‘En hoe voel je je daarbij?’ Dit is een vraag die ik regelmatig hoorde als ik mij rot voelde en het riep dubbele gevoelens op. Hetzelfde als de vraag: ‘Wat zou jou helpen?’ Ik merkte dat ik direct in de weerstand schoot en dacht: “Eh, als ik dat zou weten, zou ik je hulp niet vragen”. Het zijn van die typische vragen die elke psycholoog stelt. Maar niet alleen psychologen, ook docenten en andere mensen uit je omgeving die je proberen te helpen. Toen ik toegepaste psychologie studeerde en stage liep, merkte ik dat deze en soortgelijke vragen veel voorkomen. Ik zag het om mij heen in het werkveld, maar ik stelde ze zelf ook!
Voor veel mensen die in therapie zitten zijn dit vragen waarvan je haren overeind gaan staan. Maar toch komen deze vragen vaak terug tijdens begeleidingsprocessen en therapieën. En niet alleen daar kom je ze tegen, ook op het forum zijn het vragen die wel weleens stellen. Naast de vraag ‘hoe voel je je daarbij?’ zijn er nog veel meer vragen die dit soort gevoelens oproepen. Ondanks dat we in eerste instantie niet heel blij worden van dit soort vragen, worden ze niet voor niks gesteld. Ze kunnen heel veel informatie opleveren die belangrijk kan zijn voor de verdere begeleiding. Daarnaast kan het je aan het denken zetten. Het zijn soms vragen die vanzelfsprekend lijken, maar soms is het uitspreken van het antwoord heel belangrijk of lijkt het zo vanzelfsprekend, dat je er eigenlijk niet bij stil staat.
In deze blog zal ik een aantal vragen en opmerkingen beschrijven die veel terug komen tijdens therapie en andere vormen van begeleiding. Misschien herken je het en vind je het fijn om te lezen, maar ik hoop ook dat het je inzicht geeft en dat het misschien wat minder weerstand geeft wanneer je zo’n vraag krijgt.
“Hoe voel je je daarbij?”
Ik denk dat deze vraag wel bij de klassieke therapeutische vragen hoort. Het is waarschijnlijk niet iets wat je jezelf steeds afvraagt of wat je aan iemand anders vraagt. Toch is het belangrijk om je dit op sommige momenten af te vragen. “Hoe voel ik mij hier nou bij? Wat roept dit op?” Door te bedenken wat je voelt en dit te benoemen, ontstaat er een beter totaalplaatje en kun je er ook iets mee doen. Daarnaast is het voor een therapeut ook belangrijk te weten wat een bepaalde situatie met jou doet en hoe je je dan voelt. Dit kan namelijk de richting en manier van begeleiding beïnvloeden. Je kan hierdoor goed geholpen worden op de manier die bij jou en jouw gevoel past.
“Wat zou jou helpen?” / “Wat heb je nodig?”
Deze vraag kan veel weerstand oproepen waarbij verschillende gedachten een rol spelen, zoals: “Als ik dat wist dan was ik nu niet hier”. Toch is het eigenlijk een heel goede vraag. In mijn stages en werk heb ik namelijk gemerkt dat heel veel mensen wel weten wat hen zou helpen, maar niet weten hoe ze dit moeten doen. Als dit niet het geval is, kan deze vraag wel een zoektocht starten waarbij gekeken wordt naar wat er al geprobeerd is en wat mogelijke kleine stapjes in de goede richting zijn. Ik heb gezien dat oplossingen vaak het beste werken als het vanuit de cliënt zelf komt.
“Waar komt dit gevoel vandaan?”
Er wordt weleens gevraagd naar de oorzaak van emoties. Bijvoorbeeld waar die boosheid of dat verdriet vandaan komt. Soms is het lastig om dat uit te spreken of heb je zelf geen idee waar dat gevoel vandaan komt. Wel is het belangrijk om hier bij stil te staan. Je kunt dan kijken of je er zelf invloed op hebt en hoe je hier mee om kunt gaan. Soms helpt het om iets te doen aan een bepaalde situatie waardoor het verdriet of de boosheid minder wordt.
“Wie kan jou hierin ondersteunen?”
