PTSS praat: niet alle wonden zijn zichtbaar

Comorbiditeit – het tegelijkertijd voorkomen van twee of meer aandoeningen of stoornissen bij één persoon – kan eetstoornisherstel erg ingewikkeld maken. Verschillende problematiek kan met elkaar verweven raken en elkaar in stand houden. Bijvoorbeeld wanneer je een eetstoornis hebt in combinatie met een posttraumatische stressstoornis, ook wel PTSS. Wat is PTSS nou eigenlijk? Hoe voelt het voor iemand? En hoe staat dit in verband met een eetstoornis? Wat maakt herstel hiervan nou zo lastig? En wat maakt herstel juist mógelijk? In de interviewserie ‘PTSS praat’ spreken wij mensen die hun ervaring hiermee willen delen. Om zo meer erkenning, herkenning en steun te kunnen bieden. Je bent niet alleen. 

We zijn de serie gestart met het verhaal van Lotte. We vervolgen onze serie met Anne. Ze is 27 jaar en woont in Moordrecht. Na twee jaar in de ziektewet werkt ze sinds maart niet meer. Hiervoor was ze werkzaam bij de Jumbo als leidinggevende. Helaas kon ze door haar eetstoornis en PTSS haar werkzaamheden niet meer voortzetten. In haar dagelijks leven brengt ze veel tijd door met haar paard Sally en hond Bolek. Met Sally rijdt ze zelfs wedstrijden op hoog niveau. 

Wat is PTSS in jouw woorden? 

“PTSS is voor mij een hindernisbaan met allerlei nare opdrachten uit het verleden. De nare opdrachten zijn dan de traumagebeurtenissen van vroeger die zich herbeleven. Vooral in de nachtmerries keer op keer. Vaak denk je dat je alles gehad hebt, maar dan begint het weer opnieuw en dan nét weer erger.”

Hoe ziet jouw leven eruit met een eetstoornis?

“Mijn leven met een eetstoornis is een dubbelleven. Zoals ik al aangaf, zit ik ook in de paarden. Dat houdt in dat ik dagelijks mijn paard moet trainen en ook op hoog niveau rijd. Mensen zien niet dat ik daarvoor een eetbui heb gehad, dat ik dat gecompenseerd heb en dat ik daardoor eigenlijk geen energie heb om paard te rijden. Door mijn eetstoornis ben ik negen van de tien keer verdoofd en niet in het hier en nu. Er gaan veel dingen langs mij heen. Je kan een verhaal aan mij vertellen, maar het komt niet binnen.

Wat er achter mijn eetstoornis zit, weet ik nog niet precies. Veel gevoel, denk ik. Ik denk dat ik op latere leeftijd de eetstoornis heb ontwikkeld om de PTSS weg te kunnen stoppen. Mijn afgelopen relatie liep niet meer lekker en daar speelde mijn PTSS een rol in, waardoor de eetstoornis nog meer ruimte in kon gaan nemen. Zonder dat ik dat door had in het begin. Wat ogenschijnlijk klein en onschuldig begon, werd uiteindelijk een pittige strijd tegen een hele nare cirkel. Een cirkel van de strijd tegen mijn gevoel.”

Is er een verband tussen je PTSS en je eetstoornis?

“Mijn PTSS bestaat uit meerdere trauma’s, sommigen zijn met elkaar gelinkt en sommigen staan los van elkaar. Mijn eetstoornis zorgt er wel voor dat ik verdoofd ben en daardoor beter kan omgaan met mijn PTSS. In mijn dagelijkse leven merk ik heel erg dat ik de eetstoornis nodig heb om de klachten van de PTSS te onderdrukken. De hyperalertheid, de herbelevingen, de flashbacks en de pijnlijke gedachten aan de gebeurtenissen. Alles wat maar te maken heeft met de trauma’s onderdruk ik met de eetstoornis, zodat ik niet bezig hoef te zijn met de trauma’s. Daardoor houdt het elkaar in stand.”

Hoe werk jij aan herstel van je PTSS en je eetstoornis?

“Als allereerste kwam mijn eetstoornis naar voren en was toen nog niks bekend over mijn PTSS, dat had ik weggeduwd. Ik ben toen in behandeling gegaan bij de Ursula in Leiden. Ik was al jaren bekend met nachtmerries, maar kreeg ook heel veel herbelevingen waardoor er al snel een belletje ging rinkelen. PTSS werd er gediagnosticeerd. Ik ben toen gedeeltelijk wel gaan praten, maar dit koste mij heel veel moeite. Eén ding wist ik wel: ik wilde hier vanaf. Ik mocht gaan kijken waar ik een behandeling aan wilde gaan. Ik hou van aanpakken, dus ging ik zelf kijken op internet en kwam uit bij Psytrec. Dit is een intensieve behandeling van zowel Exposure als EMDR intern.

Die tijd zat ik best wel met mijn eetstoornis en kwam ik niet goed bij mijn gevoel. Daardoor hebben ze – zoals ze dat noemen – een soort barst in mijn ei gemaakt, maar het ei werd niet echt gebroken. Hierdoor heb ik er niet uitgehaald wat ik eruit zou kunnen halen. Er kwamen daarna juist meer klachten naar voren en daardoor heb ik in overleg met de Ursula mezelf op nieuw aangemeld bij Psytrec. Ik was super bang dat het niet erg genoeg zou zijn, maar alsnog werd ik toegelaten. Toen heb ik wel twee trauma’s beter kunnen afronden. Ik ben er nog lang niet. Nu moet ik leren omgaan met emoties en gevoel, wat ik dus al die tijd heb weggestopt. Dat vind ik nog steeds zeer ingewikkeld. 

Wat ik zou adviseren? Eerst de eetstoornissymptomen bestrijden en dan de PTSS behandeling aangaan. Anders val je terug in de eetstoornis en dan verander je uiteindelijk niks in je gedrag.”

Wat wil je dat mensen weten over PTSS?

“Tot een jaar geleden wist ik vrij weinig af van PTSS. Maar wat is dit heftig! Dit is niet zomaar iets. Bij Psytrec heb ik mensen mogen leren kennen die al twintig, dertig of veertig jaar PTSS hebben. Ik kwam met hen in gesprek en zij gaven aan dat ze al heel veel therapie gehad hadden, dit was hun laatste hoop. Ik sprak hen aan het begin van hun week. Even later in de week sprak ik hen weer en dat was heel positief! Ze konden gewoon echt een stuk verleden loslaten en echt zich gaan richten op de toekomst. Je zag het gewoon in hun ogen, je zag de vrijheid! Dat was heel mooi om te zien. Ik hoop dit ook ooit bij mezelf te mogen zien. Dus praat erover! Je bent niet gek en niet raar. Sterker nog: je staat er nog steeds na alles wat je hebt mee gemaakt. En ja, het is ook nu al erg genoeg.”

Wie of wat inspireert jou in dit proces?

“Ik heb op dit moment een klein clubje mensen op mij heen waarvan ik weet wat ik aan ze heb. Misschien heb ik ze niet voor altijd, maar ik heb ze nu. En ik heb ze nu harder nodig dan ooit te voren en daar ben ik ze nu dankbaar voor.”

Wat wil je meegeven aan anderen die hiermee worstelen?

“Praat, ook al voel je je te veel. Ook al denk je ‘het is niet zo erg‘. Ook al lijkt het alsof niemand naar je luistert. Trek toch aan de bel en zorg dat iemand luistert, want ook jij bent het waard! Niet alle wonden zijn zichtbaar. Dit is op PTSS vlak zo, maar ook op het gebied van eetstoornissen. Oordeel dus niet hoe iemand eruitziet of hoe iemand zich gedraagt. Dit is namelijk vaak een masker wat men draagt, je weet nooit wat er echt van binnen aan de hand is. De enige manier om daar achter te komen is simpelweg om het te vragen. En daar echt even de tijd voor te nemen.”

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar!