Veel mensen en met name vrouwen willen graag aardig gevonden worden door anderen. Zeker wanneer je onzeker bent en wanneer je jezelf niet zo leuk vindt, kan het als bevestiging voelen om door anderen wel aardig gevonden te worden. Dit is vaak de reden waarom mensen gaan pleasen. Zeg je vaak ja wanneer er om jouw hulp gevraagd wordt, ook wanneer het jou zelf niet uitkomt? Doe je vaak dingen om indruk te maken op anderen of aardig gevonden te worden? Zet je jezelf en jouw eigen behoeften vaak op een tweede, derde of vierde plek? Dat zijn allemaal eigenschappen van de zogenaamde pleasers. Natuurlijk is het goed om dingen voor een ander te doen en is het heel normaal om de behoefte te hebben om aardig gevonden te worden, maar er zijn heel wat mensen die hier regelmatig in doorschieten… ten koste van jezelf.
Het is ontzettend vermoeiend om je altijd maar op je beste manier te laten zien, je minder sterke punten zoveel mogelijk naar de achtergrond te duwen en constant bezig te zijn met anderen en met hoe jij op hen over komt. Toch is het iets wat heel veel mensen doen. Het bekende please gedrag is ook bekend onder veel meisjes en vrouwen met een eetstoornis. Het hangt vaak met elkaar samen, beïnvloed elkaar en het kan de eetstoornis ook in stand houden.
Pleasen door onzekerheid
Ik denk dat er vaak onzekerheid schuilgaat onder het pleasen. Een ander te vriend willen houden en aardig gevonden worden door iedereen kan zorgen voor een bepaalde bevestiging. De bevestiging dat je toch wel een leuk persoon bent terwijl je dit zelf misschien niet altijd zo ziet en hier onzeker over bent. Pleasers zijn vaak geneigd het anderen naar de zin te maken. Ze zeggen hierdoor snel ja terwijl dat soms ook ten koste gaat van henzelf. Daarnaast gaan zij vaak in dingen mee omdat ze bang zijn een ander standpunt in te nemen.
Misschien herken je jezelf wel in dit voorbeeld: Je volgt een opleiding en je krijgt een opdracht waarvoor je in groepjes moet werken. In de groep verdelen jullie de taken. Ergens heb je wel een bepaalde voorkeur en wil je graag bepaalde hoofdstukken uitwerken. Al snel merk je dat er discussie ontstaat over wie de eindverantwoordelijkheid krijgt over het verslag. Dat is veel werk, je bent afhankelijk van de rest van de groep en je moet belangrijke beslissingen nemen. Al snel roepen een aantal studiegenoten dat ze iets anders doen waardoor de taken eigenlijk automatisch verdeeld worden. Je merkt dat iedereen de taak van eindverantwoordelijke omzeilt en snel voor iets anders kiest. Je offert je voor de zoveelste keer op en neemt de taak op je terwijl je deze verantwoordelijkheid eigenlijk helemaal niet ziet zitten.
Natuurlijk moet je soms iets doen wat je eigenlijk niet leuk vindt en is dat heel normaal. Anders wordt het wanneer jij altijd degene bent die dit doet. Wanneer jij altijd doet wat anderen niet willen om er voor te zorgen dat ze je maar aardig blijven vinden. Dat is echter niet het enige wat je hiermee doet. Je bent niet alleen bezig met het pleasen van anderen, je laat ook over je heen lopen. Daarnaast kan het pleasen ook te maken hebben met de angst om een standpunt in te nemen, om je mening te geven. Ook hier kan onzekerheid achter liggen en de angst om afgewezen te worden. Ik denk dat dat heel begrijpelijk is, maar dat het wel belangrijk is om te beseffen dat je jezelf door te pleasen ook in een bepaalde hoek drukt. Mensen kunnen hier misbruik van maken door dingen op jou af te schuiven die zij zelf niet willen doen. Ze weten immers dat je het toch wel doet dus daardoor wordt het hen heel makkelijk gemaakt. Je wordt dan niet perse aardig gevonden omdat je zo’n leuk meisje bent, maar omdat je je ondergeschikt maakt.
Jezelf wegcijferen
Het anderen constant naar de zin willen maken hangt vaak samen met jezelf wegcijferen. Je zet anderen op de eerste plaats en dat zorgt er voor dat je soms (in sommige gevallen heel vaak) voorbij gaat aan wat jij zelf wil en waar jij behoefte aan hebt. Je kunt zo ver gaan in het tevreden houden van anderen, dat je jezelf vergeet. Dit kan te maken hebben met een groot verantwoordelijkheidsgevoel maar het kan tegelijkertijd ook te maken hebben met het willen ontwijken van die verantwoordelijkheid en dat je je daarom maar op anderen richt in plaats van op jezelf. Het kan heel goed zijn dat dit ‘jezelf wegcijferen’ iets is wat je hebt meegekregen in je opvoeding. Misschien was jij wel de oudere zus die voor de jongere broertjes en zusjes moest zorgen, misschien heb je wel altijd geleerd dat anderen gaan voor jou en dat je je eigen behoeften op de tweede plek moest zetten. Je krijgt daardoor het gevoel dat de behoeften van anderen belangrijker zijn dan die van jou, terwijl dat niet zo is. Iedere volwassene is verantwoordelijk voor zichzelf en dat betekent ook dat als jij jezelf niet op de eerste plek zet, wie doet dat dan wel?
Angst voor afwijzing
Vroeger was ik denk ik veel meer een pleaser dan dat ik nu ben. Inmiddels heb ik geleerd en ervaren dat ik degene ben die voor mij moet zorgen. Dat ik degene ben die keuzes moet maken om zelf gelukkig te zijn en dat ik moet zorgen dat ik genoeg liefde geef en ontvang, aan mijzelf en aan anderen. Ik heb geleerd hierin een balans te creëren voor mijzelf. Ik heb vroeger zoveel voor anderen gedaan, dat ik mijzelf erin verloor. Ergens verwachtte ik denk ik onbewust dat als ik dat zou geven, dat ik het ook terug zou krijgen. Dit is helaas lang niet altijd het geval. Ik denk dat het pleasen vaak samenhangt met de angst om afgewezen te worden. Misschien heb je eerder ervaringen gehad met afwijzing en buitensluiting waardoor je denkt dat dit minder snel gebeurd als jij gewoon doet wat je gevraagd wordt zonder dat je hierin je eigen behoeften op de voorgrond zet. Want dat betekent dat je er eerder tegen in gaat of een ander standpunt inneemt waardoor anderen zich aangevallen kunnen voelen en je ‘afwijzen’. Angst om in de steek gelaten te worden uit zich dan in overal in mee gaan en dingen doen voor een ander, er altijd te zijn als je nodig bent, etc. Je maakt jezelf dan eigenlijk een soort van onmisbaar.
Pleasen en een eetstoornis
Veel meiden die een eetstoornis hebben herkennen zich in het please gedrag. De wens om het voor iedereen leuk te maken en om problemen van anderen uit handen te nemen. Onzekerheid en de angst voor afwijzing zullen hier zeker ook een rol bij kunnen spelen. Verder denk ik dat het please gedrag de eetstoornis in stand kan houden. Het hangt namelijk vaak samen met het aanpassen aan mensen, het leuk gevonden willen worden en het opzij schuiven van eigen behoeften. Misschien denk jij wel dat je bijvoorbeeld eerder geaccepteerd wordt als je dunner bent of als je laat zien dat je ‘ergens goed in bent’.
Naast dat ik denk dat het je eetstoornis op een bepaalde manier in stand kan houden, denk ik ook dat het soms juist helemaal niet samen gaat, wat voor stress en angst kan zorgen. Bedenk je bijvoorbeeld maar eens dat een vriendinnengroep gezellig wil gaan eten met elkaar en dat jij dat eigenlijk niet ziet zitten omdat je het eng vindt om te eten in gezelschap. Vanuit please gedrag zou je het liefste er niet tegenin gaan en gewoon mee gaan, ondanks dat je zelf misschien liever iets anders wil doen. Je eetstoornis gaat hier fel tegenin omdat het angst oproept en omdat het eigenlijk in strijd is met je eigen behoeften. Je kunt dan aardig in de knoop raken want als je dan niet gaat, kun je allerlei nare gevoelens ervaren als schuldgevoelens, het gevoel dat ze je daardoor raar of niet aardig vinden, de angst om buitengesloten of afgewezen te worden, etc.
Angst voor conflicten en kritiek
Veel mensen die conflict vermijdend zijn hebben ook sneller de neiging tot pleasen. Het kan namelijk voor veel minder conflicten zorgen wanneer je met alle winden meewaait en het anderen naar de zin maakt om ze maar niet teleur te stellen. Je bent misschien bang voor ruzie en confrontatie en dit probeer je uit de weg te gaan door te pleasen. Ook angst voor kritiek kan een rol spelen als het hierom gaat. Door te doen wat anderen willen en door maar zo min mogelijk mensen teleur te stellen, kun je denken dat de kans op kritiek kleiner is. Soms zal dit inderdaad het geval zijn, omdat het toch voor mensen een stuk makkelijker gemaakt wordt als het leven zo loopt zoals zij dat willen en als anderen zich aanpassen aan hen. Gelukkig zijn er genoeg mensen die het juist vervelend vinden op het moment dat alles gaat zoals zij dat willen en er geen tegenwicht wordt gegeven. Het kan juist fijn zijn en fungeren als spiegel op het moment dat iemand zijn/haar eigen visie deelt en je uitdaagt. Mensen die waarderen dat jij jezelf durft te zijn. Kritiek en feedback zijn dingen die bij het leven horen. Waar je je juist door kunt ontwikkelen en over jezelf kunt leren. Het betekent niet dat jij minder waard bent of direct afgewezen wordt.
Pleasen en je aanpassen aan anderen kan voor veel dingen de veiligste optie lijken, maar eigenlijk zorgt het er voor dat je constant op je tenen loopt om maar geen fouten te maken en om je constant aan te passen aan anderen. En het is ook nog eens heel onbevredigend.. want je kan nooit iedereen tevreden houden, het iedereen naar de zin maken en altijd maar rekening houden met anderen. Ik denk dat het bijna onmogelijk is om door iedereen aardig gevonden te worden, of misschien kan het wel, maar wat zegt dat eigenlijk over jou? Het is zo zonde dat je daardoor je echte persoonlijkheid niet laat zien, want jij bent het echt niet altijd met iedereen eens en je behoeften sluiten ook echt niet altijd aan bij die van een ander. Het is toch veel mooier als jij echt gewaardeerd kan worden om wie je bent en wat je doet? Dat zegt veel meer en kan je ook veel zelfverzekerder maken.. ook wanneer niet iedereen je beste vriend is. Het is de moeite waard om zelf meer inzicht te krijgen in hoe dit voor jou een rol speelt in het leven. Wat ligt er achter de behoefte om anderen te pleasen, wat levert het jou op en wat kost het jou? Het kan helpen jezelf de volgende vragen te stellen.
1. Wanneer moet ik eigenlijk ‘nee’ zeggen als ik ‘ja’ zeg?
Wanneer je er vaak op gericht bent het anderen naar de zin te maken en hen niet teleur te stellen, is de kans groot dat je vaak ja zegt op dingen terwijl je het eigenlijk liever niet wil. Je kunt je tijd maar één keer besteden wat betekent dat als je iets kiest, je het ander uitsluit. Als je constant mee gaat in wat anderen willen, doe je jezelf enorm te kort.
2. Wil ik mij hier 100% voor geven?
Vraag jezelf eens af hoeveel je kunt betekenen voor een ander. Dit kan vaak veel beter als je er ook echt achter staat. Sta je daar achter en wat betekent dit voor jezelf? Wanneer je er niet voor 100% voor kunt gaan, dan kun je beter nee zeggen. Het is dan veel lastiger om aan de verwachtingen van anderen te voldoen en je stelt jezelf dan ook sneller teleur. Het wordt dan door anderen ook vaker gewaardeerd als je gewoon eerlijk bent een een keertje nee zegt.
3. Sluit het aan bij jouw doelen, normen en waarden?
Het is goed om je af te vragen waarom je dingen doet. Doe je dingen omdat het voor jou goed is, omdat het is wat je belangrijk vindt en wat je wil of doe je het alleen maar omdat je denkt dat het van je verwacht wordt en omdat je het alleen maar doet om anderen te helpen of om door hen geaccepteerd te worden? Zijn dit de mensen waar ik mij mee wil omringen en zijn dit de dingen die ik wil doen?
Dit betekent overigens niet dat je nooit meer iemand kunt helpen om diegene te helpen en omdat je weleens jezelf even aan de kant zet voor een ander. Dat is het andere uiterste. Maar je mag echt wel wat meer aan jezelf denken. Het zorgt er ook voor dat je beter kunt ontdekken wie jij bent en wat jij belangrijk vindt en het kan jou laten zien dat er geen extreme en vervelende dingen hoeven te gebeuren op het moment dat je het pleasen wat meer loslaat en wat meer voor jezelf kiest.
Ben jij een pleaser? En wat is jouw tip om dit minder te doen?
Geef een reactie