Aya Zoë is 22 jaar oud. Ze is net een jaar afgestudeerd aan de Ballet academie. Aya Zoe heeft ook meegedaan aan het programma “So you think you can dance” – en ja, dansen kan ze als de beste!
Helaas heeft ze ook veel ervaring met het slank moeten zijn in deze wereld en hoe daar op academies mee om wordt gegaan.
Proud2Bme interviewt Aya Zoë.
Weet je nog hoe je voor het eerst met ballet in aanraking kwam?
Ik was altijd al aan het rond dansen in de woonkamer en dus nam mijn moeder mij toen ik denk ik zo’n 4/5 jaar was mee naar mijn eerste balletles. Ik snapte nog niet echt wat balletles inhield en dacht dat er achter de deur van de balletstudio gelijk een podium was waar je op moest dansen. Daarom was ik best zenuwachtig. Natuurlijk was dit niet zo. Maar ik was na de eerste les gelijk verkocht. Ik vond het prachtig om te dansen. ###
Ik kan mij eigenlijk niet herinneren dat er een moment was dat ik zelf dacht ik heb talent voor ballet. Als ik nu achteraf oude foto’s en films zie van mijzelf zie ik wel dat ik talent zou kunnen hebben om later te dansen. Ik was bijvoorbeeld erg muzikaal en lenig. Maar zelf hield ik mij daar toen helemaal niet mee bezig. Ik vond het gewoon leuk om te dansen.
Moest je op jonge leeftijd/als kind al op je eten en/of gewicht letten?
Ik ben van mijzelf tenger gebouwd. En heb als kind nooit op mijn eten hoeven te letten. Ik was juist een enorme snoepert en lustte bijna alles. Ik at eigenlijk alles waar ik zin in had.
Je hebt op een middelbare school gezeten die speciaal gericht is op dans. In welk opzicht heb je daardoor een andere jeugd gehad dan meiden op een ‘normale’ middelbare school?
Ik weet dat mijn jeugd totaal anders moet zijn geweest dan als ik op een ‘normale’ middelbare school gezeten had. Natuurlijk had ik veel minder tijd voor andere dingen naast school. Ik zat op school van 09.00 ‘sochtends tot 18.00 ‘savonds. Dan ging ik met de trein naar huis want mijn school was niet in dezelfde plaats als mijn woonplaats. Zo rond 19.00 uur kwam ik dan thuis en ging ik eten en mijn huiswerk maken. En als ik dan eindelijk alles had gedaan was het al laat en was ik te moe om nog leuke dingen te doen. Maar ik ging nooit gelijk slapen. Ik moest altijd nog even wat anders doen wat niet met school en dans te maken had. Al was het maar nog even tv kijken. We moesten op een gegeven moment ook op zaterdag naar school om te trainen. Dus in vergelijking met kinderen op een normale middelbare school had ik veel minder vrije tijd.
Door de lange dagen en veel trainen was het best zwaar. Vanaf de middelbare school beginnen de meesten kinderen ook met uitgaan. We probeerde ook zoveel mogelijk uit te gaan en andere leuke dingen te doen. Ik vond het juist heerlijk om naast de drukte op school even niet aan school te hoeven denken. Dit kon ik alleen veel minder doen dan andere kinderen. Want we hadden onze energie hard nodig en vaak was ik gewoon te moe.
De school waarop ik heb gezeten was erg beschermd. Iedereen kende elkaar en als er dan iemand door de school liep die we niet kende viel iedereen dat meteen op. De klassen zijn erg klein. Je begint er met zo’n 12 leerlingen en dat worden er steeds minder. Elk jaar moest je namelijk weer auditie doen en dan vielen er mensen af. Van mijn klas is uiteindelijk 1 meisje afgestudeerd in het HBO. Ik ben afgewezen in mijn 1ste jaar HBO toen we nog met zijn drieën over waren. Doordat iedereen elkaar kent en je zo veel uur per dag met elkaar doorbrengt waren we allemaal hele goede vrienden en erg close met elkaar. Dit heb je op andere scholen denk ik toch wat minder.
Wat ook anders is geweest is dat in mijn klas maar 1 jongen zat. Bij ballet zijn de jongens namelijk meestal in de minderheid. Je had op mijn school naast de dans richting ook nog een richting voor muziek en een voor kunst. Het leukste vond ik dat op de school waar ik zat iedereen een passie heeft en weet wat die wil. Op andere middelbare scholen zijn ze veel minder gericht bezig. Mijn jeugd is anders geweest maar ik zou het voor geen goud hebben willen missen.
Hoe zag jouw sociale leven eruit buiten de danswereld?
Ik had naast vriendinnen en vrienden die ik van school kende eigenlijk geen andere vrienden. Dit komt omdat ik heel veel tijd op school doorbracht. Maar doordat we zoveel met elkaar waren op school en het een kleine klas was, waren we een hele hechte vriendengroep. Als we tijd hadden naast school deden we altijd leuke dingen met elkaar. Omdat bijna iedereen uit een andere stad kwam kon je alleen niet zomaar even snel langskomen en we reisden dus ook wel wat af.
Daarna ben je naar de balletacademie gegaan. Watvoor eisen werden daar gesteld op het gebied van gewicht en eten?
De ballet academie is op de dezelfde school als de school voor jong talent VMBO/HAVO/VWO en als groep 7/8 basisschool. Al vanaf de jongste worden er niet zozeer eisen gesteld op het gebied van gewicht en eten maar wel over hoe je eruit ziet.
Ik kwam in de eerste klas op school en merkte dat wanneer meisjes de puberteit in gingen en dus wat vrouwelijkere vormen gingen krijgen en daardoor ook wat aankwamen vaker naar de diëtiste van school moesten.
Het ideaal beeld bij klassiek ballet is namelijk zeer slank en daardoor ook weinig vrouwelijke vormen. Jammer genoeg kan niet iedereen er zo uit zien en ook nog gezond zijn. Je aanleg en je bouw zijn een aantal dingen die dit bepalen.
Ik had het gevoel dat er op de school/academie waar ik heb gezeten alleen eisen werden gesteld aan hoe je eruit zag en niet op de manier waarop dit beeld bereikt werd. Er werd bijvoorbeeld geen rekening gehouden dat je de veranderingen van je lichaam in de puberteit niet altijd zelf in de hand hebt. Je lichaam veranderd in de pubertijd en daar moet je ook zelf aan wennen. Mentaal is het dan ook niet goed om dan te horen dat je wat te dik bent (voor ballet begrippen dan). Ik weet nog dat ik voor de eerste keer bij de diëtiste moest komen en ze toen zei dat ik voor normale begrippen een goed gewicht had maar voor balletbegrippen er nog zo’n 4 kilo af kon.
Kreeg je vanuit de academie ook een bepaald dieet voorgeschreven of moest je het meer zelf uitzoeken?
Op school hadden we een diëtiste. Die niet erg geliefd was bij alle studenten en leerlingen. Ze was namelijk zelf totaal niet slank en toch vertelde ze ons dat wij te dik waren. Eens in de zoveel tijd moest iedereen naar de diëtiste en als je dan terug moest komen stond je elke week op een lijst die naast het schoolrooster hing. Ik heb zelf niet heel veel verstand van het vak van een diëtiste maar ik had niet echt het gevoel dat ze een goede begeleiding gaf voor de 4 kilo die er nog wel af konden. Ze vroeg dan altijd wat je op een dag at en als advies zei ze dan dat ik de sultana die ik als tussendoortje meenam naar school wel thuis kon laten.
Maar als ik bij haar kwam was ik eigenlijk nooit zo eerlijk over wat ik op een dag at. Ze vroeg dan bijvoorbeeld: als je op een dag tussendoor weleens een koekje neemt hoeveel koekjes neem je dan? 1? 2? Ja dan ga je niet zeggen dat je weleens een hele rol koekjes eet. Ook werd je altijd alleen gewogen en er werd nooit naar je vetpercentages of je bouw gekeken. Ik had bijvoorbeeld een vriendinnetje die erg atletisch gebouwd was dus veel spieren en weinig vet. En spieren wegen zwaar. Maar toch werd haar aangeraden 5 kilo af te vallen.
Ook waren er veel meisjes te dun. Hier werd veel minder aandacht aan besteed. Ik vind dat de school dan strenge regels moet maken. Bijvoorbeeld dat als je niet gezond bent je ook niet meer mag doen met de danslessen totdat je weer op een gezond gewicht bent. Jammer genoeg gebeurde dit niet altijd. Het beste meisje van de school kreeg anorexia en het ging heel slecht met haar. Uiteindelijk werd ze geschorst totdat ze weer beter zou zijn. Maar toen de school een belangrijke voorstelling mocht dansen mocht ze toch weer terug komen om de hoofdrol te dansen.
Hoe ging jij met eten en jouw gewicht om tijdens de opleiding?
Ik was vrij nuchter en at eigenlijk gewoon alles wat ik wou. Maar ik voelde mij niet vrij om te lekker te eten. Je wordt de hele tijd beoordeeld en geconfronteerd met alles wat er niet goed is aan je lichaam, door docenten en de spiegels van de balletstudio. Tegen mij is gelukkig nooit gezegd dat ik te dik was maar er was van alles niet goed aan mijn lichaam. Ik heb bijvoorbeeld geen mooie doorgestrekte knieën wat bij klassiek ballet mooi wordt gevonden en ik had geen mooie hoge vreef waardoor er als je je voet strekt een mooie bolling op je voet zit.
Ik had denk ik van mijn klas het slechtste fysiek. Waar je dus eigenlijk niks aan kon doen. Op je rapport was een van de onderdelen ook fysiek. Hier heb ik altijd een twijfelachtig voor gekregen. Er werd dus altijd veel gezeurd over mijn fysiek waar ik dus helemaal niks aan kon doen. Hierdoor vond ik het bijna altijd niet fijn om mijzelf in de spiegel te zien tijdens het dansen.
Ik vond mijzelf dus gewoon niet meer mooi en daardoor ook niet dun genoeg. Tijdens mijn opleiding heb ik periodes gehad waarin ik ben gaan lijnen. Hierbij dacht ik nooit na over of dat wel goed voor mij, of hoe ik dit op een goede manier zou kunnen doen. Het enige wat telde is dat ik afviel. En dat deed ik door van de een op de andere dag alleen maar wat avondeten en een appel te eten. Hierdoor viel ik dan snel af. Dit voelde altijd erg goed en ik denk niet eens dat het zo goed voelde omdat ik afviel maar omdat ik dan controle had over mijn lichaam. En niet zoals hoe mijn voeten en benen er uitzagen niet kon controleren.
Gelukkig hield ik dit nooit zolang vol want ik ben van mij zelf een echte snoepert. Maar zo had ik dus wel een aantal keer dat ik dit deed in die periode.
Dus echt slim ging ik niet om met mijn eten en gewicht tijdens mijn opleiding.
Hoe was jouw zelfbeeld in die periode?
Mijn zelfbeeld was in die periode erg negatief. Pas toen ik na mijn eerste jaar HBO naar een andere balletacademie ben gegaan begon ik ook dingen mooi aan mijn lichaam te vinden. Dit kwam omdat er op deze school veel minder aandacht besteed werd aan hoe je lichaam eruit zag en veel meer aan of je goed kon dansen of niet. Ik kon hierdoor ook weer veel vrijer dansen en mezelf weer nog meer ontwikkelen in dans.
Balletdanseres is een zwaar beroep waarvoor je veel energie en een gezond lichaam nodig hebt. Hoe combineer je dit met zeer dun zijn?
Dit is niet te combineren. Ik eet nu altijd goed en door het vele trainen blijf ik slank. Balletdanseres zijn is inderdaad een heel zwaar beroep en dus is het heel belangrijk gezond te zijn. Je hebt veel energie nodig en je moet dus goed eten. Doordat je zoveel traint kan je eigenlijk nooit te dik zijn. Jammer genoeg proberen veel dansers heel erg dun te zijn en toch zo’n zwaar beroep te doen. Je lichaam kan dit best lang volhouden maar je lichaam is niet gezond op deze manier. Je maakt er van alles aan kapot.
Op welke manier kwam je op de diverse dansscholen waar je zat in aanrakingen met eetstoornissen?
Ik weet niet precies wanneer je een eetstoornis hebt. Maar op school heb ik veel mensen met een vertekend zelfbeeld gezien die gingen lijnen. Alles werd daarvoor uit de kast gehaald. Van ‘s ochtends vroeg voor je een zware dag had nog extra hardlopen tot dieetpillen en laxeerpillen. Hopelijk hebben de meeste meiden aan deze periode niet een blijvende eetstoornis overgehouden. Maar ik weet dat er sommige meiden hiervoor zijn opgenomen of nog steeds problemen hebben met eten.
Is jouw eigen eetgedrag ooit de ongezonde kant opgegaan?
Ik kan niet zeggen dat mijn manier van afvallen gezond was. Als ik zo’n periode had waarin ik streng aan het lijnen was had ik het altijd koud en kon ik ‘s nachts vaak ook niet slapen omdat ik honger had en omdat slapen ook energie kost. Ik hield dit gelukkig nooit zolang vol. Maar als je dit wel doet en veel ondergewicht krijgt maak je je lichaam kapot. Je wordt niet meer ongesteld waardoor je uiteindelijk onvruchtbaar wordt, je krijgt haaruitval en ook juist extra dons haargroei op bijvoorbeeld je gezicht. Je lichaam probeert zich namelijk warm te houden. Ook kan je hartkloppingen en andere problemen met je hart krijgen wat uiteindelijk kan leiden tot een hartstilstand.
Wat vind jij dat er binnen de danswereld zou moeten veranderen op het gebied van eisen en gezondheid?
Dat gezondheid voorop moet staan. Ik begrijp dat er in sommige dansgezelschappen wordt verwacht dat de meisjes allemaal het zelfde type lichaam moeten hebben en bijvoorbeeld dus ook slank moeten zijn. Dit is meestal gewoon mooier voor het geheel. Maar dan moet het wel gezond slank zijn.
Ook vind ik dat overal een goede begeleiding/diëtiste moet zijn die advies kan geven over gezonde voeding en gezond lijnen. Dit begint al op scholen. Op scholen moet er rekening gehouden worden met dat het nog maar kinderen in de groei zijn en ze dus hierbij een hele goede begeleiding moeten geven.
Op de balletacademie worden vaak ook hoge eisen gesteld aan je prestaties. Wat voor invloed heeft dat op jou gehad?
Toen werd ik daar heel onzeker van. Je wordt vaak heel erg de grond in geboord en je mocht nergens iets tegenin brengen ook al wist je dat het onterecht was. Je wilde natuurlijk niet dat dit gevolgen had voor de rollen die je kreeg. Leerlingen die iets terug durfde te zeggen vond je zelden op mijn school. Ze proberen je discipline aan te leren en je sterk te maken voor kritiek. Dit is ze ook zeker gelukt. Maar wat ik daar niet heb geleerd is om voor mijzelf op te komen. En om mijn eigen mening duidelijk te maken. Dit komt vooral omdat je bang bent voor de consequenties.
Je moet jezelf namelijk heel de tijd bewijzen. Er wordt gewerkt met een pyramide systeem. Dat betekent dat er elk jaar leerlingen afvallen. In groep 7, 8 en de 1ste klas van de middelbare school komen er ook nog nieuwe leerlingen bij maar er wordt al vanaf groep 7 elk jaar leerlingen afgewezen. Toen ik in de eerste klas erbij kwam waren we nog met zijn tienen en toen ik in het HBO zat waren we nog maar met zijn drieën over van deze klas. Na mijn eerste jaar HBO moest ook ik weg en uiteindelijk is er één meisje afgestudeerd op het HBO van deze school.
Op ballet academie die ik hierna ben gaan doen was dit allemaal heel anders. Hier heb ik geleerd te kunnen zeggen wat ik vind en te durven opkomen voor mijzelf.
Wat ben je na de balletacademie gaan doen?
Na mijn stage bij Introdans, een dansgezelschap in Arnhem en mijn stage bij het Scapino Ballet Rotterdam kreeg ik daar voor een half jaar aspiranten contract. Ik vond dit echt geweldig. Dit was waar ik al die jaren voor had gewerkt. Ik mocht toen in een modern stuk dansen. Dit was nieuw voor mij maar ik vond het juist heel erg leuk en heb besloten om meer deze kant op te gaan in plaats van echt Klassiek Ballet.
Ook ben ik bij Introdans op een tour naar Indonesië mee gegaan. Dit was ook ontzettend gaaf! Naast dansen ook nog eens een ander land zien. En dat als werk…Daarna heb ik nog wat dans projecten gedaan als freelance danseres.
Hoe voel je je na een voorstelling?
Op het toneel staan geeft mij echt een kick. Dit komt door de sfeer die er dan hangt. Het is moeilijk uit te leggen maar het heeft iets magisch. Na een voorstelling ben ik meestal erg moe, maar vaak kan ik ook niet slapen door alle adrenaline die er nog in mijn lichaam zit.
Je hebt ook meegedaan aan ‘So you think you can dance’. Hoe was dat?
Het was ontzettend leuk om met zoveel verschillende goede dansers om mij heen te zijn. Van buikdansers tot Break Dancers het was heel gezellig en spannend voor ons allemaal. Wat ook heel leuk was was om te zien hoe zo’n programma gemaakt wordt. Ik vond het niet eng om door half Nederland beoordeeld te worden. Daar heb ik eigenlijk helemaal niet over nagedacht. Ik zat wel elke week vol spanning te kijken naar het programma om te zien of ze mij zouden uitzenden.
Naast alle audities werk ik als balletjuf op amateurscholen en geef ik balletlessen aan kleine kinderen en wat oudere meiden. Hopelijk kan ik nog veel leuke dingen dansen. Maar naast dans zijn er ook genoeg andere leuke dingen.
Wat zou je de meiden op Proud2bme willen meegeven?
Wees nooit bang om te laten zien wie je bent. Wees jezelf dan ben je het mooist en het gelukkigst.
Geef een reactie