Deze week werd voor de 39e keer de week van de psychiatrie georganiseerd waarin ieder jaar een speciaal thema onder de aandacht wordt gebracht. Dit jaar stond het thema ‘Stigma’ centraal. Wat verbeeld jij je wel?!
‘Stigma’ gaat over het beeld wat mensen hebben over de psychiatrie, verslavingszorg en de maatschappelijke opvang. Het is een negatief label dat door de buitenwereld wordt opgeplakt en ervoor kan zorgen dat je ook anders over jezelf gaat denken en oordelen. Dit noem je dan zelfstigma.
Je hebt het gevoel dat je anders bent en er niet meer bij hoort. Je denkt voortdurend aan wat anderen van je denken en wat ze van je zouden vinden. Je doet je uiterste best om je kwetsbaarheden verborgen te houden, waardoor je jezelf steeds verder afsluit van de buitenwereld. Het gevolg is dat je hiermee de stigmaproblemen onbewust alleen maar verergerd. Niet voor niets werd er deze week extra aandacht gevraagd voor deze beeldvorming. Door heel Nederland werden er verschillende activiteiten georganiseerd. Zo heb ik afgelopen woensdag deelgenomen aan een hele interessante workshop ‘Fotovoice’.
‘Fotovoice’ is een cursus die gaat over het bewust worden van stigma’s en zelfstigma’s aan de hand van zelfgemaakte foto’s. Daarnaast worden persoonlijke kwaliteiten en vaardigheden aangewakkerd om hiermee om te leren gaan.
Zo begonnen we de workshop met de ‘homo stigmaticus’: een grote banner met een gesloten deur naar de buitenwereld. Deze hebben we volgeplakt met allerlei stigma’s waar we tegenaan liepen.
Vervolgens trokken we met zijn allen de sneeuw in om onze eigen gedachten en oordelen over stigma’s in beeld te brengen. Met mijn camera in de hand wist ik een aantal sprekende plaatjes te schieten. Zoals deze:
Op het eerste gezicht een doodgewoon verkeersbord van een voetgangerspad. Voor mij riep dit bord ook een hele andere betekenis op. Ik was het zorgenkindje. Bang voor de grote buitenwereld moesten mensen mij aan het handje houden. Als ze me los zouden laten, zou het te onveilig worden. Afhankelijk van mijn omgeving en de hulpverlening was ik niet in staat om voor zichzelf te zorgen.
Ook binnen mijn opname liep ik tegen de nodige stigma’s aan. Als ik sprak over waar ik was opgenomen, waren de reacties erg kortzichtig. ‘Zit je in het gekkenhuis?! Met allemaal van die enge en rare mensen?’ Enkele vriendinnen mochten niet eens op bezoek komen van hun ouders, té gevaarlijk.
De gedachte achter deze foto is het gevoel anders te zijn. Ik kon niet met de stroom van de samenleving mee en kon me niet goed aanpassen. Ik was een beetje ‘van mijn padje af’. Mensen noemde me tegendraads.
Gelukkig namen we aan het einde van de workshop afscheid van onze stigma’s. De stigma’s die we in het begin van de bijeenkomst hadden verzameld werden ritueel verbrand. Zo werd de dag toch op een positieve manier afgesloten.
Ik kijk nu dan ook heel anders tegen deze foto’s aan. Ik heb mezelf losgemaakt uit de handen van de hulpverlening en een overbezorgde omgeving. Ik woon lekker op mezelf en kan gaan en staan waar ik wil, zonder dat ik afhankelijk ben van anderen. Ik werk inmiddels als ervaringsdeskundige op het terrein waar ik vroeger opgenomen geweest ben. En eerlijk waar, ik kan mezelf werkelijk geen fijnere en veiligere plek bedenken dan waar ik nu werk. De mensen om me heen zijn niet eng of gevaarlijk, maar de meeste bijzondere en eigen mensen die ik ken. Ik heb nu veel minder het gevoel er niet bij te horen, of anders te zijn. Ik loop weliswaar niet de bekende weg zoals veel van mijn leeftijdsgenoten deze belopen. Ik volg nu mijn eigen weg , ik ben wie ik ben, en daar ben ik trots op!
Tegen welke stigma’s loop jij aan?
Geef een reactie