Vaak wordt er gevraagd naar jouw sociaal netwerk en wie jou hierin kan ondersteunen. Je kan hierbij het gevoel krijgen dat jouw therapeut je niet wilt helpen, of denken ‘ik zit toch hier?’, maar ook dan is het sociaal netwerk belangrijk. Het betekent niet dat jouw therapeut je niet wilt helpen en dat je je hulp maar moet zoeken in je eigen omgeving. Het sociaal netwerk is altijd belangrijk want na je therapie, moet je het weer zelf doen. Het is goed om te kijken bij wie je steun kan vinden in je omgeving.
“Wat is de eerste stap?”
De eerste stap is vaak heel moeilijk. Je moet jezelf over de drempel zetten maar in veel gevallen weet je waarschijnlijk wel wat de eerste stap is. Natuurlijk zijn er ook momenten dat je niet weet waar je het moet zoeken. In dat geval is het fijn als je therapeut of iemand in jouw omgeving je hiermee helpt. Soms is het heel fijn als iemand je laat zien wat de eerste stap kan zijn. Dan kan het heel frustrerend zijn als je dit als vraag krijgt van je therapeut. Maar goed, het is misschien wel nog vervelender als je in een bepaalde richting geduwd wordt terwijl je zelf weet waar je kan en wil beginnen.
“Hoe komt het dat je boos bent?”
Als je boos bent, zit je echt niet op deze vraag te wachten. Wel kan het heel veel inzicht geven om te weten waar emoties vandaan komen. Deze vraag kan een begin zijn om hier achter te komen.
“Hoe zit je erbij?”
De vraag “Hoe zit je erbij?” is ook een echte klassieker! Het kan overkomen als een vreemde vraag “Je kunt toch zien hoe ik erbij zit?”, maar hij kan wel voor veel inzicht en informatie zorgen. Je kunt je hierdoor bewust worden van je houding maar ook je gevoelens spelen hierbij een rol. Hoe gaat het met je, wat laat je lichaam zien en hoe voel je je op dit specifieke moment?
“Ben je nu echt eerlijk?”
Je vertelt heel stoer iets aan iemand anders of in therapie, je hebt je masker op en doet alsof het je eigenlijk niet zo raakt. Diep van binnen maakt het je kapot en blijft het iets waar je iedere keer weer tegen aanloopt. Je voelt je rot en verdrietig, maar je geeft het niet toe. Misschien omdat je je schaamt of omdat je je niet veilig genoeg voelt om dit te vertellen. De vraag of je echt eerlijk bent kan heel confronterend en eng zijn. Maar het is zo belangrijk om eerlijk te zijn in therapie. Hoe moeilijk het ook is. Met eerlijk zijn kom je het verst. Alleen dan kan er rekening mee gehouden worden en kan jij optimaal geholpen worden.
“Wat zijn je gedachten daarachter?”
Soms kun je heel goed feitelijk uitleggen wat er aan de hand is. Hier komen ook allerlei emoties bij kijken en die kunnen we soms ook nog wel beschrijven. Maar waar komen deze emoties vandaan en waarom voel je je zo rot? Dit heeft vaak met gedachten te maken. Gedachten die gelinkt zijn aan een bepaalde gebeurtenis of een periode in je leven. Door naar gedachten te vragen kan het voor jezelf en voor je psycholoog duidelijk worden hoe jij een bepaalde situatie of gebeurtenis interpreteert en hoe je hierover denkt.
“Laten we dit even parkeren”
Je hoeft niet altijd direct overal een oplossing voor te hebben. Soms is het goed om iets even te parkeren en er later weer eens over na te denken. Dit kan zorgen voor hele nieuwe inzichten. Daarnaast kan bijvoorbeeld iets besproken zijn in therapie wat heel heftig en emotioneel is. Dan kan het goed zijn om dit voor dat moment even zo te laten. Het kan namelijk ook teveel zijn. Er later op terugkomen kan ruimte en rust geven. Ook kan het voorkomen dat het even vastloopt. Ook in dit geval kan parkeren het beste zijn.
“Het is goed om te huilen”
Dit is misschien iets wat je zelf niet toelaat, maar het is goed om te huilen. Het lucht op en het maakt je hoofd wat leger. Je hoeft niet altijd te weten waarom je verdrietig bent en je moet huilen. Soms is dat gewoon even nodig en dat mag. Huilen is niet zwak. Laat het gaan en wees extra lief voor jezelf.
“We zijn allemaal een beetje gek”
Misschien denk je soms dat je de enige bent die heel hard wil gillen als het allemaal teveel wordt. Of die uit verdriet oude foto’s verscheurd en er daarna spijt van heeft. Misschien voel je je soms raar en gek en denk je dat al jouw vriendinnen en familieleden normaal zijn en dit soort dingen niet doen. Dat we allemaal een beetje gek zijn, wordt niet zomaar gezegd. Het is de waarheid. Praat erover met anderen, je zult zien dat ze herkennen wat je zegt. En misschien uit het zich bij hen niet hetzelfde, maar dan misschien op een andere manier die zij zelf misschien ook een beetje gek vinden. Lees ook eens deze blog: “Hierin ben je niet alleen..”
“Waar ben jij in dit verhaal?”
Veel vrouwen zijn al snel geneigd zichzelf weg te cijferen. Wanneer we met problemen bij een therapeut komen, kan naar voren komen dat je jezelf eigenlijk niet op de eerste plek hebt gezet. Daarnaast kan het zijn dat je iets vertelt en dat jij er eigenlijk niet in voorkomt, terwijl je er wel was. De vraag: “Waar ben jij zelf in dit verhaal?” is dan helemaal niet gek. Het is belangrijk om je eigen plek te kennen en dat je ook bezig bent met jezelf in plaats van alleen met anderen. Jij bent uiteindelijk verantwoordelijk voor je eigen geluk.
“Wat is jouw rol hierin?”
Het is altijd goed om te kijken naar je eigen rol in het geheel. Misschien heb je veel ruzie met je vader en vind jij dat het allemaal aan hem ligt. Hij reageert bot en maakt je belachelijk en jij voelt je rot en je praat niet meer met hem. Het lijkt dan misschien alsof het echt allemaal bij hem ligt, maar het is goed om te kijken naar jouw rol. Een ruzie komt vaak van twee kanten. Er hoeft geen sprake te zijn van schuld, maar iedereen heeft een rol. Wanneer je verdrietig of boos bent, kan het lastig zijn om je eigen rol te zien terwijl dit wel heel waardevol kan zijn.
“Wat zou je het liefste willen?”
Deze vraag lijkt soms heel makkelijk en onnodig. Want wat je het liefste wil, kan toch niet. Deze vraag wordt ook niet voor niks gesteld. Soms is het goed om te kijken wat je graag zou willen, zodat je doelen kunt stellen die gericht zijn op het leven wat je zou willen hebben.
“Heb je daar zelf weleens over nagedacht?”
Het is goed om te weten of je al over dingen hebt nagedacht en wat hier uit is gekomen. Heb je al bepaalde overwegingen gemaakt? Zijn er inzichten ontstaan waar je wel of niet iets mee hebt gedaan, etc.
“Laat het los”
Loslaten is iets wat veel mensen heel moeilijk vinden. We houden ons krampachtig vast aan van alles en zoeken op verschillende manieren controle. Dit voelt dan veilig, terwijl je over sommige dingen gewoon geen controle kunt hebben, wat je ook probeert. Iets loslaten, of in ieder geval minder krampachtig vasthouden, kan ons in veel gevallen veel meer opleveren. Het leven wordt wat vrijer en mooier. Je kan dan vaak beter dingen van een afstandje bekijken en je hebt aandacht en tijd voor andere dingen in het leven die ook belangrijk zijn.
“Wat doet dit met jou?”
Het is goed om stil te staan wat een bepaalde gebeurtenis of gedachte met jou doet. Dit kan ook wel eens gevraagd worden door iemand die jou wil helpen. Het kan een hele directe en confronterende vraag zijn waar je soms het antwoord niet direct op weet. Geef het even aandacht en probeer het te onderzoeken.
“Je moet zelf beslissen wat je gaat doen”
Het kan heel makkelijk en fijn lijken als een ander keuzes voor jou maakt, als je ouders of je psycholoog zeggen wat je moet doen en wat de oplossing is voor jou problemen. Maar in de werkelijkheid werkt het niet op deze manier. Jij bent degene die het moet doen, dus jij bent ook degene die keuzes moet maken. Je kunt adviezen en goede raad krijgen, maar de uiteindelijke knopen moet je zelf doorhakken. Daarnaast kan het soms ook heel fijn zijn als iemand gewoon alleen even naar je luistert en je steunt.
“Ben je gelukkig?”
Dit is een vraag die soms moeilijk te beantwoorden is. Wat is geluk voor jou en wanneer ben je gelukkig? Wel is het een vraag die je aan het denken zet. Van hieruit kun je kijken naar wat je zou willen veranderen om wat gelukkiger te zijn.
Welke vragen herken jij? Weet je er nog meer?
Geef een reactie