Vederlicht

Janneke Jonkman begon op elfjarige leeftijd aan een dansopleiding aan het Conservatorium in Den Haag. Op haar 14de stopt ze hiermee. Na de middelbare school gaat ze Nederlands studeren in Amsterdam.

In 2001 verschijnt haar debuutroman Soms mis je me nooit. Een jaar later studeert ze af op een onderzoek naar adolescentenliteratuur. In 2004 volgt De droomfotograaf, waarvoor ze inspiratie opdeed toen ze voor haar studie enige maanden in Berlijn woonde. Haar derde roman, Verboden te twijfelen komt uit in 2006.

In mei van dit jaar verscheen haar nieuwste roman, Vederlicht. Hiervoor putte ze uit herinneringen aan haar dansverleden, en interviewde ze oud-klasgenoten van de balletacademie. Proud2Bme zag de trailer van het boek (zie hieronder) en was direct onder de indruk. Vederlicht is een prachtig en gevoelig boek wat de harde werkelijkheid op heldere wijze blootgeeft.

Reden genoeg voor een interview met de schrijfster van het boek, Janneke Jonkman!

Hoe keek jij vroeger naar jouw lichaam en gewicht en hoe nu?
Ik was in die tijd echt graatmager, waardoor ik gelukkig als een van de weinige meisje in de klas geen dieet hoefde te volgen. Maar daardoor ontbrak het me wel aan kracht. Ik deed dus erg mijn best om door buikspieroefeningen en push-ups sterker te worden, en ook door goed te eten. Maar vanwege de stress en de voortdurende inspanning kwam ik nauwelijks aan. Andere meisjes worstelden juist met hun dieet: voor hen was een appel al zondigen, of ze scheurden hun brood in kleine stukjes om het beter te proeven. Ik was wel blij dat ik dat niet hoefde te doen. Doordat ik zoveel vergde van mijn lichaam, bleef mijn groei wat achter: ik begon pas een beetje borsten te krijgen toen ik van school af was, en toen werd ik ook pas voor het eerst ongesteld. Nog steeds ben ik vrij tenger – ik denk wel eens dat ik meer vorm had gehad als ik die dansperiode had overgeslagen, mijn beide zussen hebben namelijk wel meer vrouwelijke vormen. Maar ik ben tevreden met mijn lichaam en hoef in elk geval nooit te letten op wat ik eet, dat is fijn.

Wat doe je nu nog met dans?
Eigenlijk niets, ik ben vrij radicaal gestopt toen ik van school af moest. Ik wilde de top halen, of anders niets. Ik heb het later nog wel eens geprobeerd, maar ik vond het alleen maar frustrerend om te zien dat mijn fysiek steeds verder achteruitging. Ik had ook last van blessures door het plotselinge stoppen, zoals littekenweefsel op mijn spieren, waardoor ik mijn benen niet meer goed kon uitdraaien. Het gewone plezier in de dans was ook een beetje weg doordat ik het zo lang op zo’n hoog niveau had gedaan. Daarom richtte ik me op andere dingen. Maar niet zo lang geleden heb ik een cursus tango gedaan, en dat vond ik weer wel erg leuk, dus wie weet wat ik in de toekomst nog ga doen.

Zou je andere meiden afraden om naar een dansacademie te gaan/ wat zou je ze wel aanraden?
Als hun hart en ziel bij de dans liggen en het is het enige waar ze nog aan kunnen denken, dan zou ik ze toch aanraden om hun hart te volgen en te gaan dansen. Maar doe het niet omdat het je ‘wel leuk’ lijkt, of omdat je ouders je graag beroemd zien worden, want dan houd je het niet vol. Je moet wel beseffen waar je aan begint: het is heel hard werken en het vergt veel van je, zowel lichamelijk als psychisch. Als je dat niet aanspreekt, zijn er natuurlijk ook andere vormen om je te uiten, die ook heel bevrijdend en bevredigend kunnen zijn. Schrijf een boek bijvoorbeeld! Daarin kun je veel van jezelf kwijt en je bent een stuk vrijer in wat je doet dan in de danswereld.

