Precisiegepieker: over eetstoornissen en dwangmatigheid

Pas las ik het boek Vals Alarm van Menno Oosterhof. Het gaat over dwang. Zelf heb ik geen obsessief-compulsieve stoornis (OCS), en ook nooit gehad. Ik las het eigenlijk vooral omdat ik mensen met OCS beter wilde leren begrijpen. Toch leidde het tot een onverwachte confrontatie met mijn eigen dwangmatige trekjes, met name die uit verleden, toen ik nog een eetstoornis had. Ik heb eerder gelezen over de overeenkomsten tussen OCS en eetstoornissen, dus was mij hier al wel van bewust. Maar nog niet zo bewust… Het leek mij interessant om hier eens wat verder over uit te wijden in  een blog.

Menno Oosterhof legt in zijn boek uit dat dwang alles te maken heeft met het niet kunnen verdragen van onzekerheid. Met het precies willen weten hoe iets zit en alles in hokjes en vakjes willen stoppen. En ja… dan is de overeenkomst met mijn eetstoornisverleden al gauw gemaakt.

Simone heeft meerdere gastblogs geschreven voor Proud2Bme over eetstoornisherstel, haar eigen ervaringen en geloof. Je vindt haar blogs onder de hashtag ‘Simone Blogt‘.

Mijn eetstoornis kenmerkte zich door eindeloos gepieker over precisie. Alles wilde ik precies weten en controleren. Hoeveelheden die aangegeven werden in eetlepels waren voor mij een nachtmerrie, want weet je wel hoeveel soorten eetlepels er bestaan? Boterhammen aan het begin en einde van de broodzak waren bijna net zo erg, want die waren niet ‘gemiddeld’ en dan wist ik niet of ik het echt wel als één boterham kon zien. Ik kon er ook niet tegen dat ik nooit precies wist wat ik woog, omdat het deels afhankelijk is van hoeveel vocht je vasthoudt en dergelijke. En dan nog die eindeloze vraag of de weegschaal wel goed is afgesteld, of dat ik net iets meer of minder weeg dan het getal op de display. Verschrikkelijk, al dat precisiegepieker…

Ik was altijd op zoek naar exacte waarheden. Dat gaf mij een gevoel van houvast. Toen ik verder kwam in mijn herstel ging ik mij steeds meer bezighouden met gezondheid. Ik vond het daarbij altijd erg lastig om te bepalen hoeveel ongezonde dingen je kunt eten binnen een gezond eetpatroon. Het is ongezond om elke dag te ontbijten met chocoladetaart, te lunchen met slagroomgebak en ’s avonds drie zakken chips leeg te eten. Maar het is ook weer niet nodig om elke suikerkorrel volledig te vermijden. Maar waar tussen die twee uitersten moet ik mij dan begeven? Wanneer is het gezond om gezond te willen eten en wanneer verandert het in een obsessie?

Ik heb dat nog steeds wel eens met het eten van fruit. Ik vind het belangrijk om elke dag fruit te eten, en dat lijkt mij gezond. Maar ik kan erover piekeren als ik een dag geen twee stuks fruit eet, en dat is dan weer ongezond. Vervolgens weet ik niet of ik ’s avonds laat nog een extra stuk fruit moet eten omdat ik er nog maar één op heb, of juist niet omdat ik niet toe moet geven aan mijn controlebehoefte. Een ander onderwerp van eindeloos gepieker is zoetigheid. Ik ben gek op snoep en blij dat ik daar weer van kan genieten. Maar ja… daarmee komt ook de vraag hoeveel ik ervan mag genieten. Ik weet dat ik het echt niet altijd bij een nette portie van een handje M&M’s hoef te laten, en ik weet ook dat het geen goed idee is om drie zakken M&M’s leeg te eten op een dag. Waar de grens tussen die twee uiteinden ligt is mij nog steeds een raadsel.

Verschrikkelijk, al die vragen. Uit het boek Vals Alarm leerde ik dat het probleem is dat ik überhaupt op zoek ben naar die grens. Alsof er een ‘fout’ en een ‘goed’ gebied bestaat in de zoektocht naar gezondheid of hoeveel je eet. Alsof je zo hupsakee, door één suikerkorrel meer, van het domein gezond naar het domein ongezond kunt springen. In werkelijkheid is dat allemaal veel vager. Juist de zoektocht naar precieze antwoorden is mijn probleem. In plaats daarvan zou ik mijzelf er wat minder mee bezig moeten houden. Er zou zoiets moeten bestaan als een ‘zo voelt het wel goed’-gevoel. En dat is moeilijk te rijmen met mijn behoefte aan exact juiste antwoorden.

Dus ja, af en toe zit ik met onzekerheid. Of mijn eetpatroon eigenlijk wel goed is. En dan vervolgens ook nog met de onzekerheid of het wel goed is dat ik mij afvraag of het wel goed is. Mijn eerste neiging is altijd om te gaan googelen. Ik kan daar uren zoet mee zijn. Ik vraag Google wat de gemiddelde Nederlander eet aan chocolade of hoeveel gram vezels je per dag binnen hoort te krijgen. En met een beetje pech begint daarna het mijmeren over de vraag of mijn geGoogle nu dwangmatig is of nieuwsgierig van aard. En hoe ik dan de grens daartussen kan bepalen… Zo ontstaan er nog meer vragen en mijn onrust wordt ook alleen maar meer. Dat werkt dus niet, en daar ben ik mij inmiddels pijnlijk van bewust.

