Presenteren is iets wat ik heel leuk vind en graag doe maar dit is niet altijd zo geweest. Als kind beleefde ik hier echt geen plezier aan en was het iets wat ik liever vermeed. Ik denk dat veel mensen dat herkennen. Een presentatie geven is voor veel mensen zenuwslopend en iets waar je dagen van te voren tegenop kunt zien. Een presentatie geven hangt vaak samen met het staan voor een (grote) groep mensen en alle ogen zijn op jou gericht. Je bent misschien bang dat je rood aanloopt, dat je onzekerheid zichtbaar is en dat je gaat stotteren. Dit alles helpt niet om je zekerder te voelen.
Presenteren kom je tegen op zoveel verschillende manieren en daarom leek het mij leuk om hier over te schrijven. Ook omdat ik denk dat veel mensen hier moeite mee hebben. Het heeft namelijk niet alleen te maken met een spreekbeurt op school, ook op je werk en in het dagelijks leven ben je veel bezig met presenteren. Je hoeft dan niet eens altijd dingen uit het hoofd te leren, soms ben je aan het presenteren zonder dat je het zelf in de gaten hebt. Denk bijvoorbeeld maar eens aan je houding op het werk en de eerste dagen van je werk, of je sollicitatiegesprek. Of denk aan hoe je je opstelt als je nieuwe mensen ontmoet of als je ergens komt waar je nog nooit geweest bent. Ook dat is een vorm van presenteren, alleen presenteer je dan geen informatie maar jezelf.
Onderzoek die onbewuste presentatie
Wanneer je zenuwachtig wordt van presenteren of er onzeker over bent, kan het helpend zijn om eens te zoeken naar die onbewust presentatie. Bekijk eerst eens de afgelopen week en vraag jezelf af wanneer je jezelf gepresenteerd hebt. Misschien ben je op een verjaardag geweest of heb je nieuwe collega’s ontmoet, heb je een vergadering bijgewoond of heb je voor het eerst deelgenomen aan een cursus of training. Het kunnen hele kleine momenten zijn waarin je jezelf presenteert. Het heeft eigenlijk heel veel te maken met een eerste indruk. Door dit te onderzoeken kun je vaak wel concluderen dat je dit best goed kan en dat dit in veel gevallen zelfs vanzelf gaat, zomaar zonder dat je het door hebt en zonder dat je je moet voorbereiden. Dat betekent niet dat je je voor geen enkele presentatie moet voorbereiden, maar wel dat je best wat zekerder over jezelf mag zijn.
Faalangst
Angst en onzekerheid rondom presenteren hangt vaak samen met faalangst, alleen is dit nog even wat spannender dan wanneer je een toets maakt op papier. Wanneer iets niet goed gaat, je bijvoorbeeld rood wordt of gaat stotteren, is de groep waar jij voor presenteert daar direct getuige van. Dat zorgt wel voor een grote druk. Ik denk echter wel dat het heel menselijk is om een beetje nerveus te zijn voor een presentatie. Ik heb dat ook nog wel een beetje ondanks dat ik het leuk vind. Het is een momentopname waarin je moet presteren. Het is live. Je bent aangewezen op jezelf en je moet je eigen fouten dus ook direct herstellen. Dat is ook spannend. Een goede voorbereiding kan helpen faalangst te verminderen en daarnaast is de gedachte dat iedereen die spanning kent vaak ook wel fijn. Ik denk ook dat er heel veel mensen zijn die weleens rood zijn geworden tijdens een presentatie of die niet uit hun woorden kwamen. Bij mij is het ook niet altijd even goed gegaan en dat hoeft ook niet. Het is een leerproces en iedereen maakt dat door, daar horen dat soort momentjes bij. Verder denk ik ook dat het vaak veel beter gaat dan je zelf denkt of van te voren verwacht. Sommige ‘foutjes’ of ongemakkelijke momenten lijken voor jou misschien extreem, terwijl het een ander soms niet eens opvalt. We hebben al eerder geschreven over faalangst. Deze blogs kun je hier lezen.
Neem zelf de controle
Ondanks dat je niet weet hoe het allemaal zal verlopen wanneer je moet presenteren, kun je er wel voor kiezen om zelf de controle in handen te nemen. Neem verantwoordelijkheid en bedenk vast hoe je dingen kunt oplossen als het mis gaat. Dit hoef je niet helemaal tot in detail uit te werken, maar het kan wel helpen om in je hoofd een soort back-up plan te hebben. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je de spullen die je nodig hebt zelf regelt en test van te voren even uit of je presentatie het doet (als je bijvoorbeeld met powerpoint of een filmpje werkt). Daarnaast kun je er ook zelf voor kiezen hoe jij je publiek ziet. Dit kan bijvoorbeeld erg helpen als je bijvoorbeeld eindpresentatie voor je opleiding moet geven. Dit kan veel spanning geven omdat er heel wat vanaf hangt en de mensen voor wie je moet presenteren kunnen je nog nerveuzer maken. Denk je in dat het vriendinnen zijn en anders gewoon mensen die heel geïnteresseerd zijn in wat jij te vertellen hebt. Het zijn geen boosdoeners of mensen die willen dat jij het niet goed doet. Ik lees ook weleens de tip dat je je moet voorstellen dat iedereen in het publiek naakt is. Ik heb het zelf nog nooit gedaan maar ik kan me voorstellen dat dat ook wel wat druk wegneemt.
Pas je presentatie aan op je publiek
Een goede voorbereiding is ontzettend belangrijk bij presenteren en je hier goed over voelen. Allereerst is het belangrijk om te onderzoeken wat er van je verwacht wordt en wat de eisen zijn waar de presentatie aan moet voldoen. Ik kijk ook altijd naar wat voor soort presentatie het moet zijn. Tijdens mijn school en studie periode gaf ik namelijk voornamelijk presentaties die onderdeel uitmaakte van een toetsing en die beoordeeld werden door een docent. Inmiddels is dit verschoven naar dat ik meer presentaties geef in de vorm van trainingen. Het is goed om van te voren uit te zoeken of het een informele of formele setting is en of er bijvoorbeeld ruimte is / een wens is voor interactie of juist niet.
Zoek inspiratie
Ga op zoek naar inspiratie. Je hoeft niks te kopiëren, sterker nog… dat lijkt me niet handig. Het is namelijk de bedoeling dat jij een stijl creëert die bij jou past. Kijk bij anderen naar wat jij goed en minder goed vindt en wat jou hierin aanspreekt. Je kunt bijvoorbeeld ook TED talks bekijken op YouTube. Hier zie je ook allerlei manieren om te presenteren.
Zorg ervoor dat je opvalt
Je kunt er allerlei manieren verzinnen waarop jouw presentatie eruit springt. Zeker wanneer er meerdere mensen presenteren is het goed als jouw presentatie blijft hangen. Je kunt dit bijvoorbeeld doen door een heel mooie powerpoint of prezi presentatie te maken, door een originele inleiding of slot of door een filmpje of een andere ‘werkvorm’ in je presentatie te verwerken. Natuurlijk is het wel belangrijk om dit aan te laten sluiten bij de verwachtingen en presentatie eisen.
Ken je verhaal en sta er achter
Een goede presentatie vereist dat je je verhaal goed kent. Dit betekent niet dat je elke zin die je wilt uitspreken uit je hoofd moet leren want in de praktijk loopt het toch altijd anders. Het betekent echter wel dat je moet weten wat je verteld en dat je de informatie hieromheen kent. Als jij weet waar je het over hebt en hier achter staat, zal je dit ook uitstralen. Verder helpt het je ook wanneer je kritische vragen moet beantwoorden die achteraf aan de presentatie soms volgen.
Let op je lichaamstaal
Je lichaamshouding is ontzettend belangrijk wanneer je een presentatie geeft. Het is veel minder interessant om naar een presentatie te kijken van iemand die onderuitgezakt staat en ongeïnteresseerd kijkt dan dat je kijkt naar iemand met een open en enthousiaste houding en een glimlach op het gezicht. Nog een pluspuntje: Je komt daardoor en stuk zelfverzekerder over.
De juiste outfit
Ook kleding is heel belangrijk bij het geven van een presentatie. Zorg er allereerst voor dat je iets draagt waar je je goed in voelt en kijk daarnaast wat passend is voor bij de presentatie. Zorg er in ieder geval voor dat je er verzorgd uit ziet.
Sluit krachtig af
De manier waarop je je presentatie begint is van belang voor het trekken van de aandacht van mensen, maar de afsluiting is ook belangrijk. Het is het laatste waar ze aan denken en het bepaalt voor een groot deel in hoeverre het hen bij blijft. Sluit bijvoorbeeld af met een pakkend filmpje, een paar stellingen of een belangrijke vraag die je hen mee naar huis geeft om over na te denken.
Wat helpt jou bij het geven van een presentatie?
Geef een reactie