Wat moet er volgens jou veranderen in de ballet/ danswereld?
Het zou goed zijn als er meer positieve kritiek werd gegeven, waardoor de kinderen een beter zelfbeeld krijgen. Je hebt namelijk ook zelfvertrouwen nodig om een goede uitstraling te hebben; je moet jezelf niet verstoppen omdat je voortdurend kritiek krijgt en daardoor in je schulp kruipt, want dat staat je dansgevoel in de weg. Veel meisjes of jongens krijgen een soort haat-liefdeverhouding met hun lichaam, maar dan kun je natuurlijk nooit pure schoonheid uitstralen, en dat is dans uiteindelijk wel.

Hoe kijk jij uberhaupt tegen het huidige schoonheidsideaal aan?
Ik vind het jammer dat er zo gefocust wordt op dun zijn, terwijl het veel belangrijker is dat je gezond bent en dat je lichaam en geest in balans zijn. Zelf eet ik wel gezond, voornamelijk biologisch, en ik drink bijvoorbeeld geen koffie en weinig alcohol, maar dat is alleen omdat ik me daardoor lekkerder voel, niet omdat ik aan een bepaald schoonheidsideaal wil voldoen. Ik werk naast het schrijven een paar dagen in de week bij een modeblad, waar ik eindredactie doe, en die modellen die daar af en toe in staan, vind ik echt ongezond mager. Vaak hebben ze ook heel veel haar op hun gezicht en armen omdat ze zo mager zijn; dat moet allemaal worden weggeshopt. Ik vind het er persoonlijk heel ongezond uitzien en het is jammer dat er dan toch meisjes zijn die zich daaraan spiegelen.

Kan je iets vertellen over wat er met de jongen is gebeurd waarover wordt gesproken in de trailer?
Dat gaat over een oud-klasgenoot die een veelbelovend danser is geworden, maar op jonge leeftijd zelfmoord heeft gepleegd. Het was een heel gevoelige jongen en hij heeft zich bepaalde dingen die op de academie zijn gebeurd erg aangetrokken. Maar daarvoor moet je eigenlijk het boek gaan lezen, anders vertel ik al te veel.

Waarom moeten jongeren jouw boek lezen?
Ze moeten niets natuurlijk, maar ik probeer altijd in begrijpelijke taal te schrijven en een verhaal te vertellen dat je hopelijk raakt omdat je er iets van jezelf in herkent. Het gaat ook heel erg over volwassen worden, over hoe je als kind ineens in een te volwassen wereld kunt terechtkomen en hoe je daarmee omgaat. En hoe zoiets de rest van je leven nog kan doorwerken. Uiteindelijk hoop ik dat mensen denken: ik heb misschien het nodige meegemaakt vroeger, maar ik kan dat uiteindelijk achter me laten en er sterker uitkomen.

Als wat voor zwaan (trailer) zie jij jezelf nu?
Dat is een grappige vraag, want een zwaan belichaamt voor mij schoonheid, en dat probeer je zowel in de dans als in het schrijven ook te laten zien. Mijn hoofdpersoon maakt een ontwikkeling door van ‘lelijk eendje’ tot zwaan en zo heb ik dat zelf in mijn leven ook wel ervaren, vooral figuurlijk dan, omdat je steeds beter in je vel komt te zitten en dat ook kunt uitstralen. Zwanen staan er ook bekend om dat ze als een van de weinige diersoorten hun partner trouw blijven. Dat past ook bij me: als ik eenmaal voor iemand heb gekozen, zal ik niet meer zomaar van gedachten veranderen. En ik ben ook trouw aan mezelf en aan de dingen die ik graag doe, zoals het schrijven. Ik kan me geen leven meer zonder voorstellen.

Wat zou je tegen de lezers van Proud2Bme willen zeggen en is er zelf nog iets dat je zou willen vertellen?
Wees blij met wie je bent, en durf bij jezelf naar binnen te gaan in plaats van je te richten op de buitenkant, daar is vaak veel meer interessants te ontdekken. Als je goed in je vel zit, straal je dat ook uit. Dan trek je vanzelf ook mensen aan die ook goed in hun vel zitten, en daar wordt je leven een stuk leuker en makkelijker van, is mijn ervaring in elk geval.

Het boek is hier te bestellen bij BOL.COM.