In plaats daarvan leer ik steeds meer dat het gevoel van onrust en onzekerheid het probleem is. En dat het helemaal niet gaat over de vragen rondom eten. Ergens weet ik ook wel wat ongeveer genoeg is, alleen ik kan niet tegen die onrust dat ik het niet helemaal precies weet. Dus tegenwoordig zeg ik dat precisiegepieker maar vriendelijk gedag, om het vervolgens weer langzaam de deur uit te laten verdwijnen. Want ook dat heb ik ontdekt, dat die onrust altijd weer verdwijnt. Zelfs zonder zwart-wit antwoorden op mijn vragen die eigenlijk een grijs antwoord nodig hebben. Juist het verdragen van die onrust maakt dat ik leer om minder op zoek te gaan naar exacte antwoorden op de vraag naar een juist eetpatroon. En wie weet komt dat ‘zo voelt het wel goed’-gevoel dan ooit ook nog eens de hoek om kijken.


Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar. 

Irene

Geschreven door Irene

Reacties

8 reacties op “Precisiegepieker: over eetstoornissen en dwangmatigheid”

  1. Onrust, onzekerheid, en iets met moeilijk grenzen bepalen, jep hier zit nog zo eentje..ik heb ook in zeer hoge mate last van ocs en het hangt zo nauw samen met een eetstoornis. Ik vraag mij soms af wat het bij mij was: de kip of het ei snap je?Wat was er eerst aanwezig in mijn leven? Het blijft een ellendig lijden.

  2. Een heel welkom onderwerp!
    Mij helpt het om met mindfulness achtige zaken bezig te zijn als ik merk dat ik onrustig en onzeker ben.

  3. Maar werkelijk Simone, ik vind dit een prachtige blog met een zeer goede en sterke inhoud. Bedankt ervoor. Jij omschrijft alles echt wel zo rakend… en tevens herkenbaar voor mij. Ik ben hersteld van een eetstoornis en had er OCD bij waarvan ik inmiddels redelijk hersteld ben. Wat treffend verwoordde jij wat mij niet lukt. Heel helpend voor mij. Ondanks dat ik het inmiddels onder de knie heb, geeft het me in retrospectief veel antwoorden en herkenning. Ik vind dat jij een enorme kennis hebt en ondanks dat je gevoel wellicht nog niet altijd volgt, weet ik dat het jou ook gaat lukken om dat zo voelt het wel goed-gevoel te gaan bereiken. Ja, spanning piekt, maar zakt. En dan, als je dan dat uitzitten ondertussen aan durft te gaan, en meid ik voel je, dat is hell on earth… maar juist daardoor kom je uit bij wat jou al zo geweldig lukt. Kan er uren over doorgaan. 😄Ik geef je hierbij veel liefs en dankbaarheid voor jouw blog en ik wens je alle alle geluk toe en een mooie weg van herstel. 💫❤️🔥😘 PS En wat geweldig dat jij dat boek ging lezen om anderen te kunnen begrijpen. Wat een schoonheid van een karaktertrek.

    1. Wat een complimenten, dankjewel! Fijn dat mijn blog je geholpen heeft 🙂

  4. Wat een mooie blog en wat veel inzicht blijkt hieruit! Ik hoop dat dit inzicht je verder helpt in je herstel! Liefs

  5. Wat een mooi en herkenbaar verhaal! Hoe lukt het je om ‘gedag’ te zeggen tegen het gepieker? Ben je in behandeling voor je eetstoornis en zo ja, hoe betrek je het precisiegepieker daarbij?

    1. Hmm jaa dat is een lastige vraag. Bij mij was de eerste stap überhaupt gaan inzien dat dit zo werkt bij mij. En als je je dan bewust bent van al die gevoelens van onzekerheid en gepieker, dan moet je gaan uitzoeken wat er voor jou het beste werkt om ermee om te gaan. Tof dat @Malukah mindfulness noemt, dat is een hele mooie manier om die gedachten en onrust er gewoon te laten zijn. Want eigenlijk is dat gepieker hartstikke overbodig en verdient het jou aandacht helemaal niet. Momenteel ben ik al best een aantal jaar hersteld van mijn eetstoornis, dus ik volg geen behandeling meer. De restjes piekergedachten die ik nog heb zijn gelukkig niet meer zo sterk aanwezig dat ik er behandeling voor nodig heb. Maar mocht jij nog wel behandeling volgen, zou ik het daar zeker eens over hebben met je therapeut. Dan kan die met je meedenken wat jij hierin nodig hebt.

      1. Heel veel dank voor je reactie en fijn dat je al een aantal jaar hersteld bent! Nogmaals dank voor je blog. Heel waardevol!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *