stress als ervoor, maar had niet mijn dagelijkse werkzaamheden om mijn stress op te projecteren. Resultaat? Ik zag in een paar dagen alle hoeken van de stad, ging alle winkels af waar ik de afgelopen maanden geen tijd voor had gehad en maakte maar liefst twee nieuwe planningen: één voor alle klussen in en rond het huis én eentje voor alle ontspannen activiteiten die ik wilde ondernemen. Ik was nu tenslotte vrij, geen tijd te verliezen dus. Dit moest ik maar eens goed benutten!
Bron: tara-winstead
Naar een nieuwe oplossing rennen?
“Dit is misschien niet de bedoeling”, hoor ik mijn vriend zeggen. Hij moet een beetje lachen, maar wil mij tegelijkertijd bloedserieus een pas op de plaats laten maken. Ga maar even niets doen, voel maar wat je voelt, dát is nu de bedoeling. En eerlijk, ik durfde het de eerste weken niet aan te gaan. Onbewust ontweek ik het niets doen en probeerde ik een mogelijke leegte te ontlopen. Ik had ook nog niet door dat dat juist essentieel zou kunnen zijn. Hoe kan er dan iets veranderen? Met hard werken dacht ik aan daden, dingen ondernemen. Verandering teweegbrengen zag ik blijkbaar als iets heel actiefs. Als ik maar bezig bleef, zou ik mij beter gaan voelen, juist omdat ik niet stilstond. Maar hard werken kan net zo goed betekenen dat je de stilte over je heen moet laten komen. Ook stilstaan en bezinnen is hard werken. Ook in stilte, in de tijd die je ergens overheen laat gaan, kan verandering ontstaan. Misschien juist omdat het stil is? Omdat de mist optrekt en je voor het eerst helder voor je uit kunt staren? Rennen, haasten en plannen had me eerder in ieder geval niet echt verder geholpen, het tegenovergestelde proberen was best het onderzoeken waard.
Ieder z’n eigen vorm
Ik sliep veel, maar was al die tijd eigenlijk niet oververmoeid. Dat zegt – gelukkig – ook iets over het moment waarop ik kon ingrijpen. Dat was zowel rijkelijk laat als ontzettend op tijd en dat bewijst voor mij des te meer dat je met je (mentale) gezondheid nooit hoeft te wachten tot iets ‘erger’ of ‘erg genoeg’ is. Het is bij twijfel eigenlijk al erg zat.
Ging de vermoeidheid nog komen? Wat ging er überhaupt nog komen? En wat is er eigenlijk gebeurd dat mijn hele systeem zo op tilt is geslagen? Om mezelf te onderwijzen ben ik filmpjes, colleges en infographics gaan bekijken. Ik had nu tenslotte alle tijd hiervoor. Ik wilde begrijpen wat er aan de hand was, hoe ik hierin verzeild was geraakt en vooral: hoe ik hier weer uit kon komen. Ik verslond filmpjes over wat stress eigenlijk is en keek eindeloze colleges van psychologen die gespecialiseerd zijn in het behandelen van burnouts. Ik las ervaringsverhalen en ging vervolgens wandelen met podcasts in mijn oren, alles om deze situatie beter in kaart te kunnen brengen. En gelukkig kun je – voordat je jezelf voor gek verklaart – er tegenwoordig van alles over vinden. Je bent nooit alleen, met vrijwel niets.
Ik doe niets fout. Ik heb niet gefaald. Het waren niet de meest positief geformuleerde affirmaties, maar ik heb ze voor de zekerheid toch maar elke dag hardop herhaald. Ik leerde in die eerste weken dat ook als je het niet ‘druk’ hebt, maar je wél alles perfect wilt doen, je emmer over kan lopen. Ik leerde dat als je nooit nee zegt – en dus elke keer bereid bent om in je eigen planning te schuiven – het allemaal veel te veel kan worden. Ik leerde dat als je te weinig (actief) ontspant of ontlaadt, je batterij langzaam leeg kan lopen en je het overzicht totaal kwijt kunt raken. Het werd me steeds duidelijker: er leiden meerdere wegen naar overspannenheid. En ze zijn allemaal menselijk, maar wel vervelend.
Even terug naar nul
Nu liep ik er meteen tegenaan dat het niet echt in mijn persoonlijkheid ligt om een dag niets te doen of om ontspanning te zoeken in mijn huis. Dat voelde als een strijd, ik bén dit gewoon niet en het voelde alsof ik mezelf daar wel moest vinden. Zie het als een experiment, is mijn tip nu! Want je hoeft jezelf niet te veranderen, je hoeft alleen je levensstijl te veranderen. Ook dat móet overigens niet, maar als je er gek van wordt en overspannen van raakt, is dat wel aan te raden. En om iets te veranderen helpt het misschien om even bij nul te beginnen. Los te laten hoe je het deed, los te laten wat je gewend bent en wat ‘goed’ voelt. Om zo met een open blik naar de dag van vandaag te kijken. Dat voelt wellicht onnatuurlijk, past misschien niet bij je, maar op dit moment is dat toch niet zo erg?
Dit is waarschijnlijk best een goed moment om te ondervinden hoe het ook anders kan, dat is misschien zelfs het belangrijkste wat je nu te doen staat. Zijn sommige dingen het waard om aan te passen? Wellicht past er meer bij jou en je nieuwe manier van leven dan je zou denken?
Zoek hulp
Dat harde werken hoef je niet alleen te doen. Dat moet je ook helemaal niet willen, denk ik. Zeker als het nieuw voor je is, is het best moeilijk om te weten waar je moet beginnen. Zoek hulp in je omgeving en/of bij een professional. Ik heb het allebei gedaan. Toen ik het eenmaal over mijn lippen kreeg, vond ik het eigenlijk heel erg prettig om erover te praten. Vooral met mensen om mij heen die – zul je altijd zien – ook ineens open waren over de ervaringen die zij hiermee hadden. Het bewees mij maar weer eens: je bent niet alleen. En – ook prettig – je bent niet gek. Het heeft een naam, het komt ergens vandaan en heeft vaak een duidelijk oorzaak. Veel mensen ervaren dit, hebben zich gevoeld zoals jij je nu voelt en bovendien komen veel mensen hier een stuk wijzer uit. Dit weten en horen, scheelt echt de helft.
Deze situatie wierp voor mij persoonlijk hele duidelijke vragen op. Hoe wil ik mijn dagelijks leven inrichten? Hoe ziet stress er voor mij uit? Wat zijn mijn valkuilen als het gaat om gestrest raken en te veel hooi op mijn vork nemen? Hoe kan ik dit in de toekomst voorkomen, of eerder leren ingrijpen, en dus wat dichter bij mijn gevoel blijven? Hoe druk wil ik het eigenlijk hebben?
Nou, je begrijpt, bij al dat soort vragen is het fijn om te sparren. Gun jezelf die sparringpartner. Het is mijns inziens heel gezond om met dit soort vragen te zitten en heel normaal om daar niet direct zelf alle alle antwoorden op te hebben. Dat kan misschien best beangtsigend en onwennig zijn, voor mij voelde het een beetje als een vrije val. Het bracht een nieuw, eng soort onrust naar boven. Alle vastigheid leek ik kwijt te zijn, nergens kon ik meer op vertrouwen en bovendien wílde ik veel dingen anders inrichten. Maar hóe? Dat wist ik nog niet. Enfin, het is eng, maar – als je het mij vraagt – ook een nieuw en open begin.
♥
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie