Toen de oma van een vriendin jaren geleden overleed, voelde ik me boos. Boos omdat ze verdrietig was, omdat ze rouwde. Ik vind dit heel erg om te bekennen, want ik wilde niet zo zijn, maar ik kon mijn gevoel en gedachtestroom ook niet uitzetten. Ik vond dat haar verdriet onterecht was. Ik was immers al op jonge leeftijd in aaraking gekomen met de dood. Stel je niet aan, je zag het toch wel aankomen? Dacht ik dan. Ik was zo afgestompt door mijn eigen verdriet, dat ik oprecht niet mee kon leven.
Ik voel me best een slecht mens als ik terugdenk aan die tijd. Aan de dingen die ik dacht en voelde. Aan hoe ik vond dat zij zich moest gedragen en voelen, alsof ík de antwoorden in pacht had. Maar in werkelijkheid had ik geen idee, geen oplossing. Ik had alleen veel onverwerkt verdriet en was diep van binnen (dat zou ik destijds nooit bekennen) heel jaloers. Want wat leek het me een verademing om pas iemand te verliezen wanneer je zelf al volwassen bent. Dan weet je vast hoe je ermee om moet gaan. Dan kan je het vast een plekje geven.
Vergelijken is niet altijd eerlijk
Trauma’s, of welke ervaringen dan ook, zijn niet te vergelijken. Leed en gevoelens zijn niet te vergelijken. Toch wordt dit dikwijls gedaan, bewust of onbewust. Ook ik kan me er niet altijd van weerhouden en vaak gebeurt het al voor ik er erg in heb. Vergelijken is iets menselijks, evenals het voelen van jaloezie. Maar wie ben ik om jou te vertellen hoe en wat je moet voelen? Hoe je om moet gaan met iets dat je is overkomen of waar je een gebrek aan hebt?
Hoe je iets doorleeft, is niet te voorspellen. Het leven is niet te voorspellen. Dingen gebeuren en hoe je daarmee omgaat, zal voor iedereen anders in te vullen zijn. Dat is afhankelijk van zoveel factoren, waar persoonlijkheid, draaglast en eerdere ervaringen onderdeel van uitmaken.
Jouw gevoelens zijn terecht en niet minder waar of relevant wanneer iemand anders iets soortgelijks – of in jouw ogen minder ergs of juist ‘ergers’ – heeft meegemaakt. Het hoeft niet ingedeeld te worden in gradaties, het hoeft niet vergeleken, afgewogen te worden. Dat verandert niets aan jouw herinnering, jouw ervaring. Het is niet nodig om gebeurtenissen onder de loep te leggen, om ze als wiskundige som te behandelen. Want het is niet logisch, niet kloppend. De uitkomst is variabel want de som is nooit hetzelfde.
Gevoelens laten zich niet leiden
De ‘woede’ die ik hierboven beschreef, ging achteraf denk ik meer over mijn eigen onmacht. Mijn onkunde om met mijn eigen situatie om te gaan, om met het onvoorspelbare, om met verdriet om te gaan. Ook al was ik jong toen ik voor het eerst te maken kreeg met de dood, toch had ik nooit geleerd om ermee om te gaan, om het een plekje te geven. Ik denk ook dat ik lang die behoefte niet heb gehad. Ik wist immers ook niet zo goed dat het zo in mij leefde, totdat ik er op deze manier mee geconfronteerd werd.
Ook al vind ik dit geen leuke herinnering aan mezelf, toch wil ik het delen. Omdat ik denk dat het menselijk is om overspoeld te worden door gevoelens die je op dat moment niet altijd kan plaatsen. Die misschien niet ‘passend’ zijn. Gevoelens laten zich niet altijd leiden, en dit is daar een voorbeeld van.
Nog een reden waarom ik het wil delen, is dat ik sindsdien ook aan de andere kant heb gestaan. Als ontvanger heb ik flink wat opmerkingen voor mijn kiezen gekregen – ook door het werk hier bij Proud2Bme – waarvan ik vermoed dat die gedreven werden door soortgelijke gevoelens. “Stel je niet aan, je bent immers nooit verkracht”, of “Ik vind wel dat je je aanstelt door er nu nog zo mee bezig te zijn”, zijn een greep uit de opmerkingen die ik kreeg toen ik schreef over mijn ervaring met grensoverschrijdend gedrag.
Ik probeer zorgvuldig mijn woorden te kiezen, maar ik heb inmiddels geleerd dat je het nooit voor iedereen altijd goed kan doen. Zeker niet als het op iets aankomt wat voor velen gevoelig en persoonlijk ligt. Bovengenoemde opmerkingen zijn gelukkig zeldzaam, en ook al kan ik er echt mee zitten, ik begrijp waar het vandaan komt.
Je mag voelen
Gevoelens zijn niet slecht, boosheid is niet verkeerd en juist door het niet te uiten en voor jezelf te houden, wordt dat idee alleen maar bevestigd. Je mag rouwen, ongeacht je leeftijd. Je mag boos zijn, ook als het voelt alsof het niet hoort. Je mag gefrustreerd zijn zonder directe aanleiding. Het hoeft niet weggemaakt te worden.
Wat ik jou vooral mee wil geven, of wat ik hoop voor jou, is dat je mag voelen wat je voelt. Ook als dat niet ‘passend’ is, dat gevoel laat zich niet leiden. Dat is er ineens. Dat gevoel laat zich niet onderdrukken, het moet gevoeld worden. Wel hoop ik dat het je lukt om dit op een constructieve manier te kanaliseren, hoe dat er voor jou ook uitziet. Ik heb ontzettend veel spijt van de dingen die ik destijds heb gezegd en dat is iets waar ik jou voor wil behoeden. Sommige woorden kan je immers niet meer terugnemen en sommige gesprekken kun je niet meer ongedaan maken.
Voor mij helpt het om dan even stil te staan en te achterhalen wat er precies gebeurt. Wat zeggen die gevoelens, die gedachtes, die weerstand over jou? Is er iets waar jij aandacht aan mag geven? Waar verlang je naar? En hoe kun je daar jezelf in voorzien? Daar mag echt aandacht voor zijn.
Geef een reactie