Alsof het niets is. Het staat er opgesomd onder elkaar; de verschillende diagnoses, het aantal crisisopnames en zelfs het aantal zelfmoordpogingen. Dit is het eerste dat ik van je lees. Maar is dit ook het eerste dat ik van je moet weten? Er komen zo veel vragen in mij op als ik sommige biografieën lees op Instagram… Ze doen mij meer lijken op een medisch dossier dan op de mens die ik eigenlijk wil leren kennen.
Via Proud2Bme – maar ook via mijn persoonlijke account – komen er toch snel Instragamprofielen met thema’s als recovery, mental health, psychological disorders en body positivity voorbij. Iets wat ik overigens heel goed en fijn vind, het mag er allemaal zijn. Sterker nog; het is er, dus het mag en moet misschien zelfs gezien worden. Het moet besproken worden. Ook de meest kwetsbare dingen waar menselijk dagelijks mee worstelen. Het komt zo veel voor, meer dan je kunt zien, dus moeten we het wel uitspreken. Eén op de vier mensen krijgt te maken met psychische klachten, dus het is veel meer om je heen dan je denkt. Des te belangrijker om dat online en offline ook realistischer weer te geven. Om het een plek te geven in ons dagelijks leven. Op die plek kan social media een belangrijke rol spelen, dat neemt namelijk ook al een heel prominent deel van ons sociale leven in beslag.
Maar is psychische problemen zichtbaar maken, hetzelfde als benoemen hoe vaak je in een crisis zit? Staat taboes doorbreken gelijk aan het opsommen van je diagnoses? Word jij meer gezien, als jouw dossier meer wordt gezien?
Wat ik bij mezelf heb gemerkt, is dat mijn problemen een deel van mijn identiteit werden. Ik raakte gewend aan de problemen en de aandacht die erbij hoorde. Het werd mijn ‘normaal’. De psychische problemen werden normaal en de zorg die ik daarvoor kreeg werd normaal. Dat is ergens prima, omdat psychische problematiek heel menselijk is en je daar niet van hoeft te schrikken. Het hoeft niet onder stoelen of banken geschoven te worden. Tegelijkertijd hoeft het je ook niet te definiëren. Iets wat best een uitdaging kan zijn als je langer worstelt met bepaalde problematiek.
Het werd mijn identiteit en dat is niet zo gek, omdat het een lange tijd heel erg op de voorgrond lag. Het vroeg ál mijn aandacht, dus begrijpelijk dat er minder aandacht was voor de andere aspecten van mij als persoon. Toch deed het iets met mijn gevoel om mezelf als patiënt te zien. Het meisje met een eetstoornis. Het meisje met borderline. Het voelde dramatisch en gek genoeg zelfs romantisch. Ik kon opgaan in een wereld die ik goed kende en die mij de meest destructieve veiligheid bood die ik ooit had gevoeld. Ik vond het een lastige balans om te vinden. Ik wilde aandacht geven aan mijn problemen om ermee om te kunnen gaan. Maar hoe meer aandacht ik gaf aan mijn problemen, hoe minder ik mezelf gezond zag worden.
Hoe langer ik in een zieke wereld bleef ronddartelen, hoe verder weg die gezonde wereld leek. Zonder dat ik daar een oplossing had of dat expres deed natuurlijk. Ik merkte alleen wel wat voor effect dit had. Ik identificeerde mij namelijk niet met het gezonde meisje. Wat niet gek is; als je elke dag therapie hebt, gaat de aandacht vooral naar het zieke meisje. Dat gezonde meisje was ik soms even kwijt, maar die zat er natuurlijk wel degelijk. Ik merkte dat ‘buiten spelen’ dat weer aankon wakkeren. Erop uitgaan, de stad in en onder de mensen zijn. Ook social media voelde voor mij als buiten spelen. Als een wereld om mezelf te ontdekken, door mezelf te spiegelen aan anderen. Door in werelden te komen en naar mensen te kijken die ik in mijn eigen, soms zieke wereldje, niet zo snel tegen zou komen. Wat kon er allemaal nog meer? En wat – als ik durfde te dromen – kon ik nog meer?
Hoewel het soms voelde alsof het op mijn voorhoofd geschreven stond, stelde ik mij tijdens het buiten spelen niet voor als ‘Daphne met borderline’. Of ‘Daphne met deze en deze eetstoornis’. Ik denk dat niemand dat deed en ook niemand dat in het echt doet, maar dat voorstel-moment lijkt er op Instagram ineens wel te zijn. Überhaupt is er met social media een nieuw soort communicatie bijgekomen denk ik. Een nieuwe manier van buiten spelen. Waar we elkaar opnieuw in moeten vinden, maar dus ook een nieuwe manier hebben om onszelf voor te stellen. Het eerste dat mensen zien van jou en waar jij, in beeld of tekst, invloed op hebt. Een nieuw moment waarop anderen kennis met je maken en waarin je – net zo bewust of onbewust – een eerste indruk van jezelf laat zien.
Die eerste indruk mag te allen tijde een weerspiegeling zijn van hoe het met jou gaat. Dat hoeft niet mooier en ook niet minder mooi dan het in werkelijkheid is. Dat is de kracht van openheid en van meer awareness, zowel online en offline. Iets wat online misschien wel de eerste stappen heeft gezet. Maar is het niet nóg belangrijker om de mens het méést zichtbaar te maken? De mens achter – of voor – de diagnose? Wanneer ik de diagnoses en de crisisopnames lees in iemands biografie op Instagram, zie ik minder mens. Ik zie meer een dossier, wat niets zegt over de persoon zelf. Ik lees hele menselijke dingen, maar niets wat die persoon die persoon maakt. En dat vind ik zonde. Omdat het zonder social media al best een strijd kan zijn om de balans te vinden tussen wie jij bent als persoon en wie jij bent met eventuele diagnoses. In het echte leven, tijdens het buiten spelen, is het al best lastig om te bepalen op welke manier je hier openheid aan wilt geven.
Zelf merkte ik dat, toen mijn diagnoses en problemen op de voorgrond stonden, mijn problemen niet per se normaler werden. Ze waren er vooral de hele tijd. Hoe belangrijker ik de problemen maakte, hoe meer ze mij zelfs in de weg konden zitten. Ze werden belangrijker en het werd groter dan ik. Hoe belangrijker ik mezelf maakte, hoe ‘normaler’ juist alles werd wat bij mij hoorde. Hoe belangrijker ik mezelf maakte als persoon, hoe meer mijn problemen daar ‘slechts’ een onderdeel van werden. Niet langer de leidende factor, niet langer iets wat het meeste over mij vertelde. Gewoon, een onderdeel van mij, net zoals heel veel andere dingen.
En ik snap dat alles wat jij als mens te bieden hebt, alles wat jou leuk en bijzonder maakt, ook niet in een klein bio’tje weer te geven is. Maar is dat wat overblijft dan de problemen waar je mee worstelt? Is dat wat benoemd moet worden, als ik jou ontmoet? Jouw momenten van crisis? Je hoeft niet te zwijgen over de momenten dat jij het moeilijk hebt en ik hoop dat je overal de vrijheid voelt om open te zijn, als je die behoefte hebt. Maar ik hoop vooral dat je niet het idee hebt om je erachter te moeten verstoppen. Of dat je het gevoel hebt dat er verder niets overblijft. Want diagnoses en problemen maken je menselijk. Maar wat jij verder als mens te bieden hebt, dát maakt jou bijzonder.
♥
Geef een reactie