Stella van XXS leven met anorexia

Stella (19) heeft inmiddels de kliniek van Centrum Eetstoornissen Rintveld verlaten. Na jaren therapie, hoopt ze nu het leven te kunnen leiden van een echte student! Studeren, stappen en gezelligheid met vriendinnen. Een vriend heeft ze recent al aan de haak geslagen. Stella werd voor het programma XXS meerdere malen gefilmd en geinterviewd. Zelf nam ze ook deeltjes van haar leven op met een handycam. Afgelopen zondag was de laatste uitzending van XXS. Hoe kijkt Stella terug op haar deelname, hoe gaat het nú met haar en…voor degenen die XXS niet hebben gevolgd, wie ís Stella?

Proud2Bme mocht haar interviewen:

Jouw eetstoornis is ontstaan toen je op je 15de jaar met modellenwerk begon. Kun je beschrijven hoe dat gelopen is?
Ik werd zomaar een keer aangesproken op straat door iemand die vroeg of het me leuk leek om een keertje wat foto’s te laten maken. Ik was altijd al lang en dun, maar vond dat zelf altijd verschrikkelijk omdat ik boven iedereen uitstak. Ik vond het natuurlijk best interessant allemaal, het leek best een glamoureus wereldje, maar het is nooit echt mijn droom geweest om model te worden ofzo. Langzamerhand kwamen er steeds meer shoots en werd het ook steeds professioneler. ###

Ik vond het allemaal heel leuk, het gaf ook een goed gevoel dat mensen me mooi vonden en complimenten gaven, terwijl ik dat zelf nooit zo had gezien. Alleen, hoe hoger het niveau werd, hoe meer kritiek ik ook kreeg. Ik was altijd al vrij onzeker en wilde er alles aan doen om ervoor te zorgen dat mensen me leuk zouden vinden; in mijn ogen betekende dat dat ik moest gaan afvallen. 
 
Je vertelde dat je ook in het buitenland hebt gewoond voor je modellenwerk. Woonde je daar samen met familie of een bekende?  
Nee, ik woonde daar niet samen met familie of een bekende, maar werd vanuit mijn agency wel goed begeleid. Er was altijd iemand bij me die mijn afspraken inplande, zorgde dat ik overal op tijd was en gewoon op me lette. Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik aan mijn lot werd overgelaten.

Had je toen je met het modellenwerk begon bedacht dat je risico op een eetstoornis kon lopen?
Ik wist wel dat ik onzeker was op dat gebied, maar met een eetstoornis had ik nooit echt rekening gehouden. Iedereen deed toch weleens aan de lijn? Ik had natuurlijk weleens van anorexia gehoord, maar zag daar gelijk het plaatje van extreem uitgemergelde meiden bij en zo wilde ik toch echt niet worden? Oftewel, ik was me wel bewust van mijn onzekerheid, maar had eigenlijk het idee dat het vrij normaal was waar ik mee bezig was. 
 
Komen eetstoornissen veel voor in de modellenwereld?  
In die tijd was ik eigenlijk nog helemaal niet zo bekend met de ‘symptomen’ van een eetstoornis, dus ik denk dat ik daar weinig over kan zeggen. Het is wel zo dat veel modellen redelijk obsessief bezig zijn met uiterlijk en gewicht, maar op zich is dat ook logisch, want dat is je werk. De grens tussen een eetstoornis en gewoon op je gewicht letten is af en toe moeilijk te trekken, vooral omdat niemand er natuurlijk mee te koop loopt dat ie problemen heeft op dat gebied. 
 
We zien vaak dat meiden die al een eetstoornis hebben zich inschrijven bij een modellenbureau. Wat vind jij daarvan?
Ik kan me goed voorstellen dat de modellenwereld heel aantrekkelijk en glamoureus lijkt, maar ik zou het iedereen met een eetstoornis ten zeerste afraden om die wereld in te stappen. Natuurlijk krijg je veel (positieve) aandacht en dat is hartstikke leuk, maar het is onvermijdelijk dat je ook kritiek krijgt en dan is het heel belangrijk dat je stevig in je schoenen staat! Ik wil hier niet als een of ander moedertje gaan preken, maar onderschat niet hoe heftig die kritiek soms kan zijn! Het is absoluut geen fijne wereld om in te zijn als je toch al onzeker bent over je uiterlijk en je gewicht. 
 
Je hebt op jonge leeftijd je moeder verloren. Hoe heeft dat meegespeeld in het ontstaan van je eetstoornis?
Altijd lastig om antwoord te geven op zo’n vraag, want ik vind het heel moeilijk om mijn eetstoornis op zo’n manier te analyseren. Als ik het logisch bekijk, zal het ermee te maken hebben dat ik over de plotselinge dood van mijn moeder geen controle heb gehad, terwijl ik mijn gewicht blijkbaar wel onder controle kon hebben. Ook het onderdrukken van bepaalde gevoelens van gemis zal ongetwijfeld mee hebben gespeeld. Maargoed, ik vind het nog steeds moeilijk om dat soort lijnen te trekken..het is lastig om dat bij jezelf te zien.
 

Zijn er nog andere factoren die hebben bijgedragen aan het ontstaan van je eetstoornis? 
Ik denk dat mijn eigen karakter ook een behoorlijk grote rol heeft gespeeld bij het ontstaan van mijn eetstoornis. Ik ben van nature onwijs perfectionisch (didn’t hear that one before ;)) en nogal een controlfreak. Ook mijn depressie heeft meegespeeld, afvallen leek daarvoor het perfecte medicijn, omdat het mijn gevoelens deels afvlakte. Wat ook wel een rol speelde is de overgang van de middelbare school naar de universiteit, van een veilige omgeving naar iets compleet nieuws, wat veel onzekerheid met zich meebracht. Verder zijn er ook nog wel wat familie-issues en nare gebeurtenissen, maar daar zal ik hier niet te veel op ingaan 😉
 
Werd er door niemand ingegrepen terwijl de eetstoornis erin sloop bij jou?
Ik heb het lange tijd goed verborgen kunnen houden voor mijn omgeving. In eerste instantie dachten mensen dat mijn gewichtsverlies kwam door mijn depressie, minder eetlust etc. Natuurlijk kreeg ik wel opmerkingen, vooral van mijn vriendinnen en leraren op school, maar ik heb heel lang ontkend dat er een probleem was.

Mensen zagen op een gegeven moment natuurlijk wel dat het helemaal niet goed ging en spraken me er ook op aan, maar wat kun je doen als iemand zelf geen hulp wil en blijft ontkennen? Uiteindelijk werd ik door een lerares min of meer gedwongen om naar de huisarts te gaan, daar ben ik haar nog steeds dankbaar voor 😉
 
Je hebt meegedaan aan de documentaire XXS. Waarom wilde je daar graag aan meedoen?
In mijn omgeving kom ik nog steeds veel onbegrip tegen en zo’n tv-programma leek me een goede manier om de ergste vooroordelen voor een deel weg te nemen. Bovendien wil ik graag laten zien dat het niet alleen draait om extreem dun zijn, calorieen tellen, afvallen etc., maar dat er een veel diepere betekenis achter zo’n eetstoornis zit. Maar mijn belangrijkste reden is dat ik wilde laten zien datje zelf verantwoordelijk bent voor herstel.

Je kunt er vanaf komen, maar dan moet je wel de beschikbare hulp durven aannemen! Sommige mensen klagen alleen over de hulpverlening, maar uiteindelijk moet je het toch écht zelf doen helaas. Niemand gaat je beter maken, je bent zelf de enige die dat kan. Het is zo makkelijk om slachtoffer te spelen en af te geven op de hulpverlening, maar het is volgens mij belangrijk dat je zélf de verantwoordelijkheid durft te nemen. Voor een eetstoornis kies je niet, maar je kunt er wel voor kiezen om er alles aan te doen om beter te worden. 
 
Hoe heb je het ervaren? Ben je achteraf blij dat je hebt meegedaan?
Ik vond het heel leuk om mee te doen, zou het zo nog een keer doen. Sowieso is het natuurlijk interessant om te zien wat er allemaal komt kijken bij het maken van zo’n tv-serie. Aan de andere kant was het ook weleens moeilijk, omdat ik natuurlijk superkritisch op mezelf ben. Ik vond het heel lastig om op de beelden te zien dat ik was aangekomen, want dat is natuurlijk gewoon zichtbaar. Aan de andere kant probeer ik het zoveel mogelijk te relativeren, maar ik kan niet ontkennen dat ik af en toe walgde van mijn eigen lichaam op tv. Verder vind ik het af en toe jammer dat ik dingen niet op een andere manier heb uitgelegd, want voor mijn gevoel had het allemaal een stuk duidelijker gekund. Perfectionsme he? 😉

Vind je dat XXS over het geheel gezien een goed beeld geeft van wat anorexia is?
Ik vind het heel positief dat ze mensen in verschillende situaties en verschillende fases van de eetstoornis hebben gevolgd. Ik denk ook dat het goed is dat ze dit over een langere periode hebben gedaan, omdat dat een veel completer beeld geeft dan 1 enkel interview. Toch denk ik dat sommige dingen wat beter uitgewerkt hadden kunnen worden en dat op sommige dingen wat meer doorgevraagd had kunnen worden. Het was wel duidelijk dat ze voor ieder van ons een bepaalde ‘rol’ in gedachten hadden: ‘de moeder’, ‘de jongen’, ‘de vrolijke studente’ en dat ze van die ‘rolverdeling’ eigenlijk niet afweken.

Alles was niet in het plaatje paste werd niet uitgezonden, dat vond ik weleens jammer. Aan de andere kant begrijp ik ook wel weer dat ze het zo doen, want het maakt het voor veel mensen misschien makkelijker te begrijpen, maar je mist hierdoor wel een heel deel van de complexiteit van de ziekte; van die ‘2 stemmen’ die bij een eetstoornis komen kijken, wat het juist zo moeilijk te begrijpen maakt. 
 
Je vond het jammer dat je in de laatste uitzending wel heel erg ‘happy-de-pappy’ wordt neergezet. Hoe had je het graag anders willen zien?
Ik denk dat het realistischer was geweest als ze ook hadden laten zien in wat voor tweestrijd ik nog steeds zit. Natuuuurlijk doe ik leuke dingen met vriendinnen en ga ik lekker stappen, maar die eetstoornis is nog altijd 24/7 bij mij. In de laatste uitzending wordt daar nauwelijk op ingegaan en word ik een beetje neergezet als ‘genezen’…was het maar zo makkelijk!
 
Hoe gaat het nu in werkelijkheid met je?
Nouja, zoals ik hierboven als schreef is het nog steeds een dagelijkse strijd. Ik ben niet extreem teruggevallen, maar het gaat wel met ups en downs. De ene dag kan ik heel rationeel denken dat ik beter wil worden, de andere dag is de angst om aan te komen weer zó groot dat het allemaal niet gaat. Maar goed, ik denk dat je over het algemeen wel kunt zeggen dat het goed gaat en dat het me lukt om mezelf overeind te houden. 
 
Je vertelde ons dat je nog steeds wel last hebt van depri gevoelens. Heb je nu een andere manier gevonden om hiermee te dealen dan minder gaan eten?
Het is ontzettend cliché, I know, maar PRATEN helpt! Af en toe is het nog steeds heel lastig om ermee om te gaan en grijp ik nog steeds terug op het eten, maar ik ben me er wel heel bewust van dat ik het doe, dat lijkt me stap 1. Ik zou willen dat ik hier de gouden tip kon geven om met al die gevoelens om te gaan, maar die heb ik helaas ook nog altijd niet gevonden 😉
 
Je hebt je studie inmiddels weer opgepakt. Is dat lastig in combinatie met je eetstoornis?
Eigenlijk heeft mijn studie een heel positieve invloed op mijn eetstoornis. Het geeft me een dagritme en vormt tegelijkertijd een groot deel van de motivatie waarvoor ik wil blijven vechten. Ik vind mijn studie heel leuk en als ik het wil blijven volhouden, kan ik toch echt niet te veel aan mijn eetstoornis toegeven.
 
Hoe ervaart je vriend het dat je een eetstoornis hebt?
Ik heb mijn vriend eigenlijk pas leren kennen toen ik uit de kliniek kwam, dus hij kent mij alleen maar als de Stella ‘op weg naar genezing’ en niet als de Stella die steeds zieker wordt, ik denk dat dat een groot verschil maakt. Hij is erg geinteresseerd in wat er in mij omgaat, hoewel hij het natuurlijk nooit helemaal zal begrijpen. Maar goed, zelfs al begrijpt hij het niet, hij is er wel voor me als ik het moeilijk heb en daar ben ik hem heel erg dankbaar voor.
 
Je vertelde ons dat je niet verwacht ooit nog eens zó’n diepe terugval te krijgen. Waarom denk je dat?
Tja, zeg nooit nooit, maar ik zou me nu niet kunnen voorstellen dat ik ooit nog eens zo ver zal afglijden. Sowieso zou ik het mijn omgeving, vooral mijn vriend, niet willen aandoen. Ik weet hoe ontzettend machteloos je je als omstander kunt voelen, dat gevoel wil ik nooit meer iemand bezorgen. Daarnaast wil ik het ook zelf gewoon niet meer.

Ik ben me er zo van bewust wat je allemaal míst met een eetstoornis! Bovendien koester ik niet meer de illusie dat ik me beter zal gaan voelen als ik 2 of 5 of zelf 10 kilo afval..ik heb het nu 2 keer geprobeerd en ben me alleen maar slechter gaan voelen. Hoewel het nog steeds verleidelijk is om in die val te trappen, denk ik dat ik nu genoeg ervaring heb om het op tijd te stoppen.

Watvoor ‘handvaten’ of dingen heb je geleerd om een terugval tegen te gaan?
Voor mij is het vooral belangrijk geweest om de situaties te leren herkennen waarin er risico is op een terugval(letje). Het teruggrijpen op niet-eten is bij mij op een gegeven moment zo’n vanzelfsprekende oplossing geworden voor alles waar ik niet mee kon of wilde dealen: stress op school, frustraties, machteloosheid, jaloezie, familietroubles. Ik probeer daar nu op een andere manier mee om te gaan, met name door er over te praten en écht te werken aan een oplossing, in plaats van terug te grijpen op die eetstoornis. Praktisch gezien helpt het mij ook om met andere mensen te zijn en samen te eten.

Eigenlijk zou ik dat op de momenten dat de eetstoornis trekt natuurlijk juist níet willen, maar ik weet nu dat het echt beter voor me is. Ik probeer me niet meer af te sluiten voor iedereen, want dat is bij mij hét signaal dat het niet goed gaat. Ook een belangrijk punt voor mij: NIET meer thuis op de weegschaal staan!! 
 
Welke dingen zijn er (terug) in je leven gekomen nu de eetstoornis een minder grote plaats inneemt?
In de eerste plaats natuurlijk: de LIEFDE ! De afgelopen jaren stond ik absoluut niet open voor een relatie, was ik veel te veel met mezelf en die eetstoornis bezig, maar nu ben ik weer in staat om liefde te geven en te ontvangen (oeh, wat klinkt dat erg).

Ik kan weer écht genieten van dingen, terwijl ik die gevoelens nauwelijk nog kende. Je leeft gewoon veel intenser zonder eetstoornis, niet meer in een schijnwereld die je zelf gecreeerd hebt. Helaas horen daar af en toe ook problemen bij, maar daar moet iedereen mee dealen en niet-eten is daar geen oplossing voor. 
 
Wat zijn je wensen en/of dromen voor de toekomst?
Eerst mijn studie afmaken, nog jarenlang heel verliefd zijn met mijn vriend, zoveel mogelijk reizen, op een gegeven moment settelen, een mooie baan vinden, misschien wel in het buitenland wonen, kindjes krijgen enzovoort, het standaardverhaal eigenlijk. En een puppy. 😉
 
Heb je nog contact met de andere deelnemers van XXS?
Ja, met Fleur spreek ik regelmatig af en Mike spreek ik ook regelmatig. Ik heb dankzij XXS vier heel bijzondere en moedige mensen leren kennen.
 
Hebben jullie ook dingen van elkaar kunnen leren?
Ik weet niet of mensen dingen van mij hebben kunnen leren, maar ik probeer mezelf juist niet te veel te vergelijken met anderen, vooral niet met de deelnemers die misschien nog wat dieper in de eetstoornis zitten.  
 
Wat is volgens jou de beste hulpverlening?
Pfoe, dat is een lastige. Ik denk dat goede hulpverlening tegelijkertijd gericht is op het eetpatroon/ aankomen en op de onderliggende problematiek. Zolang je de onderliggende problemen niet aanpakt, blijft een eetstoornis bestaan en doe je eigenlijk alleen aan symptoombestrijding.

Aan de andere kant is het ook belangrijk om te werken aan een normaal eetpatroon en lichaamsgewicht, want als dat achterblijft is er altijd nog een ‘uitweg’ om om te gaan met problemen. Bij Rintveld heb ik goede ervaringen, maar ik denk dat er heel veel goede hulpverlening is in Nederland, je moet de hulp alleen durven aanpakken!
 

Wat wil je de meiden en jongens op Proud2Bme nog meegeven?
Nu moet ik zeker met een lekkere oneliner aankomen? 😉 Nee, ik zou alleen willen zeggen: Dúrf de verantwoordelijkheid te nemen.. je bent zelf verantwoordelijk voor je geluk. Het lijkt een ontzettend lange weg, misschien wel een oneindige weg, maar je kúnt echt een heel eind komen! Ik begrijp dat het heel erg moeilijk is om dat aan te nemen van iemand anders, daarom zou ik zeggen, probeer het!

En be proud natuurlijk! 🙂